Padmapuran-Gujarati (English transliteration). Parva 48 - Laxmaney kotishila uchkiney Narayan hovani pariksha kari; Parva 49 - Hanumannu Lankama prasthan; Parva 50 - Hanumannu potana nana Raja Mahendra sathey yudh ane melap; Parva 51 - Shree Ramney gandharva kanyaoni prapti.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 21 of 35

 

Page 380 of 660
PDF/HTML Page 401 of 681
single page version

background image
380 suDatALIsamun parva padmapurAN
mAyAmayI sugrIvanun rUp dhAraN karIne rAjamandiramAn Avyo ane sutArAnA mahelamAn gayo.
mahAsatI sutArAe potAnA sevakane kahyun ke A koI duShTa vidyAdhar vidyAthI mArA patinun
rUp banAvIne Ave chhe, te pApathI pUrNa chhe, mATe koI eno AdarasatkAr karasho nahi. te
pApI nishankapaNe jaIne sugrIvanA sinhAsan par beTho ane te ja samaye sugrIv paN
Avyo ane potAnA mANasone chintAvALA joyA tyAre vichAr karyo ke mArA gharamAn sheno
viShAd chhe? loko malin mukhe TheraTher bhegA thaI gayA kadAch, angat merunAn chaityAlayonI
vandanA mATe sumeru parvat par gayo hato te pAchho na Avyo hoy athavA rANIe koInA
upar roSh karyo hoy athavA janma-jarA-maraNathI bhayabhIt vibhIShaN vairAgya pAmyo hoy
ane eno viShAd hoy, Am vichArIne te daravAjA pAse Avyo, ratnamayI dvAr gIt-
sangIt vinAnun joyun, lokone sachint joyA. teNe manamAn vichAryun ke A mANaso koI
bIjA ja thaI gayA chhe. mahelamAn strIonI vachche potAnA jevun rUp banAvIne beThelA duShTa
vidyAdharane joyo. teNe sundar hAr paheryA hatA, divya vastro mugaTanI kAntimAn prakAsharUp
jaNAtAn hatAn. tyAre sugrIv varShAkALano megh gAje tem krodhathI garjyo ane netronI
lAlashathI dashe dishAo sandhyA khIle tem lAl thaI gaI. tyAre pelo pApI kRutrim sugrIv
paN garjyo ane jem madamasta hAthI madathI vihvaL thaIne garje tem kAmathI vihvaL thaI
sugrIv sAthe laDavA mATe UThayo, banne hoTh karaDatA, bhrukuTi chaDAvIne yuddha karavA taiyAr
thayA. tyAre shrIchandra Adi mantrIoe temane rokyA ane paTarANI sutArA pragaTapaNe kahevA
lAgI ke A koI duShTa vidyAdhar mArA patinun rUp laIne Avyo chhe. deh, baL ane
vachanonI kAntithI samAn banyo chhe. parantu mAr patimAn mahApuruShonAn lakShaNo chhe te
AnAmAn nathI; jem ghoDA ane gadheDAnI samAnatA hotI nathI tem mArA pati ane
AnI vachche samAnatA nathI. rANI sutArAnA A prakAranAn vachano sAmbhaLIne paN keTalAk
mantrIoe jem nirdhananI vAt dhanavAn na mAne tem tenI vAt mAnI nahi. sarakhun rUp
joIne jemanun chitra harAI gayun chhe evA te badhA mantrIoe bhegA thaIne salAh karI ke
panDitoe ATalAnAn vachanono vishvAs na karavo-bALak, ativRuddha, strI, dArUDiyo,
veshyAsakta, emanAn vachan pramAN na hoy. ane strIoe shIlanI shuddhi rAkhavI, shIlanI
shuddhi vinA gotranI shuddhi nathI, strIone shIlanun ja prayojan chhe mATe rAjakuTumbamAn
bannee na javun, bahAr ja rahevun. tyAre emano putra ang to mAtAnAn vachanathI emanA
pakShamAn Avyo ane jAmbunand kahe chhe ke ame paN emanI sAthe ja rahyA. e emano bIjo
putra angat kRutrim sugrIvanA pakShamAn chhe, sAt akShauhiNI senA AmanA taraph chhe ane
sAt pelAnI taraph chhe. nagaranI dakShiN taraph te rahyo chhe ane upar taraph A rahyo chhe
ane vAlInA putra chandrarashmie evI pratignA karI chhe ke je sutArAnA mahelamAn Avashe,
tene hun khaDgathI mArI nAkhIsh. have A sAcho sugrIv strInA virahathI vyAkuL shok
maTADavA mATe kharadUShaN pAse gayo, paN kharadUShaN to lakShmaNanA khaDgathI haNAI gayo.

Page 381 of 660
PDF/HTML Page 402 of 681
single page version

background image
padmapurAN suDatALIsamun parva 381
pachhI e hanumAn pAse gayo, jaIne prArthanA karI ke hun dukhathI pIDit chhun, mane madad karo,
mArun rUp laIne koI pApI mArA gharamAn beTho chhe te mane moTI bAdhArUp chhe, jaIne ene
mAro. sugrIvanAn vachan sAmbhaLIne hanumAn vaDavAnaL samAn krodhathI prajvalit thaI,
potAnA mantrIo sahit apratighAt nAmanA vimAnamAn besIne kihakandhApur Avyo.
hanumAnane Avelo sAmbhaLIne pelo mAyAmayI sugrIv hAthI upar chaDIne laDavA Avyo.
hanumAn bannenun sarakhun rUp joIne Ashcharya pAmyo, manamAn vichAravA lAgyo ke A banne
sarakhA rUpavALA sugrIv ja chhe, emanAmAnthI kone mArun, kAI taphAvat jaNAto nathI.
jANyA vinA sugrIvane ja mArun to mahAn anartha thaI jAy. thoDIvAr potAnA mantrIo
sAthe vichAraNA karIne udAsIn thaI hanumAn pAchhA potAnA nagaramAn chAlyA gayA.
hanumAnanA chAlyA javAthI sugrIvane khUb AkuLatA thaI, manamAn vichAravA lAgyA ke
hajAro vidyA ane mAyAthI manDit mahA baLavAn, mahApratApI vAyuputra paN sandeh pAmyA
te ghaNun kaShTadAyak chhe, have mane koN madad karashe? atyant vyAkuL banIne, dukh maTADavA
mATe strInA viyogarUp dAvAnaLathI tapta thayel ApanA sharaNe Avyo chhe, Ap
sharaNAgatanun rakShaN karanAr chho. A sugrIv anek guNothI shobhit chhe. he raghunAth!
prasanna thAv, Ane Apano banAvo. tamArA jevA puruShonAn sharIr bIjAonAn dukhano
nAsh kare chhe. jAmbunadanA AvAn vachan sAmbhaLIne rAm-lakShmaN ane virAdhit kahevA
lAgyA, dhikkar ho parastrInA lampaT pApI jIvone! rAme vichAryun ke mArun ne Anun dukh
samAn chhe eTale A mAro mitra thashe; hun eno upakAr karIsh pachhI e mAro upakAr
karashe, nahi to hun nirgranth muni banI mokShanun sAdhan karIsh. Am vichArIne rAm sugrIvane
kahevA lAgyA, he sugrIv! men tane sarvathA mitra banAvyo chhe, je tArun svarUp banAvIne
Avyo chhe tene jItIne tArun rAjya hun tane niShkanTak karAvI daIsh ane tArI strI paN
tane meLavI ApIsh. tArun kAm thaI jAy pachhI tun amane sItAnI bhAL kADhI Apashe ke
te kyAn chhe. tyAre sugrIv kahevA lAgyo ke he prabho! mArun kArya thayA pachhI jo sAt
divasamAn hun sItAnun ThekANun na shodhI lAvun to hun agnimAn pravesh karIsh. A vAt sAmbhaLI
rAm prasanna thayA, jem chandramAnAn kiraNothI kumud praphullit thAy chhe tem. rAmanun mukhakamaL
khIlI gayun, sugrIvanAn amRutarUp vachano sAmbhaLIne romAnch khaDA thaI gayA. jinarAjanA
chaityAlayamAn banne param mitra thayA ane evI pratignA karI ke paraspar koIe droh na
karavo. pachhI rAm-lakShmaN rath par chaDI anek sAmanto sahit sugrIvanI sAthe kihakandhApur
AvyA. nagaranI samIpe paDAv nAkhIne sugrIve mAyAmayI sugrIvanI pAse dUt mokalyo. te
dUtane teNe apamAnit karyo ane mAyamayI sugrIv rathamAn besI moTI senA sahit yuddhanA
nimitte nIkaL‌yo. banne sugrIv paraspar laDayA. mAyAmayI sugrIv ane sAchA sugrIv
vachche Ayudho vaDe anek prakAranun yuddha thayun, andhakAr thaI gayo, banney khed pAmyA,
bhayankar verathI mAyAmayI sugrIve sAchA sugrIv par gadAno prahAr karyo ane te DhaLI
paDayo. te mAyAmayI sugrIv ene marelo jANI Anand pAmI nagaramAn gayo

