Page 440 of 660
PDF/HTML Page 461 of 681
single page version
chhe. tene manuṣhya, dev, nāg, asur, koī paṇ rokavā samartha nathī. ā jīv upārjelun karma
pote ja bhogave chhe.
rāmanā vilāpanun varṇan karanār tresaṭhamun parva pūrṇa thayun.
kumbhakarṇa! param udār, mahān hitachintak, kevī rīte āvī bandhan avasthā pāmyo! are
indrajit, meghanād! tame mahāparākramī, mārī bhujā samān draḍhakarmanā yogathī bandhan avasthā
pāmyā. āvī avasthā atyār sudhī thaī nahotī. men shatrunā bhāīne haṇyo chhe tethī
khabar nathī ke shatru duḥkhī thaīne shun karashe? tamārā jevā uttam puruṣho mārā prāṇavallabh,
duḥkharūp avasthā pāmyā, enā jevun mane atikaṣhṭa shenun hoy? ā pramāṇe rāvaṇ gupta
rīte bhāī ane putrono shok karato hato. ane jānakī lakṣhmaṇane shakti vāgī chhe e
sāmbhaḷīne rudan karavā lāgī, are lakṣhmaṇ! vinayavān guṇabhūṣhaṇ! mandabhāgī evī mārā
nimitte tārī āvī avasthā thaī, hun tane āvī avasthāmān ja jovā īchchhun chhun te
daivayogathī jovā nahi pāmun. tārā jevā yauddhāne pāpī shatrue haṇyo to shun mārā maraṇano
sandeh tene na thayo. tārā jevo puruṣh ā sansāramān bījo nathī jenun chitta moṭābhāīnī
sevāmān āsakta chhe, tun samasta kuṭumbane chhoḍī moṭābhāīnī sāthe nīkaḷyo, samudra tarīne
ahīn āvyo ane āvī avasthā pāmyo, tane hun kyāre joīsh? tun bāḷakrīḍāmān pravīṇ,
mahā vinayavān, miṣhṭabhāṣhī, adbhut kārya karanāro, evo divas kyāre āvashe jyāre hun
tane joīsh? sarva devo sarvathā tārī rakṣhā karo. he sarvalokanā mananā haranār! tun shaktinā
shalyathī rahit thā. ā pramāṇe mahākaṣhṭe shokarūp jānakī vilāp kare chhe. tenā bhāvothī
atyant prem karanārī vidyādharī tene dhairya bandhāvī, shānt chitta karī kahevā lāgī, he devī!
tārā diyaranun hajī sudhī maraṇ thayun hoy tevun nakkī thayun nathī, māṭe tun rudan na kar.
mahādhīr sāmantonī e ja gati chhe ane pr̥ithvī par anek prakāranā upāyo hoy chhe, āvā
vidyādharīonān vachan sāmbhaḷī sītā kāīk nirākuḷ thaī. have gautam svāmī shreṇikane
kahe chhe ke he rājan! have lakṣhmaṇanā je hāl thayā te sāmbhaḷ. sundar rūpavāḷā ek yauddhāne
paḍāvanā dvār par dākhal thato bhāmaṇḍaḷe joyo ane pūchhayun ke tun koṇ chho? kyāthī āvyo
chhe, shā hetuthī ahīn pravesh kare chhe? ahīn ja rahe,
Page 441 of 660
PDF/HTML Page 462 of 681
single page version
thayā chhe, mārī abhilāṣhā rāmanān darshan karavānī chhe māṭe rāmanān darshan karīsh. ane tame
je lakṣhmaṇanā jīvavānī īchchhā rākho chho to hun tenā jīvanano upāy kahīsh. jyāre teṇe
ām kahyun tyāre bhāmaṇḍaḷ atiprasanna thaī dvār par potānā jevā ja bījā subhaṭane
mūkīne tene sāthe laīne shrī rām pāse āvyo. pachhī vidyādhar shrī rāmane namaskār karī
kahevā lāgyo, he dev! tame khed na karo, lakṣhmaṇakumār nishchayathī jīvashe. devagati nāmanun
nagar chhe, tyān rājā shashimaṇḍaḷ rājya kare chhe. temanī rāṇī suprabhāno putra hun chandraprītam
chhun. hun ek divas ākāshamān vicharato hato tyāre rājā velādhyakṣhanā putra sahastravijay
sāthe māre ver hatun, kem ke tenī māgelī kanyāne hun paraṇyo hato. tenī ane mārī vachche
moṭun yuddha thayun, teṇe chaṇḍaravā nāmanī shakti mane mārī tethī hun ākāshamānthī ayodhyānā
mahendra nāmanā udyānamān paḍayo. mane paḍato joīne ayodhyānā svāmī rājā bharat
āvīne ūbhā rahyā. shaktithī bhedāyel mārun vakṣhasthaḷ joīne atyant dayāḷu, mārā
jīvanadātāe mane chandananā jaḷathī chhāṇṭā nākhyā tethī shakti nīkaḷī gaī, mārun rūp jevun
hatun tevun thaī gayun. kāīk vadhāre paṇ thayun. te rājā bharate mane navo janma āpyo jethī
tamārān darshan thayān.
teṇe mane kahyun ke ā amāro ākho desh rogathī pīḍit thayo hato, koī upāyathī sārun
thatun nahotun, pr̥ithvī par kayā kayā rog phelāy chhe te sāmbhaḷo. urogāt, mahādāhajvar,
lāl parishram, sarvashūnya, ane chhirad ītyādi anek rog ākhā deshanā prāṇīone thayā
hatā. jāṇe ke krodhathī rogonī dhāḍ ja deshamān āvī. ek rājā droṇamegh tenī prajā sahit
nīrog rahyā hatā tethī men temane bolāvyā ane pūchhayun ke he māmā! tame jevā nirog chho
tevo mane ane mārī prajāne tarat karo. tyāre rājā droṇameghe jenī sugandhathī dash dishāmān
sugandh phelāy tevā jalathī mane sīñchyo ane hun sājo thaī gayo. te jaḷathī mārā rājyanī
prajā paṇ nīrog thaī gaī. ākho desh sāro thaī gayo, badhā rog maṭī gayā. hajāro
rog utpanna karanār atyant dussah vāyu je marmane bhede chhe te vāyuno jaḷathī nāsh thayo.
pachhī men droṇameghane pūchhayun ke ā jaḷ kayānun chhe ke jenāthī sarva rogono nāsh thāy chhe?
droṇameghe javāb āpyo ke he rājan! māre vishalyā nāmanī putrī chhe te sarva vidyāmān
pravīṇ ane guṇothī sanyukta chhe. te jyāre garbhamān āvī tyāre mārā deshamān anek
vyādhio phelāyelī hatī, paṇ putrī garbhamān āvatān ja badhā rog adrashya thaī gayā.
putrī jinashāsanamān pravīṇ chhe, bhagavānanī pūjāmān tatpar chhe, ākhā kuṭumbanī pūjya chhe,
tenā snānanun ā jaḷ chhe, tenā sharīranī sugandhathī jaḷ paṇ sugandhī banyun chhe. kṣhaṇamātramān
sarva rogano vināsh kare chhe. droṇameghanā ā vachan sāmbhaḷī hun acharaj pāmyo.
Page 442 of 660
PDF/HTML Page 463 of 681
single page version
tenā nagaramān jaī tenī putrīnī stuti karī ane nagarīmānthī nīkaḷīne sarvahit nāmanā
munine pūchhayun, he prabho! droṇameghanī putrī vishalyānun charitra kaho. tyāre chār gnānanā
dhārak muni, mahāvātsalyadhārīe kahyun, ke he bharat! mahāvideh kṣhetramān svarga samān
puṇḍarik desh chhe, tyān tribhunānand nāmanun nagar chhe, tyān chakradhar nāmanā chakravartī rājānun
rājya chhe, tenī putrī anaṅgasharā guṇarūp ābhūṣhaṇavāḷī, strīonā adbhut rūpavāḷī
hatī tene pratiṣhṭhitapurano dhaṇī rājā punarvasu vidyādhar, je chakravartīno sāmant hato, te
kanyāne joī kāmabāṇathī pīḍit thaī vimānamān besāḍīne laī gayo. tethī chakravartīe
gusse thaīne kiṅkar mokalyā. temaṇe tenī sāthe yuddha karyun, tenun vimān toḍī nākhyun eṭale
teṇe vyākuḷ thaīne kanyāne ākāshamānthī nīche pheṅkī te sharadar̥utunā chandramānī jyoti
samān punarvasunī parṇalaghuvidyāthī aṭavīmān āvīne paḍī. te aṭavī duṣhṭa jīvothī
bhayānak, jenun nām shvāpad raurav hatun, jyān vidyādharo paṇ āvī shakatā nahi, vr̥ukṣhonā
samūhathī andhakārarūp hatī, nānā prakāranā velothī vīṇṭāyelān ūñchā vr̥ukṣhonī saghanatāthī tyān
sūryanān kiraṇo paṇ praveshatā nahi ane chittā, vāgh, sinh, aṣhṭāpad, geṇḍā, rīñchh, ītyādi
anek vanacharo temān pharatā, bhūmi ūñchīnīchī viṣham hatī, temān moṭā moṭā khāḍā hatā.
