Page 540 of 660
PDF/HTML Page 561 of 681
single page version
vidhipūrvak sītā sahit jinendranī pūjā karī. atisundar rām ane vanalakṣhmī samān
sītāthī maṇḍit jāṇe mūrtimān vasant ja hoy evā shobhatā hatā. amr̥utano āhār,
sugandhanun vilepan, manohar sej, manohar āsan, sugandhī māḷādithī sparsha, ras, gandh, rūp
ane shabda pāñchey indriyonā viṣhayo rāmane prāpta thayā. jinamandiramān bhalī vidhithī
nr̥ityapūjā karī. pūjā prabhāvanāmān rāmane ati anurāg thayo hato. sūryathī paṇ adhik
tejanā dhārak rām devāṅganā samān sundar patnī sāthe keṭalāk divas sukhathī vanamān rahyān.
ane garbhanā prādurbhāvanun varṇan karanār pañchāṇummun parva pūrṇa thayun.
dvārapālikā andar rājamahelamān jaīne rāmane kahevā lāgī ke he prabho! prajājano āpanā
darshanārthe āvyā chhe. te vakhate sītānī jamaṇī āṅkh pharakī. sītā vichāravā lāgī ke ā
āṅkh mane shun kahe chhe! koīk duḥkhanun āgaman batāve chhe. āgaḷ ashubhanā udayathī
samudranī madhyamān duḥkh pāmī hatī to paṇ duṣhṭa karmane hajī santoṣh thayo nathī, shun bījān
paṇ duḥkh devā chāhe chhe? ā jīve rāgadveṣh karīne je karma upārjyān chhe tenun phaḷ ā prāṇī
avashya pāme chhe, koīthī rokī shakātān nathī. tyāre sītā chintātur banīne bījī
rāṇīone kahevā lāgī ke mārī jamaṇī āṅkh pharake chhe enun phaḷ batāvo. tyāre ek
mahāpravīṇ anumati nāmanī rāṇīe kahyun he devī! ā jīve je shubh athavā ashubh karma
upārjyān chhe te ā jīvane bhalun-būrun phaḷ āpe chhe, karmane ja kāḷ kaho ke vidhi kaho ke
īshvar paṇ kaho. sarva sansārī jīv karmane ādhīn chhe, siddha parameṣhṭhī karmathī rahit chhe.
pachhī guṇadoṣhanī gnātā rāṇī guṇamāḷā sītāne rudan karatī joī dhairya āpī kahevā
lāgī. he devī! tame patinī badhī strīomān shreṣhṭha chho, tamane koī jātanun duḥkh nathī.
bījī rāṇīo kahevā lāgī ke bahu vichār karavāthī sho phāyado? shāntikarma karo, jinendrano
abhiṣhek ane pūjā karāvo ane kimichchhak dān āpo. jenī je īchchhā hoy te laī
jāy. dānapūjāthī ashubhanun nivāraṇ thāy chhe, tethī shubh kārya karī ashubhane nivāro. ā
pramāṇe emaṇe kahyun. tethī sītā rājī thaī ane bolī, sāchī vāt chhe. dān, pūjā,
abhiṣhek ane
Page 541 of 660
PDF/HTML Page 562 of 681
single page version
kāraṇ chhe. ām vichārīne bhadrakaḷash nāmanā bhaṇḍārīne bolāvīne kahyun ke mārī prasūti
thāy tyān sudhī kimichchhak dān nirantar āpatā raho. bhadrakaḷashe javāb āpyo ke āp
jem āgnā karasho tem ja thashe. bhaṇḍārī gayo ane e jinapūjādi shubh kriyāmān pravartī.
bhagavānanān jeṭalān chaityālayo hatān temān nānā prakāranā upakaraṇo chaḍāvyān ane badhān
chaityālayomān anek prakāranān vājintro vagaḍāvyān. bhagavānanān charitra, purāṇādi grantho
jinamandiramān padharāvyān. dūdh, dahīn, ghī, jaḷ, miṣhṭānnathī bharelā kaḷash abhiṣhek māṭe
mokalāvyā. mukhya kañchukī vastrābhūṣhaṇ paherī hāthī upar besī nagaramān ghoṣhaṇā pherave chhe ke
jene je joīe te rājamahelamānthī laī jāy. loko pūjā, dān, tap ādimān pravartyā,
pāpabuddhirahit thaī samādhān pāmyā. sītā dharmamān anurakta thaī. shrī rāmachandra maṇḍapamān
āvīne beṭhā. nagaramānthī je loko āvyā hatā temano dvārapāḷe rām sāthe meḷāp karāvyo.
svarṇaratnathī nirmāyit adbhut sabhā joī prajājano chakti thaī gayā. hr̥udayane ānand
āpanār rāmanān netro temane joīne prasanna thayā. prajānā māṇaso hāth joḍī namaskār
karatā āvyā, temanān sharīr dhrūjatān hatān ane man bhayabhīt hatān. rāme pūchhayun ke he
nagarajano! tamārā āgamananun kāraṇ shun chhe? tyāre vijay, surāji, madhumān, vasulo,
dhar, kashyap, piṅgaḷ, kāḷ, kṣhem ītyādi nagaranā agraṇīo nishchaḷ thaī charaṇo taraph
jovā lāgyā. jemano garva gaḷī gayo chhe, rājatejanā pratāpathī kāī kahī na shakyā. to
paṇ lāmbo samay vichārīne bolavā īchchhatā to paṇ temanān mukhamānthī shabda na nīkaḷī
shakyā. tyāre rāme dilāso āpīne kahyun ke tame shā māṭe āvyā chho te kaho. to paṇ te
chitra jevā thaī gayā, kāī bolī na shakyā. lajjāthī jemanun gaḷun rundhāī gayun hatun,
āṅkho chakaḷavakaḷ thatī hatī. chhevaṭe temānā vijay nāmanā ek mukhya puruṣhe kahyun ke he
dev! abhayadānanī kr̥upā karo. rāme kahyun ke tame koī bābatanī bīk na rākho, tamārā
manamān je hoy te kaho, tamārun duḥkh dūr karī tamane hun shātā upajāvīsh, tamārā avaguṇ
nahi joun, guṇanun ja grahaṇ karīsh, jem maḷelā dūdhajaḷamānthī hans jaḷane chhoḍī dūdh ja
pīe chhe. shrī rāme abhayadān dīdhun to paṇ ati kaṣhṭathī vichārī vichārīne dhīre svare
vijaye hāth joḍī, shir namāvī kahyun he nāth! narottam! ek vinantī sāmbhaḷo. atyāre
badhā loko maryādā jāḷavatā nathī. e badhā svabhāvathī ja kuṭil chhe ane pragaṭ ekād
draṣhṭānt jue pachhī emane akārya karavāmān bhay sheno rahe? jem vānar svabhāvathī ja
chañchaḷ hoy chhe ane atichapaḷ evā yantrapiñjarā par chaḍayo hoy pachhī kahevānun ja shun
rahe? nirbaḷonī yuvān strīone baḷavān pāpīo nabaḷāī jotān ja baḷātkāre harī
jāy chhe ane keṭalīk shīlavantī strīo virahathī bījānā gharamān atyant duḥkhī thāy chhe
temane keṭalāk madad meḷavīne potāne gher laī āve chhe tethī dharmanī maryādā lopāy chhe.
eno lop na thāy tevo prayatna karo, prajānā hitanī vāñchhā karo, je pramāṇe prajānun duḥkh
ṭaḷe tem karo.
Page 542 of 660
PDF/HTML Page 563 of 681
single page version
nahi karo to koṇ karashe? nadīnā taṭ ane van, upavan, kūvā, vāv, sarovaranā tīr
tathā darek grām ane gharamān ek ā ja apavādanī kathā chāle chhe ke rāvaṇ sītāne
harīne laī gayo hato to paṇ shrī rām sarva shāstromān pravīṇ tene gharamān laī āvyā to
bījāone sho doṣh chhe? je moṭā māṇaso kare te ākhā jagatane mānya chhe, je rīte rājā
pravarte te ja rīte prajā pravarte. ā pramāṇe duṣhṭa chittavāḷā niraṅkush thaī pr̥ithvī par apavād
kare chhe, temano nigrah karo. he dev! āp maryādā puruṣhottam chho. ek ā apavād tamārā
rājyamān na thato hot to tamārun ā rājya indrathī paṇ chaḍiyātun thāt. vijayanān ā
vachan sāmbhaḷī rāmachandra kṣhaṇavār viṣhād pāmī mudgarano prahār thayo hoy tem temanun chitta
chalāyamān thayun, manamān vichāravā lāgyā, ā kevun kaṣhṭa āvī paḍayun! mārun yasharūp
kamaḷavan apayasharūp agnithī baḷavā lāgyun chhe, je sītānā nimitte men virahanun kaṣhṭa
sahan karyun te mārā kuḷarūp chandrane malin kare chhe, hun ayodhyā sukh nimitte āvyo ane
sugrīv, hanumānādi jevā mārā subhaṭo. mārā gotrarūp kumudinīne ā sītā malīn kare
chhe, jenā nimitte men samudra oḷaṅgī raṇasaṅgrām karī ripune jītyo te jānakī mārā kuḷarūp
darpaṇane kaluṣhit kare chhe, ā loko kahe chhe te sāchun chhe. duṣhṭa puruṣhanā gharamān rahelī sītāne
hun shā māṭe lāvyo? ane sītā pratye māro atyant prem chhe, tene ek kṣhaṇ paṇ na joun
to virahathī vyākuḷ thaī jāun chhun. vaḷī te pativratā chhe, mārā pratye anurakta chhe, teno hun
tyāg kevī rīte karun? athavā strīonān chittanī cheṣhṭāne koṇ jāṇe chhe? jemān badhā
doṣhono nāyak manmath vase chhe, dhikkār chhe strīnā janmane! sarva doṣhonī khāṇ, ātāpanun
kāraṇ, nirmaḷ kuḷamān upajelā puruṣhone kādavanī jem malinatānun kāraṇ chhe. jem kādavamān
phasāyelo manuṣhya tathā pashu nīkaḷī shakatān nathī tem strīnā rāgarūp kādavamān phasāyel
prāṇī nīkaḷī na shake. ā strī badhā baḷano nāsh kare chhe, rāgano āshray chhe, buddhine
bhraṣhṭa kare chhe, satyathī pachhāḍavāne khāī samān chhe, nirvāṇ sukhanī vighna karanārī, gnānanā
janmane rokanārī, bhavabhramaṇanun kāraṇ chhe. rākhathī dabāyel agninī peṭhe dāhak chhe, darbhanī
aṇī samān tīkṣhṇa chhe, dekhavā pūratī manogna, parantu apavādanun kāraṇ evī sītāno,
duḥkh dūr karavā māṭe hun tyāg karīsh, sāp kāñchaḷīno tyāg kare chhe tem. vaḷī vichāre chhe
jenāthī mārun hr̥uday tīvra snehanā bandhanathī vashībhūt chhe te kevī rīte chhoḍī shakāy? joke hun
sthir chhun to paṇ jānakī pāse rahelā agninī jvāḷā samān mārā manane ātāp
upajāve chhe ane e dūr rahīne paṇ mārā manane moh upajāve chhe, jem chandrarekhā dūrathī ja
kumudone khīlave chhe. ek taraph lokanindāno bhay chhe ane bījī taraph sītāno durnivār
sneh chhe. lokanindāno bhay ane sītānā rāganā vikalpanā sāgaranī madhyamān hun paḍayo
chhun. vaḷī sītā sarva prakāre devāṅganāthī paṇ shreṣhṭha, pativratā, satī shīlarūpiṇī, mārā pratye
sadā ekachittavāḷī, tene hun kevī rīte tajun? jo nathī
Page 543 of 660
PDF/HTML Page 564 of 681
single page version
ane apavādano bhay e bannemān jenun chitta choṇṭayun chhe, bannenī mitratānā tīvra phelāvānā
vegane vash thayelā rām apavādarūp tīvra kaṣhṭa pāmyā. sinhanī dhvajānā chihnavāḷā rāmane
banne taraphanī atiākuḷatārūp chintā ashātānun kāraṇ banī dussah ātāp upajāvavā
lāgī, jem jeṭhanā madhyāhnano sūrya duḥsah dāh upajāve chhe.
