Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 52 - Hanumanney Lankasundarino labh; Parva 53 - Hanumannu Lankama jainey Sitaney malvu aney Lankaney nashtbrasht karvi; Parva 54 - Ram-Laxmannu Lanka taraph prasthan; Parva 55 - Ram-Laxman sathey Vibhishanno samagam.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 22 of 35

 

Page 400 of 660
PDF/HTML Page 421 of 681
single page version

background image
400 bāvanamun parva padmapurāṇ
manoḍanugāminī nāmanī vidyā sādhavā māṭe ā bhayānak vanamān āvī, te anugāminī
vidyānī sādhanāno āje amāro bāramo divas chhe ane muniono āṭhamo divas chhe.
āje aṅgārake amane joīne krodhathī vanamān āg lagāḍī. je vidyā chha varṣha ane thoḍā
adhik divaso pachhī siddha thāy chhe te amane upasargathī bhay na pāmavāthī bār ja
divasomān siddha thaī chhe. he mahābhāg! ā āpadāmān jo tame amane madad na karī hot
to amāro agnimān nāsh thāt ane muni paṇ bhasma thāt, māṭe tame dhanya chho. tyāre
hanumāne kahyun ke tamāro puruṣhārtha saphaḷ thayo, jemane nishchay hoy temane siddhi thāy ja.
dhanya chhe tamārī nirmaḷ buddhine! moṭā sthānakamān manorath, dhanya tamārun bhāgya, em
kahīne temane shrīrāmanā kihakandhāpuramān āgamanano sakaḷ vr̥utānt kahyo ane rāmanī āgnā
pramāṇe potāno laṅkā javāno vr̥uttānt paṇ kahyo. te ja samaye vanano dāh shānt thayānā
ane muniono upasarga dūr thayānā samāchār sāmbhaḷīne rājā gandharva hanumān pāse
āvyā. vidyādharonā yogathī te van nandanavan jevun shobhavā lāgyun ane rājā gandharva
hanumānanā mukhe shrī rāmanā kihakandhāpuramān birājavānā khabar sāmbhaḷīne potānī putrīo
sahit shrī rāmanī nikaṭ āvyo ane putrīone khūb ṭhāṭhamāṭhathī rām sāthe paraṇāvī.
rām mahā vivekī chhe. ā vidyādharanī putrīo ane mahārāj vaibhavathī yukta chhe to paṇ
temane sītā vinā dashe dishā shūnya lāge chhe. samasta pr̥ithvī guṇavān jīvothī shobhe chhe
ane guṇavān vinānun nagar gahan van tulya bhāse chhe. guṇavān jīvonī cheṣhṭā manohar
ane bhāv atisundar hoy chhe. ā prāṇī pūrvopārjit karmanā phaḷathī sukhaduḥkh bhogave chhe
tethī je sukhanā arthī chhe te jinasūryāthī prakāshit pavitra jinamārgamān pravarte chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān rām sāthe gandharva kanyāonā
vivāhanun varṇan karanār ekāvanamun parva pūrṇa thayun.
* * *
bāvanamun parva
(hanumānane laṅkāsundarīno lābh)
pachhī mahāpratāpī, mahābali hanumān jem som sumeru pāse jāy tem trikūṭāchaḷ
taraph chālyā. ākāshamān jatī hanumānanī senā mahādhanuṣhanā ākāravāḷā māyāmayī
yantrathī rokāī gaī. hanumāne potānī pāsenā māṇasone pūchhayun ke mārī senā kayā
kāraṇathī āgaḷ chālī shakatī nathī? ahīn garvano parvat asurono nāth chamarendra chhe ke
indra chhe ke parvatanā shikhar par jinamandir chhe athavā charamasharīrī muni chhe? hanumānanān
ā vachan sāmbhaḷī pr̥uthumati mantrī kahevā lāgyo, he dev! ā krūratāsanyukta māyāmayī yantra
chhe. pachhī pote draṣhṭi karīne joyun, koṭamān

Page 401 of 660
PDF/HTML Page 422 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ bāvanamun parva 401
pravesh karavo agharo lāgyo, jāṇe ke ā koṭ virakta strīnā mananī jem praveshavo duṣhkar
hoy. anek ākār dhāratī vakratā sanyukta atibhayaṅkar sarvabhakṣhī pūtaḷī joī, jyān dev
paṇ pravesh karī na shake. jājavalyamān tīkṣhṇa agrabhāgavāḷī, karavatīothī maṇḍit,
jībhanī aṇīmānthī lohī okatā hajāro sarpo jyān pheṇathī vikarāḷ susavāṭā kare chhe ane
viṣharūp agnikaṇ varase chhe, viṣharūp ghumāḍāthī andhakār phelāī gayo chhe. je koī mūrkha
subhaṭapaṇānā garvathī udhdhat thaīne praveshavā jāy tene māyāmayī sarpo deḍakāne gaḷe tem
gaḷī jāy chhe. laṅkānā koṭanun maṇḍaḷ jyotiṣhachakrathī paṇ ūñchun, sarva dishāothī durlaṅghya,
joī na shakāy tevun, pralayakāḷanā megh samān bhayaṅkar avājovāḷun ane hinsārūp granthonī
jem atyant pāpakarmothī rachāyelun chhe tene joī hanumān vichāravā lāgyā ke ā māyāmayī
koṭ rākṣhasonā nāthe rachyo chhe. temān potānī vidyānī chaturāī batāvī chhe. have hun
vidyābaḷathī ene upāḍī laīne rākṣhasono mad utārī nākhun, jem ātmadhyānī muni
mohamadanun haraṇ kare chhe. pachhī hanumāne yuddhanī ichchhā karīne samudra jevī potānī senāne
ākāshamān rokī līdhī ane pote vidyāmayī bakhtar paherīne hāthamān gadā laīne māyāmayī
pūtaḷīnā mukhamān praveshyā jem rāhunā mukhamān sūrya praveshe. te māyāmayī pūtaḷīnun paḍakhun e
andhakār bharelī parvatanī guphā hatī tene narisanharūp pote tīkṣhṇa nakhothī chīrī nākhī.
pachhī gadānā prahārathī koṭanā chūrā karī nākhyā, jem shukladhyānī muni nirmaḷ bhāvo vaḍe
ghātiyā karmanī sthiti chūrṇa kare chhe.
pachhī te vidyāno bhaṅg thayo eṭale meghagarjanā jevo avāj thayo ane vidyā
bhāgī gaī, koṭ adrashya thaī gayo, jem jinendranā stotrathī pāpakarma vikharāī jāy.
pachhī pralayakāḷanā megh samān bhayaṅkar avāj thayo. māyāmayī koṭane vikharāyelo joīne
koṭano adhikārī vajramukh atyant krodhe bharāīne tarat ja rath par besīne vinā vichārye
hanumānane māravā doḍayo, jem sinh agni taraph doḍe. tene āvato joīne pavanaputra yuddha
karavā taiyār thayā. banne senānā prachaṇḍ yoddhā nānā prakāranān vāhano par chaḍī anek
prakāranān āyudhothī paraspar laḍavā lāgyā. ghaṇun kahevāthī shun? svāmīnā māṭe evun yuddha
thayun jevun mān ane mārdav vachche thāy. potapotānā svāmīnī draṣhṭie yoddhāo gājī
gājīne yuddha karavā lāgyā. temane jīvanamān prem rahyo nahoto. hanumānanā subhaṭo dvārā
vajramukhanā yoddhā kṣhaṇamātramān dashe dishāmān bhāgī thayā. hanumāne sūryathīye adhik
jyotivāḷā chakrathī vajramukhanun shir pr̥ithvī par reḍavī dīdhun. ā sāmānya chakra chhe, chakrī
ane ardhachakrīnī pāse sudarshanachakra hoy chhe. yuddhamān pitānun maraṇ thayun joīne laṅkāsundarī
vajramukhanī putrī pitānā shokathī upajelā kaṣhṭane rokīne, krodharūp viṣhathī bharelī, tej
turaṅg joḍelā rath par beṭhī. tenun mukh kuṇḍaḷanā prakāshathī chamakatun hatun, bhramar vāṅkī hatī,
ulkāpāt jevī krodhathī lāl āṅkho karatī, krūratāthī potānā adharane karaḍatī hanumān
taraph doḍī ne kahyun, he duṣhṭa! hun tane joī laun chhun, jo tārāmān shakti hoy to mārī sāthe
yuddha kar je krodhe bharāyelo

Page 402 of 660
PDF/HTML Page 423 of 681
single page version

background image
40r bāvanamun parva padmapurāṇ
rāvaṇ nahi kare te hun karīsh. he pāpī! tane yamamandir mokalīsh. tun dishā bhūlīne aniṣhṭa
sthānamān āvyo chho, ām bolatī te shīghratāthī āvī. āvatān ja teṇe hanumānanu chhatra
uḍāvī dīdhun eṭale teṇe bāṇothī enun dhanuṣh toḍī nākhyun. e shakti laīne chalāvavā jāy
te pahelān hanumāne vachamān ja shakti toḍī nākhī. pachhī te vidyābaḷathī gambhīr vajradaṇḍ
jevān bāṇ, pharasī, barachhī, chakra, shataghnī, mūshaḷ, shilā ityādi vāyuputranā rath upar
varasāvavā lāgī, jem meghamāḷā parvat par jaḷanī dhārā varasāve chhe. jātajātanān
āyudhothī teṇe hanumānane dherī līdho, jem meghapaṭal sūryane āchchhādit kare. vidyānī sarva
vidhiomān pravīṇ hanumāne shatruonā samūhane potānān shastrothī potānī pāse na āvavā
dīdhā, tomarādik bāṇathī tomarādik rokyā ane shaktithī shaktine rokī. ā pramāṇe
paraspar tumul yuddha thayun. ānān bāṇ eṇe rokyān ane enān bāṇ āṇe rokyān, ghaṇā
samay sudhī yuddha chālyun. paṇ koī hāryun nahi.
gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke he rājan! laṅkāsundarī bāṇashakti ityādi
anek āyudhothī hanumānane jītavā lāgī ane kāmanān bāṇothī svayam pīḍit thaī.
kāmanān bāṇ marmane vidāranārān chhe. laṅkāsundarī sākṣhāt lakṣhmī samān, rūpavatī,
kamaḷalochan, saubhāgya guṇothī garvit hanumānanā hr̥udayamān pravesh karavā lāgī, jenā kān
sudhīnā bāṇarūp tīkṣhṇa kaṭākṣha netrarūp dhanuṣhathī nīkaḷelā gnān-dhairyane haranārā, durddhar
manane bhedanārā, potānān lāvaṇyathī saundaryane haranār chhe. tyāre hanumān mohit thaī
manamān vichāravā lāgyā ke ā manohar ākr̥uti bahārathī mane vidyābāṇ ane sāmānya
bāṇathī bhede chhe ane abhyantaramān mārā manane kāmanā bāṇathī vīndhe chhe. e mane bāhyathī
ane antarathī haṇe chhe, tan ane manane pīḍe chhe, ā yuddhamān enān bāṇathī mr̥utyu thāy to
sārun, parantu enā vinā svargamān jīvan bhalun nathī, ām pavanaputra mohit thayo. te
laṅkāsundarī paṇ enun rūp joī mohit thaī, krūratārahit, karuṇāsabhar tenun chitta banyun chhe.
pachhī hanumānane māravā māṭe je shakti hāthamān līdhī hatī te tarat ja hāthamānthī dharatī
par pheṅkī dīdhī, hanumān par na chalāvī. hanumānanun tan ane man praphulla chhe, kamaḷadal
samān netra chhe, pūrṇamāsīnā chandra jevun mukh chhe, mukuṭamān vānaranun chihna chhe ane sākṣhāt
kāmadev chhe. laṅkāsundarī manamān chintavavā lāgī ke āṇe mārā pitāne māryā te moṭo
aparādh karyo chhe. joke te dushman chhe to paṇ anupam rūpathī mārā manane hare chhe. jo
ānī sāthe kāmabhog na bhogavun to māro janma niṣhphaḷ chhe. pachhī vihvaḷ thaīne ek
patramān potānun nām lakhī te patra bāṇ sāthe joḍī bāṇ pheṅkyun. temān e lakhāṇ hatun ke
he nāth! devonā samūhathī na jitāun evī hun tamārān kāmabāṇathī jitāī gaī chhun. ā
patra vāñchī hanumān prasanna thaī rath parathī nīche ūtarī tene maḷ‌yā, jem kām ratine
maḷe. tenun ver shānt thaī gayun, pitānā maraṇathī shokarat thaī ānsu sāravā lāgī. tyāre
hanumāne kahyun ke he chandravadanī! rudan na kar. tāro shok nivr̥utta kar. tārā pitā param
kṣhatriy, mahāshūravīr hatā. temanī e ja rīt chhe ke potānā svāmīnā