ā chakravartīnī kanyā anaṅgasharā ekalī te vanamān atyant duḥkhī thaī, nadīnā kināre
jaī, dishāonun avalokan karatī mātāpitāne yād karīne rudan karatī hatī, arere! hun
chakravartīnī putrī, mārā pitā indra samān, tenī hun atyant lāḍakī, daivayoge āvī
avasthā pāmī, have hun shun karun? ā vanano ant nathī, ā van joīne duḥkh upaje chhe.
are pitā! sakaḷ lokamān prasiddha mahāparākramī chhe, ā vanamān hun asahāy paḍī chhun, mārā
upar koṇ dayā kare? are mātā! atyant duḥkhapūrvak tame mane garbhamān rākhī, have kem
mārī upar dayā karatān nathī? are! mārā parivāranā uttam manuṣhyo! ek kṣhaṇamātra mane
chhoḍatā nahotā, to have kem mane tyajī dīdhī? are! hun janmatān ja kem maraṇ na pāmī?
shā māṭe duḥkhanī bhūmikā thaī? īchchhā pramāṇe mr̥utyu maḷatun nathī, shun karun? kyān jāun, hun
pāpaṇī kyān rahun? ā svapna chhe ke satya chhe? ā pramāṇe chirakāḷ vilāp karīne atyant
vihvaḷ banī gaī. evo vilāp karyo ke je sāmbhaḷīne atyant duṣhṭa pashunun chitta paṇ
komaḷ thaī jāy. ā kanyā dīnachitta thaīne kṣhudhā-tr̥uṣhāthī dagdha, shokasāgaramān magna,
phaḷapatrādithī jīvatī karmanā yogathī te vanamān keṭalāk shītakāḷ rahī. kevā chhe shītakāḷ?
kamaḷanā vananī shobhānā sarvasvane haranār. teṇe anek grīṣhmakāḷanā ātāp sahyā. jemān
jaḷanā samūh sukāy chhe, dāvānaḷothī anek vanavr̥ukṣha bane chhe ane anek jantu mare chhe.
teṇe vanamān varṣhākāḷ paṇ anek vītāvyā. te vakhate jaḷadhārānā andhakārathī sūryanī
jyoti dabāī gaī chhe tenun sharīr varṣhāe dhoyelā chitra jevun thaī gayun chhe. kāntirahit,
durbaḷ vīkharāyelā vāḷ, maḷayukta sharīr lāvaṇyarahit thayun, jāṇe sūryanā prakāshathī chandranī
kaḷāno prakāsh kṣhīṇ thaī gayo. kaithanā vanamān beṭhī pitāne yād karīne rudan kare chhe ke men
chakravartīne tyān janma to līdho, paṇ pūrvajanmanān
Page 443 of 660
PDF/HTML Page 464 of 681
single page version
belā, telā ādi anek upavās karīne ane pāṇī pīne rahetī. divasamān ek ja vār
phaḷ ane jaḷ letī. ā chakravartīnī putrī puṣhponī sej par sūtī, tenā vāḷ tene
khūñchatā. te ahīn viṣham bhūmi par khedarahit sūtī. pitānā anek guṇījan stuti karatā
shabdo sāmbhaḷī jāgatī te have shiyāḷ vagere anek vanacharonā bhayaṅkar shabdo sāmbhaḷī
rātri pasār karatī. ā pramāṇe traṇ hajār varṣha tap karyun. sūkān phaḷ, sūkā patra ane
jaḷano āhār karyo ane atyant vairāgya pāmī khānapānano tyāg karī, dhīraj rākhī
sanllekhanā maraṇ ārambhyun. ekaso hāth bhūmithī dūr nahī jāun evo niyam laīne beṭhī,
āyuṣhyanā chha divas bākī hatā ane ek arahadās nāmano vidyādhar sumerunī vandanā
karīne jato hato te ahīn āvī chaḍayo. teṇe chakravartīrnī putrīne joī pitānā sthānake
laī javāno vichār karyo. paṇ sanlekhanāno yog karyo hovāthī kanyāe tene rokyo.
pitāne joī ajagarane abhayadān apāvyun ane pote samādhi maraṇ karīne sharīr tajī,
trījā svargamān gaī. pitā putrīnī ā avasthā joīne bāvīs hajār putro sahit
vairāgya pāmī muni thayā. kanyāe ajagarane kṣhamā karī, ajagarane pīḍā thavā na dīdhī,
evī draḍhatā tenāthī ja bane. pelo punarvasu vidyādhar anaṅgasharāne shodhato rahyo. paṇ te na
maḷī. tyāre khedakhinna thaīne drumasen muninī pāse muni thayo ane mahātap karyun. te
svargamān dev thaī mahāsundar lakṣhmaṇ thayā. te chakravartīnī putrī anaṅgasharā svargamānthī
chyavīne droṇameghanī putrī vishalyā thaī ane teṇe punarvasunā nimitte nidān karyun hatun te
have lakṣhmaṇane varashe. ā vishalyā ā nagaramān, ā deshamān ane bharatakṣhetramān
mahāguṇavantī chhe, pūrvabhavanā tapanā prabhāvathī mahāpavitra chhe, tenā snānanun ā jaḷ
sakaḷ vikārane haṇe chhe. teṇe upasarga sahan karyo. mahātap karyun, tenun ā phaḷ chhe, enā
snānanā jaḷathī tārā deshamān vāyuviṣham vikār thayo hato te nāsh pāmyo chhe. muninā ā
vachan sāmbhaḷī bharate munine pūchhayun ke he prabho! mārā deshamān sarva lokone rogano vikār
kayā kāraṇe thayo? munie kahyun ke gajapur nagarathī ek vindhya nāmano mahādhanavān
vepārī gadheḍā, ūṇṭ, pāḍā vagere par māl lādīne ayodhyāmān āvyo ane agiyār
mahinā ayodhyāmān rahyo. teno ek pāḍo vadhāre bhār lādavāthī ghāyal thayo, tīvra
rogathī pīḍāyo ane ā nagaramān ghūmyo te akāmanirjarānā yogathī ashvaketu nāmano
vāyukumār dev thayo. tenun nām vidyāvarta hatun. teṇe avadhignānathī pūrvabhavane yād karyo ke
pūrvabhavamān hun pāḍo hato, pīṭh tūṭī gaī hatī ane anek rogothī pīḍit mārgamān
kādavamān paḍayo hato tyāre loko mārā māthā par pag mūkīne chālyā hatā. ā loko
atyant nirday chhe. have hun dev thayo chhun to temane pareshān na karun to hun
Page 444 of 660
PDF/HTML Page 465 of 681
single page version
dev shāno? ām vichārī ayodhyānagar ane sukoshal deshamān teṇe vāyu phelāvyo. te
samastarog vishalyānā charaṇodakanā prabhāvathī nāsh pāmyo. baḷavān karatān paṇ adhik
baḷavān hoy chhe. ā pūrṇa kathā munie bharatane kahī ane bharate mane kahī ane men
tamane badhāne kahī. vishalyānun snānajaḷ tarat maṅgāvo. lakṣhmaṇanā jīvanano bījo upāy
nathī. vidyādhare rāmane ā pramāṇe kahyun te sāmbhaḷī prasanna thayā. gautam svāmī kahe chhe ke
he shreṇik! je puṇyādhikārī chhe temane puṇyanā udayathī anek upāy maḷe chhe. he mahān
jano! temane āpattinā samaye anek upāy siddha thāy chhe.
karanār chosaṭhamun parva pūrṇa thayun.
pachhī ā vidyādharanān vachano sāmbhaḷī shrī rāme ane badhā vidyādharoe tenī khūb
vidāy karyā. teo kṣhaṇamātramān gayā jyān mahāpratāpī bharat birāje chhe. bharat sūtā hatā.
temane madhur gīt gāīne jagāḍavāno prayatna karyo ane bharat jāgyā. pachhī te maḷyā.
sītānun haraṇ, rāvaṇ sāthe yuddha, lakṣhmaṇane shaktinun lāgavun, ā samāchār sāmbhaḷī
bharatane shok ane krodh thayo. temaṇe te ja samaye yuddhanī bherī vagaḍāvī tethī ākhī
ayodhyānā loko vyākuḷ thayā, vichāravā lāgyā ke ā rājamahelamān sheno kalakalāṭ
sambhaḷāy chhe? ardhī rātre shun ativīryano putra āvī chaḍayo? koī subhaṭ potānī strī
sāthe sūto hato tene tajīne potānun bakhtar paherīne khaḍga hāthamān līdhun. koīk mr̥uganayanī
bhoḷā bāḷakane godamān laīne ane stano par hāth ḍhāṅkīne dishāo avalokavā lāgī,
koī strī nidrārahit thaī sūtelā patine jagāḍavā lāgī, koī bharatajīno sevak joīne
potānī strīne kahevā lāgyā, he priye! shun sūī rahī chhe? āje ayodhyāmān kāīk
barābar nathī, rājamahelamān prakāsh thaī rahyo chhe. ane rath, hāthī, ghoḍā, pyādān rājadvār
taraph jāy chhe. je ḍāhyā māṇaso hatā te badhā sāvadhān thaīne ūṭhīne ūbhā thayā. koī
puruṣho strīne kahevā lāgyā, ā suvarṇa kaḷash, maṇīratnonī peṭīo tijorīmān ane sundar
vastronī peṭīo bhonyarāmān mūkī do ane bījun dravya paṇ ṭhekāṇe karo. bhāī shatrughna nidrā
tajī hāthī par besī mantrīo sahit shastradhārī yoddhāone laī rājadvāre āvyo. bījā
paṇ ghaṇā rājadvāre āvyā. bharate badhāne yuddha māṭe taiyār thavāno ādesh āpyo.