Page 382 of 660
PDF/HTML Page 403 of 681
single page version

background image
382 suDatALIsamun parva padmapurAN
ane sAcho sugrIv mUrchchhit thaI paDayo hato tene kuTumbIjano tambUmAn lAvyA tyAre te
jAgrat thaIne rAmane kahevA lAgyo, he prabho! mAro chor hAthamAn Avyo hato tene
nagaramAn kem javA dIdho? jo rAmachandrane meLavIne paN mArun dukh na maTe to enA jevun
bIjun dukh kayun hoy? tyAre rAme kahyun ke tArun ane tenun rUp joIne amane taphAvat na
jaNAyo tethI tArA shatrune haNyo nathI. kadAch jANyA vinA tAro ja jo nAsh thaI jAy
to yogya na thAy. tun amAro param mitra chhe, tArA ane amArA vachche jinamandiramAn
pratignA thaI chhe.
pachhI rAme mAyAmayI sugrIvane pharIthI yuddha mATe bolAvyo. te baLavAn krodharUp
agnithI baLato Avyo, rAm tenI sAme AvyA. te samudratulya, anek shastronA dhArak
subhaTorUpI magarothI pUrNa hato. te vakhate lakShmaNe sAchA sugrIvane pakaDI rAkhyo ke jethI
strInA verathI te shatrunI sanmukh na jAy. shrI rAmane joIne mAyAmayI sugrIvanA sharIramAn
je vaitAlI vidyA hatI te tene pUchhIne tenA sharIramAnthI kADhI lIdhI. tethI sugrIvano AkAr
maTI te sAhasagati vidyAdhar indranIl parvat jevo dekhAvA lAgyo, jem sAmpanI kAnchaLI
dUr thAy tem sugrIvanun rUp dUr thaI gayun. tethI vAnaravanshIonI je ardhI senA tenI sAthe
bhaLI gaI hatI te tenAthI judI thaI laDavA taiyAr thaI. badhA vAnaravanshI ek thaI nAnA
prakAranAn AyudhothI sAhasagati sAthe yuddha karavA lAgyA. sAhasagati atyant tejasvI
prabaL shaktino svAmI hato teNe badhA vAnaravanshIone dashe dishAmAn bhagADI mUkyA, jem
pavan dhULane uDADI mUke tem. pachhI sAhasagati dhanuShabAN laIne rAm sAme Avyo ane
meghamanDaL samAn bANonI varShA karavA lAgyo. jenun parAkram uddhat chhe evA sAhasagati
ane shrI rAmanI vachche tumul yuddha thayun. prabaL parAkramI, raNakrIDAmAn pravIN rAme kShudra
bANo vaDe sAhasagatinun bakhtar chhedI nAkhyun, tIkShNa bANothI sAhasagatinun sharIr chALaNI
jevun karI nAkhyun ane te prANarahit thaIne bhUmi par paDayo. badhAe joIne nakkI karyun ke
A prANarahit chhe. pachhI sugrIv rAm-lakShmaNanI khUb stuti karIne emane nagaramAn
lAvyo, nagaranI shobhA karI, sugrIvane sutArAno sanyog thayo. te bhogasAgaramAn DUbI
gayo, tene rAtadivasanun bhAn rahyun nahi. ghaNA divaso pachhI sutArAne joI tethI mohit
thaI gayo. shrI rAmane nandanavananI shobhA vaTAvI jAy evA Anand nAmanA vanamAn
rAkhyA. te vananI ramaNIkatAnun varNan koN karI shake? jyAn mahAmanogna shrI chandraprabhunun
chaityAlay chhe temAn rAm-lakShmaNe pUjA karI ane virAdhit Adi sarva sainyano paDAv
vanamAn rAkhyo hato, badhA tyAn khedarahit thaIne rahyA. sugrIvanI ter putrIo rAmachandranAn
guN sAmbhaLIne atyant anurAgathI bharelI rAmane varavAnI ichchhA karavA lAgI. chandramA
samAn mukhavALI te putrIonAn nAm sAmbhaLo-chandrAbhA, hRudayAvalI, hRudayadharmmA, anudharI,
shrIkAntA, sundarI, suravatI. devAnganA samAn jeno vibhram chhe te manovAdinI, manamAn
vasanArI, chArushrI, madanotsavA, guNavatI-anek guNothI shobhit padmAvatI, khIlelA
kamaL samAn mukhavALI tathA jinamati-sadA jinapUjAmAn tatpar;

Page 383 of 660
PDF/HTML Page 404 of 681
single page version

background image
padmapurAN aDatALIsamun parva 383
A ter kanyA laIne sugrIv rAm pAse Avyo, namaskAr karIne kahevA lAgyo ke he nAth!
A ichchhAthI Apane vare chhe. he lokesh! A kanyAnA pati bano. A kanyAonun man
janmathI ja evun hatun ke ame vidyAdharone nahi varIe, ApanAn guNonun shravaN karIne e
anurAgavALI thaI chhe; em kahIne rAmane paraNAvI. A kanyAo atyant lajjALu, namra
mukhavALI, rAmano Ashray karavA lAgI. te atisundar, navayuvAn, jemanAn guNo varNavI na
shakAy tevI, vIjaLI samAn, suvarNa samAn, kamaLanA garbha samAn, sharIranI kAntithI
AkAshamAn udyot thayo. te vinayarUp lAvaNyathI manDit rAmanI pAse beThI, temanI cheShTA
sundar hatI. gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke he magadhAdhipati! puruShomAn sinh
samAn shrI rAm sarakhA puruShanun chitta viShayavAsanAthI virakta chhe, parantu pUrvajanmanA
sambandhathI keTalAk divaso sudhI viraktarUpe gRuhamAn rahI pachhI tyAg karashe.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn sugrIvanun vyAkhyAn varNavanAr
suDatALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
aDatALIsamun parva
(lakShmaNe koTishilA UnchakIne nArAyaN hovAnI parIkShA karI)
pachhI te sugrIvanI kanyAo jANe ke devalokamAnthI UtarI hoy tem rAmanun man
mohavA mATe anek prakAranI cheShTA karavA lAgI. vINAdik vagADavI, manohar gIt gAvA
ityAdik anek sundar lIlA karavA lAgI. to paN rAmachandranun man moh pAmyun nahIn, sarva
prakAranA vistIrNa vaibhavo temane maL‌yA, parantu rAme bhogomAn man DubADayun nahi. sItAmAn
jemanun chitta atyantapaNe lAgelun hatun te samasta cheShTArahit atyant AdarathI sItAnun dhyAn
karatA rahyA, jem munirAj muktine dhyAve tem. te vidyAdharanI putrIo gAn kare temano
avAj te sAmbhaLatA nahi, devAnganA samAn temanun rUp te dekhatA nahi. rAmane sarva
jAnakImay bhAse chhe, bIjun kAI dekhAtun nathI, bIjI koI vAt te karatA nathI. A
sugrIvanI putrIone te paraNyA te pAse beThI hoy tene he janakasute! em kahIne
sambodhatA, kAgaDAne premathI pUchhatA, he kAk! tun darek deshamAn phare chhe, ten shun jAnakIne joI?
sarovaramAn kamaLo khIlI UThayAn chhe tenI makarandathI jaL sugandhI banI gayun chhe, temAn
chakavA-chakavInA yugalane kallol karatA joIne vichAre, sItA vinA rAmane sarva shobhA
phIkI lAge, sItAnA sharIranA sanyoganI shankAthI pavanane Alingan kare ke kadAch pavan
sItAjInI pAsethI Avyo hoy. je bhUmi par sItAjI rahe chhe te bhUmine dhanya gaNe. sItA
vinA chandramAnI chAndanIne agni samAn jANI manamAn chintave-kadAch sItA mArA viyogarUp

Page 384 of 660
PDF/HTML Page 405 of 681
single page version

background image
384 aDatALIsamun parva padmapurAN
agnithI bhasma thaI gaI hoy. mand mand pavanathI latAone hAlatI joI jANe chhe ke A
jAnakI ja chhe ane velIonA pAnane hAlatAn joI jANe ke jAnakInAn vastra pharaphare chhe
ane bhramar sanyukta phUlone joI jANe ke A jAnakInA lochan ja chhe ane kUmpaLo joIne
jANe ke A jAnakInA karapallav ja chhe. shvet, shyAm, lAl, traN jAtinAn kamaLo joIne
jANe ke A jAnakInA netra traN rang dhAraN kare chhe. puShponA guchchhane joIne jANe ke A
jAnakInA shobhAyamAn stan ja chhe ane keLanA stambhamAn jAndhanI shobhA jANe, lAl
kamaLomAn charaNonI shobhA jANe, sampUrNa shobhA jAnakIrUp ja jANe.
pachhI sugrIv sutArAnA mahelamAn ja rahyo, rAm pAse Avye ghaNA divaso thayA
tyAre rAme vichAryun ke teNe sItAne joI nathI. mArA viyogamAn taptAyamAn thaIne te
shIlAvantI marI gaI, tethI sugrIv mArI pAse Avato nathI. athavA te potAnun rAjya
meLavIne nishchint thayo ane amArun dukh bhUlI gayo chhe. A vichArathI rAmanI AnkhamAn
Ansu paDayAn, tyAre lakShmaNe rAmane chintAtur jANIne, gussAthI jenAn netro lAl thayA chhe,
jenun man AkuLavyAkuL chhe evo te hAthamAn nagna talavAr laIne sugrIv taraph chAlyo
tethI nagar kampAyamAn thaI gayun. rAjyanA badhA adhikArIone vaTAvI sugrIvanA mahelamAn
jaI tene kahyun ke pApI! mArA parameshvar rAm to strInA dukhamAn dukhI chhe ane tun durbuddhi
strI sAthe sukhapUrvak rAjya kare chhe. he vidyAdhar kAk! viShayalubdha duShTa! jyAn raghunAthe tArA
shatrune mokalyo chhe tyAn hun tane mokalIsh. A pramANe krodhanAn ugra vachano lakShmaNe kahyAn.
tyAre te hAth joDI namaskAr karI lakShmaNano krodh shAnt karavA lAgyo. sugrIv kahe chhe he
dev! mArI bhUl mAph karo, hun karAr bhUlI gayo chhun, mArA jevA tuchchha manuShyothI khoTI
cheShTA thAy chhe. sugrIvanI badhI strIo dhrUjatI dhrUjatI lakShmaNane ardhya ApI AratI
utAravA lAgI ane hAth joDI namaskAr karI patinI bhikShA mAgavA lAgI. lakShmaN pote
uttam puruSh temane dIn jANIne kRupA karavA lAgyA A mahAn puruSh to pramANamAtrathI ja
prasanna thAy ane durjan mahAdAn laIne paN prasanna na thAy. lakShmaNe sugrIvane tenI
pratignA yAd karAvIne upakAr karyo, jem yakShadattane mAtAnun smaraN karAvIne munie upakAr
karyo hato. A vAt sAmbhaLI rAjA shreNik gautam svAmIne pUchhe chhe ke he nAth! yakShadattanI
vAt hun ApanI pAsethI jANavA ichchhun chhun. tyAre gautam svAmIe kahyun, ke shreNik! ek
kraunchapur nAmanun nagar hatun, tyAn rAjA yakSha rAjya karato. tenI rANI rAjilatAne yagnadatta
nAmano putra hato. te ek divas ek strIne nagaranI bahAr jhUmpaDImAn beThelI joIne
kAmabANathI pIDit thaIne tenI taraph chAlyo. rAtano samay hato tyAre ayan nAmanA
munie tene jatAn rokyo. jenA hAthamAn khaDga hatun te yagnadatta vIjaLInA prakAshathI munine
joIne temanI pAse jaI vinayasahit pUchhavA lAgyo ke he bhagavAn! mane jatAn shA mATe
rokyo chhe? tyAre munie kahyun ke jene joIne tun kAmavash thayo chhe te strI tArI mAtA chhe,
tethI joke shAstramAn to kahyun chhe ke munioe rAtre bolavun