Page 403 of 660
PDF/HTML Page 424 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ bāvanamun parva 403
kārya māṭe yuddhamān prāṇ taje ane tun shāstramān pravīṇ chho tethī badhun jāṇe chhe, ā rājyamān
ā prāṇī karmonā udayathī pitā, putra, bāndhavādik badhāne haṇe chhe. māṭe tun ārtadhyān
chhoḍ. ā badhā jīvo potānān upārjelān karmo bhogave chhe, maraṇanun nishchay kāraṇ
āyuṣhyano ant chhe ane anya jīv to nimittamātra chhe. ā vachanothī laṅkāsundarīno shok
dūr thayo. ā pramāṇe te pūrṇachandrathī nishā shobhe tem hanumānathī shobhavā lāgī. premathī
pūrṇa banne maḷīne saṅgrāmano khed bhūlī gayā, bannenān chitta paraspar prītirūp thaī gayā.
pachhī ākāshamān stambhinī vidyāthī senāne rokī dīdhī ane sundar māyāmayī nagar vasāvyun.
sāñjanī lālāsh jevun lāl, devonā nagar samān manohar sundar rājamahelo vagere banyān
tethī hāthī, ghoḍā, vimān, ratho par chaḍelā moṭā moṭā rājāo nagaramān praveshavā lāgyā.
nagar dhajāothī shobhatun hatun. te badhā yathāyogya nagaramān rahyā. atyant utsāhathī rātre
shūravīronā yuddhanun tādrash varṇan sāmanto karavā lāvyā. hanumān laṅkāsundarī sāthe ramatā hatā.
savār thatān ja hanumāne chālavānī taiyārī karī. laṅkāsundarī atyant premathī tene
kahevā lāgī ke he kānt! rāvaṇe tamārān asahya parākramo anek manuṣhyonān mukhathī
sāmbhaḷ‌yā hashe, te sāmbhaḷīne atyant khed-khinna thayo hashe, māṭe tame laṅkā shā māṭe jāv
chho? pachhī hanumāne tene sakaḷ vr̥uttānt kahyo ke rāme vānaravanshīono upakār karyo chhe te
badhānī preraṇāthī rām taraphanā upakāranā nimitte hun jāun chhun. he priye! rāmano sītā sāthe
meḷāp karāvun, rākṣhasono rājā sītāne anyāy mārgathī harīne laī gayo chhe, tene hun
sarvathā lāvīsh ja. tyāre teṇe kahyun ke tamāro ane rāvaṇano pahelānno sneh rahyo nathī, te
sneh nāsh pāmyo chhe ane jem sneh eṭale ke telano nāsh thavāthī dīpakanī shikhā rahetī
nathī tem sneh naṣhṭa thavāthī sambandhano vyavahār raheto nathī. atyār sudhī tamāro evo
vyavahār hato ke tame jyāre laṅkāmān āvatā tyāre nagaranagaramān, galīgalīmān ānand
chhavāto, makāno dhajāothī shobhatān, jem svargamān dev pravesh kare tem tame pravesh karatā.
have dashānan tamārā pratye dushmanarūp chhe, te niḥsandeh tamane pakaḍashe. māṭe tamāre ane ene
jyāre sandhi thāy tyāre tamāre maḷavun yogya chhe. hanumāne javāb āpyo, he vichakṣhaṇe! hun
jaīne teno abhiprāy jāṇavā ichchhun chhun ane te sītā satī jagatamān prasiddha chhe, rūpamān
advitīy chhe, jene joīne rāvaṇanun sumeru samān achaḷ man chalit thayun chhe. te
mahāpativratā amārā nāthanī strī, amārī mātā samān chhe, tenān darshan karavā chāhun chhun.
ām hanumāne kahyun ane badhī senā laṅkāsundarīnī pāse rākhī ane pote vivekavāḷī
pāsethī vidāy laīne laṅkā taraph chālyo. gautam svāmī rājā shreṇikane kahe chhe ke he
rājan! ā lokamān e moṭā āshcharyanī vāt chhe ke ā prāṇī kṣhaṇamātramān ek ras chhoḍī
bījā rasamān lāgī jāy chhe, koī vār virasane chhoḍī rasamān āvī jāy chhe. koīvār
rasane chhoḍīne virasamān āvī jāy chhe. ā jagatamān ā karmonī adbhut cheṣhṭā chhe, sarva
sansārī jīv karmone ādhīn chhe. jem

Page 404 of 660
PDF/HTML Page 425 of 681
single page version

background image
404 trepanamun parva padmapurāṇ
sūrya dakṣhiṇāyanathī uttarāyaṇamān āve chhe tem prāṇī ek avasthāmānthī bījī avasthāmān āve chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān hanumānane laṅkāsundarīnī prāptinun
varṇan karanār bāvanamun parva pūrṇa thayun.
* * *
trepanamun parva
(hanumānanun laṅkāmān jaīne sītāne maḷavun ane laṅkāne naṣhṭabhraṣhṭa karavī)
gautam svāmī shreṇik rājāne kahe chhe ke he rājan! te pavanaputra mahāprabhāvanā
udayathī thoḍā ja sevako sāthe niḥshaṅkapaṇe laṅkāmān praveshī gayo. te pratham ja vibhīṣhaṇanā
mahelamān gayo. vibhīṣhaṇe tenun khūb sanmān karyun. kṣhaṇek rahīne paraspar vārtālāp karatān
hanumāne kahyun ke rāvaṇ ardhā bharatakṣhetrano pati, sarvano svāmī te daridra manuṣhyanī jem
chorī karīne parastrī laī āve te shun uchit chhe? je rājā chhe te maryādānun mūḷ chhe, jem
nadīnun mūḷ parvat chhe. rājā ja anāchārī hoy to sarva lokamān nindā thāy māṭe jagatanā
kalyāṇ nimitte rāvaṇane shīghra kaho ke nyāyanun ullaṅghan na kare he nāth em kaho ke
jagatamān apayashanun kāraṇ ā karma chhe. jenāthī lok naṣhṭa thāy tevun na karavun, tamārā
kuḷanun nirmaḷ charitra kevaḷ pr̥ithvī par ja prashansāyogya nathī, svargamān paṇ dev hāth
joḍīne, namaskār karīne tamārā pūrvajonī prashansā kare chhe. tamāro yash sarvatra prasiddha chhe.
tyāre vibhīṣhaṇe kahyun ke men dhaṇī vār bhāīne samajāvyā, paṇ mānatā nathī. ane je
divasathī sītāne laī āvyā chhe te divasathī mārī sāthe vāt paṇ nathī karatā. to paṇ
tamārā kahevāthī hun pharī vār dabāvīne kahīsh, parantu tenāthī ā haṭh chhūṭavī mushkelī chhe.
āje agiyāramo divas chhe, sītā nirāhār chhe, jaḷ paṇ letān nathī to paṇ rāvaṇane
dayā upajī nathī, ā kāmathī virakta thatā nathī. ā vāt sāmbhaḷīne hanumānane atyant
dayā upajī. pramad nāmanā udyānamān jyān sītā virāje chhe tyān hanumān āvyā. te vananī
sundaratā jovā lāgyā, navīn velonā samūhathī bharelā parṇo lāl raṅganā sundar strīnā
karapallav jevān shobhe chhe. puṣhponā guchchho par bhamarā guñjārav kare chhe, phaḷonī ḍāḷīo
nīchī namī gaī chhe, pavanathī te hāle chhe, kamaḷothī sarovaro shobhe chhe ane dedīpyamān
velothī vr̥ukṣha vīṇṭaḷāyelān chhe. te van jāṇe devavan athavā bhogabhūmi jevun lāge chhe,
puṣhponī makarandathī maṇḍit jāṇe sākṣhāt nandanavan chhe. anek adbhutatāthī pūrṇa hanumān
kamaḷalochan vananī līlā dekhatā thakā sītānā darshan nimitte āgaḷ gayā. chāre taraph
vanamān avalokan karyun to dūrathī ja sītāne joyān. samyagdarshan sahit mahāsatīne joīne
hanumān manamān vichāravā lāgyā ke ā rāmadevanī paramasundarī