bhāmaṇḍaḷ, hanumān, aṅgad bharatane namaskār karī kahevā lāgyā ke he dev! laṅkāpurī
ahīnthī dūr chhe ane vachamān samudra chhe. tyāre
Page 445 of 660
PDF/HTML Page 466 of 681
single page version
rājā droṇameghanī putrī vishalyānā snānanun jaḷ āpo, shīghra kr̥upā karo jethī ame laī
jaīe, sūryano uday thayā pachhī lakṣhmaṇanun jīvan kaṭhaṇ chhe. tyāre bharate kahyun ke tenā
snānanun jaḷ shun tene ja laī jāv. mane munie kahyun hatun ke ā vishalyā lakṣhmaṇanī strī
thashe. pachhī droṇameghanī pāse ek manuṣhyane te ja samaye mokalyo. lakṣhmaṇane shakti vāgī chhe
te sāmbhaḷīne drodhameghe atyant kop karyo ane yuddha māṭe taiyār thayo. pachhī bharat ane
mātā kaikeyī pote āvīne droṇameghane samajāvī vishalyāne vimānamān besāḍī, bījī ek
hajār rājāonī kanyā sāthe laī rāmanā sainyamān āvyā vimānamānthī kanyā ūtarī,
tenī upar chāmar ḍhoḷāy chhe. kanyānā kamaḷ sarakhā netra hāthī, ghoḍā ane moṭā moṭā
yoddhāone dekhavā lāgyā. jem jem vishalyā daḷamān praveshatī gaī tem tem lakṣhmaṇanā
sharīramān shātā thavā lāgī, te devarūpiṇī shakti lakṣhmaṇanā sharīramānthī nīkaḷī jāṇe ke
jyoti sanyukta duṣhṭa strī gharamānthī nīkaḷī. dedīpyamān agninā taṇakhā ākāshamān ūḍatā
hatā, te shaktine hanumāne pakaḍī, teṇe divya strīnun rūp dharyun hatun. pachhī te hanumānane hāth
joḍī kahevā lāgī ke he nāth! prasanna thāv, mane chhoḍī do, māro aparādh nathī, amārī
ā ja rīt chhe ke je amane sādhe chhe tene vash ame thaīe chhīe. hun amodhavijayā
nāmanī traṇ lokamān prasiddha vidyāshakti chhun. kailās parvat par vālī muni pratimā yog
dharīne rahyā hatā ane rāvaṇe bhagavānanā chaityālayamān bhaktigān karyun hatun. potānā
hāthanī nas vagāḍīne jinendranun charitra gāyun tyāre dharaṇendranun āsan kampyun ane dharaṇendra
param harṣhathī āvyā ane rāvaṇ pratye ati prasanna thaī mane sompī hatī. rāvaṇ yāchanā
karavāmān kāyar hatā tethī teṇe mārī īchchhā karī nahi. paṇ dharaṇendre tene āgrah karīne
āpī hatī. hun atyant vikarāḷ svarūpavāḷī chhun, jene choṇṭun tenā prāṇaharī laun, mane
rokavā koī samartha nathī. ek ā vishalyāsundarī sivāy hun devonī vijetā chhun. hun āne
jotān ja bhāgī jāun chhun. enā prabhāvathī hun shaktirahit thaī gaī chhun. tapano evo
prabhāv chhe ke jo te chāhe to sūryane paṇ shītaḷ kare ane chandramāne uṣhṇa karī nākhe. āṇe
pūrvajanmamān ati ugra tap karyun hatun, komaḷ phūl samān enun sharīr teṇe tapamān lagāḍayun
hatun. teṇe evun ugra tap karyun ke je muniothī paṇ na bane. mārā manamān to em ja
lāge chhe ke sansāramān je prāṇī āvān tap kare, varṣhā, shīt, ātāp, ane ati dussah
pavanathī e sumerunā shikhar samān aḍag rahī. dhanya enun rūp, dhanya enun sāhas, dhanya
enun man draḍh rahyun te. ānā jevun tap bījī strīo karavāne samartha nathī-sarvathā
jinendranā mat anusār tap kare te traṇ lokane jīte chhe. athavā ā vātanun shun āshcharya
chhe? je tapathī mokṣha pamāy tene bījun shun agharun hoy? hun parane ādhīn, je mane chalāve
tenā shatruno hun nāsh karun. āṇe mane jītī, have hun mārā sthānake jāun chhun. tethī tame to
māro aparādh kṣhamā karo. shaktidevīe ā pramāṇe kahyun tyāre tattvavettā
Page 446 of 660
PDF/HTML Page 467 of 681
single page version
hanumān tene vidāy āpīne potānī senāmān āvyā ane droṇameghanī putrī vishalyā
atyant lajjāthī rāmanā charaṇāravindane namaskār karī hāth joḍī ūbhī rahī. vidyādharo
prashansā karavā lāgyā, namaskār karavā lāgyā, āshīrvād āpavā lāgyā, jem indra pāse
shachi jāy tem te vishalyā sulakṣhaṇā, mahābhāgyavatī sakhīonā kahevāthī lakṣhmaṇanī pāse
ūbhī rahī. te navayuvān jenā netra mr̥ugalī jevā hatā, jenun mukh pūrṇamāsīnā chandramā
samān, anurāgathī bharelī, udār manavāḷī, dharatī par sūkhapūrvak sūtelā lakṣhmaṇane
ekāntamān sparsha karī potānā sukumār karakamaḷathī patinā pag dābavā lāgī,
malayāgirinā chandanathī patinān sarva aṅgo par lep karyo. tenī sāthe je hajār kanyā
āvī hatī temaṇe enā hāthamānthī chandan laī vidyādharonā sharīr par chhāṇṭayun eṭale e
badhā ghāyal sājā thaī gayā. īndrajit, kumbhakarṇa, ane meghanād ghāyal thayā hatā eṭale
emane paṇ chandananā lepathī sājā karyā tethī te param ānand pāmyā, jem karmarog rahit
siddha parameṣhṭhī param ānand āpe chhe. bījā paṇ je yoddhā hāthī, ghoḍā, pyādān ghāyal thayān
hatān te badhāne sārā karyā, temanā ghānī pīḍā maṭī gaī, ākhun kaṭak sārun thaī gayun.
lakṣhmaṇ jem sūtelo jāge tem vīṇāno nād sāmbhaḷī atyant prasanna thayā, mohashayyā
chhoḍī, shvās laī āṅkh ūghāḍī, ūṭhīne krodhathī dashe dishāo joī bolyā, kyān gayo
rāvaṇ, kyān gayo te rāvaṇ? ā vachan sāmbhaḷī rām ati harṣha pāmyā. jemanā netra
khīlī ūṭhayā chhe, jemanā sharīre romāñch thaī gayā chhe evā moṭābhāī potānī bhujāo
vaḍe bhāīne maḷyā ane bolyā, he bhāī! te pāpī tane shaktithī achet karīne potāne
kr̥utārtha mānī gher gayo chhe ane ā rājakanyā nā prasādathī tun sājo thayo chhe. pachhī
jāmavant ādi badhā vidyādharoe shakti lāgavāthī māṇḍī te nīkaḷī gaī tyān sudhīno sarva
vr̥uttānt kahyo. pachhī lakṣhmaṇe vishalyāne anurāgadraṣhṭithī joī. jenā netra saphed, shyām ane
lāl traṇ varṇanā kamaḷ jevā chhe, jenun mukh sharadanī pūrṇimānā chandra samān chhe, komaḷ
sharīr kṣhīṇ kaṭi, diggajanā kumbhasthaḷ samān stan chhe, je sākṣhāt mūrtimatī kāmanī krīḍā
ja chhe, jāṇe traṇe lokanī shobhā ekaṭhī karī nāmakarme tenī rachanā karī chhe tene joī
lakṣhmaṇ āshcharya pāmyā, manamān vichāravā lāgyā, ā lakṣhmī chhe ke indranī indrāṇī chhe
athavā chandranī kānti chhe? ām vichār kare chhe tyān vishalyānī sāthenī strī kahevā lāgī
ke he svāmī! tamārā ane ānā vivāhano utsav ame jovā īchchhīe chhīe. lakṣhmaṇ
malakyā ane vishalyānun pāṇigrahaṇ karyun. vishalyānī kīrti ākhā jagatamān phelāī gaī.
ā pramāṇe je uttam puruṣh chhe ane jemaṇe pūrvajanmamān shubh cheṣhṭā karī chhe temane manogna
vastuno sambandh thāy chhe ane chandra-sūrya jevī temanī kānti thāy chhe.
karanār pānsaṭhamun parva pūrṇa thayun.
Page 447 of 660
PDF/HTML Page 468 of 681
single page version
gaī to shun thayun? ane vishalyā sāthe paraṇyāthī shun thayun? tyāre mantraṇāmān pravīṇ mārīch
ādi mantrīoe kahyun, he dev! tamārā kalyāṇanī sāchī vāt ame kahīshun tame kop karo ke
prasanna thāv. rām ane lakṣhmaṇane sinhavāhinī ane garuḍavāhinī vidyā vinā yatne siddha
thaī chhe te tame joyun chhe. tamārā banne putra ane bhāī kumbhakarṇane temaṇe bāndhī līdhā chhe
te paṇ tame joyun chhe. vaḷī tamārī divya, shakti paṇ nirarthak thaī chhe. tamārā shatru atyant
baḷavān chhe, temanā upar kadāch jīt meḷavasho to paṇ tamārā bhāī ane putrono nāsh
nishchay chhe māṭe ām jāṇīne amārā upar kr̥upā karo. āj sudhīmān amārī vinantī
āpe kadī nakārī nathī māṭe sītāne chhoḍī do. tamārāmān je sadā dharmabuddhi rahī chhe te
rākho, badhā lokonun kushaḷ thashe ane rāghav sāthe tame sandhi karo. ā vāt karavāmān doṣh
nathī. mahāguṇ chhe. tamārāthī ja sarva lokomān maryādā paḷāy chhe. dharmanī utpatti tamārāthī
chhe jem samudramānthī ratnanī utpatti thāy chhe. ām kahīne mukhya mantrī hāth joḍī namaskār
karī vinantī karavā lāgyā. pachhī badhāe evī mantraṇā karī ke ek sāmant dūt vidyāmān
pravīṇ hoy tene sandhi māṭe rām pāse mokalavo. eṭale pachhī buddhimān shukra samān,
mahātejasvī, miṣhṭavādī, pratāpī ek dūtane bolāvavāmān āvyo. tene mantrīoe amr̥ut
auṣhadhi samān sundar vachano kahyān. parantu rāvaṇe netranī samasyā vaḍe mantrīonā arthane
dūṣhit karī nākhyo, jem koī mahān auṣhadhine viṣh dvārā viṣharūp karī nākhe, tem rāvaṇe
sandhinī vāt vigraharūp batāvī. dūt svāmīne namaskār karīne javā taiyār thayo. kevo chhe
dūt! buddhinā garvathī lokone gāyanī kharī jevā gaṇe chhe, ākāshamārge jatān rāmanā
bhayānak kaṭakane jovā chhatān dūtane bhay na upajyo. enān vājintro sāmbhaḷī
vānaravanshīonī senā kṣhobh pāmī, rāvaṇanā āgamananī shaṅkā karī. jyāre te najīk
āvyo tyāre jāṇyun ke e rāvaṇ nathī, koī bījo puruṣh chhe. tyāre vānaravanshīonī
senāne vishvās utpanna thayo. dūt dvār par āvī pahoñchyo eṭale dvārapāḷe bhāmaṇḍaḷane
vāt karī. bhāmaṇḍaḷe rāmane vinantī karī kahyun, keṭalāk māṇaso sāthe tene najīk bolāvyo
ane tenī senā kaṭakamān ūtarī.