karanār chhannumun parva pūrṇa thayun.
sāmbhaḷī tatkāḷ ashva par besī rām pāse āvyā. hāth joḍī namaskār karī sinhāsananī
nīche pr̥ithvī par beṭho. rāme ūbhā thaīne temane laīne aḍadhā sinhāsan par besāḍayā.
shatrughna ādi rājā ane virādhit ādi badhā vidyādharo yogya sthāne beṭhā. purohit,
shreṣhṭhī, mantrī, senāpati badhā ja sabhāmān beṭhā hatā. pachhī kṣhaṇavār vishrām laīne rāmachandre
lakṣhmaṇane lokāpavādanī vāt kahī. te sāmbhaḷī lakṣhmaṇanā netra krodhathī lāl thaī gayā
ane yoddhāone āgnā karī ke hamaṇān ja hun te durjanono nāsh karavā jaīsh. pr̥ithvīne
asatyarahit karīsh. je mithyā vachan kahe chhe tenī hun jībh kāpīsh. upamārahit
shīlavratanī dharanārī sītānī je nindā kare chhe teno hun nāsh karīsh. ā pramāṇe lakṣhmaṇ
khūb gusse thayā, temanī āṅkho lāl thaī gaī. shrī rāme temane shānt pāḍīne kahyun he
saumya! ā pr̥ithvīnun sāgaro sudhī shrī r̥uṣhabhadeve rakṣhaṇ karyun, pachhī bharate tenun pālan karyun,
īkṣhvākuvanshanā tilak moṭā moṭā rājāo jemaṇe raṇamān kadī pīṭh batāvī nahotī, jemanī
kīrtirūp chāndanīthī ā jagat shobhe chhe evā āpaṇā vanshamān thayā. have hun kṣhaṇabhaṅgur
pāparūp rāganā nimitte yashane kevī rīte malin karun? alpa apakīrti paṇ ṭāḷīe nahi
to te vr̥uddhi pāme chhe. te nītivān puruṣhonī kīrti indrādik devo paṇ gāy chhe. ā bhog
vināshik chhe, je kirtirūp vanane bāḷe evā akīrtirūp agnithī sho lābh? jo ke sītā
satī shīlavantī nirmaḷ chittavāḷī chhe to paṇ ene gharamān rākhavāthī mārī nindā maṭavānī
nathī. ā apavād shastrādithī dūr thaī shakato nathī. joke sūrya kamaḷonā vanane praphullit
kare chhe, timirane haṇe chhe to paṇ rātri thatān sūryano asta thāy chhe tem apavādarūp raj
atyant vistār pāmī tejasvī puruṣhonī krāntine
Page 544 of 660
PDF/HTML Page 565 of 681
single page version
āpaṇun gotra apakīrtirūp meghamāḷāthī āchchhādit thāy chhe te na ḍhaṅkāy e ja māro
prayatna chhe. jem sūkā īndhanamān lāgelī āg jaḷathī bujhāvyā vinā phelātī rahe chhe tem
apakīrtirūp agni pr̥ithvī par phelāy chhe te rokyā vinā maṭe nahi. ā tīrthaṅkaradevonun kuḷ
atyant ujjavaḷ prakāsharūp chhe. ene kalaṅk na lāge evo upāy karo. joke sītā atyant
nirdoṣh chhe to paṇ hun teno tyāg karīsh, āpaṇo yash malin nahi karun. tyāre lakṣhmaṇe
kahyun he dev! sītāne shok upajāvavo te yogya nathī. loko to munionī paṇ nindā kare
chhe, jinadharmanoy apavād kare chhe to shun lokāpavādathī āpaṇe dharmano tyāg karīe
chhīe? tem mātra lokāpavādathī jānakīne kem tajāy? je badhī satīonī shiramor chhe
ane koī prakāre nindāyogya nathī. ane pāpī jīvo shīlavān prāṇīonī nindā kare chhe, shun
temanān vachanothī shīlavantone doṣh lāge chhe? te to nirdoṣh ja chhe. ā lok avivekī chhe,
emanān vachan paramārtha nathī, viṣhathī duṣhit netravāḷā chandrane shyām dekhe chhe, parantu chandra shvet
ja chhe, shyām nathī. tem lokonā kahevāthī niṣhkalaṅkīone kalaṅk lāgatun nathī. je shīlathī
pūrṇa chhe temane potāno ātmā ja sākṣhī chhe, bījā jīvonun prayojan nathī. nīch jīvonā
apavādathī vivekī paṇḍito gusse na thāy, jem kūtarānā bhasavāthī gajendra kop karato
nathī. ā lokanī gati vichitra hoy chhe, temanī cheṣhṭā taraṅg samān chhe. bījāonī nindā
karavāmān āsakta e duṣhṭono potānī meḷe ja nigrah thashe, jem koī agnānī shilāne
upāḍīne chandra taraph pheṅke ane māravā īchchhe to saheje pote ja chokkas nāsh pāme chhe. je
duṣhṭa bījānā guṇo sahan na karī shake ane sadāy bījānī nindā kare chhe te pāpī
nishchayathī durgati pāme chhe. lakṣhmaṇanān ā vachano sāmbhaḷī shrī rāmachandre kahyunḥ he lakṣhmaṇ! tun
kahe chhe te badhun sāchun chhe, tārī buddhi rāgadveṣharahit atimadhyastha chhe, parantu je shuddha
nyāyamārgī manuṣhya chhe te lokaviruddha kāryane taje chhe. jenī dashe dishā apakīrtirūpī
dāvānaḷanī jvāḷā prajvalit chhe tene jagatamān sukh kevun ane tenun jīvan paṇ shā
kāmanun? anartha karanār arthathī sho lābh? ane viṣhasanyukta auṣhadhithī sho phāyado? je
baḷavān hoy, jīvonī rakṣhā na kare, sharaṇe āvelānun pālan na kare tenā baḷano sho
artha? jenāthī ātmakalyāṇ na thāy te ācharaṇathī shun? chāritra to tej ke je ātmānun
hit kare. je adhyātmagochar ātmāne na jāṇe tenā gnānathī sho lābh? jenī kīrtirūp
vadhūne apavādarūp baḷavān harī jāy teno janma prashasta nathī, evā jīvanathī maraṇ
bhalun chhe. lokāpavādanī vāt dūr rākho, māro e ja moṭo doṣh chhe ke parapuruṣhe harelī
sītāne hun pāchhī gharamān lāvyo. rākṣhasanān mahelanā udyānamān e ghaṇā divas rahī ane
teṇe (rāvaṇe) dūtī mokalīne manavāñchhit māgaṇī karī ane pāse āvīne duṣhṭa draṣhṭithī
joī ane tenā manamān āvyā tevā shabdo kahyā, evī sītāne hun gharamān lāvyo. enā
jevī bījī lajjā kaī hoy? mūḍh manuṣhyo shun shun na kare? ā sansāranī māyāmān hun ja
mūḍh thayo. ā pramāṇe kahīne āgnā
Page 545 of 660
PDF/HTML Page 566 of 681
single page version
paṇ tene mārā gharamānthī tatkāḷ kāḍhī mūko. āvī āgnā karī tyāre lakṣhmaṇe hāth joḍī,
namaskār karī kahyun he dev! sītāne tajavī yogya nathī. ā rājā janakanī putrī,
mahāshīlavatī putrī, jinadharmiṇī, komaḷ charaṇovāḷī, ati sukumār, bhoḷī, sadā sukhamān
rahelī ekalī kyān jashe? garbhanā bhāravāḷī, atyant khed pāmatī ā rājaputrīne tame
tyajasho to konā sharaṇe jashe? ane āpe jovānī vāt karī to jovāthī sho doṣh thayo?