Page 405 of 660
PDF/HTML Page 426 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trepanamun parva 40p
mahāsatī, nirdhūm agni samān, jenī āṅkho ānsuthī bharī chhe, shokātur mukhe hāth
aḍāḍīne beṭhī chhe, shiranā kesh vikharāī gayā chhe, sharīr kr̥ush chhe. e joīne vichāravā
lāgyā ke ā mātānun rūp dhanya chhe. lokamān jeṇe sarva lokane jītī līdhān chhe, jāṇe e
kamaḷamānthī utpanna thayelī lakṣhmī ja virāje chhe, duḥkhanā samudramān ḍūbelī chhe topaṇ enā
jevī bījī koī nārī nathī. hun je rīte bane te rīte eno shrī rām sāthe meḷāp karāvun.
ānā ane rāmanā kārya māṭe mārun sharīr āpun, āno ane rāmano virah nahi dekhun,
ām chintavan karī potānun rūp badalī dhīme pagale āgaḷ jaī hanumāne shrī rāmanī
mudrikā sītānī pāse nākhī. tene jotāmvent tenā romāñch khaḍā thaī gayā ane moḍhun kāīk
ānandit lāgyun. tyāre tenī samīpamān je strī beṭhī hatī te jaīne enī prasannatānā
samāchār rāvaṇane āpavā lāgī tethī rāvaṇe khush thaīne ene vastra, ratnādik āpyān.
ane sītāne prasannavadan jāṇīne kāryanī siddhinā vichār karato mandodarīne ākhā
antaḥpur sahit sītā pāse mokalī. potānā nāthanān vachanathī te sarva antaḥpur sahit
sītā pāse āvī ane sītāne kahevā lāgī-he bāle! āje tun prasanna thaī chhe em
sāmbhaḷ‌yun chhe tethī ten amārā upar mahān kr̥upā karī chhe. have lokanā svāmī rāvaṇane
aṅgīkār karīne devalokanī lakṣhmī īndrane bhaje tem rāvaṇane tun bhaj. ā vachan sāmbhaḷī
sītā gusso karīne mandodarīne kahevā lāgī ke he khecharī! āje mārā patinā samāchār
āvyā chhe, mārā pati ānandamān chhe tethī mane harṣha upajyo chhe. mandodarīe jāṇyun ke āne
annajaḷ līdhā agiyār divas thaī gayā chhe tethī vāyu thaī gayun chhe ane tethī bake chhe.
pachhī sītā mudrikā lāvanārane kahevā lāgī ke he bhāī! hun ā samudranā antardvīpamān
bhayānak vanamān paḍī chhun tethī mārā bhāī samān atyant vātsalya dharanār koī uttam
jīv mārā patinī mudrikā laīne āvyo chhe te mane pragaṭ darshan do. tyāre atibhavya
hanumān sītāno abhiprāy samajī manamān vichāravā lāgyā ke pahelān bījāno upakār
karavānun vichāre ane pachhī kāyar thaīne chhupāī rahe te adham puruṣh chhe ane je anya
jīvane āpadāmān khed-khinna joīne anyanī sahāy kare te dayāḷuno janma saphaḷ chhe.
tyāre rāvaṇanī mandodarī ādi badhī strīonā dekhatān dūrathī ja temaṇe sītāne joī hāth
joḍī, mastak namāvī namaskār karyā. hanumān atyant nirbhay, kāntithī chandramā samān,
dīptithī sūrya samān, vastrābharaṇamaṇḍit, mukuṭamān vānaranun chihna jenān sarva aṅg chandanathī
charchit, atyant baḷavān, vajravr̥uṣhabhanārāchasanhanan, sundar kesh, lāl hoṭh, kuṇḍaḷanāudyotathī
prakāshit manohar mukh, guṇavān ane pratāpasanyukta sītānī sanmukh āvatān jāṇe ke
sītāno bhāī bhāmaṇḍaḷ tene levā āvato hoy tevā shobhatā hatā. temaṇe pratham ja
potānun kuḷ, gotra, mātāpitānun nām kahīne potānun nām kahyun. pachhī shrī rāme je kahyun
hatun te badhun kahyun ane hāth joḍī vinantī karī ke he sādhvī! svarga vimān samān
mahelomān shrī rām birāje chhe, parantu tamārā viraharūp samudramān ḍūbelā temane kyāy rati
upajatī nathī. samasta bhogopabhog chhoḍīne,

Page 406 of 660
PDF/HTML Page 427 of 681
single page version

background image
406 trepanamun parva padmapurāṇ
maun thaīne tamārun dhyān kare chhe jem muni shuddhatānun dhyān kare ane ekāgrachitta thaīne
rahe tem te rahe chhe. te kadī paṇ vīṇānun saṅgīt ke sundar strīonān gīt sāmbhaḷatā nathī,
sadā tamārī ja vāt kare chhe. tamane jovā māṭe ja phakta prāṇ dhārī rahyā chhe. hanumānanān
ā vachan sāmbhaḷī sītā ānand pāmī. pachhī sajaḷ netre kahevā lāgī, (te vakhate
hanumān sītānī nikaṭ atyant vinayathī hāth joḍīne ūbhā chhe) he bhāī! hun atyāre
duḥkhanā sāgaramān paḍī chhun, ashubhanā udayathī mārī pāse kāī nathī, patinā samāchār
sāmbhaḷī rājī thaīne tane hun shun āpun? tyāre hanumāne praṇām karīne kahyun, he jagatapūjya!
tamārān darshanathī ja mane moṭo lābh maḷ‌yo chhe. tyāre sītāe motī samān ānsu sāratān
hanumānane pūchhayun ke he bhāī! magar vagere anek jaḷacharothī bharelā bhayānak samudrane
oḷaṅgīne tun ā nagaramān kevī rīte āvyo? ane sāchun kahe ke mārā prāṇanāthane ten kyān
joyā ane lakṣhmaṇ yuddhamān gayā hatā, te kṣhemakushaḷ chhe ne? ane mārā nāth kadāch tane
ā sandesho āpīne paralok sidhāvyā hoy, athavā jinamārgamān atyant pravīṇ temaṇe
sakaḷ parigrahano tyāg karī munipaṇun dhāraṇ karyun hoy athavā mārā viyogathī temanun
sharīr dūbaḷun thaī gayun hoy ane āṅgaḷīmānthī vīṇṭī paḍī gaī hoy; āvā vikalpa mane
āve chhe. atyār sudhī mārā prabhuno tārī sāthe parichay nahoto to tamārī sāthe kevī
rīte mitratā thaī? te badhun mane vigatavār kaho. tyāre hanumāne hāth joḍī, mastak
namāvī kahyun, he devī! lakṣhmaṇane sūryahās khaḍga siddha thayun ane chandranakhāe pati pāse
jaīne patine krodh utpanna karyo. tethī kharadūṣhaṇ daṇḍakavanamān yuddha karavā āvyo ane
lakṣhmaṇ tenī sāthe yuddha karavā gayā, te badho vr̥uttānt to tame jāṇo chho, pachhī rāvaṇ
āvyo, āp shrīrām pāse virājatā hatā. rāvaṇ joke sarvashāstrano jāṇakār hato ane
dharma adharmanun svarūp jāṇato hato. parantu āpane joīne avivekī thaī gayo, samasta
nīti bhūlī gayo, tenī buddhi chālī gaī. tamārun haraṇ karavā māṭe teṇe kapaṭathī sinhanād
karyo te sāmbhaḷī rām lakṣhmaṇ pāse gayā ane ā pāpī tamane upāḍī gayo, pachhī lakṣhmaṇe
rāmane kahyun ke tame kem āvyā? shīghra jānakī pāse jāv. pachhī rām potānā sthānake
āvyā ane tamane na jotān atyant khedakhinna thayā. tamane shodhavā māṭe vanamān khūb
pharyā. pachhī jaṭāyune marato joyo tyāre tene namokkār mantra āpyo, chār ārādhanā
sambhaḷāvī, sannyās āpī pakṣhīno paralok sudhāryo. pachhī tamārā virahathī atyant duḥkhī
shokamān paḍayā. lakṣhmaṇ kharadūṣhaṇane haṇīne rām pāse āvyā, dhairya bandhāvyun ane chandrodayano
putra virādhit lakṣhmaṇ sāthe yuddhamān ja āvīne maḷ‌yo hato. pachhī sugrīv rām pāse
āvyā ane sāhasagati vidyādhar je sugrīvanun rūp laīne sugrīvanī strīnī ichchhā karato
hato. rāmane joīne sāhasagatinī vidyā jatī rahī, sugrīvanun rūp maṭī gayun. sāhasagati
rām sāthe laḍayo ane marāyo. ā rīte rāme sugrīvano upakār karyo. pachhī badhāe mane
bolāvī rām sāthe meḷāp karāvyo. have hun shrī rāmanā mokalavāthī tamane chhoḍāvavā māṭe
āvyo chhun, paraspar yuddha karavun

Page 407 of 660
PDF/HTML Page 428 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trepanamun parva 407
niḥprayojan chhe. kāryanī siddhi sarvathā rājanītithī karavī. laṅkāpurīno rājā dayāḷu chhe,
vinayavān chhe, dharma, artha, kāmanā vettā chhe, komaḷ hr̥udayavāḷā chhe, saumya chhe, vakratārahit
chhe, satyavādī mahādhīravīr chhe, te mārun vachan mānashe ane tamane rām pāse mokalī deshe.
enī kīrti atyant nirmaḷ pr̥ithvī par prasiddha chhe ane e lokāpavādathī ḍare chhe. tyāre
sītā harṣhit thaīne hanumānane kahevā lāgī, he kapidhvaj! tārā jevā parākramī dhīravīr
vinayī mārā patinī pāse keṭalāk chhe? tyāre mandodarī kahevā lāgī, he jānakī? men je
kahyun chhe te samajīne kahyun chhe. tun ene oḷakhatī nathī tethī ām pūchhe chhe. ānā jevā
bharatakṣhetramān koṇ chhe? ā kṣhetramān e ek ja chhe. ā mahāsubhaṭ yuddhamān keṭalīy vār
rāvaṇano sahāyak thayo chhe. e pavanano ane añjanāno putra rāvaṇano bhāṇej jamāī chhe,
chandranakhānī putrī anaṅgakusumāne paraṇyo chhe, āṇe eke anekane jītyā chhe, loko sadā tene
jovā ichchhe chhe. tenī kīrti chandramānān kiraṇo peṭhe jagatamān phelāī gaī chhe. laṅkāno dhaṇī
ene bhāīothī paṇ adhik gaṇe chhe. ā hanumān pr̥ithvī par prasiddha guṇothī bharelo chhe,
parantu e moṭun āshcharya chhe ke bhūmigocharīono dūt thaīne āvyo chhe. tyāre hanumāne kahyun
ke tame rājā mayanī putrī ane rāvaṇanī paṭarāṇī dūtī banīne āvyā chho. je patinī
kr̥upāthī devo sarakhā sukh bhogavyān, tene akāryamān pravartatā rokatā nathī ane āvā
kāryanī anumodanā kare chho. potāno vallabh viṣhabharelun bhojan kare chhe tene aṭakāvatā
nathī, je potānun bhalubūrun na jāṇe tenun jīvan pashu samān chhe. ane tamārā saubhāgyarūp,
sauthī adhik ane pati parastrīrat thayā chhe tenun dūtīpaṇun karo chho. tame sarva vātomān
pravīṇ, param buddhimatī hatā te sāmānya jīvonī peṭhe avidhinun kārya karo chho. tame
ardhachakrīnī paṭarāṇī chho have hun tamane bhens samān mānun chhun. hanumānanā mukhathī ā
vachan sāmbhaḷī mandodarī krodhathī bolī, aho tun doṣharūp chhe! tārun vāchāḷapaṇun nirarthak chhe.
jo kadāch rāvaṇ jāṇashe ke e rāmano dūt thaīne sītā pāse āvyo chhe to je koīnī
sāthe nathī karyun evun tārī sāthe karashe. ane jeṇe rāvaṇanā banevī chandranakhānā patine
māryo tenā sugrīvādik sevak thayā, rāvaṇanī sevā chhoḍī dīdhī tethī e badhā mandabuddhi chhe,
raṅk shun karavānā? emanun mr̥utyu najīk āvyun chhe tethī bhūmigocharīnā sevak thayā chhe. te
ati mūḍh, nirlajja, tuchchha vr̥uttivāḷā, kr̥utaghnī vr̥uthā garvarūp thaīne mr̥utyunī samīpamān beṭhā
chhe. mandodarīnān ā vachan sāmbhaḷī sītā gusse thaī bolī, he mandodarī! tun mandabuddhi chhe
tethī ām vr̥uthā bake chhe. mārā pati adbhut parākramanā dhaṇī chhe te shun ten nathī sāmbhaḷ‌yun?
shūravīr ane paṇḍitonī goṣhṭhīmān mārā patinī mukhya gaṇanā thāy chhe. jenā vajrāvarta
dhanuṣhano ṭaṅkār yuddhamān sāmbhaḷīne mahān raṇavīr yoddhā paṇ dhairya rākhī shakatā nathī,
bhayathī kampī dūr bhāge chhe, jeno nāno bhāī lakṣhmaṇ lakṣhmīno nivās, shatruono kṣhay
karavāmān samartha, jene dekhatān ja shatru dūr bhāgī jāy chhe. ghaṇun kahevāthī shun? mārā pati
rām lakṣhmaṇ sāthe samudra oḷaṅgīne shīghra ja āvashe ane yuddhamān thoḍā ja divasomān tun
tārā patine