Page 385 of 660
PDF/HTML Page 406 of 681
single page version

background image
padmapurAN aDatALIsamun parva 38p
uchit nathI to paN karuNA lAvIne ashubh kArya na thAy te mATe tane rokyo chhe. tyAre
yagnadatte pUchhayun ke he svAmI! e mArI mAtA kevI rIte chhe? tyAre munie kahyun ke sAmbhaL.
ek mRutyakAvatI nagaramAn kaNik nAmanA vaNikane dhU nAmanI strIthI thayel bandhudatta
nAmano putra hato. te bandhudatta latAdattanI putrI mitravatI, je potAnI patnI hatI tene
gupta rIte garbha rAkhI pote jahAjamAn besI deshAntar gayo. tenA gayA pachhI tenI strIne
garbha jANI sAsusasarAe tene durAchAriNI mAnI gharamAnthI kADhI mUkI. te utpalakA nAmanI
dAsIne sAthe laI moTA sArathi joDe pitAne gher chAlI gaI. have te utpalakAne vanamAn
sarpa karaDayo ane te mRutyu pAmI. A mitravatI shIlamAtra ja jeno sahAyak evI
kraunchapuramAn AvI. te khUb shokamAn hatI. tene upavanamAn putrano janma thayo. tyAre te to
sarovaramAn vastra dhovA gaI ane putraratnane kAmaLImAn vInTALI dIdhun. pAchhaL ek kUtaro
kAmaLI sahit putrane laI gayo tyAn rastAmAn koIe chhoDAvyo ane rAjA yakShane Apyo.
tenI rANI rAjilatAne putra nahoto tethI rAjAe putra rANIne sompyo ane tenun nAm
yakShadatta pADayun te tun chho. A taraph tArI mAtA vastra dhoIne AvI te putrane na jovAthI
vilAp karavA lAgI. ek devapUjArIe dayA lAvIne tene AshvAsan Apyun ke tun mArI
bahen chhe, Am kahIne rAkhI. te A mitravatI chhe. te sahAyarahit hovAthI apakIrtinA
bhayathI potAnA pitAne gher na gaI. te atyant shIlavAn chhe, jinadharmamAn tatpar chhe,
garIbanI jhUmpaDImAn rahe chhe, ten bhramaN karatAn tene joIne kubhAv karyo. eno pati bandhadatta
ene ratnakAmaLI ApI gayo hato, temAn tane vInTALIne e sarovare gaI hatI, te
ratnakAmaLI rAjAnA gharamAn chhe ane e bALak tun chho. A munie kahyun. pachhI e namaskAr
karI khaDga hAthamAn laI rAjA yakSha pAse gayo ane kahevA lAgyo ke A khaDgathI tArun
shir kApIsh nahitar mArA janmano vRuttAnt kahe. pachhI rAjA yakShe jevo hato tevo vRuttAnt
kahyo ane te ratnakAmaLI paN dekhADI. pachhI yakShadatta te laIne potAnI mAtA, je jhUmpaDImAn
beThI hatI tene maL‌yo ane potAnA pitA bandhudattane bolAvyA. moTo utsav karIne ane
mahAn vaibhav sahit mAtApitAne maL‌yo. A yakShadattanI kathA gautam svAmIe rAjA
shreNikane kahI. jem yakShadattane munie mAtAno vRuttAnt kahyo tem lakShmaNe sugrIvane te je
pratignA bhUlI gayo hato tenI yAd apAvI. sugrIv lakShmaN sAthe shIghra rAmachandra pAse
Avyo, namaskAr karyA ane potAnA mahAn kuLamAn utpanna thayelA badhA vidyAdhar sevakone
bolAvyA. te A vRuttAnt jANatA hatA ne potAnA svAmInA kAryamAn tatpar hatA. temane
samajAvIne kahyun ke badhAy sAmbhaLo-rAme mArA upar moTo upakAr karyo chhe, have sItAnA
samAchAr emane lAvI do. tame badhI dishAomAn jAv ane sItA kyAn chhe e samAchAr
lAvo. AkhI pRithvI par jaL, sthaL ane AkAshamAn tapAs karo. jambudvIp, lavaN samudra,
dhAtakIkhanD, kuNAchal, van, meru, judA judA prakAranAn vidyAdharonAn nagar, sarva sthaLo, sarva
dishAomAn tapAs karo.

Page 386 of 660
PDF/HTML Page 407 of 681
single page version

background image
386 aDatALIsamun parva padmapurAN
pachhI A badhA vidyAdharo sugrIvanI AgnA mAthe chaDAvIne Anand pAmyA, badhI ja
dishAomAn tarat doDayA; badhA ja vichAre chhe ke ame pahelAn khabar lAvIe, jethI rAjA
prasanna thAy. bhAmanDaLane paN samAchAr mokalAvyA ke sItAnun haraN thayun chhe tenI tapAs
karo. bhAmanDaL bahenanA dukhathI atyant dukhI thayo, tapAs karavAnI taiyArI karI. sugrIv
pote paN gotavA nIkaL‌yo. te jyotiShachakra upar UDIne vimAnamAn beTho ane shodhavA
lAgyo. duShTa vidyAdharonAn badhA nagaro joyAn. samudranI madhyamAn jambUdvIp joyo, tyAn mahendra
parvat par AkAshamAnthI sugrIv Utaryo, tyAn ratnajaTI raheto hato te jem garuDathI sarpa
Dare tem DarI gayo. pachhI vimAn najIk Avyun tyAre ratnajaTIe jANyun ke e sugrIv chhe.
te vichAre chhe ke lankApatie krodhe bharAIne mArA upar Ane mokalyo chhe te mane mArashe.
arere! hun samudramAn kem na DUbI maryo? hun antaradvIpamAn mAryo jaIsh? vidyA to rAvaN
harIne laI gayo chhe, have mArA prAN levA Ane
mokalyo. mArI evI ichchhA hatI ke
jematem karIne bhAmanDaL pAse pahonchI jAun to sarva kArya thaI jAy, paN hun pahonchI shakyo
nahi. Am vichAr kare chhe tyAn ja sugrIv Avyo jANe ke bIjo sUrya ja chhe. te dvIpamAn
prakAsh phelAvato Avyo ane Ane vananI dhULathI rajoTAyelo joIne dayAthI pUchhavA
lAgyo, he ratnajaTI! pahelAn tun vidyAsahit hato, have he bhAI! tArI A kevI avasthA
thaI? jyAre sugrIve A pramANe dayAthI pUchhayun to paN ratnajaTI atyant dhrUjato kAI kahI
na shakyo. sugrIve tene kahyun ke bhay na pAm, tArI hakIkat kahe, vAramvAr dhairya bandhAvyun
tyAre ratnajaTI namaskAr karI kahevA lAgyo ke duShTa rAvaN sItAne harI jato hato te
bAbatamAn tenA ane mArA vachche paraspar virodh thayo, teNe mArI vidyA chhedI nAkhI, have
vidyArahit hun jIvavAno paN sandeh rAkhato chintAtur thaIne rahun chhun. he kapivanshanA tilak!
mArA bhAgyathI tame AvyA. ratnajaTInAn A vachan sAmbhaLI sugrIv Anand pAmI tene
sAthe laI potAnA nagaramAn shrI rAm pAse lAvyo. te ratnajaTI badhAnI samIpamAn rAm-
lakShmaNane hAth joDIne namaskAr karI kahevA lAgyo ke he dev! sItA mahAsatI chhe, tene duShTa
nirday lankApati rAvaN harI gayo chhe. tene rudan karatI vimAnamAn beThelI mRugalI jevI
vyAkuL men joI. te baLavAn parANe tene laI jato hato tethI men krodhathI tene kahyun ke
mahAsatI mArA svAmI bhAmanDaLanI bahen chhe, tun ene chhoDI de tethI gusse thaIne teNe
mArI vidyA chhedI nAkhI. te atyant baLavAn, jeNe yuddhamAn indrane jIvato pakaDI lIdho ane
kailAs Unchakyo hato, je traN khanDano svAmI chhe, sAgarAnt pRithvI jenI dAsI chhe, je
devothI paN na jitAy, tene hun kevI rIte jItI shakun? teNe mane vidyArahit karyo. A
badhA samAchAr sAmbhaLIne rAme tene hRuday sAthe chAmpyo ane vAramvAr tene pUchhavA lAgyA.
pachhI rAme pUchhayun? he vidyAdharo! kaho, lankA keTalI dUr chhe? tyAre te vidyAdharo sthir thaI
gayA, temaNe mukh nIchA karI lIdhA, mukhanI chhAyA judA ja prakAranI thaI gaI, kAI
javAb na Apyo. AthI rAme temano abhiprAy jANI lIdho ke emanA hRudayamAn

