Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 101 - Lavan aney Ankushno digvijay; Parva 102 - Lavan-Ankushnu Ram-Laxman sathey yudh; Parva 103 - Ram-Laxmanno Lavan-Ankush sathey parichay; Parva 104 - Sitana shilni pariksha matey teney agnikundma praveshni Ramni agna.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 30 of 35

 

Page 560 of 660
PDF/HTML Page 581 of 681
single page version

background image
pa60 somun parva padmapurāṇ
karatī. e banne mātānun dūdh pīne puṣhṭa thayān. temanān mukh saphed dāntothī ati shobhatān
jāṇe e dānt dūdh samān ujjavaḷ hāsyaras samān shobhāyamān lāgatā dhāvanī āṅgaḷī
pakaḍīne āṅgaṇamān pagalān māṇḍatān konun man na hare? jānakī āvī sundar krīḍā karanār
kumārone joī badhun duḥkh bhūlī gaī. bāḷak moṭā thayān, vidyā bhaṇavāyogya thayān. tyāre
enā puṇyanā yogathī ek siddhārtha nāmanā kṣhullak, pr̥ithvī par prasiddha vajrajaṅghanā mahelamān
āvyā. te vidyānā prabhāvathī trikāḷ sandhyāmān sumerugirinān chaityālay vandīne āvyān. sādhu
samān jemanī bhāvanā chhe, ek khaṇḍavastrano ja jemane parigrah chhe, uttam aṇuvratanā je
dhārak chhe, jinashāsananā rahasyanā jāṇanār, samasta kaḷārūp samudranā pāragāmī, tapathī je
shobhe chhe e āhār nimitte pharatān jyān jānakī beṭhī hatī tyān āvyā. mahāsatī sītā
jāṇe ke jinashāsananī devī padmāvatī ja chhe te kṣhullakane joī atiādarathī ūbhī thaīne
sāme jaī īchchhākār karavā lāgī ane temane uttam annapānathī tr̥upta karyā. sītā
jinadharmīone potānā bhāī samān jāṇe chhe. aṣhṭāṅg nimittagnānanā jāṇakār te kṣhullake
banne kumārone joīne atyant santoṣh pāmī sītāne kahyun - he devī! tun shok na kar, jene
āvā devakumār jevā prashasta putro hoy, tene chintā shenī?
joke kṣhullakanun chitta ativirakta chhe to paṇ banne kumāronā anurāgathī keṭalāk
divas sudhī temanī pāse rahyā. thoḍā divasomān kumārone shastravidyāmān nipuṇ banāvyā.
kumāro gnānavignānamān pūrṇa, sarva kaḷānā dhārak, divyāstra chalāvavānī ane shatruonān
divyāstra āve tene niṣhphaḷ karavānī vidyāmān pravīṇ thayā. mahāpuṇyanā prabhāvathī param
shobhādhārī, matishrutanun āvaraṇ jemane ṭaḷī gayun chhe evā e jāṇe ke ūghaḍelā nidhinā
kaḷash ja chhe. shiṣhya buddhimān hoy to temane bhaṇāvavāmān gurune khed thato nathī. jem
mantrī buddhimān hoy to rājāne rājyakāryano kāī khed thato nathī. jem netravān puruṣhane
sūryanā prabhāvathī ghaṭapaṭādik padārtho saraḷatāthī bhāse chhe tem gurunā prabhāvathī
buddhimānane shabda artha sahelāīthī bhāse chhe. hansane jem mānasarovaramān āvatān kāī khed
thato nathī tem vivekī, vinayī buddhimānane gurubhaktinā prabhāvathī gnān āpatān parishram
paḍato nathī. sukhapūrvak anek guṇonī vr̥uddhi thāy chhe. buddhimān shiṣhyone upadesh āpī
guru kr̥utārtha thāy chhe. kubuddhine upadesh āpavo nakāmo chhe jem sūryano udyot ghuvaḍane
nakāmo chhe - ā banne bhāī dedīpyamān yashavāḷā chhe, sūrya jevā tejasvī hovāthī koī
temanī sāme najar māṇḍī shakatā nathī. banne sūrya-chandra samān, agni ane pavan samān
ekabījā pratye prītivāḷā himāchal-vindyāchaḷ samān chhe, temane vajrāvr̥uṣhabhanārāch
sanhanan chhe, sarva tejasvī puruṣhone jītavāne samartha, sarva rājāonā uday-asta temane
ādhīn chhe, badhā temanī āgnāmān chhe, rājā ja āgnākārī chhe tyān bījānī to shī vāt?