Page 408 of 660
PDF/HTML Page 429 of 681
single page version

background image
408 trepanamun parva padmapurāṇ
marelo joīsh. mārā pati prabaḷ parākramī chhe. tun pāpī bharatāranī āgnārūp dūtī thaīne
āvī chho te shīghra vidhavā thaīsh, ane bahu ja rudan karīsh. sītānā mukhathī ā vachan
sāmbhaḷī rājā mayanī putrī mandodarī atyant gusse thaī. aḍhār hajār rāṇīo sāthe
sītāne māravā taiyār thaī ane ati krūr vachan bolatī sītā taraph dhasī. tyāre
hanumāne vachche āvīne tene rokī jem pahāḍ nadīnā pravāhane rokī de tem. te badhī
sītāne duḥkhanun kāraṇ vedanārūp thaī haṇavā māṭe udyamī thaī hatī tyāre hanumāne vaidyarūp
thaīne temane rokī. āthī mandodarī ādi rāvaṇanī badhī rāṇīo mānabhaṅg thaīne rāvaṇ
pāse gaī. temanān chitta krūr hatān. temanā gayā pachhī hanumān sītāne namaskār karī
āhār levānī vinantī karavā lāgyā. he devī! ā sāgarānt pr̥ithvī shrī rāmachandranī chhe
tethī ahīnnun anna temanun ja chhe, shatruonun na jāṇo. hanumāne ā pramāṇe sambodhan karyun
ane pratignā paṇ e ja hatī ke jyāre patinā samāchār sāmbhaḷīsh tyāre bhojan karīsh,
ane samāchār āvyā ja. pachhī sarva āchāramān vichakṣhaṇ, mahāsādhvī, shīlavantī, dayāvantī,
deshakāḷanī jāṇanār sītāe āhār levānun svīkāryun. hanumāne ek irā nāmanī strīne
āgnā karī ke tarat ja shreṣhṭha anna lāvo. hanumān vibhīṣhaṇanī pāse gayā. tene tyān ja
bhojan karyun ane tene kahyun ke sītānā bhojananī taiyārī karīne hun āvyo chhun. irā jyān
paḍāv hato tyān gaī ane chār muhūrtamān badhī sāmagrī laīne āvī, darpaṇ samān
pr̥ithvīne chandanathī līmpī ane sugandhī puṣhkaḷ nirmaḷ sāmagrī suvarṇādinā vāsaṇamān bhojan
dharāvīne lāvī. keṭalāk pātra ghīthī bharyān chhe, keṭalāk chāvalathī bharyān chhe., chāval kundapuṣhpa
jevā ujjavaḷ chhe, keṭalāk pātra dāḷathī bharyān chhe ane anek ras nānā prakāranā vyañjan
dahīn, dūdh vagere svādiṣhṭa jātajātanā āhāramānthī sītāe anek kriyāo sahit rasoī
karī irā vagere samīpavartī strīone ahīn ja jamavānun nimantraṇ āpyun. hanumān pratye
bhāīnā jevā bhāvathī atyant vātsalya karyun. jenun antaḥkaraṇ shraddhāsanyukta chhe evī
mahāpativratā sītā bhagavānane namaskār karī, potāno niyam pūro karī trividh pātrane
bhojan karāvavānī abhilāṣhā karīne, shrīrāmane hr̥udayamān dhāraṇ karī, pavitra aṅgavāḷī,
divase shuddha āhār karavā lāgī. sūryano uday hoy tyāre ja pavitra, puṇya vadhāranār
āhār yogya chhe, rātre āhār karavo yogya nathī. sītāe bhojan karī līdhun ane thoḍok
vishrām līdho pachhī hanumāne namaskār karī vinantī karī ke he pativrate! he pavitre! mārā
khabhā upar besī jāv ane hun samudra oḷaṅgīne kṣhaṇamātramān tamane rāmanī pāse laī
jāun. tamārā dhyānamān tatpar, mahān vaibhav sanyukta rāmane shīdhra dekho. tamārā meḷāpathī
badhāne ānand thashe. tyāre sītā rudan karatī kahevā lāgī ke he bhāī! patinī āgnā
vinā mārun gaman yogya nathī, jo mane te pūchhe ke tun bolāvyā vinā kem āvī to hun sho
uttar āpun? ane rāvaṇe upadravanā samāchār to sāmbhaḷ‌yā hashe tethī have tame jāv,
tamāre ahīn vilamb karavo uchit nathī. mārā prāṇanāthanī pāse jaī mārā taraphathī hāth
joḍī namaskār karī mārā mukhanān ā

Page 409 of 660
PDF/HTML Page 430 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trepanamun parva 409
vachan temane kahejo, he dev! ek divas mārī sāthe āpe chāraṇamuninī vandanā karī hatī,
stuti karī hatī ane nirmaḷ jaḷ bharelī kamaḷothī shobhit sarovarī hatī temān jaḷakrīḍā
karī hatī te vakhate ek mahābhayaṅkar jaṅgalī hāthī āvyo hato te prabaḷ hāthīne āpe
kṣhaṇamātramān vash karī tenī sāthe sundar krīḍā karī hatī. hāthīne garvarahit nishchaḷ karyo
hato. ek divas nandanavan samān vanamān vr̥ukṣhonī shākhāo namāvatī hun krīḍā karatī hatī
tyāre bhamarā mārā sharīr ne gherī vaḷ‌yā hatā tyāre āpe ati shīghratāthī mane hāthathī
ūñchakī laīne ākuḷatārahit karī hatī. ek divas sūryanā uday samaye āpanī pāse hun
sarovaranā kināre beṭhī hatī tyāre āpe mane shikṣhā karavā māṭe kāīk bahānun kāḍhīne
komaḷ kamaḷanāḷ mane madhuratāthī mārī hatī. ek divas parvat par anek jātinān vr̥ukṣho
joīne men āpane pūchhayun hatun ke he prabho! ā kaī jātanān manohar vr̥ukṣho chhe! tyāre āpe
prasanna mukhe kahyun hatun ke he devī! ā nandanī vr̥ukṣho chhe. ek divas karaṇakuṇḍaḷ nāmanī
nadīne kināre āp birājatā hatā ane hun paṇ tyān hatī te samaye madhyāhne chāraṇ muni
āvyā tyāre tame ūṭhīne atyant bhaktithī munine āhār āpyo hato tyān pāñch āshcharya
thayā hatā; ratnavarṣhā, kalpavr̥ukṣhonān puṣhponī varṣhā, sugandhī jaḷanī varṣhā, shītaḷ mand sugandh
pavan, dundubhi vājān ane ākāshamān devoe evo dhvani karyo ke dhanya te pātra, dhanya ā
dātā, dhanya ā dān; ā badhī rahasyanī (khānagī) vāto kahī. potānā mastak parathī
utārīne chūḍāmaṇi emane batāvavā āpyo jethī temane vishvās āve. ane em kahejo ke
hun jāṇun chhun ke mārā upar āpanī param kr̥upā chhe to paṇ tame potānā prāṇ yatnapūrvak
ṭakāvī rākhajo, tamārāthī māro viyog thayo chhe. have tamārā prayatnathī meḷāp thashe. ām
kahīne sītā rudan karavā lāgī tyāre hanumāne dhairya bandhāvyun ane kahyun, he mātā! jem tame
āgnā karasho tem ja thashe. tarat ja svāmī sāthe meḷāp thashe. ām kahīne hanumān sītā
pāsethī vidāy thaī gayā. sītāe patinī mudrikā āṅgaḷīmān paherīne evun sukh
anubhavyun jāṇe ke patino samāgam thaī gayo.
pachhī vananī strīo hanumānane joīne āshcharya pāmī ane paraspar evī vāto
karavā lāgī ke ā koī sākṣhāt kāmadev chhe athavā dev chhe je vananī shobhā jovāne
āvyo chhe. temānī koī kāmathī vyākuḷ banī vīṇā vagāḍavā lāgī, teno svar kinnarī
devīo
jevo hato, koī chandravadanī hāthamān darpaṇ rākhī enun pratibimb darpaṇamān dekhavā
lāgī, dekhīne man āsakti pāmyun. ā pramāṇe sarva strīone sambhram utpanna karīne hār,
māḷā, sundar vastra paherelā dedīpyamān agnikumār dev peṭhe shobhatā hatā.
eṭalāmān rāvaṇe vanamān anek vāto sāmbhaḷī. pachhī rāvaṇe krodhe bharāīne yuddhamān
pravīṇ atyant nirday kiṅkaro hatā temane mokalyā ane āgnā karī ke mārī krīḍānā
puṣhpodyānamān māro koī shatru āvyo chhe tene avashya mārī nākho. teo jaīne vananā
rakṣhakane pūchhavā lāgyā ke