jem jinarājanī āgaḷ chaḍāvelān dravya nirmālya thāy chhe, tene āpaṇe joīe chhīe,
parantu emān kāī doṣh nathī. ayogya abhakṣhya vastune āṅkhothī joīe chhīe, parantu
jovāthī doṣh nathī, aṅgīkār karavāthī doṣh thāy chhe. māṭe he nāth! mārā par prasanna
thāv, mārī vinantī sāmbhaḷo, tamārāmān jenun chitta ekāgra chhe evī nirdoṣh satī sītāne
na tyajo. pachhī rām atyant virakta thaī krodhe bharāyā ane nārāj thaīne kahyun he
lakṣhmaṇ! have kāī na kahīsh, men pāko nirṇay karyo chhe. shubh thāy ke ashubh thāy, sītāne
nirjan vanamān asahāy ekalī chhoḍī do. potānā karmano uday pramāṇe te jīve ke mare,
paṇ have te ek kṣhaṇamātra paṇ mārā deshamān, nagaramān, koīnā gharamān na rahe. te apakīrti
karanār chhe, kr̥utāntavakrane bolāvyo. te chār ghoḍānā rathamān besī moṭī senā sāthe rājamārge
thaīne āvyo. jenā shir par chhatra pharatun, khambhe dhanuṣhya chaḍāvī, bakhtar paherī, kuṇḍaḷ
paherī āvato joīne nagaranān strīpuruṣho anek jātanī vāto karavā lāgyā. āje ā
senāpati doḍato jāy chhe te konā upar chaḍāī karavānī hashe? te konā upar gusse thayo
chhe? āje koīnun kāīk nukasān thavānun chhe. jeṭh mahinānā sūrya jevo jeno tāp chhe te
kāḷ samān bhayaṅkar shastronā samūh sāthe chālyo jāy chhe te khabar nathī paḍatī ke āje
konā upar kopyo chhe. ām nagaramān charchā chāle chhe. senāpati rāmanī samīpe āvyā,
svāmīne mastak namāvī namaskār karī bolyo dev! āgnā karo.
karī, sinhanād nāmanī, jyān manuṣhyanun nāmanishān nathī, te aṭavīmān ekalī chhoḍī
āvo. teṇe kahyun ke jevī āgnā. pachhī jānakī pāse jaīne kahyun ke he mātā! rathamān beso.
tamārī chaityālayonān darshananī vāñchhā pūrī karo. ā pramāṇe senāpatie madhur svarathī tenā
ānandanī vāt karī. pachhī sītā rathamān beṭhī, besatī vakhate bhagavānane namaskār karyā
ane chaturvidh saṅghano jay thāv’ evā shabdo kahyā mahān jinadharmī, uttam ācharaṇamān
tatpar shrī rāmachandra jayavant varto, ane mārā pramādathī koī asundar cheṣhṭā thaī hoy to
jinadharmanā adhiṣhṭhātā dev kṣhamā karo. sakhīo sāthe āvavā lāgī. temane kahyun ke tame
sukhethī ahīn raho, hun tarat ja jin chaityālayonān darshan karīne āvun chhun. ām teṇe kahyun.
pachhī siddhone namaskār karī sītā ānandathī rathamān beṭhī.
Page 546 of 660
PDF/HTML Page 567 of 681
single page version
sonā ane ratnanā te rathamān beṭhelī te vimānamān beṭhelī devāṅganā jevī shobhatī hatī.
kr̥utāntavakre rath chalāvyo, tenā chālavānā samaye sītāne apashukan thayān, sūkā vr̥ukṣha par
kāgaḍo besīne vīras avāj karato hato ane māthun dhuṇāvato hato, ane sāme jatān
atyant shokabharelī koī strī shiranā vāḷ vikharāyelā ane rudan karatī sāmbhaḷī, āvān
anek apashukan thayān to paṇ jinabhaktimān anurāgī sītā nishchaḷ chitte chālī gaī,
apashukanane gaṇakāryān nahi. pahāḍonān shikhar, kandarā, anek upavan oḷaṅgīne shīghra rath
dūr chālyo gayo, garuḍ samān jeno veg hato evā ashvothī yukta, saphed dhvajāthī
virājit sūryanā rath samān temano rath shīghra chālyo. manorath samān rath par beṭhelī
sītā indrāṇī samān shobhatī hatī. kr̥utāntavakra senāpatie mārgamān sītāne nānā prakāranī
bhūmi batāvī; grām, nagar, van, kamaḷo jemān khīlī ūṭhayān chhe evān sarovaro, nānā
prakāranā vr̥ukṣho, kayāṅk saghan vr̥ukṣhothī vanamān andhakār phelāyo chhe, jem andhārī rāte
meghamāḷāthī maṇḍit gāḍh andhakārarūp bhāse, kāī draṣhṭigochar na thāy tevān van to kyāṅk
kok kok vr̥ukṣha hoy evī bhūmi-jem pañchamakāḷamān bharat airāvat kṣhetranī bhūmi viral
satpuruṣhovāḷī hoy-batāvī, kyāṅk vanamān pānakharanī asar thaī chhe te bhūmi patrarahit,
puṣhpa-phaḷādirahit, chhāyārahit moṭā kuḷanī vidhavā strī jevī dekhāy chhe.
latā āmbānā vr̥ukṣha sāthe vīṇṭaḷāyelī evī shobhe chhe jevī chapaḷ veshyā, āmravr̥ukṣhane
vaḷagī ashokanī vāñchhā kare chhe. dāvānaḷathī keṭalāk vr̥ukṣho baḷī gayā chhe te jem krodharūp
dāvānaḷathī baḷelun hr̥uday shobhe nahi tem shobhatān nathī. keṭalāk sundar pallavo mand pavanathī
hālatā shobhe chhe jāṇe ke vasantarāj āvavāthī vanapaṅktirūp nārīo ānandathī nr̥itya ja
kare chhe. keṭalāk bhīlo dekhāy chhe. temanā kakaḷāṭathī haraṇo dūr bhāgī gayā chhe ane pakṣhī
ūḍī gayā chhe. keṭalīk vananī alpajaḷavāḷī nadīothī santoṣh pāmelī virahī nāyikānā
ānsuthī bharelī āṅkho jevī bhāse chhe. keṭalīk vanī jātajātanān pakṣhīonā nādathī
manohar avāj kare chhe ane keṭalīk jharaṇāonā nādathī tīvra hāsya kare chhe. kyāṅk
makarandamān lubdha bhramaronā guñjāravathī jāṇe ke vananī vasantarājānī stuti ja kare chhe, kyāṅk
vaḷī phūlothī namrībhūt thaī shobhā dhare chhe, jem saphaḷ puruṣh dātār namra banelā shobhe chhe.
kyāṅk vāyuthī hālatān vr̥ukṣhonī shākhāo ḍole chhe, parṇo hāle chhe, puṣhpo nīche kharī paḍe chhe
te jāṇe puṣhpavr̥uṣhṭi ja kare chhe. āvī shobhāvāḷī vanabhūmiomānnī keṭalīkamān krūr jīvo
bharyā chhe tene jotī sītā chālī jāy chhe. tenun chitta rāmamān chhe, te kyāṅk madhur shabda
sāmbhaḷī vichāre chhe jāṇe - ke rāmanān dundubhi vājān vāge chhe. ā pramāṇe vichār karatī
sītāe gaṅgā nadī joī. gaṅgāmān matsya, magar, kāchabā vagere jaḷacharo phare chhe. temanā
pharavāthī ūñchī lahero ūṭhe chhe, kamaḷo dhrūje chhe. tenā kāṇṭhā paranān vr̥ukṣhone
Page 547 of 660
PDF/HTML Page 568 of 681
single page version
samudra taraph chālī jāy chhe. temān phīṇanā goṭā ūṭhe chhe. tenī andaranān vamaḷo bhayānak chhe.
banne kāṇṭhā par beṭhelān pakṣhīo avāj kare chhe. rathanā tejasvī turaṅgo te nadīne pār karī
gayā, temano veg pavan samān chhe, jem sādhu puruṣh sansārasamudrathī pār thāy tem. sāme
tīre jaī joke senāpatinun chitta meru samān achaḷ hatun to paṇ dayānā yogathī
ativiṣhād pāmyun. te atiduḥkhathī kāī bolī na shakyo. āṅkhamān ānsu bharāī gayā.
rath rokīne ūñchā svare rovā lāgyo, tenun sharīr ḍhīlun thaī gayun, tenī kānti chālī gaī.
tyāre satī sītāe kahyun,ḥ he kr̥utāntavakra! tun shā māṭe duḥkhī thaīne rove chhe? āje
jinavandanāno utsavadin chhe, tun harṣhamān viṣhād kem kare chhe? ā nirjan vanamān shā māṭe
rue chhe? tyāre khūb rotān rotān yathāvat vr̥uttānt kahyo, jenā shabdo viṣh samān, agni
samān, shastra samān chhe. he mātā! durjanonā apavādathī rāme apakīrtinā bhayathī tamārā
na tyajī shakāy evā snehane tajīne chaityālayonān darshananī tamārī abhilāṣhā pūrī karīne
tamane chaityālayonān ane nirvāṇakṣhetronān darshan karāvīne bhayānak vanamān tajī dīdhān chhe. he
devī! jem yati rāgapariṇatine taje tem rāme tamāro tyāg karyo chhe. lakṣhmaṇe kahevānī
jeṭalī had hatī teṭalun kahyun. kāī bākī na rākhyun. tamārā māṭe anek nyāyanān vachan
kahyān, parantu rāme haṭh na chhoḍī, he svāminī! rām tamārā taraph rāgarahit thayā, have
tamāre dharmanun ja sharaṇ chhe. ā sansāramān mātā, pitā, bhāī ke kuṭumb koī jīvanā
sahāyak nathī. ek dharma ja sahāyak chhe. have tamārā māṭe ā mr̥ugonun bharelun van ja
āshrayasthān chhe. ā vachan sāmbhaḷī sītā par vajrapāt thayo. hr̥udayanān duḥkhanā bhārathī te
mūrchchhā pāmī. pachhī sachet thaī gadagad vāṇīthī bolī shīghra mane prāṇanāthano meḷāp
karāvo. tyāre teṇe kahyun ke he mātā! nagarī ane rāmanān darshan dūr rahī gayā.