koīne āgnārahit dekhī shakatā nathī. potānā paganā nakhamān potānun ja pratibimb joī
shakatā nathī to bījā konī āgaḷ name? jemano potānā nakh ane keshano bhaṅg paṇ
ruchato nathī to potānī āgnāno

Page 561 of 660
PDF/HTML Page 582 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ somun parva pa61
bhaṅg kevī rīte ruche? ane potānā shir par chūḍāmaṇi mūke ane māthā par chhatra pharatun
hoy ane sūrya upar thaīne nīkaḷe to paṇ sahī shakatā nathī to bījānī ūchchatā kevī
rīte sahe? meghadhanuṣhya joīne kop kare chhe to shatrunā dhanuṣhyanī prabaḷatā kevī rīte joī
shake? chitramānān rājā paṇ potāne na name toy sahan karī shakatā nathī to sākṣhāt
nr̥upono garva kem dekhī shake? sūryano nitya uday-asta thāy chhe tene alpa tejasvī gaṇe
chhe, pavan mahābaḷavān chhe, parantu chañchaḷ chhe to tene baḷavān gaṇatā nathī, je chalāyamān
hoy te baḷavān shānā? je sthir, achaḷ te ja baḷavān, himavān parvat ūñcho chhe,
sthirabhūt chhe, parantu jaḍ, kaṭhor, kaṇṭak sahit chhe tethī tene prashansāyogya gaṇatā nathī. samudra
gambhīr chhe, ratnonī khāṇ chhe, parantu khārāsh ane jaḷachar jīvo sahit chhe, tathā shaṅkhayukta
chhe tethī samudrane tuchchha gaṇe chhe. mahān guṇonā sthānarūp jeṭalā prabaḷ rājā hatā te
tejarahit thaī temanī sevā kare chhe. ā mahārājāonā rājā sadā prasannavadan, mukhamānthī
amr̥ut jevān vachano bole chhe. je dūravartī duṣhṭa rājāo hatā te badhāne potānā tejathī
jhāṅkhā pāḍayā. emanun tej e janmyā tyārathī emanī sāthe ja upajyun chhe. shastro dhāraṇ
karīne jemanā hāth ane udar shyām banyā hatā te jāṇe ke anek rājāonā pratāparūp
agnine bujhāvavāthī shyām thayā chhe. badhī dishāorūpī strīne vash karī dīdhī. badhā
temanā āgnākārī thayā. jevo lavaṇ tevo ja aṅkush, banne bhāīomān koī ja kam nathī
āvī vāt pr̥ithvī par badhāne moḍhe thatī. te banne navayuvān adbhut cheṣhṭānā dhārak,
pr̥ithvī par prasiddha, samasta loko dvārā stuti karavā yogya, jene jovā badhā talasatā,
jemanān sharīr puṇyanā paramāṇuothī bandhāyā chhe, jemanun darshan sukhanun kāraṇ chhe, strīonān
mukharūp kumudone praphullit karavā je sharadanī pūrṇimānā chandramā samān shobhatā hatā.
mātānā hr̥udayane ānandanun jaṅgam mandir ā kumāro devakumār jevā shrīvatsa lakṣhaṇathī maṇḍit
chhe, anant parākramī chhe, sansārasamudramān kināre āvelā charamasharīrī chhe, sadā dharmanā
mārgamān rahe chhe, devo tathā manuṣhyonun man hare chhe.