yuddhanā abhimānī anek nāsh pāmyā chhe tethī prīti rākhavī e ja yogya chhe, yuddhathī
lokono kṣhay thāy chhe ane mahān doṣh upaje chhe, apavād thāy chhe. agāu saṅgrāmanī
ruchithī rājā durvartak, shaṅkh, dhavalāṅg, asur, sambarādi ane rājāo nāsh pāmyā chhe tethī
mārī sāthe tamāre prīti rākhavī ja yogya
Page 448 of 660
PDF/HTML Page 469 of 681
single page version
chhe ane jem sinh mahān parvatanī guphā pāmīne sukhī thāy chhe tem āpaṇā milāpathī
sukh thāy chhe. hun rāvaṇ jagat prasiddha chhun, te shun tame nathī sāmbhaḷyun? jeṇe indra jevā
rājāne ked karyā hatā, jem koī strīne ane sāmānya lokone pakaḍe tem indrane pakaḍayo
hato. jenī āgnā sur-asurothī oḷaṅgī na shakāy, na ākāshamān, na jaḷamān, na
pātāḷamān koī tenī āgnāne rokī shake. nānā prakāranān anek yuddhone jītanār vīr
lakṣhmī jene vare evo hun tamane sāgarānt pr̥ithvī vidyādharothī maṇḍit āpun chhun ane laṅkāne
be bhāgamān vaheñchī daun chhun
ane jo tame ām nahi karo to mārā putra ane bhāī tamārā bandhanamān chhe temane to
baḷajorīthī chhoḍāvī jaīsh ane tamārī kushaḷatā nahi rahe. tyāre rām bolyā-mane
rājyanun kām nathī ane strīonun paṇ kām nathī, sītā amane mokalī do, ame tārā
banne putra ane bhāīne mokalī daīe. tamārī laṅkā tamārī pāse ja rākho ane ākhun
rājya paṇ tame karo. hun sītā sāthe duṣhṭa prāṇīothī bharelā vanamān sukhapūrvak rahīsh. he
dūt! tun laṅkānā dhaṇī pāse jaīne kahe, ā ja vātamān tamārun hit chhe, bījī rīte nathī.
shrī rāmanā āvā sarvapūjya, sukhashātā sanyukta vachano sāmbhaḷī dūte kahyun ke he nr̥upati!
tame rājakājamān samajatā nathī. hun tamane hitanī vāt kahun chhun, nirbhay thaīne samudrane
oḷaṅgīne āvyā chho te sārun nathī karyun ane ā jānakīnī āshā tamārā māṭe sārī
nathī. jo laṅkeshvar kop karashe to jānakīnī to shī vāt? tamārun jīvavun paṇ kaṭhin chhe.
rājanītimān ām kahyun chhe ke buddhimānoe nirantar potānā sharīranī rakṣhā karavī, strī
ane dhan par draṣhṭi na rākhavī. garuḍendre tamane sinhavāhan ane garuḍavāhan mokalyān tethī
shun thaī gayun? ane tame chhaḷakapaṭ karīne mārā putra ane bhāīne bāndhyā tethī paṇ shun
chhe? jyān sudhī hun jīvun chhun tyān sudhī tamāro ā bābatano garva nakāmo chhe. jo tame yuddha
karasho to nahi jānakīnun jīvan rahe, nahi tamārun jīvan rahe, māṭe bey na gumāvo,
sītāno āgrah chhoḍo. vaḷī rāvaṇe em kahyun chhe ke moṭā vidyādhar rājāo, jemanā
parākram indra jevā hatā, je samasta shāstramān pravīṇ ane yuddhanā vijetā hatā temano men
nāsh karyo chhe. temanā kailās parvatanā shikhar jevān hāḍakānno samūh juo. dūte jyāre ā
pramāṇe kahyun tyāre bhāmaṇḍaḷ gusse thayo, jvāḷā jevun tenun vikarāḷ mukh banyun ane dūtane
kahyun ke are pāpī dūt! chāturyarahit durbuddhi! nirbhayapaṇe shā māṭe mithyā bakavās kare chhe?
sītānī shī vāt chhe? sītā to rām leshe ja. jo shrī rām kopyā to pachhī rākṣhas
rāvaṇ, kucheṣhṭit pashunī paṇ shī gati thashe? ām kahīne māravāne khaḍga ugāmyun lakṣhmaṇe
teno hāth pakaḍī rokyo. lakṣhmaṇ nītithī ja jue chhe. bhāmaṇḍaḷanī āṅkho krodhathī lāl
thaī gaī. sandhyānī lālī jevun vadan paṇ lāl thaī gayun. mantrīoe temane yogya vachano
dvārā shānt karyā. jem viṣhabharyā sarpane mantrathī vash karīe
Page 449 of 660
PDF/HTML Page 470 of 681
single page version
te bole. ene māravāthī shun? strī, bāḷak, dūt, pashu, pakṣhī, vr̥uddha, rogī, sūtelo, niḥshastra,
sharaṇāgat, tapasvī ane gāyaḥ ā badhān sarvathā avadhya chhe. jem sinh, kāḷī ghaṭā samān
gāje chhe evā gajanun mardan kare chhe te gheṇṭā upar kop na kare tem tamārā jevā rājā dūt
upar kop na kare. ā to teno shabdānusārī chhe jem chhāyā puruṣhanī anugāminī hoy chhe
tem. popaṭane je shīkhavo te shīkhe ane yantrane jevun vagāḍo tevun vāge tem a rāṅkane jem
bolavānun kahyun tem te bole. lakṣhmaṇe ām kahyun. tyāre sītāno bhāī bhāmaṇḍaḷ shāntachitta
thayo. shrī rāme dūtane pragaṭ kahyun, he mūḍh dūt! shun shīghra jā ane rāvaṇane ām kahe ke mūḍh
evo tun mantrīono bahakāvelo khoṭā upāyathī tārī jātane ja chhetarīsh. tun tārī buddhithī
vichār, koī durbaddhine na pūchh, sītāno prasaṅg chhoḍī de, ākhī pr̥ithvīno indra thaī puṣhpak
vimānamān besī jem bhramaṇ karato hato tem phar, ā mithyā haṭh chhoḍī de, kṣhudronī vāt na
sāmbhaḷ. āṭalun bolīne shrī rām to chūp thaī gayā ane bījā puruṣhoe dūtane vadhāre
vāt karavā na dīdhī, kāḍhī mūkyo. rāmanā anucharoe dūtane tīkṣhṇa bāṇ jevān vachanothī
vīndhyo, teno khūb anādar karyo. pachhī te rāvaṇ pāse gayo, manamān te pīḍāto hato. teṇe
jaīne rāvaṇane kahyun, he nāth! men tamārā ādesh pramāṇe rāmane kahyun ke ā pr̥ithvī nānā
deshothī bharelī samudrānt, ratnothī bharelī, vidyādharonā samasta nagaro sahit tamane āpun
chhun, moṭā moṭā hāthī, rath, turaṅg āpun chhun ane ā puṣhpak vimān lyo, jene devo paṇ
rokī shakatā nathī, temān besīne vicharo ane mārā kuṭumbanī traṇ hajār kanyāo tamane
paraṇāvun, sūrya samān sinhāsan, chandramā samān chhatra lyo ane niṣhkaṇṭak rājya karoḥ
āṭalī vāt mane mānya chhe, jo tamārī āgnāthī sītā mane īchchhe, ā dhan ane dharā
lyo ane hun alpavibhūti rākhī, ek ventanā sinhāsan par rahīsh. vichakṣhaṇ ho to mārun
ek vachan māno, sītā mane do. ā vāt men vāramvār karī, paṇ raghunandane sītānī haṭh
na chhoḍī, temane kevaḷ sītāno anurāg chhe, bījī vastunī īchchhā nathī. he dev! shānt
chittavāḷā munio aṭhṭhāvīs mūḷ guṇonī kriyā na chhoḍe. te kriyā munivratanun mūḷ chhe tem
rām sītāne chhoḍavānā nahi, sītā ja temanun sarvasva chhe. traṇ lokamān sītā jevī sundarī
nathī. rāme tamane em kahyun chhe ke he dashānan! āvā sarva lokamān nindya vachano tamārā
jevā puruṣhe kahevā yogya nathī, āvān vachan to pāpī kahe chhe. tenī jībhanā so ṭukaḍā kem
nathī thatā? māre ā sītā sivāy indranā bhogonun kāī kām nathī. ā ākhī pr̥ithvī tun
bhogav, hun vanavās ja karīsh. ane tun parastrīnun haraṇ karīne maravāne taiyār thayo chhe to
hun mārī potānī strī māṭe kem na marun? mane traṇ hajār kanyā āpe chhe te māre kāmanī
nathī, hun vananān phaḷ ane pāndaḍān ja khāīsh ane sītā sāthe vanamān vicharīsh.