Page 387 of 660
PDF/HTML Page 408 of 681
single page version

background image
padmapurAN aDatALIsamun parva 387
rAvaNano bhay chhe, mand draShTithI temanI taraph joyun. tyAre te kahevA lAgyA, amane Ap
kAyar mAno chho. lajjit thaI, hAth joDI, shir namAvI kahevA lAgyA, he dev! jemanun
nAm sAmbhaLatAn amane bhay upaje chhe, tenI vAt ame kevI rIte kahIe? kyAn ame
alpa shaktinA dhaNI ane kyAn te lankAno svAmI, mATe tame A haTh chhoDo, have vastu
gaI jANo. athavA tamAre sAmbhaLavun hoy to ame badhI hakIkat kahIe, te ApanA
hRudayamAn avadhAro. lavaN samudramAn rAkShasadvIp prasiddha chhe, adbhut sampadAthI bharelo chhe, te
sAtaso yojan pahoLo chhe ane pradakShiNA karatAn ekavIsaso yojanathI k kadhik tenun
paridh chhe. tenI madhyamAn sumerun tulya trikUTAchal parvat chhe, te nav yojan Uncho, pachAs
yojan vistArarUp, nAnA prakAranA maNi ane svarNathI manDit chhe te pahelAn rAkShasonA indre
meghavAhanane ApyA hato. te trikUTAchalanA shikhar upar lankA nAmanI nagarI chhe, ratnothI
shobhAyamAn chhe, tyAn vimAn samAn ghar chhe, anek krIDA karavAnA nivAs chhe, trIs
yojananA vistArarUp lankApurI UnchA koT ane khAIthI manDit chhe, jANe bIjI vasundharA ja
chhe. lankAnI chAre bAjue moTAn moTAn ramaNIy sthAnako chhe, ati manohar, maNisuvarNamay
rAkShasonAn sthAnako chhe, temAn rAvaNanA kuTumbIjano rahe chhe. sandhyAkAr, suvel, kAnchan, dvAdan,
podhan, hans, hari, sAgaraghoSh, ardhasvarga ityAdi manohar sthAnako van-upavan AdithI
shobhit devalok samAn chhe. jemAn bhAIo, putra mitro, strI, bAndhav, sevako sahit
lankApati rame chhe tene vidyAdharonI sAthe krIDA karato joIne lokone evI shankA upaje chhe
jANe devo sahit indra ja rame chhe. jene mahAbaLavAn vibhIShaN jevo bhAI chhe, bIjAothI
te yuddhamAn jitAy evo nathI, tenA jevI buddhi devomAn nathI, tenA jevo bIjo koI
mANas nathI, tenA ja vaDe rAvaNanun rAjya pUrNa chhe ane rAvaNano bhAI kumbhakarNa trishULano
dhArak chhe tenI yuddha samaye vakra bhramaro devo paN joI shake tem nathI to manuShyonI to shI
vAt? rAvaNano putra indrajit pRithvI par prasiddha chhe, jenA moTA moTA sAmanto sevako chhe,
jAtajAtanI vidyAnA dhArak, shatruone jItanArA, jenun chhatra pUrNa chandramA samAn chhe, jene
joIne verI garva taje chhe, jeNe sadAy raNasangrAmamAn jIt ja meLavI chhe ane subhaTapaNAnun
birud pragaT karyun chhe, te rAvaNanun chhatra joIne sarvano garva gaLI jAy chhe. rAvaNanun chitra
jue athavA nAm sAmbhaLe tyAn shatru bhay pAme chhe, evA rAvaN sAthe yuddha koN karI
shake? mATe e vAt ja na karavI, bIjI vAt karo. vidyAdharonA mukhethI A vAt
sAmbhaLIne lakShmaN bolyA, jANe ke megh garjyo. tame ATalI prashansA karo chhe te badhI
mithyA chhe. jo te baLavAn hot to potAnun nAm chhupAvIne strIne chorIne shA mATe laI
gayo? te pAkhanDI atikAyar, agnAnI, pApI, nIch rAkShasamAn ranchamAtra paN shUravIratA
nathI. rAme kahyun, vadhAre kahevAthI sho phAyado? sItAnA samAchAr meLavavA ja agharA hatA.
have patto lAgyo eTale bas sItA AvI chUkI. tame kaho chho ke bIjI vAt karo, bIjo
vichAr karo to amAre bIjun kAI kahevAnun chhe nahi, bIjun kAI vichAravAnun chhe nahi.
sItAne lAvavI e ja upAy chhe. rAmanAn

Page 388 of 660
PDF/HTML Page 409 of 681
single page version

background image
388 aDatALIsamun parva padmapurAN
vachan sAmbhaLI vRuddha vidyAdhar kShaNek vichAr karIne bolyo ke he dev! shok tajo, amArA
svAmI thAv ane anek vidyAdharonI putrIo je guNomAn devAnganA samAn chhe, temanA
pati thAv ane badhun dukh bhUlI jAv. tyAre rAme kahyun, amAre bIjI strIonun prayojan
nathI, jo shachi samAn strI hoy to paN amane tenI abhilAShA nathI. jenAmAn amArI
prIti chhe te sItA amane shIghra ja batAvo. tyAre jAmbunad kahevA lAgyA ke he prabho! A
haTh chhoDo. ek tuchchha puruShe kRutrim moranI haTh karI hatI tenI peThe strInI haThathI dukhI na
thAv. te kathA sAmbhaLo. ek veNAtar grAmamAn sarvaruchi nAmanA gRuhasthane vinayadatta nAmano
putra hato, tenI mAtAnun nAm guNapUrNA hatun. vinayadattane vishAlabhUt nAmano mitra hato,
te pApI vinayadattanI strI pratye Asakta thayo. te strInA vachanathI vinayadattane kapaT karI
vanamAn laI gayo tyAn ek vRukSha upar tene bAndhI te duShTa gher pAchho Avato rahyo. koI
tene vinayadattanA samAchAr pUchhatun to tene khoTA uttaro ApI pote sAcho banI raheto.
have jyAn vinayadattane bAndhyo hato tyAn ek kShudra nAmano puruSh Avyo ane vRukShanI nIche
beTho. vRukSha atyant saghan hatun, vinayadatta uparathI karagarato hato. kShudre Unche joyun to ek
mANasane draDh bandhanathI vRukShanI shAkhAnA agrabhAgamAn bAndhelo hato. kShudra dayA lAvIne upar
chaDayo ane vinayadattane bandhanamAnthI mukta karyo. vinayadatta dhanavAn hato, te kShudrane
upakArI jANIne potAne gher laI gayo. tene bhAIthI paN adhik rAkhato. vinayadattanA
gharamAn Anand vyApI gayo. pelo kumitra vishALabhUt dUr bhAgI gayo. have kShudra
vinayadattano param mitra thayo. te kShudrano ek ramavAno pAndaDAno banAvelo mor hato te
pavanathI UDI gayo ane rAjaputranA gher jaIne paDayo. te teNe rAkhI lIdho. kShudra tenA
nimitte khUb dukhI thaIne mitrane kahevA lAgyo ke bhAI, mane jo jIvato ichchhato ho to
mAro te ja mayUr lAvI Ap. vinayadatte kahyun ke hun tane ratnamay mayUr karAvI Apun
athavA sAcho mor mangAvI Apun. te patramay mor pavanathI UDI gayo chhe e rAjaputre
rAkhI lIdho chhe, hun kevI rIte lAvI shakun? kShudre kahyun ke hun to te ja laIsh, ratnono paN
nahi laun ane sAcho paN nahi laun. vinayadatte kahyun je chAhe te lyo, te mArA hAthamAn
nathI. kShudra vAramvAr te ja mAgato. have te to mUDh hato ane tame to puruShottam chho. tame
puruShottam thaIne Am kem bhUlo chho? te patrono mor rAjaputranA hAthamAn gayo hato te
vinayadatta kevI rIte lAvI shake? mATe anek vidyAdharonI putrIo, jemano varNa suvarNa
samAn hoy, jemanA netra saphed, shyAm ane lAl kamaL jevA hoy, jemanAn sundar puShTa
stan hoy, jemanI janghA keL samAn hoy ane mukhanI kAntithI sharadanI pUrNamAsInA
chandramAne jItatI hoy evI manohar guNonI dharanArInA pati thAv. he raghunAth!
mahAbhAgya! amArA upar kRupA karo, A dukh vadhAranAr shok, santAp chhoDo, tyAre
lakShmaN bolyA, he jAmbunad! ten A draShTAnt barAbar na Apyun. ame kahIe chhIe te
sAmbhaL. ek kusumapur nAmanun nagar hatun. tyAn ek prabhav nAmano gRuhastha raheto. tene
yamunA nAmanI

Page 389 of 660
PDF/HTML Page 410 of 681
single page version

background image
padmapurAN aDatALIsamun parva 389
strI ane dhanapAl, bandhupAl, gRuhapAl, pashupAl, kShetrapAl e pAnch putro hatA. e pAnchey
putra yathArtha guNonA dhArak, dhan kamAnAr kuTumbanun pAlan karanAr, sadA laukik kAryo karatA.
kShaNamAtra paN ALas na karatA. A saunA karatA nAno Atmashrey kumAr nAmano putra
puNyanA yogathI devo samAn bhog bhogavato. tene mAtApitA ane moTA bhAIo kaDavAn
vachan kahetAn. ek divas A mAnI kumAr nagaranI bahAr bhramaN karato hato, tenun sharIr
komaL hatun tethI te khedakhinna hato, koI udyam karavAne asamartha hato, potAnun maraN
ichchhato hato te ja samaye tenA pUrvanA puNyakarmanA udayathI ek rAjaputra tene joIne
kahevA lAgyo-he manuShya! hun pRuthusthAn nagaranA rAjAno putra bhAnukumAr chhun, hun paradeshamAn
bhramaN karavA gayo hato. men anek desh joyA. pRithvI par bhramaN karatAn hun daiyayoge karmapur
nAmanA nagaramAn gayo. tyAn ek nimittagnAnI puruShanI sAthe rahyo. teNe mane dukhI
jANIne, karuNA karIne A mantramay loDhAnun kaDun Apyun ane kahyun ke A kaDun sarva rogonun
nAshak chhe, buddhivardhak chhe, grah sarpa pishAchAdine vash karI shake chhe ityAdi anek guNavALun
chhe te tun rAkh. Am kahIne mane Apyun ane kahyun ke have mAre rAjyano uday Avyo chhe,
hun rAjya karavA mArA nagaramAn jAun chhun, A kaDun hun tane Apun chhun. tun ApaghAt na kar. je
vastu ApaNI pAse AvI hoy, tenAthI ApaNun kArya karI laI te bIjAne ApI daIe
to e mahAphaLadAyak chhe, lokamAn AvA puruShone mANaso pUje chhe. Am kahI rAjakumAre
Atmashreyane potAnun kaDun ApI dIdhun ane pote nagaramAn gayo. ane A kaDun laIne
potAne gher Avyo. te ja divase te nagaranA rAjAnI rANIne sarpa karaDayo hato tethI te
nishcheShTa thaI gaI hatI. tene marelI jANIne bALavA mATe lAvyA hatA tyAn Atmashreye
mantramay loDhAnA kaDAnA prasAdathI tene viSharahit karI. pachhI rAjAe tene ghaNun dhan
ApIne khUb satkAr karyo. Atmashreye kaDAnA prasAdathI mahAn bhogonI sAmagrI meLavI.
have te badhA bhAIomAn mukhya banI gayo, puNyakarmanA prabhAvathI pRithvI par prasiddha thayo.
te ek divas kaDAne vastramAn bAndhIne sarovare gayo, tyAn ek gho AvI kaDun laI moTA
vRukShanI nIche UnDA daramAn pesI gaI. dar shilA vaDe DhankAyelun hatun. gho daramAn besIne bhayankar
avAj karatI hatI. Atmashreye jANyun ke gho kaDun daramAn laI gaI chhe ane garjanA kare chhe.
pachhI Atmashreye vRukShane mULamAnthI ukhADI nAkhyun, shilA dUr karI ane ghonun dar khodI
nAkhyun. temAnthI paN tene ghaNun dhan maL‌yun. em rAm te Atmashrey chhe ane sItA kaDA
samAn chhe, lankA bil samAn chhe, rAvaN gho samAn chhe. mATe he vidyAdharo! tame nirbhay
thAv. jAmbunadanAn vachanonun khanDan karanArA lakShmaNanAn A vachano sAmbhaLIne vidyAdharo
Ashcharya pAmyA.
pachhI jAmbunad Adi badhA rAmane kahevA lAgyA, he dev! anantavIrya yogIndrane
rAvaNe namaskAr karIne potAnA mRutyunun kAraN pUchhayun hatun, tyAre anantavIryanI divya dhvani
thaI ke je koTishilA upADashe tenAthI tArun mRutyu chhe. sarvagnanA te vachan sAmbhaLI rAvaNe
vichAryu ke evo