bhāvārtha – je dharmātmā hoy te koīnun kāī ahit na kare. ā dharmātmā paradhan,
parastrī to na hare, parantu bījānun man hare. emane joī badhānun man prasanna thāy. e
guṇonī had pāmyā chhe. guṇano ek artha doro paṇ thāy chhe, dorāne chheḍe gāṇṭh hoy chhe
ane āmanā dilamān gāṇṭh nathī, atyant niṣhkapaṭ chhe. potānā tejathī sūryane ane kāntithī
chandrane jīte chhe. parākramathī indrane, gambhīratāthī samudrane, sthiratāthī sumerune, kṣhamāthī,
pr̥ithvīne, shūravīratāthī sinhane ane chālathī hansane jīte chhe. mahājaḷamān magar, matsya,
nakrādi jaḷacharo sāthe tem ja matta hāthī, sinh ane aṣhṭāpado sāthe krīḍā karatān khed
pāmatā nathī. samyagdraṣhṭi, uttam, svabhāv, udār, ujjavaḷ bhāv, jemanī sāthe koī yudhdha
na karī shake, mahāyuddhamān udyamī kumār jevā madhu-kaiṭabh jevā, indrajit - meghanād jevā
yoddhā chhe, jinamārgī gurusevāmān tatpar chhe, jemane jineshvaranī kathāmān ras chhe, jemanun nām
sāmbhaḷatān shatruone trās ūpaje chhe. gautam svāmī rājā shreṇikane

Page 562 of 660
PDF/HTML Page 583 of 681
single page version

background image
pa6r ekasoekamun parva padmapurāṇ
kahe chhe ke he rājan! te banne vīr guṇarūp ratnanā parvat, gnānavān, lakṣhmīvān, shobhā,
kānti, kīrtinā nivās, chittarūp matta hāthīne vash karavā māṭe aṅkush, mahārājarūp mandiranā
draḍh stambh, pr̥ithvīnā sūrya, uttam, ācharaṇanā dhārak lavaṇ-aṅkush puṇḍarikanagaramān yatheṣhṭa
devonī jem rame chhe, jemanun tej joīne sūrya paṇ lajjit thāy chhe. jem baḷabhadra-
nārāyaṇ ayodhyāmān rame chhe tem ā banne puṇḍarikapuramān rame chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it granthanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān lavaṇāṅkushanā parākramanun varṇan
karanār somun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekasoekamun parva
(lavaṇ ane aṅkushano digvijay)
pachhī temane ati udār kriyāmān yogya joīne vajrajaṅgh temane paraṇāvavā taiyār
thayo. potānī lakṣhmī rāṇīnī kūkhe janmelī shashichūlā nāmanī putrī ane bījī batrīs
kanyāo lavaṇakumārane āpavānun vichāryun ane aṅkushakumāranān lagna paṇ sāthe ja karavānun
vichāryun. teṇe manamān vichāryun ke pr̥ithvīnagaranā rājā pr̥uthunī rāṇī amr̥utavatīnī putrī
kanakamāḷā chandramānā kiraṇ jevī nirmaḷ mārī putrī shashichūlā samān chhe. ām vichārī
tenī pāse dūt mokalyo. dūt vichakṣhaṇ hato. dūte rājā pr̥uthu sāthe pratham sāmānya vāto karī
ne rājāe tenun khūb sanmān karyun, paṇ jevī teṇe kanyānī māgaṇīnī vāt karī ke te
gusse thayo ane kahyun ke tun parādhīn chhe, bījānun kahelun kahe chhe, dūt jaḷanī dhārā jevā
hoy chhe, je dishāmān chalāve te dishāmān chāle. tamārāmān tej ke buddhi hotā nathī. ten āvān
pāpanān vachan kahyān tene shikṣhā karun? paṇ tun parano preryo yantrasamān chhe tethī tane haṇavo
yogya nathī. he dūt! kuḷ, shīl, dhan, rūp, samānatā, baḷ, vay, desh ane vidyā nav guṇ
varanān kahyān chhe. temān kuḷ mukhya chhe to jenun kuḷ ja na jāṇatā hoīe tene kanyā kevī
rīte apāy? māṭe āvī nirlajja vāt kahe chhe te rājā nītithī pratikūḷ chhe tethī kumārī
to na āpun, paṇ ku eṭale kharāb ane mārī eṭale ke mr̥utyu te āpīsh. ā pramāṇe
kahī dūtane vidāy karyo. dūte āvīne vajrajaṅghane vigatavār hakīkat kahī. tethī vajrajaṅgh
pote ja chaḍīne aḍadhe raste āvī mukām karyo ane moṭā māṇasone mokalī pharīthī
kanyānī māgaṇī karī. teṇe na āpī tethī rājā vajrajaṅgh pr̥uthunā deshane rañjāḍavā lāgyo.