Page 410 of 660
PDF/HTML Page 431 of 681
single page version

background image
410 trepanamun parva padmapurāṇ
he vananā rakṣhak! tame kem pramādarūp thaī gayā chho, udyānamān koī duṣhṭa vidyādhar āvyo chhe,
tene tarat ja māravāno athavā pakaḍavāno chhe, e atyant avinayī chhe. te koṇ chhe? kyān
chhe? hanumāne ā sāmbhaḷ‌yun ane dhanuṣh, shakti, gadā, khaḍga, barachhī dhāraṇ karelā anek
lokone āvatā joyā. pachhī sinhathīye adhik parākramī, jenā mugaṭamān ratnajaḍit vānaranun
chihna chhe, jenāthī ākāshamān prakāsh thayo chhe, evā pavanaputre temanā ugatā sūrya samān
krodhathī hoṭh karaḍatā ane lāl āṅkhovāḷun potānun rūp dekhāḍayun. tenā bhayathī badhā kiṅkaro
bhāgī gayā. ane bījā vadhāre krūr subhaṭo āvyā. te shakti, tomar, khaḍga, chakra, gadā,
dhanuṣh ityādi āyudho hāthamān laīne chalāvatā āvyā. añjanāno putra shastrarahit hato.
teṇe vananān ūñchān ūñchā vr̥ukṣho upāḍayān ane parvatonī shilā upāḍī ane rāvaṇanā subhaṭo
par potānā hāthathī pheṅkī jāṇe ke kāḷ ja mokalyo tethī ghaṇān sāmanto marī gayā.
hanumānanī bhujāno ākār mahā bhayaṅkar sarpanī pheṇ samān chhe. teṇe shāl, pīpaḷo, vaḍ,
champā, ashok, kadamb, kund, nāgan, arjun, āmravr̥ukṣha, lodh, kaṭahalanān moṭān moṭān vr̥ukṣho
ukhāḍīne tenā vaḍe anek yoddhāone mārī nākhyā, keṭalākane shilāothī māryā, keṭalākane
mukkā ane lātothī pīsī nākhyā, rāvaṇanī samudra jevaḍī senāne kṣhaṇamātramān vikherī
nākhī, keṭalāk marī gayā, keṭalāk bhāgī gayā. he shreṇik! haraṇone jītavā māṭe sinhane
konī sahāy joīe? ane sharīr baḷahīn hoy to ghaṇānī madad hoy toy shun kāmanī?
te vananā badhā mahelo, vāpikā, vimān jevā uttam mahelo badhun chūrechūrā karī nākhyun,
mātra sapāṭ jamīn rahī gaī. vananān makāno ane vr̥ukṣhono nāsh karyo tethī jem samudra
sukāī jāy ane mārga thaī jāy tem mārga thaī gayo. dukāno toḍī pāḍī, anek kiṅkarone
mārī nākhyā tethī bajār saṅgrāmanī bhūmi jevī thaī gaī. ūñchān toraṇo ane dhajāonī
paṅkti paḍī gaī. ākāshamānthī jāṇe indradhanuṣh paḍayun hoy ane potānā pag vaḍe anek
varṇanān ratnonā mahelo ḍhāḷī dīdhā tethī anek varṇanān ratnonī rajathī jāṇe ākāshamān
hajāro indradhanuṣh rachāyān chhe, paganī lātothī parvat samān ūñchān ghar toḍī pāḍayān teno
bhayānak avāj thayo. keṭalākane to hāthathī ane khabhāthī māryā, keṭalākane pagathī ane
chhātīthī māryā. ā pramāṇe rāvaṇanā hajāro subhaṭone mārī nākhyā eṭale nagaramān
hāhākār thaī gayo ane ratnonā mahel tūṭī paḍayā teno avāj thayo. hāthīonā pag
ukhāḍī nākhyā, ghoḍā pavananī jem ūḍavā lāgyā, vāvo toḍī nākhī tethī kīchaḍ rahī
gayo, jāṇe chākaḍe chaḍāvī hoy tem ākhī laṅkā vyākuḷ thaī gaī. laṅkārūp sarovar
rākṣhasarūp māchhalāothī bharelun hatun te hanumānarūp hāthīe ḍakhoḷī nākhyun. pachhī meghavāhan
bakhtar paherīne moṭī phoj laīne āvyo tenī pāchhaḷ indrajit āvyo eṭale hanumān
temanī sāthe yuddha karavā lāgyo. laṅkānī bahāranī bhūmi upar yuddha thayun, jevun kharaduṣhaṇ
ane lakṣhmaṇ vachche thayun hatun. hanumān chār ghoḍānā rath par besīne dhanuṣhabāṇ laīne
rākṣhasonī senā taraph dhasyā.

Page 411 of 660
PDF/HTML Page 432 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ trepanamun parva 411
pachhī indrajite ghaṇo vakhat yuddha karīne hanumānane nāgapāshathī pakaḍayo ane
nagaramān laī āvyo. tenā āvyā pahelān ja rāvaṇanī pāse hanumānanā pokāro thaī rahyā
hatā. anek loko anek prakāre pokāratā hatā ke sugrīvanā bolāvavāthī e potānā
nagaramānthī kihakandhāpur āvyo hato, rāmane maḷ‌yo hato ane tyānthī ā taraph āvyo,
vachche mahendrane jītyo ane sādhuono upasarga maṭāḍayo, dadhimukhanī kanyāne rām pāse
mokalī ane vajramay koṭano nāsh karyo, vajramukhane māryo ane tenī putrī laṅkāsundarī tenī
abhilāṣhā karavā lāgī tethī tene paraṇyo ane tenī sāthe ramyo ane puṣhpa nāmanā
vanano nāsh karyo, vanapālakone vihvaḷ karyā, anek subhaṭone māryā ane ghaṭarūp stanothī
sīñchī sīñchīne māḷīnī strīoe putronī peṭhe je vr̥ukṣho moṭān karyān hatān te ukhāḍī nākhyān.
vr̥ukṣho parathī velo dūr karī te vidhavā strīonī jem bhūmi par paḍī chhe, tenān pāndaḍān
sukāī gayā chhe ane phaḷaphūlothī namelān jātajātanān vr̥ukṣhone masāṇ jevān karīy nākhyān chhe.
ā aparādh sāmbhaḷī rāvaṇane atyant kop thayo hato. eṭalāmān indrajit hanumānane
laīne āvyo. rāvaṇe tene loḍhānī sāṅkaḷonī bandhāvyo ane kahevā lāgyo ke e pāpī
nirlajja durāchārī chhe. have ene jovāthī shun phāyado? eṇe jātajātanā aparādh karyā chhe,
āvā duṣhṭane kem na māravo? tyāre sabhānā badhā loko māthun dhuṇāvīne kahevā lāgyā ke
he hanumān! tun jenā prasādathī pr̥ithvī par prabhutā pāmyo evā svāmīne pratikūḷ thaī
bhūmigocharīno dūt thayo, rāvaṇanī āvī kr̥upā pīṭh pāchhaḷ pheṅkī dīdhī, āvā svāmīne
chhoḍīne tun bhikhārī, nirdhan pr̥ithvī par bhaṭakatā pharatā be vīrono sevak thayo. rāvaṇe kahyun
ke tun pavanano putra nathī, koī bījāthī utpanna thayo chhe, tārī cheṣhṭā pratyakṣha akulīnanī
jaṇāy chhe. je jār strīthī janme chhe tenā chihna sharīr upar dekhātā nathī, paṇ jyāre te
anāchār kare chhe tyāre khabar paḍe chhe ke ā jārano putra chhe. shun kesarī sinhano putra
shiyāḷano āshray kare? nīchanā āshrayathī kuḷavān puruṣh jīve nahi. have tun rājadvārano
drohī chho, nigrah karavā yogya chho. hanumān ā vachan sāmbhaḷī hasyo ane bolyo, khabar
nathī ke kono nigrah thashe. ā durbuddhithī tārun mr̥utyu najīk āvyun chhe, e keṭalāk divas
pachhī najare paḍashe. lakṣhmaṇ sahit shrī rām moṭī senā sāthe āve chhe, jem parvatathī megh
na rokāy tem te koīthī rokāvānā nathī. ane jem koī anek prakāranā amr̥ut samān
āhārathī tr̥upta na thayo ane viṣhanun ek bindu bhakṣhīne nāsh pāme tem tun hajāro
strīothī tr̥upta na thayo ane parastrīnī tr̥uṣhṇāthī nāsh pāmīsh. shubh ane ashubhathī
prerāyelī buddhi honahār anusār thāy chhe te indrādithī paṇ anyathā thatī nathī.
durbuddhione seṅkaḍo priy vachanothī upadesh āpīe to paṇ te lāgato nathī, jevun
bhavitavya hoy, te ja thāy. vināsh kāḷ āve tyāre buddhino nāsh thāy. tem koī
pramādī viṣhathī bharelun sugandhī madhur jaḷ pīe to maraṇ pāme, tem he rāvaṇ! parastrīno
lolupī tun nāsh pāmavāno chhe. tun guru, parijan, vr̥uddha, priy bāndhav, mantrī badhānān
vachanonun ullaṅghan karīne pāpakarmamān pravartyo

Page 412 of 660
PDF/HTML Page 433 of 681
single page version

background image
41r trepanamun parva padmapurāṇ
chhe tethī durāchārarūp samudramān kāmarūp bhamvaranī (vamaḷanī) vachamān āvīne narakanān duḥkh
bhogavīsh. he rāvaṇ! tun ratnashravā rājānā kuḷamān kṣhayanun kāraṇ nīch putra thayo. tārāthī
rākṣhasavanshano nāsh thashe. bhūtakāḷamān tārā vanshamān moṭā moṭā maryādānā pālak pr̥ithvī par
pūjya muktigāmī thayā. ane tun temanā kuḷamān pulāk eṭale ke nyūn puruṣh thayo. durbuddhi
mitrane kahevun nirarthak chhe. jyāre hanumāne ām kahyun tyāre rāvaṇ krodhathī ārakta thaī
durvachan kahevā lāgyo. ā pāpī mr̥utyuthī ḍarato nathī, vāchāḷ chhe māṭe tarat ja ānā
hāth, pag, ḍok sāṅkaḷothī bāndhī ane tene kuvachano sambhaḷāvatān gāmamān pheravo, krūr kiṅkaro
sāthe gher gher laī jaīne kaho ke ā bhūmigocharīono dūt āvyo chhe-āne juo ane
kūtarā ane chhokarāo sāthe nagarathī bahār laī jaī ene dhikkāro bāḷako enā taraph
dhūḷ uḍāḍe ane kūtarāo bhase em ākhī nagarīmān ene ā pramāṇe pheravo ane duḥkh
do. āthī teo rāvaṇanī āgnā pramāṇe kuvachan bolatān laīne nīkaḷ‌yā paṇ e bandhan
toḍāvīne ūñcho ūchhaḷ‌yo, jem yati mohapāsh toḍīne mokṣhapurīmān jāy tem. ākāshamānthī
ūchhaḷīne teṇe paganī lātothī laṅkānā moṭā dvār ane nānā daravājā toḍī pāḍayā.
indranā mahel jevo rāvaṇano mahel hanumānanān charaṇonā prahārathī tūṭī gayo. mahelanī
āsapās ratna-suvarṇano koṭ hato teno chūro karī nākhyo, jem vajrapātathī parvat chūrṇa
thaī jāy tem rāvaṇanān makāno hanumānarūp vajranā pātathī chūrṇa thaī gayā. ā
hanumānanā parākramanī vāt sāmbhaḷī sītāe pramod karyo ane hanumānane bandhāyelo
sāmbhaḷīne viṣhād karyo hato. vajrodarī pāse beṭhī hatī teṇe kahyun, he devī! nakāmā shā māṭe
rudan karo chho, e sāṅkaḷ toḍāvīne ākāshamān chālyā jāy chhe te juo. tyāre sītā
atiprasanna thaī ane chittamān vichāravā lāgī ke ā hanumān mārā samāchār pati pāse
jaīne kaheshe, te āshiṣh devā ane puṣhpāñjali nākhavā lāgī ke tun sukharūp pahoñchī jaje,
sarva graho tane sukharūp thāv, tārān sakaḷ vighno nāsh pāmo, tun chirañjīv thā. ā pramāṇe
parokṣha āshiṣh devā lāgī. puṇyādhikārī hanumān jevā puruṣho adbhut āshcharya upajāve
chhe. temaṇe pūrvajanmamān utkr̥uṣhṭa tap, vrat ācharyā chhe ane ākhā lokamān phelāyel yashanā
dhārak chhe. je kām koīthī na bane te karavāmān samartha chhe. ane chintavī na shakāy evā
āshcharya te upajāve chhe, māṭe paṇḍitoe badhun chhoḍīne dharmane bhajavo. nīchakarma chhe te aniṣhṭa
phaḷ āpe chhe māṭe ashubh karma tajavān. param sukhanā āsvādamān āsakta sundar līlā
karanār prāṇīo sūryanā tejane jīte chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān hanumānanun laṅkāmānthī pāchhā pharavānun
varṇan karanār trepanamun parva pūrṇa thayun.
* * *