kapidhvajono svāmī sugrīv mane hasīne bolyo ke tāro svāmī shā māṭe āgraharūp grahane
vash thayo chhe? koī vāyuno vikār thayo chhe ke āvī viparīt vāt raṅk thaīne
Page 450 of 660
PDF/HTML Page 471 of 681
single page version
bake chhe? vaḷī kahyun ke laṅkāmān koī vaidya nathī ke mantravādī nathī, vāyuno tailādi vaḍe upāy
kem nathī karatā? nahitar saṅgrāmamān lakṣhmaṇ badhā rog maṭāḍī deshe arthāt mārashe.
nindānā vachan kahe chhe? sugrīvane ane māre ghaṇī vāt thaī ane virādhitane kahyun ke
vadhāre shā māṭe bolo chho, tārī evī shakti hoy to mārā ekalā sāthe ja yuddha karī le
ane rāmane kahyun-he rām! tame ghor yuddhamān rāvaṇanun parākram joyun nathī, koī tamārā
puṇyanā yogathī te vīr vikarāḷ kṣhamāmān āvyā chhe, te kailāsane ūñchakanār, traṇ
jagatamān prasiddha pratāpī tamārun hit karavā chāhe chhe ane rājya āpe chhe tenā samān
bījun shun hoy? tame tamārī bhujāothī dashamukharūp samudrane kevī rīte tarasho? kevo chhe
dashamukharūp samudra? prachaṇḍ senārūpī taraṅgonī māḷāthī pūrṇa chhe. shastrarūpī jaḷacharothī
bharelo chhe. he rām! tame kevī rīte rāvaṇarūp bhayaṅkar vanamān pravesh karasho. rāvaṇarūp van
durgam chhe, duṣhṭa hāthīothī pūrṇa chhe, senārūp vr̥ukṣhonā samūhathī ativiṣham chhe. he rām! jem
kamaḷapatranī havāthī sumeru na ḍage, sūryanān kiraṇothī sūrya na sukāy, baḷadanān shiṅgaḍānthī
pr̥ithvī na ūñchakāy tem tamārā jevā narothī narapati dashānan na jitāy. āvā prachaṇḍ
vachan men kahyān tyāre bhāmaṇḍaḷe krodhathī mane māravā khaḍga kāḍhayun, te vakhate lakṣhmaṇe tene
rokyo ane kahyun ke dūtane māravo te nyāy nathī. shiyāḷ upar sinh kop na kare te sinh
gajendranā kumbhasthaḷ potānā nakhathī vidāre. māṭe he bhāmaṇḍaḷ! prasanna thāv, krodh chhoḍo,
mahātejasvī, shūravīr, nr̥upatio dīn par prahār karatā nathī. je bhayathī kampato hoy tene
na haṇe. shramaṇ eṭale muni, brāhmaṇ eṭale vratadhārī gr̥uhastha, shūnya, strī, bāḷak, vr̥uddha,
pashu, pakṣhī ane dūt e avadhya chhe, emane shūravīr sarvathā na haṇe ītyādi vachano vaḍe
mahāpaṇḍit lakṣhmaṇe bhāmaṇḍaḷane samajāvīne prasanna karyo. kapidhvajanā kumār mahākrūre mane
vajra samān vachanothī vīndhyo tyāre hun temanā asār vachano sāmbhaḷī ākāshamān gaman
karī, āyuṣhyakarmanā yogathī āpanī nikaṭ āvyo chhun. he dev! jo lakṣhmaṇ na hot to
āj mārun maraṇ ja thāt. shatruo ane mārī vachche je vivād thayo te badho men āpane
kahyo. men jarāy bīk rākhī nathī. have āpanā manamān je āve te karo, amārā jevā
kiṅkaro to vachan kahe chhe, je kaho te pramāṇe karīe. gautam gaṇadhar kahe chhe ke he shreṇik!
je anek shāstro jāṇatā hoy ane nayomān pravīṇ hoy, jenā mantrī paṇ nipuṇ hoy
ane sūrya jevā tejasvī hoy to paṇ moharūp meghapalaṭathī āchchhādit thayā hoy te
prakāsharahit thāy chhe. ā moh mahāagnānanun mūḷ chhe ane vivekīoe tajavā yogya chhe.
Page 451 of 660
PDF/HTML Page 472 of 681
single page version
manamān vichāre chhe ke jo hun shatrune yuddhamān jītun to bhāī ane putronun akushaḷ jaṇāy chhe
ane kadāch shatruonā kaṭakamān hun chhaḷathī jaīne kumārone laī āvun to shūrātanamān
nyūnatā gaṇāy. chhaḷakapaṭ karavun kṣhatriyone māṭe yogya nathī, shun karun? mane kem karīne sukh
thāy? e vichār karatān rāvaṇane evī ichchhā thaī ke hun bahurūpiṇī vidyā sādhun.
bahurūpiṇī vidyā hoy to kadāch dev yuddha kare to paṇ jītī na shake. evo vichār karīne
sarva sevakone āgnā karī ke shrī shāntināthanā mandiramān samīchīn toraṇādikathī khūb shobhā
karo ane sarva chaityālayomān visheṣh pūjā karo. pūjā prabhāvanāno badho bhār mandodarīne
sompyo. gautam gaṇadhar kahe chhe ke he shreṇik! te samay vīsamā tīrthaṅkar shrī
munisuvratanāthano hato. te vakhate ā bharatakṣhetramān badhān sthaḷoe jinamandiro hatān. ā
pr̥ithvī jinamandirothī maṇḍit nathī. chaturvidh saṅghanī visheṣh pravr̥utti hatī. rājā, shreṣhṭhī,
grāmapati ane badhā prajājano jain hatā. te mahāramaṇīk jinamandir banāvatā. jinamandir
jinashāsananā bhakta devothī shobhāyamān hatā. te dev dharmanī rakṣhāmān pravīṇ, shubh kārya
karanārā hatā. te samaye pr̥ithvī bhavya jīvothī bharelī, jāṇe ke svarganun vimān ja hoy
evī shobhatī. ṭhekaṭhekāṇe pūjā, ṭhekaṭhekāṇe prabhāvanā, ṭhekaṭhekāṇe dānanī pravr̥utti hatī. he
magadhādhipati! darek parvat par, darek gāmamān, nagaramān, darek vanamān, darek makānamān
jinamandiro hatān. atyant sushobhit, sharad pūnamanā chandra jevā ujjavaḷ, gītadhvanithī
guñjatā, nānā prakāranān vājintrothī jāṇe samudra gājaton. traṇe sandhyāe loko vandanā karavā
āvatā. sādhuonā saṅgathī pūrṇa, nānā prakāranān āshcharyothī sanyukta, judān judān chitro
sahit, agar chandanano dhūp ane puṣhponī sugandhathī sugandhamay, vaibhavayukta, ati vishāḷ
ane ūñchā, dhvajāthī shobhatā, temān ratnamay, svarṇamay pañchavarṇanī pratimāo virājatī,
vidyādharonā sthānamān sundar jinamandironān shikharothī shobhā thaī rahī chhe. te vakhate nānā
prakāranā ratnamay upavanādimān shobhit jinabhavanothī ā jagat vyāpta hatun, indranā
nagar samān laṅkā andar ane bahār jinamandirothī manogna hatī. rāvaṇe tyān visheṣh
shobhā karāvī. rāvaṇ pote aḍhār hajār rāṇīrūp kamaḷonā vanane praphullit karato
potānān mandiromān tathā sarva kṣhetromān jinamandironī shobhā karāvato hato. rāvaṇanā ghar
taraph lokonā netra maṇḍāyā chhe, te jinamandironī paṅktithī maṇḍit chhe. nānā prakāranān
ratnamay mandironī madhyamān shrī shāntināthanun chaityālay chhe,
Page 452 of 660
PDF/HTML Page 473 of 681
single page version
temān bhagavān shāntināthanī pratimā birāje chhe. bhavya jīvo sakaḷ lokacharitrane asār
jāṇī dharmamān buddhi kare chhe, jinamandirono mahimā kare chhe. jinamandiro jagatavandya chhe, indranā
mugaṭanī ṭoche lāgelān ratnonī jyotane potānān charaṇonā nakhonī jyotithī vadhāre chhe,
dhan prāpta karavānun phaḷ dharma karavo te ja chhe. gr̥uhasthano dharma dān-pūjārūp chhe ane yatino
dharma shāntabhāvarūp chhe. ā jagatamān ā jinadharma manavāñchhit phaḷ āpe chhe; jem sūryanā
prakāshathī āṅkhovāḷā prāṇī padārthonun avalokan kare chhe tem jinadharmanā prakāshathī bhavya
jīv nijabhāvanun avalokan kare chhe.
karanār saḍasaṭhamun parva pūrṇa thayun.
lokoe manamān evī dhāraṇā karī ke āṭh divas dharmanā chhe tethī ā divasomān na yuddha
karavun ke na bījo ārambh karavo. yathāshakti kalyāṇanā hetuthī bhagavānanī pūjā karīshun ane
upavāsādi niyam karīshun. ā divasomān devo paṇ pūjā-prabhāvanāmān tatpar thāy chhe.