deshano rakṣhak rājā vyāghrarath hato tene yuddhamān jītī bāndhī līdho. jyāre rājā pr̥uthue
sāmbhaḷ‌yun ke rājā vajrajaṅghe vyāghrarathane bandhanamān mūkyo chhe ane māro desh rañjāḍe chhe tyāre
rājā pr̥uthue potānā paramamitra podanāpuranā dhaṇī paramasenāne bolāvyo, tyāre vajrajaṅghe
puṇḍarikapurathī potānā putrone bolāvyā.

Page 563 of 660
PDF/HTML Page 584 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekasoekamun parva pa63
pitānī āgnā thatān putra shīghra javā nīkaḷ‌yā. nagaramān rājaputronī kūchanān nagārān vāgyān.
sāmanto bakhtar paherī āyudh sajī yuddha māṭe chālavā taiyār thayā. nagarano kolāhal ane
sāmantono avāj sāmbhaḷī lavaṇ ane aṅkushe pāsenā māṇasane pūchhayun ke ā kolāhal
sheno chhe? koīe kahyun ke aṅkushakumārane paraṇāvavā māṭe rājā vajrajaṅghe pr̥uthunī putrīnī
māgaṇī karī hatī, te teṇe na āpī. tethī rājā yuddha māṭe chaḍayā ane have potānā
putrone potānī madadamān bolāvyā chhe tethī ā senānā nīkaḷavāno kolāhal chhe. ā
samāchār sāmbhaḷī banne bhāī yuddha māṭe javā shīghra taiyār thayā. kumār āgnābhaṅg sahī
shakatā nathī. rāj vajrajaṅghanā putroe temane manā karī ane ākhā rājyaparivāre manā
karī paṇ temaṇe mānyun nahi. sītānun man putronā snehathī dravyun ane putrone kahyun ke tame
bāḷak chho, tamāre hajī yuddha karavāno samay nathī. tyāre kumāre kahyun ke he mātā! ten ā shun
kahyun? moṭo thayo hoy ane kāyar hoy to shun? ā pr̥ithvī yoddhāoe bhogavavā yogya
chhe. agnino kaṇ nāno ja hoy chhe chhatān moṭā vanane bhasma karī nākhe chhe. kumāronī vāt
sāmbhaḷī mātā temane subhaṭ jāṇī āṅkhomānthī harṣha ane shokanā ashrupāt karavā lāgī.
banne vīroe snān - bhojan karī ābhūṣhaṇ paheryān, manavachanakāyāthī siddhone namaskār
karyā, pachhī mātāne praṇām karī samasta vidhimān pravīṇ gharamānthī bahār āvyā tyāre shubh
shukan thayān. banne rathamān besī sarva shastro sahit shīghragāmī turaṅg joḍī pr̥uthupur chālyā.
moṭī senā sāthe pāñch divasamān vajrajaṅgh pāse pahoñchī gayā. rājā pr̥uthu shatrunī moṭī
senāne āvelī joī pote paṇ nagaramānthī bahār nīkaḷ‌yo. tenā bhāī, mitra, putra tem
ja aṅg, baṅg, magadhādi anek deshonā moṭā moṭā rājāo sahit vajrajaṅgh par chaḍayo.