Page 390 of 660
PDF/HTML Page 411 of 681
single page version

background image
390 aDatALIsamun parva padmapurAN
kyo puruSh hoy je koTishilAne UnchakI shake? vidyAdharonAn A vachan sAmbhaLI lakShmaN
bolyA ke hun atyAre ja tyAn yAtrA mATe jaIsh. tyAre badhA pramAd tajIne emanI sAthe
thayA. jAmbunad, mahAbuddhi, sugrIv, virAdhit, arkamAlI, naL, nIl, ityAdi prasiddha puruSho
rAm-lakShmaNane vimAnamAn besADIne koTishilA taraph chAlyA. andhArI rAtre tarat ja jaI
pahonchyA. shilAnI samIpe UtaryA, shilA atyant manohar, suranar-asurothI namaskAr
karavA yogya hatI. e badhI dishAomAn sAmantone rakShak tarIke mUkIne shilAnI yAtrAe
gayA, hAth joDI, shir namAvI, namaskAr karyA. sugandhI kamaLothI tathA anya puShpothI
shilAnI pUjA karI, chandanano lep karyo. te shilA jANe sAkShAt shachi ja hoy tevI shobhavA
lAgI. tenA par je siddha thayA hatA temane namaskAr karI, hAth joDI bhaktithI shilAnI
traN pradakShiNA dIdhI. sarva vidhimAn pravIN lakShmaN kamar bAndhI atyant vinayapUrvak namokAr
mantramAn lIn thaI mahAbhaktithI stuti karavA udyamI thayA. sugrIvAdi vAnaravanshI badhA
jayajayakAranA avAjathI stotra bhaNavA mAnDayA. badhA ja ekAgrachit thaIne siddhonI
stuti kare chhe; je bhagavAn siddha traNalokanA shikhar par mahAdedIpyamAn chhe ane je siddha
svarUpamAtra sattAthI avinashvar chhe, jemane have janma nathI, je anantavIrya sanyukta chhe,
potAnA svabhAvamAn lIn chhe, mahAsamIchInatA yukta chhe, samasta karmarahit chhe, sansAr
samudranA pAragAmI chhe, kalyANamUrti, AnandapinD, kevaLagnAn, kevaLadarshananA AdhAr,
puruShAkAr, param sUkShma, amUrti, agurulaghu, asankhyAt-pradeshI, anantaguNarUp, sarvane ek
samayamAn jANe chhe, sarva siddha samAn, kRutakRutya, jemane koI kArya karavAnun rahyun nathI, sarvathA
shuddhabhAv, sarva dravya, sarva kShetra sarva bhAvanA gnAtA, niranjan, AtmagnAnarUp, shukla
dhyAnAgnithI aShTakarma vanane bhasma karanAr ane mahAprakAsharUp pratApanA punj, jemane indra
dharaNendra chakravartyAdi pRithvInA nAth badhA ja seve chhe. A pramANe mahAstuti karI. te
bhagavAn sansAranA prapanchathI rahit, potAnA AnandasvabhAvarUp anantA siddha thayA ane
anant thashe. aDhI dvIpamAn mokShano mArga pravarte chhe, ekaso sATh mahAvideh ane pAnch
bharat, pAnch airAvat ane ekaso sItter kShetra, temAnthI AryakhanDamAnthI je siddha thayA ane
thashe te badhAne amArA namaskAr ho. A bharatakShetramAn A koTishilA, ahInthI je
siddhashilAne prApta thayA te amArun kalyAN karo. jIvone mahAmangaLarUp, A pramANe
chirakAL sudhI stuti karIne chittamAn siddhonun dhyAn karIne badhA ja lakShmaNane AshIrvAd
devA lAgyA.
A koTishilAthI je siddha thayA chhe te sarva tamArun vighna haro, arahint, siddha,
sAdhu, jinavANI e sarva tamane mangaLarUp thAv, A pramANe avAj karavA lAgyAn ane
lakShmaNe siddhonun dhyAn karI shilA DhInchaN jeTalI UnchI upADI lIdhI tyAre AkAshamAn devo
jay jay shabda bolavA lAgyA. sugrIvAdik Ashcharya pAmyA. koTishilAnI yAtrA karIne
pachhI sammedashikhar gayA ane kailAsanI yAtrA karI. bharatakShetranA sarva tIrthonI vandanA karI,
pradakShiNA karI, sAnjanA samaye

Page 391 of 660
PDF/HTML Page 412 of 681
single page version

background image
padmapurAN aDatALIsamun parva 391
vimAnamAn besI jayajayakAr karatAn rAm-lakShmaNanI sAthe kihakandhApur AvyA. sau
potapotAnA sthAnake sUkhapUrvak sUI gayA. savAr thayun ane badhA paraspar ekatra thaIne
vAto karavA lAgyA. juo, have thoDA ja divasomAn A banne bhAIonun rAjya niShkanTak
thashe. e param shaktivALA chhe. te nirvANashilA ANe upADI mATe e sAmAnya mANas
nathI, A lakShmaN rAvaNane nisandeh mArashe. tyAre keTalAke kahyun ke rAvaNe kailAs Unchakyo
hato te AnA parAkramathI Utaratun nahotun tyAre bIjA kahevA lAgyA ke teNe kailAs vidyAnA
baLathI Unchakyo hato tethI AshcharyakArI na kahevAy. to keTalAk kahevA lAgyA ke shA mATe
vivAd karo chho, jagatanA kalyAN mATe emanun ane Amanun hit karAvI Apo, enA
jevun bIjun kAI nathI. rAvaN pAsethI prArthanA karIne sItA lAvI rAmane sompo, yuddhanun shun
kAm chhe? agAu mahAbaLavAn tArakameru thayA hatA te sangrAmamAn mAryA gayA. te traN
khanDanA adhipati, mahAn bhAgyashALI, mahAparAkramI hatA ane bIjA paN anek rAjA
raNamAn haNAI gayA hatA. mATe sAm eTale ke paraspar maitrI rAkhavI e uttam chhe. pachhI
e vidyAnI vidhimAn pravIN paraspar mantraNA karIne shrI rAm pAse AvyA, atyant
bhaktithI rAmanI samIpe namaskAr karIne beThA. indranI samIpamAn devanI jevA te shobhatA
hatA. saunA netrone Anandanun kAraN rAm kahevA lAgyA, have tame shA mATe DhIl karo chho?
mArA vinA jAnakI lankAmAn atyant dukhamAn rahe chhe, mATe lAmbo vichAr chhoDIne atyAre ja
lankA taraph upaDavAnI taiyArI karo. tyAre sugrIvanA jAmbunad Adi rAjanItimAn pravIN
mantrIo rAmane vinantI karavA lAgyA ke he dev! amAre DhIl nathI, parantu e nakkI karIne
kaho ke sItAne lAvavAnun ja prayojan chhe ke rAkShaso sAthe yuddha karavun chhe? A sAmAnya yuddha
nathI, vijay meLavavo atyant mushkel chhe. te bharatakShetranA traN khanDanun niShkanTak rAjya kare
chhe. dvIpasamudromAn rAvaN prasiddha chhe, jambUdvIpamAn teno mahimA adhik chhe, te adbhut kArya
karI shake chhe. badhAnAn hRudayanun shalya chhe, tethI yuddha karavun yogya nathI tethI yuddhanI vAt chhoDI
ame je kahIe te pramANe karo. he dev! tene yuddha sanmukh karavAmAn jagatane mahAn kalesh
upaje chhe, prANIonA samUhano vinAsh thAy chhe, jagatamAnthI samasta uttam kriyA nAsh
pAme chhe. mATe rAvaNano bhAI vibhIShaN je pApakarmarahit chhe, shrAvakanA vratano dhArak chhe,
rAvaN tenAn vachano TALato nathI, te banne bhAIomAn antarAyarahit param prIti chhe tethI
vibhIShaN chaturAIthI tene samajAvashe ane rAvaN paN apayashathI Darashe, lajjAthI sItAne
mokalI deshe mATe vichAr karIne rAvaN pAse evA puruShane mokalavo je vAt karavAmAn
pravIN hoy ane rAjanItimAn kushaL hoy, anek rAjanIti jANato hoy ane rAvaNano
kRupApAtra hoy, evo koI gotI kADho. te vakhate mahodadhi nAmanA vidyAdhare kahyun ke
sAmbhaL‌yun chhe ke lankAnI chAre taraph mAyAmayI yantronI rachanA karI chhe tethI AkAshamArge koI
jaI shake tem nathI, pRithvInA mArgathI paN jaI shake tem nathI. lankA agamya chhe,
mahAbhayankar, joI na shakAy evA mAyAmayI yantra banAvyAn chhe to ahIn jeTalA beThA chhe
temAnthI to koI