ashrupātarūp jaḷanī dhārā vahāvatī te bolī ke he senāpati! tun mārān ā vachan rāmane
kaheje ke mārā tyāgano te viṣhād na kare, khūb ja dhairyanun ālamban laīne sadā prajānun
rakṣhaṇ kare, jem pitā putranun rakṣhaṇ kare chhe. pote sāchā, nyāyī ane kalānā pāragāmī chhe.
rājāne prajā ja ānandanun kāraṇ chhe. rājā te ja, jene prajā sharadanī pūnamanā chandranī peṭhe
chāhe. ā sansār asār chhe, atibhayaṅkar duḥkharūp chhe. je samyagdarshanathī bhavya jīv
sansārathī mukta thāy chhe tenī tamāre ārādhanā karavī yogya chhe. tame rājya karatān paṇ
samyagdarshanane adhik hitarūp jāṇajo. ā samyagdarshan avināshī sukh āpe chhe. abhavya
jīv nindā kare to temanī nindānā bhayathī he puruṣhottam! samyagdarshanane kadī paṇ na
chhoḍatā, e atyant dularbha chhe. jem hāthamān āvelun ratna samudramān pheṅkī daīe to pachhī
kayā upāyathī hāth āve? amr̥utaphaḷane andhāriyā kūvāmān nākhī devāthī pharī kevī rīte
maḷe? jem amr̥utaphaḷane pheṅkī bāḷak pashchāttāp kare tem samyagdarshanathī rahit thayelo jīv
viṣhād kare chhe. ā jagat durnivār chhe. jagatanun mukh bandh karavāne koṇ samartha chhe? jenā
mukhamān je āve
Page 548 of 660
PDF/HTML Page 569 of 681
single page version
te kahe. māṭe jagatanī vāt sāmbhaḷīne je yogya hoy te karavun. loko gāḍarīyo pravāh chhe
māṭe he guṇabhūṣhaṇ, potānā hr̥udayamān laukik vāt na dhāravī, dānathī prītinā yogathī
lokone prasanna rākhavā ane vimaḷ svabhāvathī mitrone vash karavā. sādhu tathā āryikā
āhār māṭe āve temane atyant bhaktithī prāsuk anna āpavun ane chaturvidh saṅghanī
sevā karavī, manavachanakāyāthī munione praṇām-pūjan-archanādi karīne shubh karmanun
upārjan karavun ane krodhane kṣhamāthī, mānane nirmānathī, māyāne saraḷatāthī, lobhane
santoṣhathī jītavā. āp to sarva shāstramān pravīṇ chho tethī ame tamane upadesh āpavāne
samartha nathī, kem ke ame strī chhīe. āpanī kr̥upānā yogathī koī vār parihāsyathī
avinayabharelun vachan kahyun hoy to kṣhamā karajo. ām kahīne rathamānthī ūtarīne tr̥uṇ-
pāṣhāṇathī bharelī dharatī par achet thaīne paḍī. kr̥utāntavakra sītāne mūrchchhit thayel joīne
khūb duḥkhī thayo ane manamān vichāravā lāgyoḥ are ā mahābhayānak van, anek
jīvothī bharelun chhe tyān dhīravīrane paṇ jīvavānī āshā nathī to ā kevī rīte jīvashe?
ānā prāṇ bachavā kaṭhaṇ chhe. ā mātāne hun ekalī vanamān chhoḍī jāun chhun, to mārā jevo
nirday koṇ? mane kyāy paṇ koī jātanī shānti nathī. ek taraph svāmīnī āgnā chhe
ane ek taraph āvī nirdayatā. hun pāpī duḥkhanā vamaḷamān paḍayo chhun. dhikkār chhe pārakī
sevāne! jagatamān parādhīnatā nindya chhe, kem ke svāmīnā kahyā pramāṇe karavun paḍe chhe. jem
yantrane yantrī vagāḍe tem ja vāge tem pārako sevak yantratulya chhe. chākar karatān kūkar
(kūtaro) bhalo, je svādhīn ājīvikā pūrṇa kare chhe. jem pishāchane vash thayel puruṣh jem
te bolāve tem bole chhe, tem narendrane vash manuṣhya te je āgnā kare te pramāṇe kare chhe.
chākar shun na kare ane shun na kahe? jem chitranun dhanuṣhya niṣhprayojan guṇ eṭale ke dorī
dhare chhe, sadā namelun hoy chhe tem kiṅkar nisprayojan guṇ dhare chhe, sadā namrībhūt chhe.
dhikkār chhe kiṅkaranā jīvanane! bījānī sevā karavī eṭale tejarahit thavun. jem nirmālya
vastu nindya chhe tem bījānī chākarī nindya chhe. parādhīn prāṇadhāraṇane dhikkār chhe. parāyo
kiṅkar kūvā paranā reṇṭ samān chhe, jem reṇṭ paratantra hoī kuvānun jaḷ hare chhe tem ā
paratantra thaīne parāyā prāṇ hare chhe. kadī paṇ chākarano janma na maḷasho. bījāno nokar
lākaḍānī pūtaḷī jevo chhe, jem svāmī nachāve tem te nāche chhe. kiṅkar uchchatā,
ujjavaḷatā, lajajā ane kāntithī rahit hoy chhe. jem vimān parane ādhīn hoy, te
chalāve tem chāle, roke to rokāy, ūñchun laī jāy to ūñche jāy, nīchun utāre to nīchun
ūtare. dhikkār chhe parādhīnanun jīvan! te atyant tuchchha, potānā sharīrane vechanāro ane
sadā paratantra chhe. men pārakī chākarī karī ane paravash thayo to āvān pāpakarma karavān paḍe
chhe. ā nirdoṣh mahāsatīne ekalī bhayaṅkar vanamān tajīne jāun chhun. he shreṇik! jem koī
dharmanī buddhi taje tem te sītāne vanamān tajīne ayodhyā taraph chālyo. enā gayā pachhī
keṭalīk vāre sītā jāgrat thaī ane yuthabhraṣhṭa haraṇīnī jem atyant duḥkhathī vilāp karavā
lāgī. enā rudanathī jāṇe badhī ja vanaspati rudan kare
Page 549 of 660
PDF/HTML Page 570 of 681
single page version
shokathī vilāp kare chhe ke arere! narottam rām! mārī rakṣhā karo. mārī sāthe vārtālāp
karo. tame to nirantar uttam cheṣhṭānā dhārak chho, atiguṇavān shāntachitta chho, tamāro
leshamātra doṣh nathī. men pūrvabhavamān ashubh kārya karyān hatān tenun phaḷ maḷyun chhe. jevun kare tevun
bhogave. pati shun kare ke putra shun kare, mātāpitā-bāndhav koīpaṇ shun kare? potānān karma
udayamān āve tene avashya bhogavavānān chhe. men mandabhāginīe pūrvajanmamān ashubh karma karyān
tenā phaḷamān ā nirjan vanamān duḥkh pāmī. men pūrvabhavamān koīnī nindā karī hashe tenā
pāpathī ā kaṣhṭa maḷyun. pūrvabhavamān gurunī pāsethī vrat laīne bhāṅgyun hashe tenun ā phaḷ
āvyun athavā viṣhaphaḷ samān durvachanathī koīnun apamān karyun tethī ā phaḷ maḷyun.
parabhavamān men kamaḷonā vanamān rahetān chakavā-chakavīnā yugalano viyog karāvyo hashe tethī
mane svāmīno viyog thayo athavā men parabhavamān kucheṣhṭā karīne hans-hansīnā yugalano
viyog karāvyo, je kamaḷothī bharapūr sarovaromān nivās kare chhe, moṭā puruṣhonī chālane
jenī upamā āpavāmān āve chhe, jenā shabda atisundar hoy chhe, jenī āṅkh, chāñch ane
pag kamaḷ jevān lāl hoy chhe tevā hansayugalanā viyog karāvavāthī āvī duḥkhaavasthā
pāmī chhun. men pāpiṇīe kabūtar-kabūtarīnān joḍānne judā pāḍayān athavā temane sārā
sthānamānthī kharāb sthānamān mūkayān, bāndhyān, māryān tenā pāpathī asambhāvya duḥkh prāpta
thayun. vasantar̥utumān khīlelān vr̥ukṣho par krīḍā karatān koyalanān joḍāne judā karyā hoy tenun ā
phaḷ chhe athavā gnānī jīvoe vandavāyogya, mahāvratī jitendriy munionī nindā karī
athavā pūjādānamān vighna karyun, paropakāramān antarāy karyo, hinsā vagere pāp karyān,
grāmadāh, vanadāh, strī-bāḷak-pashughāt ītyādi pāp karyān tenun ā phaḷ chhe. aḷagaṇ
pāṇī pīdhun rātre bhojan karyun, saḍelun anāj khādhun, abhakṣhya vastunun bhakṣhaṇ karyun, na karavā
jevān kām karyān tenun ā phaḷ chhe. hun baḷabhadranī paṭarāṇī, svarga samān mahelamān vasanārī
hajāro sakhīo mārī sevā karatī hoy te atyāre pāpanā udayathī nirjan vanamān duḥkhanā
sāgaramān ḍūbīne kevī rīte jīvun? ratnonā mahelamān, amūlya vastrothī shobhit sundar shayyā
par sunārī hun kyān paḍī chhun? hun have ekalī vanamān kevī rīte rahī shakīsh? madhur vīṇā
-bansarī-mr̥udaṅgādinā svarothī sukhanidrā lenārī hun vanamān bhayaṅkar avājo sāmbhaḷatī
ekalī kevī rīte rahīsh? rāmadevanī paṭarāṇī apayasharūpī dāvānaḷathī jalatī; anek
jantuo, tīkṣhṇa darbhanī aṇī ane kāṅkarāthī bharapūr dharatī par kevī rīte sūī shakīsh?