Page 413 of 660
PDF/HTML Page 434 of 681
single page version

background image
padmapurāṇchopanamun parva 413
chopanamun parva
(rām–lakṣhmaṇanun laṅkā taraph prasthān)
pachhī hanumān potānī senāmān āvī kihakandhāpur āvyā. laṅkāpurīmān vighna karīne
āvyā, dhajā, chhatrādi nagarīnī manognatā harī līdhī e badhī vāt jāṇī kihakandhāpuranā
loko bahār nīkaḷ‌yā, nagaramān utsāh thayo. jenun parākram udār chhe evā hanumāne
nagaramān pravesh karyo tyāre nagaranā naranārīone emane jovāno atyant sambhram thayo,
potāno jyān nivās hato tyān jai senānā yogya paḍāv nakhāvyā, rājā sugrīve badho
vr̥uttānt pūchhayo te temane kahyo. pachhī te rām pāse gayā. rām vichār kare chhe ke hanumān
āvyā chhe te em kaheshe ke tamārī priyā sukhethī jīve chhe. hanumāne te ja samaye āvīne
rāmane joyā. rām atyant kṣhīṇ, viyogarūp agnithī tapta, jem hāthī dāvānaḷathī vyākuḷ
thāy tem mahāshokarūp gartamān paḍayā hatā. temane hāth joḍī, namaskār karī ānandit chahere
sītānī vāt kahevā lāgyā, je rahasyanā samāchār kahyā hatā te badhānun varṇan karyun ane
shirano chūḍāmaṇi āpīne nishchint thayā. chintāthī vadananī bījā ja prakāranī chhāyā thaī
gaī chhe, ānsu sarī rahyān chhe. rām tene joīne rudan karavā lāgyā ane ūbhā thaīne
maḷ‌yā. shrī rām ā pramāṇe pūchhe chhe ke he hanumān! sāchun kaho, shun mārī strī jīve chhe?
tyāre hanumāne namaskār karīne kahyun, he nāth! jīve chhe ane āpanun dhyān kare chhe. he
pr̥ithvīpati! āp sukhī thāv. āpanā virahathī te satyavatī nirantar rudan kare chhe, netronā
jaḷathī chāturmās banāvī dīdhun chhe, guṇanā samūhanī nadī evā sītānā kesh vikharāī
gayā chhe, atyant duḥkhī chhe ane vāramvār nishvās nākhī chintānā sāgaramān ḍūbī rahī chhe.
svabhāvathī ja sharīr durbaḷ chhe ane visheṣh durbaḷ thaī gaī chhe. rāvaṇanī strīo tene
ārādhe chhe, paṇ temanī sāthe sītā vātachīt karatī nathī, nirantar tamārun ja dhyān kare
chhe. sharīranā badhā sanskār chhoḍī dīdhā chhe. he dev! tamārī rāṇī bahu duḥkhamān jīve chhe. have
tamāre je karavun hoy te karo. hanumānanān ā vachan sāmbhaḷī shrī rām chintātur thayā,
mukhakamaḷ karamāī gayun, dīrgha nisāsā nākhavā lāgyā ane potānā jīvanane anek prakāre
nindavā lāgyā. tyāre lakṣhmaṇe dhairya bandhāvyun. he mahābuddhi! shok shā māṭe karo chho? kartavyamān
man lagāḍo. lakṣhmaṇe sugrīvane kahyun, he kihakandhāpate! tun dīrghasūtrī chhe (lāmbā lāmbā vichār
karyā kare chhe.) have sītānā bhāī bhāmaṇḍaḷane shīghra bolāv. āpaṇe rāvaṇanī nagarīmān
avashya javun chhe. kān jahāj vaḍe samudrane tarīe athavā hāth vaḍe. ā vāt sāmbhaḷī
sinhanād nāmano vidyādhar bolyo, āp chatur, mahāpravīṇ thaīne āvī vāt na karo.
ame to āpanī sāthe chhīe, parantu jemān badhānun hit thāy evun kārya karavun joīe.
hanumāne jaīne laṅkānā vanano nāsh karyo ane laṅkāmān upadrav karyo tethī rāvaṇane krodh
chaḍayo chhe tethī āpaṇun to maraṇ āvyun chhe. tyāre jāmavant bolyo ke tun sinh thaīne
haraṇanī jem shā māṭe kāyar thāy chhe, have rāvaṇ ja bhayarūp chhe ane te anyāyamārgī chhe,

Page 414 of 660
PDF/HTML Page 435 of 681
single page version

background image
414 chopanamun parva padmapurāṇ
tenun mr̥utyu najīk āvyun chhe. āpaṇī senāmān paṇ moṭā moṭā mahārathī yoddhāo chhe,
vidyāvaibhavathī pūrṇa chhe, temaṇe hajāro āshcharyakārak kāryo karyān chhe. temanān nām dhanagati,
bhūtānand, gajasvan, krūrakeli, kilabhīm, kūḍ, goravi, aṅgad, naḷ, nīl, taḍidavakatra, mandar,
arshani, arṇav, chandrajyoti, mr̥ugendra, vajradanṣhṭra, divākar, ulkāvidyā, lāṅgūlavidyā,
divyashāstramān pravīṇ, jemanā puruṣhārthamān bādhā nathī evā hanumān mahāvidyāvān ane
bhāmaṇḍaḷ, vidyādharonā īshvar mahendraketu, atiugra jenun parākram chhe prasannakīrti udavr̥ut ane
teno putra mahābaḷavān tathā rājā sugrīvanā anek sāmanto mahābaḷavān chhe, param tejanā
dhārak chhe, anek kārya karanārā, āgnā pāḷanārā chhe. ā vachan sāmbhaḷī vidyādhar lakṣhmaṇ
taraph jovā lāgyā. ane shrī rām taraph joyun to te saumyatārahit mahāvikarāḷarūp
dekhāyā, bhr̥ukuṭi chaḍhāvelā mahā bhayaṅkar, jāṇe ke kāḷanun dhanuṣh ja chhe. shrī rām lakṣhmaṇ
laṅkānī dishā taraph krodh bharelī lāl āṅkhothī tākī rahyā jāṇe ke rākṣhasono kṣhay karanār
ja chhe. pachhī te ja draṣhṭi temaṇe dhanuṣh taraph karī ane banne bhāīonā mukh atyant
krodharūp thaī gayā, shiranā kesh ḍhīlā thaī gayā jāṇe ke kamaḷanun svarūp hoy. jagatane
tāmasarūp andhakārathī chhāī devā chāhe chhe evā bannenā mukh jyotinā maṇḍaḷ vachche joīne
badhā vidyādharo javā māṭe teyār thaī gayā, jemanun chitta sambhramarūp chhe e rāghavano
abhiprāy jāṇīne sugrīv, hanumān sarva jātajātanān āyudho ane sampadāthī maṇḍit
chālavāne taiyār thayā. rām-lakṣhmaṇ banne bhāīonā prayāṇ karavānān vājintronā nādathī
dashe dishāo bharāī gaī, māgashar vad pāñchamanā divase sūryoday samaye atyant utsāhathī
nīkaḷatān sārā sārā shukan thayā. kayā kayā shukan thayā? nirdhūm agninī jvāḷā dakṣhiṇ
taraph joī, manohar avāj karatā mor, vastrābhūṣhaṇ sanyukta saubhāgyavatī nārī, sugandhī
pavan, nirgranth muni, chhatra, ghoḍāono haṇahaṇāṭ, ghaṇṭārav, dahīn bharelo kaḷash, pāṅkh
phelāvīne madhur avāj karato kāgaḍo, bherī ane shaṅkhano avāj, ane tamāro jay thāv,
siddhi maḷo, nando, vadho evān vachano ityādi shubh shukan thayā. rājā sugrīv shrī rāmanī
sāthe chālavā taiyār thayo. sugrīvanā ṭhekaṭhekāṇethī vidyādharonā samūh āvyā. shukla pakṣhanā
chandramā samān jeno prakāsh chhe, nānā prakāranān vimāno, nānā prakāranī dhajāo, nānā
prakāranān vāhan, nānā prakāranān āyudho sahit moṭā moṭā vidyādharo ākāshamān jatā
shobhavā lāgyā. rājā sugrīv, hanumān, shalya, durmarṣhaṇ, naḷ, nīl, suṣheṇ, kumud ityādi
anek rājāo temanī sāthe thayā. temanī dhajāo par dedīpyamān ratnamayī vānaronān
chihna jāṇe ke ākāshane gaḷī javā pravarte chhe, virādhitanī dhajā par vāghanun chihna
jharaṇā jevun chamake chhe, jāmbūnī dhajā par vr̥ukṣha, sinharavanī dhajā par vāgh, meghakāntanī dhajā
par hāthīnun chihna chhe. temān mahā tejasvī lokapāl samān bhūtanād te senāno vaḍo
banyo ane lokapāl samān hanumān bhūtanādanī pāchhaḷ sāmantonā samūh sahit param
tej dhāraṇ karatā laṅkā par chaḍayā jem pūrve rāvaṇanā vaḍīl sukeshīnā putra mālī laṅkā
par chaḍayā hatā ane