Page 392 of 660
PDF/HTML Page 413 of 681
single page version

background image
392 ogaNapachAsamun parva padmapurAN
evo nathI je lankAmAn pravesh karI shake, mATe pavananjayanA putra shrI shail jene hanumAn kahe
chhe te mahAvidyAnA dhArak, baLavAn, parAkramI pratAparUp chhe tenI shodh karo. vaLI te
rAvaNano param mitra chhe ane puruShottam chhe. te rAvaNane samajAvIne vighna TALashe. tyAre
badhAe A vAt mAnya rAkhI. hanumAn pAse shrIbhUt nAmanA dUtane shIghra mokalavAmAn
Avyo. gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke he rAjan! mahAbuddhimAn hoy ane
mahAn shaktinA dhArak hoy te upAy kare to paN honahAr hoy te ja thAy; jem
udayakALe sUryano uday thAy ja tem ja je honahAr hoy te thAy ja.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn koTishilA UnchakavAnun vyAkhyAn
varNavanAr aDatALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
ogaNapachAsamun parva
(hanumAnanun lankAmAn prasthAn)
tyArapachhI shrIbhUt nAmano dUt pavananA vege shIghra AkAshamArge lakShmInA
nivAsasthAn evA shrIpuranagaramAn gayo. shrIpuranagar anek jinabhavanothI shobhit hatun.
nagaranA mahelo suvarNa ratnamay mALAothI manDit, kundapuShpa samAn ujjavaL, sundar
jharUkhAthI shobhit, manohar upavanothI ramaNIk hatA. dUt nagaranI shobhA ane nagaranA
apUrva lokone joIne Ashcharya pAmyo. indranA mahel jevo rAjamahel ane tyAnnI adbhut
rachanA joI chakit thaI gayo. kharadUShaNanI putrI, rAvaNanI bhANej anangakusumA
kharadUShaNanA mRutyuthI shokamagna hatI, karmanA udayathI shubh-ashubhanun phaL jIv pAme chhe. tene
rokavA koI shaktimAn nathI; manuShyanI to kaI shakti chhe, devothI paN anyathA thaI shakatun
nathI. dUte daravAje AvIne potAnA AgamananA samAchAr kahyA tethI anangakusumAnI
maryAdA nAmanI dvArapAlanI rakShikA dUtane andar laI gaI. anangakusumAe badhI hakIkat
pUchhI te shrIbhUte namaskAr karIne vistArathI kahI. danDakavanamAn shrI rAm-lakShmaNanun Agaman,
shambUkano vadh, kharadUShaN sAthe yuddha, moTA moTA subhaTo sAthe kharadUShaNanun maraN; A vAt
sAmbhaLI anangakusumA mUrchchhit banI gaI. pachhI chandananA jaLano chhanTakAv karIne tene
jAgrat karI. anangakusumA Ansu sAratI vilAp karavA lAgI, are pitA! are bhAI!
tame kyAn gayA? ek vAr mane darshan do, mArI sAthe vArtAlAp karo, mahAbhayAnak vanamAn
bhUmigocharIoe tamane kevI rIte haNyA? A pramANe pitA ane bhAInA mRutyunA
dukhathI chandranakhAnI putrI dukhI thaI. tene sakhIoe ghaNI mahenate shAnt karI. je pravIN
ane uttamajano hatA temaNe ghaNun sambodhan karyun. pachhI eNe jinamArgamAn pravIN ane
samasta sansAranun svarUp jANI lokAchAranI

Page 393 of 660
PDF/HTML Page 414 of 681
single page version

background image
padmapurAN ogaNapachAsamun parva 393
rIte pitAnA mRutyunI kriyA karI. pachhI atyant shokapUrNa hanumAne dUtane sakaL vRuttAnt
pUchhayo. tyAre teNe sakaL vRuttAnt kahyo. hanumAn kharadUShaNanA maraNathI atyant kop pAmyA,
bhramar vAnkI thaI gaI, mukh ane netra lAl thaI gayA. tyAre dUte temano kop dUr karavA
mATe madhur svarathI vinantI karI ke he dev! kihakandhApuranA svAmI sugrIvane dukh upajyun
hatun te to Ap jANo ja chho. sAhasagati vidyAdhar sugrIvanun rUp banAvIne Avyo hato
tethI dukhI thaIne sugrIv shrI rAmane sharaNe gayA hatA tethI rAm sugrIvanun dukh maTADavA
kihakandhApur AvyA. pratham to sugrIv ane tenI vachche yuddha thayun, te sugrIvathI jitAyo
nahi. pachhI shrI rAm ane tenI vachche yuddha thayun. tyAn rAmane joIne vaitAlI vidyA bhAgI
gaI eTale te sAhasagati sugrIvanA rUp vinAno jevo hato tevo thaI gayo. mahAyuddhamAn
rAme tene mAryo ane sugrIvanun dukh dUr karyun. A vAt sAmbhaLI hanumAnano krodh jato
rahyo, mukhakamaL khIlyun ane Anand pAmI kahevA lAgyA-aho! shrI rAme amArA par
moTo upakAr karyo. sugrIvanun kuL apakIrtinA sAgaramAn DUbyun hatun, tene shIghra ugAryun.
suvarNakaLasharUp sugrIvanun gotra apayasharUp UnDA kUvAmAn DUbatun hatun tene sanmatinA dhArak
shrI rAme guNarUp hasta vaDe kADhayun. A pramANe hanumAne khUb prashansA karI ane
sukhasAgaramAn magna thayA. hanumAnanI bIjI strI sugrIvanI putrI padmarAgA pitAnA shokano
abhAv sAmbhaLI harShit thaI. tene khUb utsAh Avyo. teNe dAn-pUjAdi anek shubhakArya
karyAn. hanumAnanA gharamAn anangakusumAne tyAn kharadUShaNano shok thayo ane padmarAgAne
sugrIvano Anand thayo. A pramANe viShamatA pAmelA gharanA mANasonun samAdhAn karI
hanumAn kihakandhApur taraph nIkaL‌yA. mahARuddhithI senA sahit hanumAn chAlyA, AkAshamAn
adhik senA thaI. hanumAnanA ratnamayI vimAnanAn kiraNothI sUryanI prabhA mand thaI gaI.
hanumAnane chAlatA sAmbhaLIne anek rAjA temanI sAthe thaI gayA jem indranI sAthe moTA
moTA dev gaman kare chhe tem AgaL-pAchhaL, DAbe -jamaNe bIjA anek rAjA chAlyA jAy
chhe, vidyAdharonA avAjathI AkAsh avAjamay thaI gayun. AkAshagAmI ashva ane gajanA
samUhathI AkAsh chitro jevun thaI gayun. mahAn ashvo sAthe, dhajAothI shobhit sundar ratho
vaDe AkAsh shobhAyamAn bhAsatun hatun. ujjavaL chhatronA samUhathI shobhit AkAsh evun
bhAsatun jANe ke kumudonun van ja chhe. gambhIr dundubhinA shabdothI dashe dishAo dhvanirUp thaI
gaI jANe ke megh gAjatA hoy. anek varNanAn AbhUShaNonI jyotinA samUhathI AkAsh
bhinna bhinna rangarUp thaI gayun. jANe ke koI chatur rangarejanun rangelun vastra hoy.
hanumAnanA vAjintronA avAj sAmbhaLI kapivanshI Anand pAmyA, jem meghano dhvani
sAmbhaLI mor harShit thAy chhe. sugrIve AkhA nagaranI shobhA karAvI, bajAro-dukAno
rangAvI, makAno par dhajA laherAvI, ratnonAn toraNothI dvAr shobhAvyAn. badhA hanumAnanI
sAme AvyA, saunA pUjya devonI peThe nagaramAn praveshyA. sugrIvanA mahele AvyA, sugrIve
bahu ja Adar Apyo ane shrI rAmano samasta vRuttAnt kahyo. te ja vakhate sugrIvAdik
hanumAn sahit

Page 394 of 660
PDF/HTML Page 415 of 681
single page version

background image
394 ogaNapachAsamun parva padmapurAN
atyant Anand pAmatA shrI rAmanI pAse AvyA hanumAn rAmane jovA lAgyA. atyant
sundar, sUkShma, snigdha, shyAm, sugandhI, vakra, lAmbA jemanA kesh chhe, lakShmIrUp velathI manDit,
atyant sukumAr ang, sUrya samAn pratApI, chandra samAn kAntidhArI, potAnI kAntithI prakAsh
karanAr, netrone Anandanun kAraN mahAmanohar, atyant pravIN, Ashcharya utpanna karanAr
jANe ke svargamAnthI dev ja AvyA hoy, dedIpyamAn, nirmaL suvarNanA kamaLanA garbha jevI
jemanI prabhA chhe, sundar kAn, sundar nAsikA, sarvAngasundar, jANe ke sAkShAt kAmadev ja chhe.
kamaLanayan, navayuvAn, chaDhAvelA dhanuSh jevI jemanI bhramar chhe, pUrNamAsInA chandramA vadan,
mANek jevA lAl hoTh, kundapuShpa jevA ujjavaL dAnt, shank samAn kanTh, mRugendra samAn
sAhas, sundar kaTi, sundar vakShasthaL, mahAbAhu, shrIvatsalakShaN, dakShiNAvarta gambhIr nAbhi,
Arakta kamaL samAn hAth ane charaN, komaL goL puShTa banne jAndh ane kAchabAnI pITh
jevo charaNano agrabhAv, atyant kAntimAn, lAl nakh, atul baL, mahAn yoddhA, ati
gambhIr, ati udAr, samachaturastra sansthAn, vajravRuShabhanArAch sanhanan, jANe ke traNe
jagatanI sundaratA ekaThI karIne banAvyA hoy, mahAn prabhAvashALI, parantu sItAnA
viyogathI vyAkuL chittavALA, jANe ke shachirahit indra birAje chhe athavA rohiNIrahit
chandramA beThA chhe. rUp-saubhAgyathI manDit, sarva shAstronA vettA, mahAshUravIr jemanI kIrti
sarvatra phelAI gaI chhe, atyant buddhimAn, guNavAn evA shrI rAmane joIne hanumAn
Ashcharya pAmyA. temanA sharIranI kAnti hanumAn par pharI vaLI. temano prabhAv joIne
vashIbhUt thayel pavananA putra manamAn vichAravA lAgyA ke A shrI rAm dasharathanA putra,
bhAI lakShmaN lokashreShTha AmanA AgnAnkit, sangrAmamAn jemanun chandramA samAn ujjavaL chhatra
joIne sAhasagatinI vidyA vaitAlI tenA sharIramAnthI nIkaLI gaI ane men indrane paN
joyA chhe, parantu Amane joIne mArun hRuday param Anandasanyukta ane namrIbhUt thayun chhe, A
pramANe Ashcharya pAmyA. anjanIno putra, kamaLalochan shrI rAmanAn darshan mATe AgaL
Avyo ane lakShmaNe pahelAnthI ja rAmane kahI rAkhyun hatun tethI hanumAnane dUrathI ja joIne
UbhA thayA, tene hRuday sAthe bhIDIne maL‌yA, paraspar atyant sneh thayo. hanumAn atyant
vinayathI beThA, shrI rAm pote sinhAsan par birAjyA. jemanI bhujA bhujabandhanathI shobhe
chhe. nirmaL nIlAmbaramanDit rAjAonA chUDAmaNi, sundar hAr paherIne nakShatro sahit chandramA
jevA shobhe chhe ane divya pItAmbar paherelA, hAr-kunDaL-karpUrAdi sanyukta sumitrAnA putra
shrI lakShmaN vIjaLI sahitanA megh jevA shobhe chhe. vAnaravanshIonA mugaT, dev samAn
jemanun parAkram chhe e rAjA sugrIv jANe lokapAL hoy evA shobhe chhe, lakShmaNanI pAchhaL
beThelo virAdhit vidyAdhar jANe ke lakShmaN narasinhanun chakraratna hoy tevo sohe chhe. rAmanI
samIpamAn hanumAn pUrNachandranI samIpamAn budh shobhe tevA shobhe chhe, sugrIvanA be putra ek
ang ane bIjo angad sugandhamALA ane vastrAbhUShaNathI manDit kuber jevA shobhe chhe,
naL, nIl ane senkaDo rAjA shrI rAmanI sabhAmAn indranI sabhAnA dev