suvarṇakaḷashathī kṣhīrasāgaranun jaḷ bharī tenāthī dev bhagavānano abhiṣhek kare chhe. e jaḷ
satpuruṣhonā yashasamān ujjavaḷ chhe. bījā manuṣhyoe paṇ potānī shakti pramāṇe pūjā
abhiṣhek karavā. indrādik dev nandīshvar dvīpamān jaī jineshvaranun archan kare chhe to shun ā
manuṣhyo potānī shakti pramāṇe ahīnnā chaityālayonun pūjan na kare? kare ja. dev suvarṇa-
ratnonā kaḷashothī abhiṣhek kare chhe ane manuṣhya potānī sampatti pramāṇe kare. atyant garīb
māṇas hoy to khākharānān pāndaḍānnā paḍiyāthī ja abhiṣhek kare. devo ratna- suvarṇanā
kamaḷothī pūjā kare chhe, nirdhan manuṣhya chinttarūpī kamaḷothī pūjā kare chhe. laṅkānā loko ām
vichārīne bhagavānanān chaityālayone utsāhathī dhvajāsahit shobhāvavā lāgyā, vastra, suvarṇa
ratnādithī shobhā karī. ratnonī ane sonānī rajanā maṇḍaḷ māṇḍayā, devālayonān dvār
shaṇagāryān, maṇi-suvarṇanā kaḷash kamaḷothī ḍhāṅkelā dahīn, dūdh, dhr̥utādithī pūrṇa jinabimbonā
abhiṣhek māṭe bhaktivāḷā loko lāvyā. tyānnā bhogī puruṣhonā gharamān seṅkaḍo, hajāro
maṇi-suvarṇonā kaḷash chhe. nandanavanamān puṣhpa ane laṅkānān vananā nānā prakāranān puṣhpa jevān
ke karṇikār, atimukta, kadamb, sahakār, champak, pārijāt, mandār ane maṇi suvarṇādikanān
Page 453 of 660
PDF/HTML Page 474 of 681
single page version
lāgyā. laṅkāpuranā nivāsī ver tajī ānandarūp thaī āṭh divasamān bhagavānanī pūjā
atyant mahimāpūrvak karavā lāgyā. jem nandīshvar dvīpamān dev pūjā karavā āve chhe tem
laṅkānā loko laṅkāmān pūjā karavā lāgyā, vistīrṇa pratāpano dhārak rāvaṇ shrī
shāntināthanā mandiramān jaī pavitra thaī bhaktipūrvak ati manohar pūjan karavā lāgyo.
jem pahelān prativāsudev kare chhe gautam gaṇadhar kahe chhe ke he shreṇik! je bhagavānanā
bhakta ati mahimāthī prabhunun pūjan kare chhe tenān puṇyonun vyākhyān koṇ karī shake? te
uttam puruṣh devagatinān sukh bhogave, chakravartīonā bhog pāme, pachhī rājya tajī
jainamatanā vrat dhāraṇ karī mahān tapathī paramamukti pāme, kāraṇ ke tapanun tej sūryathī
paṇ adhik chhe.
aṣhṭāhnikānā utsavanun varṇan karanār aḍasaṭhamun parva pūrṇa thayun.
rāvaṇanā mahelanī madhyamān shobhatun hatun. vidyānā sādhanamān āsakta chittavāḷo ane sthir
nishchayavāḷo rāvaṇ tyān jaī param adbhut pūjā karavā lāgyo. bhagavānano abhiṣhek
karī anek vājintro vagāḍī, manohar dravyothī, mahā sugandhī dhūpathī, nānā prakāranī
sāmagrīthī, shānt chitte shāntināth bhagavānanī pūjā karato hato, jāṇe ke bījo indra ja chhe.
shukla vastra paherī, sundar bhujabandhathī jenī bhujā shobhe chhe, shiranā kesh bāndhī tenā upar
mugaṭ paherī jenā uparano chūḍāmaṇi lasalasatun tej phelāvato hato, rāvaṇ banne hāth
joḍī jamīnane goṭhaṇathī sparshato man, vachan, kāyāthī shāntināthane praṇām karavā lāgyo.
shrī shāntināthanī sāme nirmaḷ bhūmi par ūbhelo atyant shobhato hato. bhūminī pharas
padmarāgamaṇinī chhe. rāvaṇ sphaṭikamaṇinī māḷā hāthamān laī ane hr̥udayamān shrījīnun nām
raṭato jāṇe bagalāonī paṅktithī sanyukta kāḷī ghaṭāono samūh ja hoy tevo shobhato
hato. te rākṣhasonā adhipatie vidyāsādhanano ārambh karyo. shāntināthanā chaityālayamān
javā pahelān teṇe mandodarīne āgnā karī hatī ke tun mantrīone ane koṭavāḷane bolāvī
nagaramān ghoṣhaṇā karāvī de ke sarva loko dayāmān tatpar thaī niyamadharma dhāraṇ karo, samasta
vepār chhoḍī jinendranī pūjā karo. yāchakone manavāñchhit dhan āpo ane
Page 454 of 660
PDF/HTML Page 475 of 681
single page version
ahaṅkār chhoḍo. jyān sudhī māro niyam pūro na thāy tyān sudhī sarva loko shraddhāḷu banī
sanyam rākhe, kadāchit koī bādhā kare to nishchayathī sahan kare, baḷavān hoy te baḷano
garva na kare. ā divasomān je koī krodhathī vikār karashe te avashya sajā pāmashe. mārā
pitā samān pūjya hashe te paṇ ā divasomān kaṣhāy karashe, kalah karashe, tene hun mārīsh.
je puruṣh samādhimaraṇathī yukta na hoy te sansār samudrane taratā nathī; jem āndhaḷo
māṇas padārthone oḷakhato nathī tem avivekī dharmane nīrakhato nathī tethī sarva vivekathī
rahe, pāpakriyā na karavā pāme. mandodarīne ā āgnā karīne rāvaṇ jinamandiramān gayo.
mandodarīe mantrīone ane yamadaṇḍ nāmanā koṭavāḷane bolāvī patinī āgnā karī, badhāe
kahyun ke je āgnā hashe tem ja karīshun. ām kahī āgnā shir par chaḍāvī sau gher gayā
ane sanyamasahit niyamadharmanā udyamī thaī rājānī āgnā pramāṇ karī. samasta prajā
jinapūjāmān anurāgī thaī, samasta kārya tajīne sūryathī adhik kāntivāḷā jinamandiramān
āvīne nirmaḷ bhāvathī sanyam niyamanun sādhan karavā lāgyā.
ādeshanun varṇan karanār ogaṇasītteramun parva pūrṇa thayun.
bahurūpiṇī vidyā siddha thashe. ā vidyā evī prabaḷ chhe ke devono mad paṇ khaṇḍit kare.
tethī badhā kapidhvajoe evo vichār karyo ke te niyamamān besī vidyā sādhe chhe to tene
krodh utpanna karavo jethī ā vidyā siddha na thāy. jo te vidyā siddha karī leshe to indrādi
devothī paṇ jītī nahi shakāy, āpaṇā jevā raṅkanī to shī vāt? tyāre vibhīṣhaṇe kahyun ke
tene gusse karavāno upāy tarat ja karo. pachhī badhāe mantraṇā karīne rāmane kahyun ke laṅkā
levāno ā samay chhe. rāvaṇanā kāryamān vighna karīe ane āpaṇe je karavun hoy te
karīe. kapidhvajonān ā vachan sāmbhaḷī mahādhīr, jemanī cheṣhṭā mahāpuruṣhonī chhe evā shrī
rāmachandre kahyun, he vidyādharo! tame atyant mūrkhāīnī vāt karo chho, kṣhatriyanā kuḷano e
dharma nathī ke āvān kārya kare. āpaṇā kuḷanī e rīt chhe ke je bhayathī bhāge teno vadh na
karavo, to je niyam dhāraṇ karīne jinamandiramān beṭhā chhe temane upadrav kevī rīte karīe?
ā nīchanun kām chhe te kuḷavānane yogya nathī. ā anyāy pravr̥utti kṣhatriyonī nathī.