Page 415 of 660
PDF/HTML Page 436 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pañchāvanamun parva 41p
tyān adhikār meḷavyo hato tevā ā badhā ati harṣhabharyā shobhatā hatā. shrī rāmanī
sanmukh virādhit beṭho ane pāchhaḷ jāmavant beṭho, ḍābā hāthe suṣheṇ beṭho ane jamaṇā
hāth taraph sugrīv beṭho. te ek nimiṣhamān velandharapur pahoñchī gayā. tyānno samudra nāmano
rājā ane naḷ vachche tumul yuddha thayun. samudranā ghaṇā māṇaso māryā gayā ane naḷe
samudrane bāndhyo ane tene shrī rām sāthe meḷavyo ane tyān ja paḍāv nākhyo. shrī rāme
samudra upar kr̥upā karī, tenun rājya tene pāchhun āpyun tethī rājāe atyant ānand pāmī
potānī kanyāo satyashrī, kamaḷā, guṇamāḷā, ratnachūḍā je badhī strīonān guṇothī maṇḍit
devāṅganā samān hatī te lakṣhmaṇ sāthe paraṇāvī. tyān ek rātri rahyā. pachhī tyānthī prayāṇ
karī suvel parvat par suvelanagar gayā. tyān rājā suvel nāmanā vidyādharane saṅgrāmamān
jītī rāmanā anuchar vidyādharo jem nandanavanamān dev krīḍā kare tem krīḍā karavā lāgyā.
tyān akṣhay nāmanā vanamān ānandathī rātri vītāvī. tyānthī prayāṇ karī laṅkā javānī
taiyārī karī. laṅkāno ūñcho koṭ chhe, suvarṇanā mahelothī pūrṇa kailāsanā shikhar samān
temano ākār chhe, nānā prakāranān ratnonā udyotathī prakāshamān chhe, kamaḷanā vanathī yukta
vāv, kūvā, sarovarādithī shobhit, nānā prakāranān ratnothī rachit ūñchān chaityālayothī
maṇḍit mahāpavitra indranī nagarī samān chhe. āvī laṅkā dūrathī joī rāmanā anuchar sarva
vidyādharo āshcharya pāmyā ane hansadvīpamān paḍāv nākhyo. hansapur nagaranā rājā hansarathane
yuddhamān jītīne hansapuramān krīḍā karavā lāgyā. tyānthī bhāmaṇḍaḷ upar dūt mokalyo. tyān
bhāmaṇḍaḷanā āvavānī rāh joīne nivās karyo. puṇyādhikārī je je deshamān pravesh kare tyān
tyān shatruone jītīne mahābhog upayog bhogavatā. ā puṇyanā adhikārī udyamīothī
koī adhik rahetā nahi, badhā temanā āgnākārī banī jatā. temanān manamān je je īchchhā
hoy te badhī āmanī mūṭhṭhīmān chhe tethī sarvaupāyathī traṇ lokamān sārarūp jinarājano dharma
ja prashansāyogya chhe. je koī jagatane jītavā chāhe te jinadharmane ārādhe. ā bhog
kṣhaṇabhaṅgur chhe, enī to shī vāt? ā vītarāgano dharma nirvāṇane āpe chhe ane koī
janma le to indra chakravartī ādi pad āpe chhe, te dharmanā prabhāvathī ā bhavya jīv sūryathī
paṇ adhik prakāsh meḷave chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān rām-lakṣhmaṇanā laṅkāgamananun varṇan
karanār chopanamun parva pūrṇa thayun.
* * *
pañchāvanamun parva
(rām–lakṣhmaṇ sāthe vibhīṣhaṇano samāgam)
pachhī rāmanun sainya pāse āvelun jāṇīne laṅkā pralayakāḷanā taraṅgasamān kṣhobh pāmī.

Page 416 of 660
PDF/HTML Page 437 of 681
single page version

background image
416 pañchāvanamun parva padmapurāṇ
rāvaṇ gusse thayo ane sāmanto yuddhanī vāto karavā lāgyā. jem samudrano ghoṣh
thāy tem vājintrono ghoṣh thavā lāgyo, jenāthī badhī dishāo avājamay banī gaī.
raṇabherīnā nādathī subhaṭo atyant harṣha pāmyā. badhā sāj sajīne svāmīnā hit māṭe
svāmīnī pāse āvyā. temanā nām mārīch, amalachandra, bhāskar, sinhaprabh, hasta, prahasta
ityādi anek yoddhā āyudho sajīne svāmī pāse āvyā.
pachhī laṅkāpati saṅgrām nimitte udyamī thayā. tyāre vibhīṣhaṇ rāvaṇ pāse āvyā,
praṇām karīne shāstramārga anusār atyant prashansāyogya saune sukhadāyak āgāmī kāḷamān
kalyāṇarūp, vartamānamān kalyāṇarūp evān vachan vibhīṣhaṇ rāvaṇane kahevā lāgyā.
vibhīṣhaṇ shāstramān pravīṇ chhe, mahāchatur nay pramāṇanā jāṇanār chhe te bhāīne shānt
vachan kahevā lāgyā, he prabho! tamārī kīrti kundapuṣhpa samān ujjavaḷ, indra samān pr̥ithvī
par phelāī rahī chhe, ā kīrti parastrīnā nimitte kṣhaṇamātramān kṣhay pāmashe, jem sāñjanā
vādaḷanī rekhā nāsh pāme chhe. tethī he svāmī! he parameshvar! amārā par prasanna thāv,
shīghra sītāne rām pāse mokalo. emān doṣh nathī, kevaḷ guṇ ja chhe. āp sukharūp
samudramān nishchayathī raho. hai vichakṣhaṇ! je nyāyarūp mahābhog chhe te badhā tamāre svādhīn
chhe. shrī rām ahīn āvyā chhe mahān puruṣh chhe, tamārā samān chhe, jānakīne temanī pāse
mokalī do. potānī vastu ja sarva prakāre prashansāyogya chhe, paravastu prashansāyogya nathī.
vibhīṣhaṇanān ā vachan sāmbhaḷī rāvaṇano putra indrajit pitānā chittanī vr̥utti jāṇīne
vibhīṣhaṇane kahevā lāgyo, sādho! tamane koṇe pūchhayun ane koṇe adhikār āpyo chhe ke
jethī ām unmattanī jem vachan kaho chho. tame atyant kāyar chho ane dīn lokonī peṭhe
yuddhathī ḍaro chho to tamārā gharanā daramān besī raho. āvī vātothī sho lābh? āvun
durlabh strīratna meḷavīne mūḍhanī jem tene koṇ chhoḍī de? tame shā māṭe vr̥uthā bakavāsh karo
chho? je strīnā arthe subhaṭo saṅgrāmamān tīkṣhṇa khaḍganī dhārāthī mahāshatruone jītīne vīr
lakṣhmī bhujāo vaḍe upārje chhe temane kāyaratā shenī? kevo chhe saṅgrām? jāṇe ke hāthīonā
samūhathī jyān andhakār thaī rahyo chhe ane nānā prakāranān shastronā samūh chāle chhe.
indrajīt atyant mānathī bharelo chhe ane jinashāsanathī vimukh chhe. indrajitanān ā vachan
sāmbhaḷīne indrajitano tiraskār karato vibhīṣhaṇ bolyo, re pāpī! anyāyamārgī, shun tun
putra nāmano shatru chhe? tane ṭhaṇḍo vāyu utpanna thayo chhe, potānun hit jāṇato nathī, shīt
vāyunī pīḍā ane upāy chhoḍīne shītaḷ jaḷamān pravesh kare to potānā prāṇ khove. gharamān
āg lāgī hoy tyāre agnimān sūkān lākaḍān nākhe to kushaḷ kyāthī thāy? aho,
moharūp grāhathī tun pīḍit chhe, tārī cheṣhṭā viparīt chhe, ā svarṇamayī laṅkānā devavimān
jevān ghar lakṣhmaṇanā tīkṣhṇa bāṇothī chūrṇa thaī jāy tyār pahelān janakasutāne, je pativratā
chhe tene rām pāse mokalī do, sarva lokanā kalyāṇ arthe sītāne tarat ja mokalī devī
yogya chhe. kubuddhivāḷā tārā bāpe ā sītā laṅkāmān nathī dākhal karī,

Page 417 of 660
PDF/HTML Page 438 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pañchāvanamun parva 417
paṇ rākṣhasarūp sarponun bil evī laṅkāmān viṣhanāshak jaḍībuṭṭī dākhal karī chhe. sumitrānā
putra lakṣhmaṇarūp krodhāyamān sinhane, hāthī samān tame rokavāne samartha nathī. jenā hāthamān
sāgarāvarta dhanuṣh ane ādityamukh amodh bāṇ chhe, jemane bhāmaṇḍaḷ jevo sahāyak chhe te
lokothī kevī rīte jītī shakāy. vaḷī moṭā moṭā vidyādharonā adhipati jemane maḷī gayā
chhe, mahendra, malay, hanumān, sugrīv, tripur ītyādi anek rājā ane ratnadvīpano pati,
velandharano pati, sandhyā, haradvīp, daihayadvīp, ākāshatilak, keli, kil, dadhivakra ane
mahābaḷavān vidyānā vaibhavathī pūrṇa anek vidyādharo āvī maḷ‌yā chhe. ā pramāṇe kaṭhor
vachano bolatān vibhīṣhaṇane rāvaṇ krodhe bharāīne khaḍga kāḍhī māravā taiyār thayo. tyāre
vibhīṣhaṇe ā krodhane vash thaīne rāvaṇ sāthe yuddha karavā vajramayī stambh upāḍayo. ā
banne bhāī ugra tejanā dhārak yuddha karavā taiyār thayā temane mantrīoe samajāvī rokayā.
vibhīṣhaṇ potāne gher gayā ane rāvaṇ potānā mahele gayo. pachhī rāvaṇe kumbhakarṇa tathā
indrajitane kaṭhor chitte kahyun ke ā vibhīṣhaṇ mārā ahitamān tatpar chhe ane duṣhṭa chhe, tene
mārā nagaramānthī kāḍhī mūko. ā ahit īchchhanāranā ahīn rahevāthī sho phāyado? mārun
sharīr paṇ mārāthī pratikūḷ thāy to mane game nahi. jo e laṅkāmān raheshe ane hun ene
nahi mārun to mārun jīvan nahi rahe. vibhīṣhaṇe ā vāt sāmbhaḷīne kahyun ke shun hun
ratnashravāno putra nathī? ām kahīne te laṅkāmānthī chālī nīkaḷ‌yo. mahāsāmanto sāthe trīs
akṣhauhiṇī senā laīne rām pāse javā nīkaḷ‌yo. trīs akṣhauhiṇīnun varṇan-chha lākh
chhappan hajār ekaso hāthī, eṭalā ja rath, ogaṇīs lākh aḍasaṭh hajār traṇaso ashva,
batrīs lākh ensī hajār pāñchaso pāyadaḷ, vidyutadhan, indravajra, indraprachaṇḍ, chapaḷ,
udhdhat, ashanisandhāt, kāḷ, mahākāḷ, ā vibhīṣhaṇanā sambandhīo potānā kuṭumb sāthe
nānā prakāranān shastrothī maṇḍit rāmanī senā taraph chālyā. nānā prakāranān vāhanothī yukta
ākāshane āchchhādit karato sarva parivār sahit vibhīṣhaṇ hansadvīp āvyo. te dvīpanī
samīpe manogna sthaḷ joīne jaḷanā kināre senā sahit paḍāv nākhyo, jem nandīshvar
dvīpamān devo rahe tem. vibhīṣhaṇane āvelo sāmbhaḷīne jem shiyāḷāmān diradrī kampe tem
vānaravanshīonī senā kampavā lāgī. lakṣhmaṇe sāgarāvarta dhanuṣh ane sūryahās khaḍga taraph
draṣhṭi karī, rāme vajrāvarta dhanuṣh hāthamān līdhun ane mantrīo bhegā maḷīne mantraṇā karavā
lāgyā. jem sinhathī gaj ḍare tem vibhīṣhaṇathī vānaravanshī ḍarī gayā. te ja samaye
vibhīṣhaṇe shrī rāmanī pāse vichakṣhaṇ dvārapāḷ mokalyo, te rām pāse āvī namaskār karī
madhur vachan kahevā lāgyo-he dev! jyārathī rāvaṇ sītā lāvyo tyārathī ja ā banne
bhāīo vachche virodh thayo chhe ane āje sarvathā sambandh bagaḍī gayo tethī vibhīṣhaṇ
āpanā charaṇamān āvyo chhe, āpanā charaṇāravindane namaskārapūrvak vinantī karī chhe.
vibhīṣhaṇ dharmakāryamān udyamī chhe. e prārthanā kare chhe ke āp sharaṇāgatanā pratipālak chho,
hun tamāro bhakta tamārā sharaṇe āvyo chhun, āpanī jem āgnā hoy tem karun, āp kr̥upāḷu
chho. dvārapāḷanān ā vachan