Page 395 of 660
PDF/HTML Page 416 of 681
single page version

background image
padmapurAN ogaNapachAsamun parva 39p
jevA shobhe chhe. anek prakAranI sugandh ane AbhUShaNonA prakAshathI sabhA jANe ke indranI
sabhA hoy evI shobhe chhe. pachhI hanumAn Ashcharya pAmI atyant premathI shrI rAmane kahevA
lAgyA, he dev! shAstramAn em kahyun chhe ke prashansA parokShamAn karavI, pratyakSha na karavI. parantu
ApanAn guNothI A man vashIbhUt thaIne pratyakSha stuti kare chhe. ane A rIt chhe ke
Ap jemano AdhAr ho temanAn guNonun varNan karIe to jevo mahimA ame Apano
sAmbhaL‌yo hato tevo pratyakSha joyo chhe. Ap jIvo pratye dayAvAn, atyant parAkramI, param
hitachintak, guNonA samUh, jemanA nirmaL yashathI jagat shobhe chhe. he nAth! sItAnA
svayamvar vidhAnamAn hajAro dev jenI rakShA karatA hatA evun vajrAvarta dhanuSh Ape chaDAvyun,
e badhA parAkram ame sAmbhaL‌yAn hatAn. jemanA pitA dasharath, mAtA kaushalyA, bhAI lakShmaN,
bharat, shatrughna, sItAnA bhAI bhAmanDaL, te jagatapati rAm tame dhanya chho, tamArI shakti
dhanya chhe, sAgarAvarta dhanuShanA dhArak ane sadA AgnAkArI lakShmaN jemanA bhAI chhe temane
dhanya chhe, e dhairya dhanya, e tyAgane dhanya chhe je pitAnun vachan pALavA mATe rAjyano
tyAg karI mahAbhayAnak danDakavanamAn pravesh karyo ane Ape amArA upar jevo upakAr
karyo chhe tevo indra paN na kare. sugrIvanun rUp laIne sAhasagati sugrIvanA gharamAn Avyo
hato ane Ape kapivanshanun kalank dUr karyun, ApanAn darshanathI vaitAlI vidyA sAhasagatinA
sharIramAnthI nIkaLI gaI. Ape yuddhamAn tene haNyo tethI Ape to amArA upar moTo
upakAr karyo chhe. have ame ApanI shI sevA karIe? shAstranI e AgnA chhe ke potAnA
upar je upakAr kare ane tenI sevA na karIe to tene bhAvanI shuddhatA nathI. je kRutaghna
upakAr bhUle chhe te nyAyadharmathI bahirmukh chhe, pApIomAn mahApApI chhe ane parAdhInamAn
pAradhI chhe, nirday chhe ane tenI sAthe satpuruSh vAt paN karatA nathI. mATe ame amArun
sharIr chhoDIne ApanA kAm mATe taiyAr chhIe. hun lankApatine samajAvIne tamArI strI
tamArI pAse lAvIsh. he rAghav! mahAbAhu, sItAnun mukhakamaL, pUrNamAsInA chandramAsamAn
kAntino punj, tene Ap nisandeh shIghra ja josho. pachhI jAmbunad mantrIe hanumAnane
paramahitanAn vachan kahyAn ke he vatsa vAyuputra! amArA badhAno ek tun ja AdhAr chho,
sAvadhAn thaIne lankA javun ane koI sAthe kadI paN virodh na karavo. tyAre hanumAne kahyun
ke ApanI AgnA pramANe ja thashe.
pachhI hanumAn lankA javA taiyAr thayA. tyAre rAm atyant khush thayA ane
ekAntamAn kahyun, he vAyuputra! sItAne Am kahejo ke he mahAsatI! tamArA viyogathI rAmanun
man ek kShaN paN shAtArUp nathI ane rAme em kahyun chhe ke jyAn sudhI tame paravash chho
tyAn sudhI ame amAro puruShArtha mAnatA nathI. tame mahA nirmaL shIlathI pUrNa chho ane
amArA viyogathI prAN tajavA chAho chho paN prAN tajasho nahi, potAnA chittamAn
samAdhAn rAkhajo, vivekI jIvoe Arta raudradhyAnathI prAN tajavA nahi. manuShyadeh atyant
durlabh chhe, temAn jinendrano dharma durlabh chhe, temAn samAdhimaraN na thAy to A manuShya deh
photarA jevo asAr chhe. ane tene vishvAs

Page 396 of 660
PDF/HTML Page 417 of 681
single page version

background image
396 pachAsamun parva padmapurAN
upaje te mATe A mArA hAthanI mudrikA laI jAv ane eno chUDAmaNi je mahAprabhAvarUp
chhe te mArI pAse laI Avajo. tyAre hanumAne kahyun ke Ap je AgnA karasho te pramANe ja
thashe; Am kahI hAth joDI, namaskAr karI pachhI lakShmaNane namIne bahAr nIkaL‌yA. vaibhavathI
paripUrNa potAnA tejathI sarva dishAmAn udyot karatA sugrIvanA mahele AvyA ane sugrIvane
kahyun, jyAn sudhI hun Avun nahi tyAn sudhI tame bahu sAvadhAnIthI ahIn ja rahejo. A
pramANe kahIne sundar shikharavALA vimAnamAn beThA. te sumeru upar jinamandir shobhe tevA
shobhatA hatA. rAmAdik badhAe temane param jyotithI manDit, ujjavaL chhatrathI shobhit,
hans samAn ujjavaL chAmar jemanA par DhoLAy chhe ane pavan samAn ashvone chAlatA,
parvat samAn gaj ane devone senA samAn senA sahit AkAshamAn gaman karatA joyA.
gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe, he rAjan! A jagat nAnA prakAranA jIvothI
bharelun chhe, temAn je koI paramArthanA nimitte udyam kare chhe te prashansAyogya chhe ane svArthathI
to jagat bharelun ja chhe. je bIjAno upakAr kare chhe temanA tulya indra, chandra, kuber paN
nathI. je pApI kRutaghnI bIjAno upakAr oLave chhe te narak-nigodanAn pAtra chhe ane
lokanindya chhe.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn hanumAnanun lankA taraph gamananun
varNan karanAr ogaNapachAsamun parva pUrNa thayun.
* * *
pachAsamun parva
(hanumAnanun potAnA nAnA rAjA mahendra sAthe yuddha ane meLAp)
pachhI AkAshamAn gaman karato param uday dharanAr anjanIno putra bahen samAn
jAnakIne lAvavA mATe bhAI bhAmanDaL jato hoy tevo shobhato hato. kevA chhe hanumAn?
shrI rAmanI AgnAmAn pravarte chhe, mahA vinayavant ane gnAnavant chhe. rAmanA kAmanA
utsAharUp shuddhabhAv jenA chittamAn chhe te dishAmanDaLane avalokatA lankAnA mArgamAn rAjA
mahendranun nagar jue chhe, jANe ke Indranun nagar chhe. parvatanA shikhar par nagar vaselun chhe,
tyAn chandramA samAn ujjavaL makAno chhe, te nagar dUrathI ja najare paDayun. hanumAne joIne
manamAn vichAryun ke A durbuddhi mahendranun nagar chhe, te ahIn rahe chhe, mArA nAnA shAnA? jeNe
mArI mAtAne santApyA hatA. pitA thaIne putrInun Avun apamAn kare? temaNe mAtAne
nagaramAn na rAkhyAn tyAre mAtAne vanamAn javun paDayun, jyAn anantagati muni rahetA hatA,
temaNe amRutarUp vachano kahIne samAdhAn karyun tethI mAro janma udyAnamAn thayo, jyAn koI
sagAn nahotAn. mArI mAtA sharaNe Ave ane e na rAkhe e kShatriyano dharma nathI mATe
eno garva utArun. pachhI gussAthI yuddhanI nobat vagADI, Dhol