banne senā pāse āvī. eṭale banne bhāī lavaṇāṅkushe ati utsāhathī shatrunī senāmān
pravesh karyo. banne yoddhā atyant kūpit thaī parasenārūp samudramān krīḍā karatā badhī taraph
shatrusenāno sanhār karavā lāgyā. jem vījaḷīno chamakāro je taraph thāy te dishā chamakī
ūṭhe tem chāre dishāmān mār mār karatā ghūmavā lāgyā. shatruo temanun parākram sahī shakyā
nahi. te dhanuṣhya pakaḍatā, bāṇ chalāvatān najare paḍatā nahi ane bāṇothī haṇāyelā anek
najare paḍatā. nānā prakāranān krūr bāṇothī vāhan sahit, parasenānā ghoḍā paḍayā. pr̥ithvī
durgamya thaī gaī, ek nimiṣhamān pr̥uthunī jem sinhanān trāsathī madonmatta hāthī bhāge tem
bhāgī. ek kṣhaṇamān pr̥uthunī senārūp nadī lavaṇāṅkusharūp sūryanān bāṇarūp kiraṇothī shoṣhāī
gaī. keṭalāk maryā, keṭalāk bhayathī bhāgyā, āṅkaḍānān phūl jem uḍatā phare tem. rājā pr̥uthu
sahāy rahit khinna thaī bhāgavānī taiyārī
karavā lāgyo. tyāre bey bhāīoe kahyun, he
pr̥uthu! ame to agnāt kuḷashīl chhīe, amārun kuḷ koī jāṇatun nathī, temanāthī bhāgatān
tane lajjā nathī āvatī? tun ūbho rahe. tane ame amārān kuḷashīl bāṇothī batāvīe.
bhāgato pr̥uthu pāchho pharī hāth joḍī, namaskār karī stuti karavā lāgyo ke tame
mahādhīravīr chho, māro agnānajanit doṣh māph karo. men mūrkhāe atyār sudhī

Page 564 of 660
PDF/HTML Page 585 of 681
single page version

background image
pa64 ekaso ekamun parva padmapurāṇ
tamārun māhātmya jāṇyun nahotun. dhīravīranun kuḷ ā subhaṭapaṇāthī ja jāṇī shakāy chhe. kāī
shabdo kahevāthī jaṇātun nathī. have māro sandeh maṭī gayo chhe. vanane bāḷanāro agni tenā
tejathī ja jaṇāy chhe. āp paramavīr mahān kuḷamān upajelā svāmī chho, bhāgyanā yoge
tamārun darshan thayun, tame saune manavāñchhit sukh āpo chho.
pachhī banne bhāī namra banyā, krodh utarī gayo, man ane mukh shānt thaī gayā.
vajrajaṅgh kumāronī pāse āvyo, bījā rājāo paṇ āvyā, kumāro ane pr̥uthu vachche prīti
thaī. uttam puruṣho praṇām mātrathī ja prasanna thāy chhe, jem nadīno pravāh namelī velīne
ukhāḍato nathī tathā moṭān vr̥ukṣho namatān nathī tene ukhāḍī nākhe chhe. pachhī pr̥uthu rājā vajrajaṅgh
ane banne kumārone nagaramān laī gayo. teṇe potānī kanyā kanakamāḷā madanāṅkush sāthe
paraṇāvī. ek rātri tyān sau rahyān. pachhī e banne bhāī digvijay karavā nīkaḷ‌yā.
suhmadesh, magadh, aṅg, baṅg jītī podanāpuranā rājāthī māṇḍī anek rājāone sāthe laī
lokākṣhanagar gayā. te bājunā ghaṇā desho jītyā. kuberakānt nāmano ek abhimānī rājā
hato tene jem garuḍ nāgane jīte tem vash karyo. sāchun kahīe to dinapratidin temanī senā
vadhatī gaī. hajāro rājā vash thayā ane temanī sevā karavā lāgyā. pachhī lampāk desh gayā.