kṣhatriy to mahāmānyabhāv ane shastrakarmamān pravīṇ chhe. rāmanān ā vachan sāmbhaḷī
Page 455 of 660
PDF/HTML Page 476 of 681
single page version
eṭale emanāthī kadī paṇ adharmamān pravr̥utti nahi thāy. pachhī lakṣhmaṇane jāṇ karī ā
vidyādharoe potānā kumārone upadrav māṭe vidāy karyā ane sugrīvādik moṭā moṭā puruṣho
āṭh divasano niyam laīne rahyā. pūrṇa chandramā samān vadanavāḷā, kamaḷ samān
netravāḷā, nānā lakṣhaṇanā dhārak sinh, vāgh, varāh, gaj, aṣhṭāpadayukta rathamān, vimānamān
beṭhā. vividh āyudhanā dhārak kapikumāro rāvaṇane krodh upajāvavāno jemano abhiprāy chhe
e jāṇe asurakumār devo ja chhe. prītaṅkar, draḍharath, chandrābh, rativardhan, vātāyan, gurubhār,
sūryajyoti, mahārath, sāmant, balanandan, sarvadraṣhṭa, sinh, sarvapriy, nal, nīl, sāgar,
ghoṣhaputra, pūrṇa, chandramā, skandh, chandra, mārīch, jāmbav, saṅkaṭ, samādhi, bahul, sinhakaṭ,
chandrāsan, indrāyaṇi, bal, turaṅg ityādi anek kumāro ashvavāḷā rath par chaḍayā, bījā
keṭalāk sinh, varāh, gaj, vāgh vagere manathīye chañchaḷ vāhano par chaḍayā, vādaḷānnā
paṭalanī madhyamān tejasvī, judā judā prakāranān chihnothī yukta chhatra oḍhī, nānā prakāranī
dhajāo pharakāvatā, gambhīr avāj karatā, dashe dishāne āchchhādit karatā laṅkāpurīmān
praveshavā lāgyā. te manamān vichāravā lāgyo ke khūb navāīnī vāt chhe ke laṅkānā māṇaso
nishchint beṭhā chhe, temane em chhe ke saṅgrāmano kāī bhay nathī. aho! laṅkeshvaranun mahān
dhairya ane gambhīratā to juo, kumbhakarṇa jevā bhāī ane indrajit, meghanād jevā putro
pakaḍāī gayā chhe to paṇ chintā nathī ne aṅkṣhādik anek yoddhā yuddhamān haṇāī gayā. hasta,
prahasta, senāpati marāī gayā to paṇ laṅkāpatine shaṅkā nathī. ām chintavatā, paraspar
vāto karatā nagaramān peṭhā. vibhīṣhaṇanā putra subhūṣhaṇe kapikumārone kahyun ke tame nirbhayapaṇe
laṅkāmān dākhal thāv, bāḷak, vr̥uddha ane strīone kāī herān na karatā, bījā badhāne
vyākuḷ karashun. tenun vachan mānīne vidyādhar kumāro atyant uddhat, kalahapriy, āshīviṣh
samān prachaṇḍ, vratarahit, chapaḷ laṅkāmān upadrav karavā lāgyā. temanā bhayaṅkar avājo
sāmbhaḷī loko atyant vyākuḷ thayā, rāvaṇanā mahelamān paṇ vyākuḷatā thaī; jem tīvra
pavanathī samudra khaḷabhaḷe tem kapikumārothī laṅkā udveg pāmī. rāvaṇanā mahelamān rājānā
māṇasone chintā thaī. rāvaṇano mahel ratnonī kāntithī dedīpyamān chhe. tyān mr̥udaṅgādino
maṅgaḷ dhvani thaī gayo chhe, strīo nr̥itya kare chhe. jinapūjāmān joḍāyelī rājakanyā
dharmamārgamān ārūḍh shatrusenānā krūr shabdo sāmbhaḷī ākuḷavyākuḷ thaī, strīonān
ābhūṣhaṇonā avāj thavā lāgyā, jāṇe ke vīṇā vāgī rahī chhe. badhī manamān vichāravā
lāgī ke koṇ jāṇe shun hashe? ā pramāṇe ākhī nagarīnā loko vyākuḷatāthī vihvaḷ
thayā. tyāre mandodarīnā pitā rājā may, je vidyādharomān daitya kahevāy chhe. badhī senā
sahit bakhtar paherī, āyudh dhāraṇ karī yuddha māṭe taiyār thaī rājadvāre āvyā, jem
indranā bhavan par hiraṇyakeshī dev āve. tyāre mandodarīe pitāne kahyun, he tāt! je
vakhate laṅkeshvar mandire padhāryā hatā tyāre temaṇe āgnā karī hatī ke badhā loko samvararūp
rahe, koī kaṣhāy na kare māṭe tame kaṣhāy na karo. ā divaso
Page 456 of 660
PDF/HTML Page 477 of 681
single page version
dharmadhyānanā chhe tethī dharmanun sevan karo, bījī rīte vartasho to svāmīnī āgnāno bhaṅg
thashe ane tamane sārun phaḷ nahi maḷe. putrīnān ā vachan sāmbhaḷī rājā may uddhatapaṇun
chhoḍī, atyant shānt thaī, shastra utāravā lāgyo, jem sūrya āthamatī vakhate potānān
kiraṇono tyāg kare chhe, maṇionān kuṇḍaḷ ane hārathī shobhato te potānā jinamandiramān
praveshyo. ā vānaravanshī vidyādharonā kumāroe potānī maryādā chhoḍīne nagarano koṭ toḍī
nākhyo, vajranān bāraṇān toḍayān, daravājā toḍayā.
ā shun thayun? are, pitājī! juo, he bhāī! amane bachāvo! he āryaputra! khūb bīk
lāge chhe, ṭhekāṇe ja raho. ā pramāṇe nagarajano vyākuḷatānān vachano bolavā lāgyā. loko
bhāgīne rāvaṇanā mahelamān āvyā, potānān vastra hāthamān laīne atyant vihvaḷ
bāḷakone godamān laīne strīo dhrūjatī bhāgī rahī chhe, keṭalīk paḍī gaī, goṭhaṇ chholāī
gayā, keṭalīkanā hār tūṭī gayā, moṭān moṭān motī vikharāīne paḍayān chhe; jem meghamāḷā
shīghra jāy tem jaī rahī chhe. trās pāmelī haraṇī jevī āṅkhovāḷī, ḍhīlā paḍī gayelā
amboḍāvāḷī, keṭalīk prītamanī chhātīe vaḷagī paḍī. ā pramāṇe lokone udvegarūp atyant
bhayabhīt joī jinashāsananā dev shrī shāntināth bhagavānanā mandiranā sevak potānā
pakṣhanun rakṣhaṇ karavā ane jinashāsanano prabhāv phelāvavā taiyār thayā. te mahābhairavano
ākār dhāraṇ karīne shrī shāntināth bhagavānanā mandiramānthī nīkaḷyā. judā judā veshavāḷā,
vikarāḷ dāḍh ane mukhavāḷā, madhyāhnanā sūrya samān tej netravāḷā, hoṭh karaḍatā dīrgha
kāyāvāḷā, bhayaṅkar shabda karatā temane joīne vānaravanshīonā putra bhayathī vihvaḷ banī
gayā. te dev kṣhaṇamān sinh, kṣhaṇamān megh, kṣhaṇamān hāthī, kṣhaṇamān sarpa, kṣhaṇamān vāyu, kṣhaṇamān
vr̥ukṣha, kṣhaṇamān parvatanun rūp letā. emanāthī kapikumārone pīḍā pāmatā joīne rāmanā
sainyanā devo temane madad karavā lāgyā. devomān paraspar yuddha thayun. laṅkānā dev sainyanā dev
sāme ane kapikumār laṅkā sanmukh āvyā. tyāre yakṣhonā svāmī pūrṇabhadra ane maṇibhadra
atyant kupit thayā, banne yakṣheshvar paraspar vāt karatā hatā ke juo, ā nirday
kapiputro vikār pāmyā chhe. rāvaṇ to nirāhār thaī, dehamān niḥspr̥uh, sarva jagatanun kārya
chhoḍī poṣhadhamān beṭho chhe evā shānt chittavāḷāne ā pāpī nabaḷāī gaṇīne pīḍavā ichchhe
chhe. paṇ e yoddhāonī cheṣhṭā na kahevāy. tyāre maṇibhadra bolyoḥ he pūrṇabhadra! indra paṇ
rāvaṇano parābhav karavā samartha nathī. rāvaṇ sundar lakṣhaṇothī pūrṇa shānt svabhāv chhe.
pūrṇabhadre kahyun ke laṅkā par je vighna āvyun chhe te āpaṇe dūr karashun. ām kahī banne dhīr
samyagdraṣhṭi jinadharmī yakṣhonā svāmī yuddha karavā taiyār thayā eṭale vānaravanshī kumāro ane
temanā pakṣhanā devo bhāgyā. ā banne yakṣheshvar joradār pavan chalāvī pāṣhāṇonī varṣhā
karavā lāgyā, pralayakāḷanā megh samān garjanā karavā lāgyā.
Page 457 of 660
PDF/HTML Page 478 of 681
single page version
ā banne yakṣheshvar rāmanī pāse ṭhapako āpavā āvyā. subuddhi pūrṇabhadre rāmanī stuti
karīne kahyun ke rājā dasharath mahān dharmātmā hatā, temanā tame putra, ayogya kāryanā
tyāgī, shāstrasamudranā pāragāmī, shubh guṇothī badhā karatān ūñchā, ane tamārī senā
laṅkāne, lokone upadrav kare, e kyānnī vāt? je jenun dravya hare chhe te tenā prāṇ hare chhe.
ā dhan jīvonā bāhya prāṇ chhe. amūlya hīrā, vaiḍūrya, maṇi, māṇek motī, padmarāgamaṇi
ītyādi anek ratnothī bharelī laṅkāne udveg upajāvyo. pūrṇabhadranun vachan sāmbhaḷī rāmanā
sevak garuḍaketu eṭale ke lakṣhmaṇe tīkhī bhāṣhāmān kahyun ke ā shrī raghuchandranī prāṇathī pyārī
rāṇī sītāne, je shīlarūp ābhūṣhaṇ paheranārī chhe, duṣhṭa rāvaṇ kapaṭ karīne harī gayo chhe
teno pakṣha tame kem karo chho? he yakṣhendra! ame tamāro kyo aparādh karyo ane teṇe shun
karyun ke jethī tame bhr̥ukuṭī vāṅkī karī. sandhyānī lālāsh jevān netro karīne amane ṭhapako
āpavā āvyā chho? tamārun kārya yogya nathī. lakṣhmaṇe ām kahyun ane rājā sugrīv
bhayabhīt thaī pūrṇabhadrane ardhya āpī kahevā lāgyo, he yakṣhendra! krodh tyajo, ame laṅkāmān
kāī upadrav nahi karīe, parantu vāt ām chhe-rāvaṇ bahurūpiṇī vidyā sādhe chhe, kadāch
tene vidyā siddha thāy to tenī sāme koī ṭakī na shake, jem jinadharmanā upādhyāy sāme
vādī ṭakī shakato nathī tethī te kṣhamāvant thaīne vidyā sādhe chhe. tethī jo tene ame krodh
utpanna karīe to te vidyā sādhī na shake, jem mithyādraṣhṭi mokṣhane sādhī shake nahi tem.
tyāre pūrṇabhadre kahyun ke em ja karo, parantu laṅkānā ek jīrṇa taṇakhalāne paṇ bādhā nahi
karī shako. vaḷī tame rāvaṇanā aṅgane bādhā na karo, bījī koī paṇ rīte krodh utpanna
karāvo. parantu rāvaṇ atyant draḍh chhe, tene krodh upajavo agharo chhe. ām kahī te banne
yakṣhendra jemane bhavyajīvo pratye vātsalya chhe, jemanā netra prasanna chhe te munionā bhakta
ane vaiyāvrat karanārā, jinadharmī potānā sthānake gayā. rāmane ṭhapako āpavā āvyā
hatā te lakṣhmaṇanān vachanothī lajjit thayā ane samabhāvathī potānā sthānake gayā.
gautam svāmī kahe chheḥ he shreṇik! jyān sudhī nirdoṣhatā hoy tyān sudhī paraspar prīti rahe
chhe ane doṣh utpanna thatān prītibhaṅg thāy chhe, jem sūrya utpāt sahit hoy to sāro
lāgato nathī.
kapikumārono laṅkāmān upadrav, pūrṇabhadra-maṇibhadrano kop ane kopanī shāntinun varṇan
karanār sītteramun parva pūrṇa thayun.