āvī avasthā pāmīne paṇ mārā prāṇ nahi jāy to e prāṇ ja vajranā chhe. āvī
avasthā pāmīne mārā hr̥udayanā so ṭukaḍā nathī thatā to te hr̥uday vajranun chhe. shun karun? kyān
jāun? kone shun kahun? konā āshraye rahun? arere pitā janak! are, mātā videhī! ā shun
thayun? are, vidyādharonā svāmī bhāmaṇḍaḷ! hun duḥkhanā vamaḷamān paḍīne kevī rīte rahun?
Page 550 of 660
PDF/HTML Page 571 of 681
single page version
vichār karyo hato tenā badale mane ā vanamān tajī dīdhī.
vibhūti sāthe pāchho jaī rahyo hato tenā shūravīr pyādā sainikoe ā rudananā shabdo
sāmbhaḷyā ane sanshay tathā bhay pāmyā. ek pagalun paṇ āgaḷ vadhī shakyā nahi.
ghoḍesavāro paṇ tenun rudan sāmbhaḷī ūbhā rahī gayā. temane āshaṅkā thaī ke ā vanamān
anek duṣhṭa jīvo rahe chhe tyān ā sundar strīnā rudanano avāj kyāthī āve chhe? mr̥ug,
sasalān, rīñchh, sāp, noḷiyā, jaṅgalī pāḍā, chittā, geṇḍā, sinh, aṣhṭāpad, jaṅgalī suvvar,
hāthī vagere prāṇīothī vikarāḷ ā vanamān ā chandrakaḷā samān koṇ rove chhe? ā koī
devāṅganā saudharma svargamānthī pr̥ithvī par āvī chhe. ām vichārī sainiko āshcharyathī ūbhā
rahī gayā. ā senā samudra samān chhe. temān turaṅgarūpī magaro, pyādārūp māchhalān ane
hāthīrūp grāh chhe. samudranun garjanā thāy ane senā paṇ garjan kare chhe. samudranī jem senā
paṇ bhayaṅkar chhe. te ākhī senā sthir thaī.
vajrajaṅghanā āgamananun varṇan karanār sattāṇummun parva pūrṇa thayun.
rājaputrīnā samāchār kahyā. tyār pahelān rājāe paṇ rudanano avāj sāmbhaḷyo,
sāmbhaḷīne pūchhayun ke ā madhur svaramān rudanano avāj āve chhe te kono chhe? tyāre koī
ek jaṇ āgaḷ jaīne sītāne pūchhavā lāgyo ke he devī! tun koṇ chhe ane ā nirjan
vanamān kem rudan kare chhe? tun devī chhe, ke nāgakumārī chhe ke koī uttam nārī chhe? tun
kalyāṇarūpiṇī uttam sharīr dharanārī, tane ā shok sheno? amane khūb jignāsā thāy chhe.
te shastradhārak puruṣhane joīne bhay pāmī. tenun sharīr kampavā lāgyun, bhayathī potānā
ābhūṣhaṇ ūtārī tene āpavā lāgī. te rājānā bhayathī bolyo he devī! tun kem ḍare chhe?
shok taj, dhīraj rākh, tārān ābhūṣhaṇ amane shā māṭe āpe chhe? tārān ā ābhūṣhaṇ
tārī pāse ja rākh, e ja tane yogya chhe. he mātā! tun vihvaḷ kem thāy chhe? vishvās
rākh. ā rājā vajrajaṅgh pr̥ithvī par prasiddha, narottam, rājanītithī yukta chhe.
Page 551 of 660
PDF/HTML Page 572 of 681
single page version
avināshī chhe, amūlya chhe, koīthī harī shakātun nathī, atyant sukhadāyak shaṅkādi maḷarahit
sumeru sarakhun nishchaḷ chhe. he mātā! jene samyagdarshan hoy tenā guṇonun ame kyān sudhī
varṇan karīe? ā rājā jinamārganā rahasyano gnātā sharaṇāgat pratipāḷ chhe. te
paropakāramān pravīṇ, dayāḷu, jīvonī rakṣhāmān sāvadhān, nirmaḷ pavitrātmā chhe. te nindya
karmathī nivr̥utta, lokono pitā samān rakṣhak, dīn-anāth-durbaḷ dehadhārīone mātā samān
pāḷe chhe. te shatrurūp parvatane vajra samān chhe, shastravidyāno abhyāsī chhe. paradhanano
tyāgī, parastrīne mātā-bahen putrī samān gaṇe chhe, anyāyamārgane ajagar sahitanā
andhakūp samān jāṇe chhe, dharmamān tatpar, anurāgī, sansārabhramaṇathī bhayabhīt, satyavādī,
jitendriy chhe, je tenā guṇonun kathan mukhathī karavā chāhe chhe te bhujāothī samudra taravā
chāhe chhe. vajrajaṅghano sevak ām vāt karī rahyo chhe tyān rājā vajrajaṅgh pote āvyo. te
hāthī parathī ūtarī, bahu vinayathī sītāne kahevā lāgyo he bahen, jeṇe tane āvā
vanamān tajī dīdhī chhe te vajra samān kaṭhor ane atyant aṇasamajaṇo chhe, tane tajatān
tenun hr̥uday kem na phāṭī gayun? he puṣhparūpiṇī! tārī ā hālatanun kāraṇ kahe, vishvās
rākh, bī nahi, garbhano khed paṇ na kar. tethī sītā shokathī pīḍāyel chittathī khūb rovā
lāgī. rājāe ghaṇun dhairya āpyun pachhī te gadagad vāṇīthī bolī he rājan! mārī kathā
ghaṇī lāmbī chhe. hun rājā janakanī putrī, bhāmaṇḍaḷanī bahen, rājā dasharathanī putravadhū, sītā
mārun nām chhe. hun rāmanī patnī chhun. rājā dasharathe kaikeyīne varadān āpyun hatun tethī temaṇe
bharatane rājya āpyun ane muni thaī gayā. rām-lakṣhmaṇ vanamān gayā. hun mārā pati
sāthe vanamān rahī. rāvaṇ kapaṭathī mane harī gayo. agiyāramā divase men patinā samāchār
sāmbhaḷyā pachhī bhojanapān karyun. pati sugrīvanā gher rahyā. pachhī anek vidyādharone bhegā
karī ākāshamārge thaī samudra oḷaṅgī laṅkā gayā. rāvaṇane jītī mane lāvyā. pachhī
rājyarūp kādavano tyāg karī bharat vairāgī thayā ane karmakalaṅkarahit paramadhām pāmyā.
kaikeyī shokarūp agnithī jalatī chhevaṭe vītarāgano mārga sārarūp jāṇī āryikā thaī,
strīliṅg chhedī svargamān dev thaī. tyānthī chyavī manuṣhya thaī mokṣha pāmashe.
lāvī gharamān rākhī. rām ativivekī, dharmashāstranā jāṇanār, nyāyavant āvī rīt kem
āchare? je rīte rājā pravarte chhe te rīte prajā pravartashe. ā pramāṇe loko maryādā chhoḍī
bolavā lāgyā ke rāmanā gharamān ja ā rīt hoy to amane sho doṣh chhe? hun garbhasahit
durbaḷ sharīravāḷī evun vichāratī hatī ke jinendranān chaityālayonī archanā karīsh, ane
pati paṇ mārī māthe jinendranān nirvāṇasthān ane atishay sthānonī vandanā karavā bhāv
sahit taiyār thayā hatā ane mane em kahetā
Page 552 of 660
PDF/HTML Page 573 of 681
single page version
hatā ke pratham āpaṇe kailās jaī shrī r̥uṣhabhadevanā nirvāṇakṣhetranī vandanā karīshun, pachhī
bījān nirvāṇakṣhetranī vandanā karī ayodhyāmān r̥uṣhabhādi tirthaṅkaronā janmakalyāṇak thayā chhe
tethī ayodhyānī yātrā karīshun. bhagavānanān jeṭalān chaityālayo chhe temanān darshan karīshun,
kampilyā nagarīmān vimaḷanāthanān darshan karīshun, ratnapuramān dharmanāthanā darshan karīshun, te
jīvone dharmanun yathārtha svarūp upadeshe chhe. pachhī shrāvastī nagarīmān sambhavanāthanā darshan
karīshun, champāpuramān vāsupūjyanā, kandīpuramān puṣhpadantanā, chandrapurīmān chandraprabhanā,
kaushāmbīpurīmān padmaprabhanā, bhadralapuramān shītaḷanāthanā, mithilāpurīmān mallināth
svāmīnā, banārasamān supārshvanāthanā, sinhapurīmān shreyānsanāthanā ane hastināpuramān
shāntināth-kunthunāth-aranāthanā darshan karashun. he devī! kushāgranagaramān shrī munisuvratanāthanā
darshan karashun. temanun shāsan atyāre pravarte chhe ane bījā paṇ je bhagavānanā atishay
sthānak atipavitra chhe, pr̥ithvīmān prasiddha chhe, tyān, pūjā karīshun. bhagavānanā chaityālay sur-
asur-gandharvothī stuti karavā yogya, namaskār karavā yogya chhe. vaḷī, puṣhpak vimānamān
besī sumerunā shikhar upar je chaityālayo chhe temanān darshan karī bhadrashāl van, nandanavan
ane saumanas vananā jinendronī pūjā karī aḍhīdvīpamān kr̥utrim-akr̥utrim jeṭalān chaityālayo
chhe temanī vandanā karī āpaṇe ayodhyā pāchhān āvashun. he priye! jo shrī arahantadevane
bhāvasahit ek vār paṇ namaskār karavāmān āve to anek janmanān pāpothī chhuṭāy chhe.
he kānte! dhanya chhe tārā bhāgyane ke garbhanī utpatti samaye tane jinavandanānī īchchhā thaī.