Page 418 of 660
PDF/HTML Page 439 of 681
single page version

background image
418 pañchāvanamun parva padmapurāṇ
sāmbhaḷī rāme mantrīo sāthe mantraṇā karī. tyāre sumatikānt nāmanā mantrīe rāmane kahyun ke
kadāch rāvaṇe kapaṭ karī mokalyo hoy to eno vishvās sho? rājāonī anek cheṣhṭā
hoy chhe. ane kadāch koī bābatamān āpasaāpasamān kaluṣhatā paṇ thaī hoy ane pachhīthī
maḷī jāy. phūl ane jaḷ emane maḷavānī navāī nathī. pachhī mahābuddhimān matisamudra
bolyo-emanā vachche virodh to thayo e vāt badhā pāsethī sambhaḷāy chhe ane vibhīṣhaṇ
mahān dharmātmā nītivān chhe, jenun chitta shāstrarūp jaḷathī dhovāyelun chhe, dayāvān chhe, dīn
loko par anugrah kare chhe ane mitromān draḍh chhe ane bhāīpaṇānī vāt karo to
bhāīpaṇānun kāraṇ nathī, jīvone karmano uday judo judo hoy chhe. ā karmonā prabhāvathī
ā jagatamān jīvonī vichitratā chhe. ā prastāv sambandhamān ek kathā chhe te sāmbhaḷo-giri
ane gobhūt nāmanā be brāhmaṇ bhāīo hatā ane ek sūryamegh nāmano rājā hato
jenī rāṇīnun nām matikriyā hatun. tene bannene puṇyanī vāñchhāthī bhātamān chhupāvīne sonun
āpyun. temān kapaṭī girie bhātamān sonun chhe em jāṇīne gobhūtane kapaṭathī mārī nākhyo
ane bannenun sonun laī līdhun. lobhathī premano nāsh thāy chhe. bījī paṇ ek kathā
sāmbhaḷo. koshāmbī nagarīmān ek buhaddhan nāmano gr̥uhastha hato, tenī strī puravidāne be
putra hatā-ahidev ane mahidev. jyāre emanā pitānun mr̥utyu thayun tyāre e banne bhāī
dhan kamāvā māṭe samudramān jahājamān besī nīkaḷ‌yā. temaṇe badhā paisā āpīne ek ratna
kharīdyun. have je bhāīnā hāthamān te ratna āve tenā manamān evo bhāv thāy ke hun bījā
bhāīne mārī nākhun. ām paraspar bey bhāīnā bhāv bagaḍayān. pachhī te gher āvyā.
temaṇe ratna mātāne sompyun tyāre mātānā manamān evo bhāv thayo ke banne putrone viṣh
āpīne mārī nākhun. āthī mātā ane bey bhāīoe te ratnathī virakta thaīne
kālindī nadīmān pheṅkī dīdhun. te ratna māchhalī gaḷī gaī. māchhīmāre te māchhalī pakaḍī ane
tene ahidev-mahidevane vechī. ahidev-mahidevanī ben māchhalī kāpatī hatī tyān ratna
nīkaḷ‌yun. ratna hāthamān letān tene evo bhāv thayo ke mātā tathā banne bhāīone mārī
nākhun. tyāre teṇe badhāne badho vr̥uttānt kahyo ke ā ratnanā yogathī mane evā bhāv thāy
chhe ke tamane mārī nākhun. pachhī ratnano chūro karī nākhyo. mātā, bahen ane banne
bhāīoe sansārathī virakta thaī jinadīkṣhā dhāraṇ karī. māṭe dravyanā lobhathī bhāīomān
ver thāy chhe ane gnānanā udayathī ver maṭe chhe. girie to lobhanā udayathī gobhūtane
māryo ane ahidev-mahidevanun ver maṭī gayun. mahābuddhi vibhīṣhaṇano dvārapāḷ āvyo chhe
tene madhur vachanomān sandesho mokalī vibhīṣhaṇane bolāvo. pachhī dvārapāḷ pratye sneh
batāvavāmān āvyo ane vibhīṣhaṇane ati ādarathī bolāvavāmān āvyo. vibhīṣhaṇ
rāmanī samīpe āvyo. rāme vibhīṣhaṇano khūb ādar karīne temane mulākāt āpī.
vibhīṣhaṇe vinantī karī, he dev! he prabho! nishchayathī mārā ā janmamān tame ja prabhu chho.
shrī jinanāth to ā janma ane parabhavanā svāmī chhe ane raghunāth ā lokanā svāmī
chhe ā pramāṇe prārthanā karī. tyāre shrī

Page 419 of 660
PDF/HTML Page 440 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ pañchāvanamun parva 419
rāme kahyun, tane niḥsandehapaṇe laṅkāno svāmī banāvīsh. vibhīṣhaṇ āvavāthī senāmān
utsāh thayo. te ja samaye bhāmaṇḍaḷ paṇ āvyo. bhāmaṇḍaḷane anek vidyā siddha thaī chhe, te
ākhā vijyārdhano adhipati chhe. jyāre bhāmaṇḍaḷ āvyo tyāre rām-lakṣhmaṇ vagere badhā
harṣha pāmyā, bhāmaṇḍaḷanun atyant sanmān karyun. badhā āṭh divas hansadvīpamān rahyā. pachhī
laṅkā taraph chālyā. nānā prakāranā anek rath, pavanathī paṇ adhik gativāḷā ashvo,
meghamāḷā jevā hāthīo ane anek subhaṭo sahit shrī rāme laṅkā taraph prayāṇ karyun. badhā
vidyādharo ākāshane ḍhāṅkī detā rāmanī sāthe chālyā. sauthī āgaḷ vānaravanshī rahyā. jyān
raṇakṣhetra sthāpyun hatun tyān gayā saṅgrāmanī bhūmi vīs yojanā pahoḷī chhe ane lambāīno
vistār visheṣh chhe. te yuddhabhūmi jāṇe ke mr̥utyubhūmi ja chhe. ā senānā hāthīoe garjanā
karī ane ashvoe haṇahaṇāṭ karyo. vidyādharonā vāhan sinh chhe temanī garjanā thaī ane
vājintro vāgyā. te sāmbhaḷīne rāvaṇ ati harṣha pāmyo. manamān vichāryun ke ghaṇā divaso
pachhī mane raṇano utsāh jāgyo chhe. teṇe badhā sāmantone āgnā āpī ke yuddha māṭe taiyār
thāv. badhā sāmanto āgnāne māthe chaḍāvī ānandathī yuddha māṭe taiyār thayā. rāvaṇaneyuddhano
harṣha chhe, jeṇe potānā sāmantone kadī aprasanna karyā nathī, sadā rājī ja rākhyā chhe tethī
have yuddhanā samaye badhā ekachitta thayā. bhāskar, payodapur, kāñchanapur, vyomapur,
vallabhapur, gandharvagītapur, shivamandir, kampanapur, sūryodayapur, amr̥utapur, shobhāsinhapur,
nr̥ityagītapur, lakṣhmīgītapur, kinnarapur, bahunādapur, mahāshailapur, chakrapur, svarṇapur,
sīmantapur, malayānandapur, shrīgr̥uhapur, shrīmanoharapur, ripuñjayapur, shashisthānapur,
mārtaṇḍaprabhapur, vishālapur, jyotidaṇḍapur, paraṣhyodhapur, ashvapur, ratnapur ītyādi anek
nagaronā svāmī moṭā moṭā vidyādhar mantrīo sahit atyant premathī rāvaṇ pāse āvyā.
ane rāvaṇe te rājāonun jem indra devonun sanmān kare tem sanmān karyun. shastra, vāhan,
bakhtar ādi yuddhanī sāmagrī badhā rājāone āpavā lāgyā. rāvaṇane chār hajār
akṣhauhiṇī ane rāmane be hajār akṣhauhiṇī senā thaī. te kevī rīte? ek hajār
ākṣhohiṇī daḷ to bhāmaṇḍaḷanun ane ek hajār sugrīvādinun. ā pramāṇe sugrīv ane
bhāmaṇḍaḷ ā banne mukhya potānā mantrīo sahit āvyā. temanī sāthe mantraṇā karīne
rām-lakṣhmaṇ yuddha māṭe taiyār thayā. anek vanshamān utpanna thayelā, anek ācharaṇ
karanārā, judī judī jātiovāḷā, jātajātanī guṇakriyāomān prasiddha, judī judī bhāṣhā
bolanārā vidyādharo shrī rām ane rāvaṇ pāse bhegā thayā. gautam svāmī rājā shreṇikane
kahe chhe, he rājan puṇyanā prabhāvathī moṭā puruṣhanā verī paṇ āpaṇā thāy chhe ane
puṇyahīnonā chirakāḷanā sevako ane ativishvās pātro paṇ vināshakāḷe shatrurūp thaīne
pariṇame chhe. ā asārasansāramān jīvonī vichitra gati jāṇīne em vichāravun joīe ke
mārā bhāī sadā sukhadāyak nathī tathā mitra-bāndhav sarva sukhadāyak nathī, koī vār mitra
shatru thaī jāy chhe ane koī vār shatru mitra thaī jāy chheḥ evā vivekarūp sūryanā udayathī
hadayamān prakāsh karīne