Page 458 of 660
PDF/HTML Page 479 of 681
single page version
ujjavaḷ chāmarayukta, meghamāḷāmān pūrṇimānā chandra samān shobhato hato. tenī sāthe anek
sāmanto ane kumāro ashvārohī ane pyādān chandanano aṅge lep karī, tāmbulathī hoṭh lāl
karī. khabhe khaḍga mūkī, sundar vastro paherī, āgaḷ-pāchhaḷ, ḍābe-jamaṇe sainiko chālyā
jāy chhe, vīṇā-bansarī-mr̥udaṅgādi vāge chhe, nr̥itya thatun jāy chhe. kapivanshīonā kumāro
svargapurīmān asurakumār pravesh kare tem laṅkāmān praveshyā. laṅkāmān praveshatā aṅgadane joīne
strīo paraspar vāto karavā lāgī juo, ā aṅgad dashamukhanī nagarīmān nirbhayapaṇe
chālyo jāy chhe, āṇe shun karavānun ārambhyun hashe? have pachhī shun thashe? lokonī āvī vāt
sāmbhaḷatā te chālatā chālatā rāvaṇanā mahelamān gayā. tyān maṇiono chok joī temaṇe
jāṇyun ke e sarovar chhe tethī trās pāmyā pachhī barābar jotān te maṇino chok chhe em
jāṇī āgaḷ gayā. sumerunī guphā jevun ratnothī nirmāyit mandiranun dvār joyun, maṇionān
toraṇothī dedīpyamān añjan parvat sarakhā indranīlamaṇinā gaj joyā, temanā vishāḷ
kumbhasthaḷ, atyant manogna sthūḷ dānt ane mastak par sinhanā chihna, jenā shir par pūñchh
chhe, hāthīonā kumbhasthaḷ par vikarāḷ vadanavāḷā sinh, tīkṣhṇa dāḍh ane bhayānak kesh,
temane joīne pyādān ḍarī gayā, temaṇe jāṇyun ke sāchā hāthī chhe tethī bhayathī vihvaḷ
thaīne bhāgyān aṅgade khūb samajāvyā tyāre āgaḷ chālyān. rāvaṇanā mahelamān kapivanshī
sinhanī guphāmān mr̥uganī peṭhe gayā. anek dvār vaṭāvīne āgaḷ javā shaktimān thayā.
gharanī rachanā gahan tethī janmaandhanī peṭhe bhaṭakyā. sphaṭikamaṇinā mahelo hatā tyān
ākāshanī āshaṅkāthī bhram pāmyā ane te indranīlamaṇinī peṭhe andhakārarūp bhāse,
mastakamān shilā vāgī tethī jamīn par paḍayā, temanī āṅkho vedanāthī vyākuḷ banī,
koī upāye mārga meḷavīne āgaḷ gayā jyān sphaṭikamaṇinī peṭhe ghaṇānā goṭhaṇ bhāṅgyā,
kapāḷ phūṭayān, duḥkhī thayā ane pāchhā pharyā to mārga na maḷe. āgaḷ ek ratnamayī strī
joī tene sāchī strī jāṇīne tene pūchhavā lāgyā paṇ te shun uttar āpe? tyāre te shaṅkāthī
bharelā āgaḷ gayā, vihvaḷ thaīne sphaṭikamaṇinī bhūmimān paḍayā. āgaḷ shāntināthanā
mandiranun shikhar najare paḍayun, paṇ jaī shake tem nahotun, āḍī sphaṭikanī bhīnt hatī. jem
te strī najare paḍī hatī ek ratnamay dvārapāḷ najare paḍayo. tenā hāthamān sonānī
lākaḍī hatī. tene kahyun ke shrī shāntināthanā mandirano mārga batāvo, te shun batāve? pachhī
tene hāthathī kūṭayo to kūṭanāranī āṅgaḷīnā chūrā thaī gayā. vaḷī āgaḷ gayā, temane
lāgyun ke ā indranīlamaṇinun dvār chhe, tyānthī shāntināthanā mandiramān javānī ichchhā karī.
jenā bhāv kuṭil chhe evā ekavachan bolatā manuṣhyane joyo, tenā vāḷ pakaḍayā ane
Page 459 of 660
PDF/HTML Page 480 of 681
single page version
tyāre te nirākuḷ thayā ane shrī shāntināthanā mandire jaī pahoñchyā. puṣhpāñjali chaḍāvī,
jayajayano dhvani karyo. sphaṭikanā thāmbhalā upar moṭo vistār joyo, āshcharya pāmyā,
manamān vichāravā lāgyā ke jem chakravartīnā mahelamān jinamandir hoy chhe tem ahīn chhe.
pahelān aṅgad vāhanādi chhoḍīne andar gayo kapāḷe be hāth mūkī namaskār karī, traṇ
pradakṣhiṇā laī, stotrapāṭh karavā lāgyo. sāthe senā hatī tene bahāranā chokamān rākhī.
aṅgade vikasit netre ratnonān chitrovāḷun maṇḍaḷ joyun, soḷ svapnānno bhāv joīne
namaskār karyā. maṇḍapanī bhīnt par teṇe bhagavānane namaskār karī shāntināthanā mandiramān
pravesh karyo, atyant harṣhathī bhagavānanī vandanā karī. teṇe joyun ke sāme rāvaṇ padmāsan
dhārī beṭho chhe, indranīlamaṇinān kiraṇo jevī prabhāvāḷo te sūryanī sāme rāhu beṭho hoy
tevo bhagavān sanmukh beṭho chhe. jem bharat jinadīkṣhānun dhyān kare tem te vidyānun dhyān
kare chhe. aṅgad rāvaṇane kahevā lāgyo, he rāvaṇ! kahe, have tārī shī vāt chhe? yam paṇ
na kare, evī tārī dashā hun karun chhun. ten shenun pākhaṇḍ māṇḍayun chhe? dhikkār to pāpakarmīne chhe,
ten vr̥uthā shubh kriyāno ārambh karyo chhe. ām kahīne enun uttarāsan kāḍhī nākhyun ane
tenī rāṇīone enī āgaḷ mārato kaṭhor vachan kahevā lāgyo. rāvaṇanī pāse puṣhpa
paḍayān hatān te laī līdhān ane sonānān kamaḷothī bhagavānanī pūjā karī. pachhī rāvaṇanī
kuvachan kahevā lāgyo, rāvaṇano hāthamānthī sphaṭikanī māḷā paḍāvī līdhī tethī maṇi
vikharāī gayā. pachhī maṇi bhegā karī māḷā parovī rāvaṇanā hāthamān āpī, vaḷī
chhīnavī līdhī, pharīthī parovīne gaḷāmān nākhī, pachhī mastak par mūkī. pachhī rāvaṇanā
rājyanā māṇasorūpī kamaḷavanamān grīṣhmathī akaḷāyelā jaṅgalī hāthīnī jem pravesh karyo
ane nirbhay thaīne rājakuṭumbamān upadrav karavā lāgyo, jem chañchaḷ ghoḍo kūdyā kare tem
chapaḷatāthī badhe pharyo. koīnā gaḷāmān kapaḍāno phānso banāvīne bāndhyā, koīnā gaḷāmān
uttarāsan nākhī thāmbhalā sāthe bāndhīne chhoḍī dīdhā, koīne pakaḍī potānā māṇasone kahyun
ke āne vechī āvo-teṇe hasīne kahyun ke pāñch sonāmahoramān vechī āvyo, ā prakāranī
anek cheṣhṭā karī. koīnā kānamān paganān ghareṇān ane keshamān keḍano kandoro paherāvyo,
koīnā mastakano chūḍāmaṇi utārī charaṇomān paherāvyo ane koīne paraspar vāḷathī
bāndhyā. koīnā maskat upar avāj karatā mor besāḍayā. ā pramāṇe jem sāṇḍh gāyonā
samūhamān praveshe ane tene atyant vyākuḷ kare tem rāvaṇanī sāme rājyanā badhā
kuṭumbīone kalesh utpanna karyo. aṅgad krodhathī rāvaṇane kahevā lāgyo, ke adham rākṣhas! ten
kapaṭathī sītānun haraṇ karyun, have ame tārā dekhatān tārī badhī strīonun haraṇ karīe
chhīe. tārāmān shakti hoy to rok, ām kahīne enī āgaḷ mandodarīne pakaḍī lāvyo,
jem mr̥ugarāj mr̥ugalīne pakaḍī lāve. jenān netra kampe chhe tene choṭalo pakaḍīne kheñchavā
lāgyo, jem bharat rājyalakṣhmīne kheñche. teṇe rāvaṇane kahyun, jo! ā tārā jīvathīye
vahālī evī tārī guṇavantī paṭarāṇī mandodarīne ame upāḍī jaīe