mārā manamān paṇ e ja īchchhā chhe ke tārī sāthe mahāpavitra jinamandironān darshan karun. he
priye! pahelān bhogabhūmimān dharmanī pravr̥utti nahotī, loko samajatā nahi tethī bhagavān
r̥uṣhabhadeve bhavyone mokṣhamārgano upadesh karyo. jemane sansārabhramaṇano bhay hoy temane bhavya
kahe chhe. prajāpati, jagatamān shreṣhṭha, trailokavandya, nānā prakāranā atishayothī sanyukta, suranar-
asurone āshcharyakārī bhagavān bhavyone jīvādi tattvono upadesh āpī anekane tārī
nirvāṇ padhāryā, samyaktvādi aṣhṭaguṇathī maṇḍit siddha thayā, jemanān ratnamayī chaityālayo
bharat chakravartīe kailās parvat par banāvarāvyān chhe ane mandiramān pāñchaso dhanuṣhya ūñchī
ratnamayī pratimā padharāvī chhe, jenī āje paṇ dev, vidyādhar, gāndharva, kinnar, nāg, daitya
pūjā kare chhe, jyān apsarā nr̥itya kare chhe. je svayambhū prabhu, je anantakāḷ gnānarūp
birājamān siddha paramātmā chhe temanī pūjā, stuti āpaṇe kailās parvat par jaīne karashun,
e divas kyāre āvashe? ā pramāṇe mārā par kr̥upā karīne mane kahetā hatā. te ja vakhate
nagaranā loko bhegā maḷīne āvyā ane rāmane lokāpavādanī dussah vāt kahī. rām
mahān, vichārashīl eṭale manamān vichāryun ke ā loko svabhāvathī ja vakra chhe tethī bījī
rīte apavād maṭashe nahi. āvo lokāpavād sāmbhaḷavā karatān priyajanano tyāg sāro
athavā maravun paṇ sārun. lokāpavādathī yashano nāsh thāy, kalpāntakāḷ sudhī apayash
jagatamān rahe te sārun nahi. ām vichārīne pravīṇ puruṣhe (mārā patie) lokāpavādanā
bhayathī mane nirjan vanamān tajī dīdhī.
Page 553 of 660
PDF/HTML Page 574 of 681
single page version
nahi, mārā karmano evo ja uday. je shuddha kuḷamān janmelā kṣhatriy hoy chhe ane sarva
shāstro jāṇe chhe temanī ej rīt chhe ke koīthī na ḍare, paṇ lokāpavādathī ḍare. ā
potāne tyāgavāno vr̥uttānt kahī pharīthī te rudan karavā lāgī. tenun chitta shokāgnithī tapta
chhe. tene rudan karatī ane dhūḷathī malin aṅgavāḷī joīne rājā vajrajaṅgh atiudveg
pāmyo. vaḷī tene janakanī putrī jāṇīne tenī pāse āvī bahu ja ādarathī dhairya bandhāvī
kahyun, he shubhamate! tun jinashāsanamān pravīṇ chhe, rudan na kar, ārtadhyān duḥkh vadhāre chhe. he
jānakī! ā lokanī sthiti tun jāṇe chhe, hun gnānī anitya, asharaṇ, ekatva, anyatva
ādi bār bhāvanāonun chintan karanārī; tārā pati samyagdraṣhṭi ane tun paṇ samyaktva
sahit vivekī chhe. mithyādraṣhṭi jīvonī jem vāramvār shok kem kare chhe? tun jinavāṇīnī
shrotā anek vār mahāmunionān mukhe shāstranā artha ten sāmbhaḷyā chhe, nirantar gnānabhāv
dhāre chhe, tāre shok karavo yogya nathī. aho! ā sansāramān bhaṭakatān ā prāṇīe mūḍhatāthī
mokṣhamārga jāṇyo nathī, eṇe kyān kyān duḥkh nathī meḷavyān? ene aniṣhṭano sanyog ane
īṣhṭano viyog anek vār thayo, e anādikāḷathī bhavasāgaranī madhyamān kalesharūp
vamaḷamān paḍayo chhe. ā jīve tiryañch yonimān jaḷachar, sthaḷachar, nabhacharanān sharīr dhāraṇ
karī varṣhā, shīt, ātāpādi anek duḥkh prāpta karyān ane manuṣhyadehamān apavād (nindā),
viraharudan, kaleshādi anek duḥkh bhogavyān. narakamān shīt, uṣhṇa, chhedan, bhedan, shūlārohaṇ,
paraspar ghāt, anek rog, durgandhayukta kuṇḍamān phekāvun vagere duḥkho bhogavyān, koī vār
agnān tapathī alpar̥uddhino dhārak dev paṇ thayo, tyān paṇ utkr̥uṣhṭa r̥uddhinā dhārak devone
joī duḥkhī thayo ane mr̥utyusamaye atiduḥkhī thaī vilāp karīne maryo. koī vār tapathī
indratulya utkr̥uṣhṭa dev thayo to paṇ viṣhayānurāgathī duḥkhī thayo. ā pramāṇe chār gatimān
bhramaṇ karatān ā jīve bhavavanamān ādhi, vyādhi, sanyog-viyog, rog-shok, janma-
maraṇ, duḥkh-dāh, dāridra-hinatā, nānā prakāranī īchchhā ane vikalpothī shokasantāparūp
thaīne anant duḥkh prāpta karyān. adholok, madhyalok, ūrdhvalokamān evun koī sthān nathī,
jyān ā jīve janmamaraṇ na karyān hoy. potānā karmarūp pavananā prasaṅgathī bhavasāgaramān
bhaṭakatā ā jīve manuṣhyapaṇāmān strīnun sharīr meḷavyun ane tyān anek duḥkh bhogavyān.
tārā shubh karmanā udayathī rām jevā sundar pati maḷyā ane pati sāthe ghaṇān sukh
bhogavyān tathā ashubhano uday thatān duḥsah duḥkh pāmī. laṅkādvīpamān tane rāvaṇ laī gayo
tyāre patinā samāchār na maḷyā tyān sudhī agiyār divas sudhī bhojan vinā rahī.
ābhūṣhaṇ, sugandh, lepan vinā rahī. shatrune haṇīne pati laī āvyā tyāre puṇyanā
udayathī sukh pāmī. vaḷī ashubhano uday āvyo ane vinā aparādhe mātra lokāpavādanā
bhayathī patie tane garbhāvasthā hovā chhatān gharamānthī kāḍhī mūkī; lokāpavādarūp sarpanā
danshathī atiachet thaī vinā samajye bhayaṅkar vanamān tajī, uttam prāṇī, puṇyarūp puṣhpanā
Page 554 of 660
PDF/HTML Page 575 of 681
single page version
gharane je pāpī durvachanarūp agnithī bāḷe chhe te pote ja doṣharūp dahanathī baḷe chhe. he devī!
tun pativratā mahāsatī chho. prashansāyogya chho. jene garbhadhān thatān chaityālayonān darshananī
vāñchhā upajī. have tārā puṇyano uday chhe. tun shīlavatī jinamati chhe. tārā shīlanā
prasādathī māre ā nirjan vanamān hāthīnā nimitte āvavānun thayun. hun puṇḍarikapurano rājā
vajrajaṅgh chhun. mārā pitā somavanshī dviradavāh ane mātā māhiṣhī chhe. tun mārī dharmanā
vidhānathī moṭī bahen chhe. tun puṇḍarikapur chāl, shok taj. he bahen! shokathī kāī ja
kāryasiddhi nathī. puṇḍarikapuramānthī rām tane shodhīne kr̥upā karīne bolāvashe. rām paṇ tārā
viyogathī pashchāttāpathī khūb vyākuḷ chhe, potānā pramādathī amūlya ratna gumāvyun chhe tene
vivekī ādarapūrvak gotashe ja. māṭe he pativrate! nisandehapaṇe rām tane ādarathī bolāvashe.
ā pramāṇe te dharmātmāe sītāne shānti upajāvī. sītāne dhīraj āvī, jāṇe ke bhāī
bhāmaṇḍaḷ ja maḷyo. tenī khūb prashansā karī ke tun māro utkr̥uṣhṭa bhāī chhe, sādharmī par
vātsalya karanār uttam jīv chhe. gautam svāmī kahe chhe ke he shreṇik! rājā vajrajaṅgh
samyagdraṣhṭi, sādhu samān chhe, teno ātmā pavitra chhe. je vrat guṇ-shīlathī yukta hoy,
mokṣhamārgano udyamī hoy evā satpuruṣhanān charitra paropakārī kono shok na maṭāḍe?
satpuruṣhanun chitta jinamatamān atinishchaḷ chhe. sītā kahe chhe-he vajrajaṅgh! tun mārā
pūrvabhavano sahodar chhe tethī ā bhavamān ten sāchun bhāīpaṇun batāvyun, mārā shokasantāparūp
andhakārane dūr karyo, tun sūrya samān pavitra ātmā chhe.