Page 397 of 660
PDF/HTML Page 418 of 681
single page version

background image
padmapurAN pachAsamun parva 397
vAgavA lAgyA, shankhono dhvani thayo, yoddhAonAn Ayudh jhaLakavA lAgyAn. rAjA mahendra
dushmano AvyAnun sAmbhaLIne sarva senA sahit bahAr nIkaL‌yA. banne senA vachche bhayankar
yuddha thayun. mahendra rathamAn chaDayA, mAthe chhatra pharatun hatun, dhanuSh chaDhAvIne te hanumAn sAme
AvyA, hanumAne traN bANo vaDe tenun dhanuSh chhedI nAkhyun, jem yogIshvar traN guptithI
mAnane chhede chhe. pachhI mahendre bIjun dhanuSh levAnI taiyArI karI te pahelAn ja bANothI tenA
ghoDA rathathI chhUTA karI dIdhA tethI te rathanI AsapAs pharavA lAgyA, jem manathI prerelI
indriyo viShayomAn bhame chhe tem. pachhI mahendrano putra vimAnamAn besIne hanumAn sAme
Avyo tyAre tenI ane hanumAnanI vachche bAN, chakra, kanak ityAdi anek AyudhothI
paraspar mahAn yuddha thayun. hanumAne potAnI vidyAthI tenAn shastro jem yogIshvar
AtmachintavanathI parIShahone roke tem rokI dIdhAn. teNe anek shastro chalAvyAn, temAnthI
hanumAnane ekey na lAgyun, jem munine kAmanun ek paN bAN lAgatun nathI. jem ghAsano
Dhagalo agnimAn bhasma thaI jAy tem mahendranA putranAn sarva shastro hanumAn par niShphaL
gayA. ane hanumAne tene jem garuD sarpane pakaDe tem pakaDI lIdho. rAjA mahendra potAnA
mahArathI putrane pakaDAyelo joIne atyant krodhAyamAn thaIne hanumAn par ghasyo, jem
sAhasagati rAm par Avyo hato. hanumAn paN dhanuSh laIne sUryanA rath samAn rath par
chaDayA. jenI chhAtI par manohar hAr chhe, shUravIromAn je mahAshUravIr chhe te nAnAnI
sanmukh AvyA. banne vachche karavat, kuhADA, khaDga, bAN Adi anek shastrothI pavan
ane meghanI jem mahAn yuddha thayun. banne sinh samAn uddhat, kopanA bharelA, agninA kaN
samAn lAl netravALA, ajagar samAn bhayAnak avAj karatA, paraspar shastro
chalAvatA, garva ane hAsyathI yukta jemano shabdo chhe, paraspar kahe chhe-dhikkar tArA
shUravIrapaNAne! tun yuddha karavAnun shun jANe? ityAdi vachano paraspar bolavA lAgyAn. banne
vidyAbaLathI yukta ghor yuddha karatA vAramvAr potAnA pakShanA mANaso dvArA hAhAkAr ane
jayajayakArAdinA avAjo karAvavA lAgyA. rAjA mahendra vikriyAshaktino dhArak, krodhathI
jenun sharIr jalI rahyun chhe te hanumAn par Ayudho phenkavA lAgyo, bhuShunDI, pharasI, bAN,
shataghnI, mudgaL, gadA, parvatanAn shikhar, sAlavRukSha, vaDavRukSha ityAdi anek Ayudh mahendre
hanumAn par phenkyA, to paN hanumAn vyAkuLatA na pAmyA, jem girirAj mahAmeghanA
samUhathI kampAyamAn thato nathI. mahendre jeTalAn bAN phenkyAn te badhAn hanumAne potAnI
vidyAnA prabhAvathI niShphaL karI nAkhyAn, pachhI potAnA rathamAnthI UchhaLIne mahendranA rathamAn
jaIne paDayA; diggajanI sUnDh jevA potAnA hAthathI mahendrane pakaDI lIdho ane potAnA
rathamAn lAvyA. shUravIro dvArA jItadhvani thayo, badhA loko prashansA karavA lAgyA. rAjA
mahendra hanumAnane mahA baLavAn param udayarUp joIne atyant saumya vANIthI prashansA
karavA lAgyA ke he putra! ame tAro je mahimA sAmbhaL‌yo hato te pratyakSha joyo. mArA putra
prasannakIrtine to atyAr sudhI koIe jItyo nahoto, rathanUpuranA svAmI rAjA indrathI
paN te jitAyo nahoto, vijyArdhagirinA nivAsI vidyAdharomAn

Page 398 of 660
PDF/HTML Page 419 of 681
single page version

background image
398 ekAvanamun parva padmapurAN
sadA mahimA dharAvatA mArA putrane paN ten jItyo ane pakaDayo. dhanya chhe tArun parAkram!
tArA jevo mahAdhairyavAn puruSh bIjo koI nathI. tArun A anupam rUp ane sangrAmamAn
adbhut parAkram! he putra hanumAn! ten amArA AkhA kuLano udyot karyo. tun charamasharIr
avashya yogIshvar thaIsh, vinay Adi guNothI yukta, param tejarAshi, kalyANamUrti,
kalpavRukSha pragaT thayo chhe, tun jagatamAn guru ane kuLano AdhAr tathA dukharUp sUryathI
taptAyamAn jIvone megh samAn chho. A pramANe nAnA mahendrae atyant prashansA karI, tenI
Ankho bharAI AvI, romAnch khaDA thaI gayA, mastak chUmyun, chhAtI sAthe lagADayo. tyAre
hanumAne namaskAr karI, hAth joDI atyant vinayathI kShamA mAgI, ek kShaNamAn bIjA ja
thaI gayA. hanumAn kahe chhe he nAth! men bALakabuddhithI tamAro avinay karyo to kShamA karo.
ane shrI rAmanA kihakandhApur AgamananI badhI hakIkat kahI, pote lankA taraph jAy chhe te
hakIkat kahI ane kahyun ke hun lankA jaIne kArya karIne Avun chhun, tame kihakandhApur jAv,
rAmanI sevA karo. Am kahIne hanumAn AkAshamArge lankA chAlyA, jem dev svargalokamAn
jAy chhe. rAjA mahendra rANI sahit, potAnA putra prasannakIrti sahit putrI anjanI pAse
gayA. anjanIne mAtApitA ane bhAIno meLAp thayo tethI khUb Anand pAmI. pachhI
mahendra kihakandhApur AvyA. tyAn rAjA sugrIv ane virAdhit sAme gayA. temane shrI rAmanI
pAse lAvyA, rAm khUb AdarathI temane maL‌yA. rAm jevA mahAn tejasvI puruSh, jemanun
chitta nirmaL chhe ane jemaNe pUrvajanmamAn dAn, vrat, tap, Adi puNya upArjyA chhe temanI
sevA dev, vidyAdhar, bhUmigocharI badhA ja kare chhe, je baLavAn puruSh hoy temane vash badhA
thAy. tethI sarva prakAre potAnA manane jItI satkarmamAn prayatna karo. he bhavya jIvo! te
satkarmanA phaLathI sUrya samAn dIpti prApta karo..
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn hanumAnanun mahendra sAthe yuddha ane
mahendra anjanAnA milApanun varNan karanAr pachAsamun parva pUrNa thayun.
* * *
ekAvanamun parva
(shrI rAmane gandharva kanyAonI prApti)
hanumAn vimAnamAn besIne AkAshamArge jAy chhe tyAn mArgamAn dadhimukh nAmano
dvIp Avyo, temAn dadhimukh nAme nagar chhe, dahIn jevA ujjavaL makAno chhe, sundar suvarNanAn
toraNo chhe, kALI ghaTA samAn saghan udyAno puruShothI bharyA chhe, sphaTikamaNi samAn
ujjavaL jaL bharelI vApikAo, pagathiyAnthI shobhatI, kamaLAdithI bharelI chhe. gautam
svAmI rAjA shreNikane kahe chhe, he rAjan! A nagarathI dUr ek van chhe. tyAn sUkun ghAs,
velo, vRukSha, kAnTAnA samUh

Page 399 of 660
PDF/HTML Page 420 of 681
single page version

background image
padmapurAN ekAvanamun parva 399
chhe, duShTa sinhAdik jIvono avAj sambhaLAy chhe, prachanD pavan vAy chhe, jenAthI vRukSho tUTI
paDe chhe, sarovaro sukAI gayA chhe, gIdh, ghUvaD jevA pakShIo phare chhe, te vanamAn be chAraN
muni ATh divasano kAyotsarga dhAraN karIne UbhA hatA. tyAnthI chAr kos traN kanyAo,
jemanA netra manogna chhe, jemaNe saphed vastro paheryAn chhe, vidhipUrvak tapathI jemanun chitta
nirmaL chhe evI e traN lokanun AbhUShaN ja chhe.
pachhI vanamAn agni lAgI. bey muni dhIravIr vRukShanI jem UbhA chhe, dAvAnaLathI
Akhun van baLe chhe, bey nirgranth yogayukta, mokShanA abhilAShI, rAgAdinA tyAgI, prashAnt
vadan, shAntachitta, niShpAp, avAnchhak, jemanI draShTi nAkanI aNI par chhe, banne hAth nIche
lambAvyA chhe, kAyotsarga dhAraN karyo chhe, jemane jIvan maraN tulya chhe, shatru mitra samAn,
kAnchan pAShAN samAn chhe evA banne munione baLatA joIne hanumAn kampI UThayA,
vAtsalyaguNathI manDit bhAvabhakti sanyukta vaiyAvrat karavAne taiyAr thayA. samudranun jaL
laIne mUshaLadhAr varasAd varasAvyo. tethI kShaNamAtramAn pRithvI jaLamay thaI gaI. hanumAne
jem muni kShamAbhAvarUp jaLathI krodhAgni bujhAve tem te jaLathI dAvAgni bujhAvI dIdho.
pachhI munino upasarga dUr karI temanI pUjA karavA lAgyA. pelI traN kanyAo vidyA
sAdhatI hatI te dAvAnaLanA dAhathI vyAkuLatAne kAraNe asvastha hatI. hanumAne megh vaDe
vanano upadrav maTADayo tethI temane vidyA siddha thaI. te sumerunI traN pradakShiNA karI
munionI nikaT AvI namaskAr karavA lAgI ane hanumAnanI stuti karI, aho tAt!
dhanya tamArI jineshvar pratye bhakti tame kaI taraph jatA hatA ke sAdhuonI rakShA karI?
amArA kAraNe vanamAn upadrav thayo hato to paN dhyAnArUDh munio dhyAnamAnthI DagyA nahi.
tyAre hanumAne pUchhayun ke tame koN chho. ane nirjan sthAnamAn shA mATe raho chho? temAnthI
sauthI moTI bahen bolI, A dadhimukh nAmanA nagaranA rAjA gandharvanI ame traNe putrIo
chhIe. moTI chandrarekhA, bIjI vidyutaprabhA, trIjI tarangamALA; ame badhAn kuLane vallabh
chhIe eTale vijyArdhanA jeTalA vidyAdharo chhe te badhA amArI sAthe paraNavA amArA
pitAne yAchanA karatA ane ek angArak nAmano duShTa, atiabhilAShI, nirantar kAmanA
dAhathI AtAparUp vidyAdhar Avyo. ek divas amArA pitAe aShTAng nimittavettA
munine pUchhayun ke he bhagavAn! mArI putrIono var koN thashe? tyAre munie kahyun ke je
raNasangrAmamAn sAhasagatine mArashe te tArI putrIono var thashe. tethI muninA amoghavachan
sAmbhaLIne amArA pitAjIe vichAryun ke vijyArdhanI uttar shreNImAn je sAhasagati chhe tene
koN mArI shake, je tene mAre te manuShya A lokamAn indra samAn chhe. vaLI muninAn vachan
anyathA hoy nahi tethI amArA mAtApitA ane Akhun kuTumb muninAn vachan upar draDh
hatun. angArak nirantar amArA pitA pAse yAchanA karato ane pitA amane ApatA nahi
tethI te chintAthI ane dukhathI verI banyo. amane evI ichchhA thaI ke divas kyAre Ave
ke ame sAhasagatinA mAranArane joIe. tethI