āpavānun varṇan karanār aṭhṭhāṇummun parva pūrṇa thayun.
jhūle chhe, chitrothī shobhe chhe, sundar jharukhā chhe evī sukhapāl par besīne senānī vachche sītā
chālī jāy chhe, karmonī vichitratā par vichār kare chhe. traṇ divas bhayaṅkar vanamān musāpharī karīne
puṇḍarik deshamān ten āvī. deshanā badhā loko āvīne mātājīne maḷyā, gāmegām bheṭ āpavā
lāgyā. vajrajaṅghanā rājyamān samasta jātinā anājathī dharatī āchchhādit chhe, gāmanī pāse
ratnonī khāṇo chhe, rūpānī khāṇo chhe, devanagar jevān nagaro joī sītā ānand pāmī. van-
upavananī shobhā dekhatī chālī jāy chhe, gāmanā agraṇī bheṭ āpīne anek prakāre stuti kare chhe.
he bhagavatī! he mātā! āpanā darshanathī ame pāparahit thayā, kr̥utārtha thayā. vandan kare chhe,
ardhapādya kare chhe. anek rājāo paṇ āvīne maḷyā, jātajātanī bheṭ lāvyā ane vandan karatā
Page 555 of 660
PDF/HTML Page 576 of 681
single page version
vajrajaṅghano desh khūb sukhī chhe, ṭhekaṭhekāṇe van-upavan chhe, ṭhekaṭhekāṇe chaityālayo joī te
atiharṣha pāmī. te manamān vichāre chhe ke jyān rājā dharmātmā hoy tyān prajā sukhī hoy ja.
te anukrame puṇḍarikapur pāse āvyā. rājānī āgnāthī sītānun āgaman sāmbhaḷī
nagarajano sāme āvyān, bheṭ āpī, nagaranī shobhā karī, pr̥ithvī par sugandhī jaḷano
chhaṇṭakāv karyo chhe, sherī, bajār badhun shaṇagāryun chhe, toraṇo bāndhyā, gharanā dvāre pūrṇa kaḷashanī
sthāpanā karī chhe, mandiro par dhajā chaḍāvavāmān āvī, gheragher maṅgaḷ gavāy chhe. jāṇe ke te
nagar ānandathī nr̥itya kare chhe. nagaranā daravājā par ane koṭanā kāṅgare loko ūbhā rahī
joī rahyā chhe, harṣhanī vr̥uddhi thaī rahī chhe, nagaranī bahār ane andar rājadvār sudhī
sītānā darshan māṭe loko ūbhā chhe. joke nagar sthāvar chhe, paṇ chālatā lokasamudāyathī
te jaṅgam thaī gayun hoy evun lāge chhe. jātajātanān vājintro vāge chhe. tenā avājathī
dashey dishā guñjī ūṭhī chhe, shaṅkh vāge chhe, bandījano vakhāṇ kare chhe, nagaranān loko āshcharya
pāmīne joī rahyān chhe. sītāe nagaramān pravesh karyo, jem lakṣhmī devalokamān pravesh kare
tem. vajrajaṅghanā mahelamān atisundar jinamandir chhe, rājakuṭumbanī badhī strīo sītānī
sāme āvī. sītā pālakhīmānthī ūtarīne jinamandiramān gaī. jinamandir sundar bagīchāthī
vīṇṭaḷāyelun chhe. vāv, sarovarathī shobhit chhe, sumeru shikhar samān svarṇamay chhe. jem bhāī
bhāmaṇḍaḷ sītānun sanmān kare tem vajrajaṅghe teno ādar karyo. vajrajaṅghanā parivāranā badhā
māṇaso, rājakuṭumbanī badhī rāṇīo sītānī sevā kare chhe ane āvā manohar shabdo kahe
chhe, he devī! he pūjya! he svāminī! sadā jayavant raho, dīrghāyu thāv, ānand prāpta karo,
vr̥uddhi pāmo, āgnā karo. ā pramāṇe stuti kare chhe ane sītānī darek āgnā māthe chaḍāve
chhe, doḍīdoḍīne sevā kare chhe, hāth joḍī, mastak namāvī namaskār kare chhe. tyān sītā
ānandathī jinadharmanī kathā karatī rahe chhe. rājā ke sāmantonī je bheṭ maḷe chhe tene jānakī
dharmakāryamān lagāve chhe. pote to ahīn dharmanī ārādhanā kare chhe.
kr̥utāntavakre āvī shrī rāmachandrajīnān charaṇone namaskār karyā ane kahyun, he prabho! hun āpanī
āgnānusār sītāne bhayānak vanamān mūkī āvyo chhun. he dev! te van nānā prakāranā
bhayaṅkar prāṇīothī atibhayānak chhe. jem pretonā vanano ākār joyo na jāy tem
saghan vr̥ukṣhonā samūhathī andhakārabharyun van chhe. tyān svabhāvathī ja jaṅgalī pāḍā ane sinh
dveṣhathī sadā yuddha kare chhe, guphāmān sih garje chhe, vr̥ukṣhanā mūḷamān ajagar phūmphāḍā māre chhe,
vāgh, chittāthī mr̥ug jyān haṇāī rahyān chhe, kāḷane paṇ vikarāḷ lāge evā vanamān he
prabho! sītāe ashrupāt karatān karatān āpane je sandesho
Page 556 of 660
PDF/HTML Page 577 of 681
single page version
kahyo chhe te sāmbhaḷo. āp ātmakalyāṇ chāhatā ho to jem mane tajī tem jinendranī
bhakti na chhoḍatā. jem lokāpavādathī mārā par ghaṇo anurāg hato to paṇ mane tajī, tem
koīnā kahevāthī jinashāsananī shraddhā na chhoḍasho. loko vagar vichārye nirdoṣh par doṣh
lagāve chhe. jem mārā par lagāḍayo, to āp nyāy karo tyāre āpanī buddhithī yathārthano
vichār karajo. koīnā kahevāthī koī upar jūṭho doṣh na lagāḍatā. samyagdarshanathī vimukh
mithyādraṣhṭi jinadharmarūp ratnono apavād kare chhe tethī tenā apavādanā bhayathī
samyagdarshananī shuddhatā chhoḍasho nahi. vītarāgano mārga hr̥udayamān draḍh rākhajo. mane chhoḍavāthī
ā bhavanun thoḍuṅk duḥkh chhe, paṇ samyagdarshananī hānithī janme janme duḥkh āve chhe. ā
jīvane lokamān nidhi, ratna, strī, vāhan, rājya badhun ja sulabh chhe, ek samyagdarshan ratna
ja mahādurlabh chhe. rājamān to pāpathī narakamān paḍavānun chhe, ūrdhvagaman samyagdarshananā
pratāpathī ja thāy chhe. jeṇe potānā ātmāne samyagdarshanarūp ābhūṣhaṇathī maṇḍit karyo te
kr̥utārtha thayo. ā shabdo jānakīe kahyā chhe, je sāmbhaḷīne kone dharmabuddhi na upaje? he dev!
ek to sītā svabhāvathī ja bīkaṇ ane bījun mahābhayaṅkar vananā duṣhṭa jīvo, te kevī rīte
jīvashe? jyān bhayānak sarpo ane alpa jaḷavāḷān sarovaromān matta hāthīo kādav karī mūke
chhe, jyān mr̥ugo jhāñjhavānā jaḷamān jaḷ mānī vr̥uthā doḍīne vyākuḷ thāy chhe, jem sansāranī
māyāmān rāgathī rāgī jīv duḥkhī thāy chhe. tyān vāndarā ati chañchaḷ banī kūdatā rahe chhe,
tarasyā sinh-vāgh jībhanā labakārā kare chhe. chaṇoṭhī jevān lāl netravāḷā bhujaṅgo phūmphāḍā
māre chhe, tīvra pavananā chālavāthī kṣhaṇamātramān pāndaḍānnā ḍhagalā thaī jāy chhe, jyān
ajagaranā-viṣhamay agnithī anek vr̥ukṣha bhasma thaī gayā chhe. matta hāthīonī bhayaṅkar
garjanā sāmbhaḷī tenun shun thashe? bhūṇḍanā samūhothī tyānā sarovaronān jaḷ malin thaī gayā
chhe. dharatī par ṭhekaṭhekāṇe kāṇṭā, sāpanān dar, kāṅkarā patharāyelā chhe, darbhanī aṇī soyathī paṇ
tīkṣhṇa chhe, sūkān pān, phūl pavanathī ūḍayān kare chhe. āvā mahāaraṇyamān he dev! jānakī
kevī rīte jīvashe? mane em lāge chhe ke te kṣhaṇamātra paṇ prāṇ ṭakāvī shakashe nahi.
mūḍh banīne duṣhṭonān vachanathī kevun nindya kārya karyun? kyān te rājaputrī ane kyān te bhayaṅkar
van? ām vichārī mūrchchhā pāmī gayā. shītopachārathī sachet thayā tyāre vilāp karavā
lāgyā. sītāmān ja jemanun chit chhe te bolavā lāgyā ke he kamaḷanetrī! nirmaḷ guṇonī
khāṇ! jānakī! tun mārī sāthe bol, tun jāṇe ja chhe ke mārun chitta tārā vinā ati
kāyar chhe. he nirūpam shīlavatī! jenā ālāp hitakārī chhe evī he niraparādh! tun kevī
avasthā pāmī hoīsh? te krūr jīvothī bharelā, koī paṇ sāmagrī vinānā bhayaṅkar vanamān
tun kevī rīte rahī shakīsh? he lāvaṇyarūp jaḷanī sarovarī,
Page 557 of 660
PDF/HTML Page 578 of 681
single page version
aṭakāvatī tun khed pāmī hoīsh. yuthabhraṣhṭa haraṇī jevī ekalī tun kyān jaīsh? chintavan
karatān paṇ dussah evā vanamān tun ekalī kevī rīte rahīsh? kamaḷanā garbha samān tārān
komaḷ charaṇ karkash bhūmino sparsha kevī rīte sahī shakashe? vananā bhīl, mlechchha kr̥utya-
akr̥utyanā bhedathī rahit chhe man jenun te tane temanī bhayaṅkar pallīmān laī gayā hashe te
to agāunān duḥkh karatān paṇ adhik duḥkh chhe. tun mārā vinā atyant duḥkh pāmī andhārī
rātamān vananī rajathī ragadoḷāyelī kyāṅk paḍī hoīsh ane kadāch tane hāthīoe kacharī
nākhī hashe, enā jevo anartha kyo hoy? gīdh, rīñchh, sinh, vāgh, ītyādi duṣhṭa jīvothī
bharelā vanamān kevī rīte rahī shakīsh? jyān mārga nathī, vikarāḷ dāḍhavāḷān hinsak kṣhudhātur
pashu pharatān hashe teṇe tārī kevī dashā karī hashe? je kahī shakāy tem nathī athavā sūryanān
atidussah kiraṇonā ātāpathī lākhanī jem pīgaḷī gaī hoīsh, chhānyāmān javānī paṇ
jenī shakti nahi rahī hoy. athavā shobhāyamān shīlanī dhārak tun mārā nirdayamān man
rākhīne hr̥uday phāṭīne mr̥utyu pāmī hoīsh. pahelān jem ratnajaṭīe mane sītānī kushaḷatānā
samāchār āpyā hatā tem atyāre paṇ koī kahe. are priye! tun kyān gaī, kyān kyān
rahīsh? shun karīsh? he kr̥utāntavakra! shun ten kharekhar tene vanamān ja tajī dīdhī? jo kyāy
sārā ṭhekāṇe mūkī hoy to tārā mukhamānthī amr̥utarūp vachan nīkaḷo. jyāre rāme ām
kahyun tyāre senāpatie lajjānā bhārathī potānun mukh nīchun karyun, tejarahit thaī gayo,
kāī bolī na shakyo, ativyākuḷ thayo, maun rahyo, tyāre rāme jāṇyun ke sāche ja e
sītāne bhayaṅkar vanamān mūkī āvyo chhe. tethī rām mūrchchhā khāīne nīche paḍī gayā. ghaṇā
vakhat pachhī dhīre dhīre jāgrat thayā. te vakhate lakṣhmaṇ āvyā ane manamān shok dharatān
kahevā lāgyā. he dev! shā māṭe vyākuḷ thayā chho? dhairya rākho. je karma pūrve upārjyān hatān
tenun phaḷ āvīne maḷyun, badhā lokone ashubhanā udayathī duḥkh āvyun chhe, phakta sītāne ja
duḥkh paḍayun nathī. sukh ke duḥkh je prāpta thavānun hoy te svayammev koī paṇ nimitte āvī
maḷe chhe. he prabho! koīne koī ākāshamān laī jāy athavā krūr jīvothī bharelā vanamān
chhoḍī de, ke parvatanā shikhar par mūkī āve to paṇ pūrvanun puṇya hoy to prāṇīnī rakṣhā
thāy chhe, ākhī prajā duḥkhathī tapta chhe, ānsuonā pravāh badhe vahe chhe. ām kahī lakṣhmaṇ
paṇ ativyākuḷ thaī rudan karavā lāgyā, agnithī jem kamaḷ karamāī jāy tevun temanun
mukhakamaḷ thaī gayun chhe. arere mātā! tun kyān gaī? jenun sharīr duṣhṭajanonān vachanarūp
agnithī prajvalit chhe, je guṇarūp dhānya ugāḍanārī bhūmisvarūp bār anuprekṣhānun
chintavan karanārī chhe, shīlarūp parvatanī bhūmi chhe, saumya svabhāvavāḷī chhe, jenun hr̥uday
duṣhṭonān vachanarūp tuṣhārathī baḷī gayun chhe, rājahans shrī rāmane prasanna karavā māṭe
mānasarovar samān, subhadrā, jevī kalyāṇarūp, sarva āchāramān pravīṇ, he shreṣhṭhe! tun kyān
gaī? jem sūrya vinā ākāshanī shobhā kevī hoy ane chandra vinā rātrinī shobhā kyāthī
hoy? tem
Page 558 of 660
PDF/HTML Page 579 of 681
single page version
rāmane kahe chhe-he dev! ākhun nagar vīṇā, bansarī, mr̥udaṅgādinā dhvani vinānun thayun chhe,
aharnish rudananā dhvanithī pūrṇa chhe. galīe galī, nadīnā taṭ par, chokamān, pratyek hāṭamān,
ghare ghare badhā loko ruve chhe, tenā ashrupātanī dhārāthī kīchaḍ thaī gayo chhe, jāṇe
ayodhyāmān pharīthī varṣhākāḷ āvyo chhe. badhā māṇaso ānsu vahāvatān gadagad kaṣhṭamay
bhāṣhā bolatān jānakī parokṣha hovā chhatān ekāgrachitta thaīne tenān guṇakīrtanarūp puṣhpothī
tene pūje chhe. sītā pativratā, samasta satīonī mokhare chhe, guṇonī ujjavaḷ tenā
āvavānī badhāne abhilāṣhā chhe, badhā loko jem mātā putranun pālan kare tem
sītāmātāne pāḷe chhe. badhā temanā guṇone yād karīne rudan kare chhe. jānakīno shok na
hoy evo koṇ hoy? māṭe he prabho! tame badhī vātamān pravīṇ chho. have pashchāttāp chhoḍo.
pashchāttāpathī kāryanī siddhi thavānī nathī. jo āpanun chitta prasanna hoy to sītāne
shodhīne bolāvī leshun, ane temane puṇyanā prabhāvathī koī vighna nahi hoy. āpe dhairya
rākhavun yogya chhe. ā vachanothī rāmachandra prasanna thayā, kāīk shok tajīne kartavyamān man
joḍayun. bhadrakaḷash bhaṇḍārīne bolāvīne kahyun ke tame sītānī āgnāthī kimichchhā dān
āpatā hatā tevī ja rīte āpyā karo. sītānā nāmathī dān āpo. bhaṇḍārīe kahyun ke
āp jem āgnā karasho tem thashe. nav mahinā sudhī yāchakone kimichchhā dān vaheñchyā karo
evī shrī rāme āgnā karī. rāmane āṭh hajār strīo chhe, temanāthī sevātā hovā chhatān
sītānā guṇothī jemanun man mohyun chhe te ek kṣhaṇamātra paṇ manathī sītāne visāratā
nathī. temanā mukhamānthī sadā sītā sītā evā udgār nīkaḷyā kare chhe, temane sarva dishā
sītāmay dekhāy chhe, svapnamān paṇ temane jāṇe sītā parvatanī guphāmān paḍī chhe, dharatīnī
dhūḷathī kharaḍāyelī chhe, ashrupātathī chomāsun karī nākhyun chhe, āvān ja drashya dekhāy chhe. rām
chintavan kare chhe - juo, sundar cheṣhṭāvāḷī sītā dūr deshāntaramān chhe to paṇ mārā chittathī
dūr thatī nathī. te mādhavī shīlavatī mārā hitamān sadā udyamī chhe. lakṣhmaṇanā upadeshathī
ane sūtra siddhāntanā shravaṇathī rāmano shok thoḍok ochho thayo, dhairya rākhīne te
dharmadhyānamān tatpar thayā. banne bhāī khūb nyāyī, akhaṇḍ prītinā dhārak, prashansāyogya
guṇonā samudra, samudra paryantanī pr̥ithvīnun sārī rīte pālan karatā thakā saudharma-īshān indra
jevā shobhatā hatā. banne dhīravīr svarga samān ayodhyāmān devo samān r̥uddhi bhogavatā
rājya karatā hatā. sukr̥utanā udayathī sakaḷ prāṇīone jemanān sundar charitra ānand āpe
chhe, te sukhasāgaramān magna, sūrya samān tejasvī pr̥ithvī par prakāshatā hatā.
shokanun varṇan karanār navvāṇummun parva pūrṇa thayun.
Page 559 of 660
PDF/HTML Page 580 of 681
single page version
durbaḷ ane phikkā thaī gayā hatā. puṇḍarikapuramān sītā garbhanā bhārathī kāīk phikkī ane
dūbaḷī thaī hatī. jāṇe ke samasta prajā sītānā pavitra ujjavaḷ guṇonun varṇan kare chhe, te
guṇonī ujjavaḷatāthī shvet thaī gaī chhe. sītānā stananī ḍīṇṭaḍī shyām thaī chhe, jāṇe ke
mātānā stan putrane pīvā māṭe dūdhanā ghaṭ chhe tenī ā mudrā chhe. draṣhṭi kṣhīrasāgar samān
ujjavaḷ atyant madhur banī chhe ane sarva maṅgaḷono ādhār jemanun sharīr sarvamaṅgaḷanun
sthān je nirmaḷ ratnamay āṅgaṇun chhe temān te mand mand chāle chhe tyāre charaṇonān pratibimb
evān lāge chhe, jāṇe ke dharatī kamaḷothī sītānī sevā ja kare chhe. rātre chandra enā mahel
upar prakāsh pāthare chhe te saphed chhatra ja hoy evun lāge chhe. te mahelamān sundar shayyā par
sūtī sūtī evun svapna jue chhe ke gajendra kamaḷonā puṭamān jaḷ bharīne abhiṣhek karāve chhe
ane vāramvār sakhīonā mukhethī jayajayakāranā shabda sāmbhaḷīne jāgrat thāy chhe,
parivāranā sarvajano āgnārūp pravarte chhe, krīḍāmān paṇ e āgnābhaṅg sahī shakatī nathī,
badhā āgnāṅkit thaīne shīghra āgnānun pālan kare chhe to paṇ badhā upar roph kare chhe, kāraṇ
ke tenā garbhamān tejasvī putra rahelā chhe. maṇinā darpaṇ pāse chhe to paṇ khaḍgamān potānun
mukh jue chhe ane vīṇā, bansarī, mr̥udaṅgādi ane vājintronā nād thāy chhe te ruchatā nathī
ane dhanuṣhya chaḍāvavāno ṭaṅkārav ruche chhe. sinhonān pāñjarān joīne jenān netra prasanna thāy chhe
ane jemanun mastak jinendra sivāy bījāne namatun nathī.
putrayugalane janma āpyo. putronā janmathī puṇḍarikapuranī
shaṅkhadhvani thayo. rājā vajrajaṅghe moṭo utsav karyo, yāchakone khūb sampadā āpī. ekanun
nām anaṅgalavaṇ ane bījānun nām madanāṅkush sārthak nām pāḍayān. pachhī e bāḷak
vadhavā lāgyān. mātānā hr̥udayane atiānand āpanār dhīravīratānā aṅkur upajyā.
emanī rakṣhā nimitte emanā mastak par sarasavanā dāṇā nākhavāmān āvyā, te jāṇe
pratāparūp agninā kaṇ hoy evā shobhatā hatā. jemanun sharīr tapāvelā sūrya samān
ati dedīpyamān shobhatun hatun. temanā nakh darpaṇ samān bhāsatā hatā. pratham
bālyāvasthāmān avyakta shabda bolyā te sarva lokanān manane hare chhe. emanun mand smit
atimanogna puṣhponā vikasavā samān lokonān hr̥udayane moh pamāḍatun. jem puṣhponī sugandh
bhamarāone anurāgī kare tem emanī vāsanā badhānān manane anurāgarūp