tyānnā karaṇ nāmanā atiprabaḷ rājāne jītī vijayasthaḷ gayā. tyānnā rājā tathā tenā
sau bhāīone jotajotāmān jītīne gaṅgā ūtarī kailāsanī uttar dishā taraph gayā. tyānnā
rājā jātajātanī bheṭ laīne āvyā. pachhī jhasakuntal nāmano desh tathā kālāmbu, nandī,
nandan, sinhal, shalabh, anal, chal, bhīm, bhr̥utarath ītyādi anek deshādhipatione vash
karīne sindhu nadīne pār gayā. samudrataṭanā anek rājāone namāvyā, anek nagar, anek
kheṭ, anek desh vash karyā. bhīrudesh, yavan, kachchha, chārav, trijaṭ, naṭ, shak, karel, nepāḷ,
mālav, aral, sharvar, trishir, kr̥upāṇ, vaidya, kāshmīr, hiḍib, avaṣhṭa, kharbar, pārashail,
goshāl, kustanar, sūryārak, sanarta, khash, vindhya, shikhāpad, mekhal, shūrasen, vāhmik, nūk,
kaushal, gāndhār, sāvīr, kauvīr, kauhar, andhra, kāḷ, kaliṅg ītyādi anek desh vash karyā.
ā badhā deshomān nānā prakāranī bhāṣhā, vastrono paheravesh bhinna bhinna prakārano judā
judā guṇ nānā prakāranān ratna ane anek jātanān vr̥ukṣho hatān.
keṭalāk deshonā rājā pratāpathī ja āvīne maḷ‌yā, keṭalākane yuddhamān jītīne vash
karyā, keṭalāk bhāgī gayā, moṭā moṭā rājā anurāgī thaī lavaṇāṅkushanā āgnākārī thayā.
emanī āgnā pramāṇe pr̥ithvī par vicharatā. te banne pr̥ithvīne jītī hajāro rājāonā
shiromaṇi thayā. badhāne vash karīne sāthe līdhā. jātajātanī kathā karatā, badhānān man
haratā puṇḍarikapur āvavā taiyār thayā. vajrajaṅgh sāthe ja chhe. ati harṣhabharyā, anek
rājāonī anek bheṭ āvī hatī te mahāvaibhav sāthe senāsahit puṇḍarikapur samīpe
āvyā. sītā sāt māḷanā mahel upar besīne jue chhe, rājaparivāranī anek rāṇīo
pāse chhe, uttam sinhāsan par beṭhī chhe, dūrathī āvatī

Page 565 of 660
PDF/HTML Page 586 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso bījun parva pa6p
senānī rajathī dhūḷanā paṭal chhavāyā rākhīne pūchhayun, ā dishāmān keṭalī dhūḷ ūḍe chhe?
teṇe kahyun ke devī! senānī raj chhe. jem jaḷamān magar ānand kare tem senāmān ashva
ūchhaḷatān āve chhe. he svāminī! ā banne kumāro pr̥ithvīne vash karīne āvyā chhe. tyān
vadhāī āpanārā āvyā. nagarane shaṇagāravāmān āvyun. lokone khūb prasannatā thaī.
nirmaḷ dhajā pharakāvavāmān āvī, nagaranā rastā par sugandhī jaḷ chhaṇṭāyun, nagarane ṭhekaṭhekāṇe
toraṇamāḷā bāndhīne shobhāyamān karyun. daravājā par kaḷash sthapāyā. rām-lakṣhmaṇ
ayodhyāmān āvyā tyāre jevī shobhā ayodhyānī thaī hatī tevī ja puṇḍarikapuranī shobhā
kumāro āvatān thaī. je divase atyant vaibhavathī nagaramān pravesh karyo. te divase nagaranān
lokone je harṣha thayo tenun kathan thaī shake nahi. banne kr̥utakr̥utya putrone joī sītā
ānandasāgaramān magna thaī. banne vīroe āvī mātāne namaskār karyā, rajathī malin
sharīravāḷā putrone sītāe hr̥uday sāthe chāmpīne māthe hāth mūkyo. mātāne atyant ānand
āpī banne kumāro chandra-sūryanī jem lokamān prakāshatā hatā.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān lavaṇāṅkushanā digvijayanun varṇan
karanār ekaso ekamun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekaso bījun parva
(lavaṇāṅkushanun rām–lakṣhmaṇ sāthe yuddha)
pachhī ā uttam mānav param aishvaryadhārak prabaḷ rājāo par āgnā chalāvatā
sukhapūrvak rahetā hatā. ek divas nārade kr̥utāntavakrane pūchhayun ke tun sītāne kyān mūkī
āvyo hato? kr̥utāntavakre kahyun ke sinhanād aṭavīmān chhoḍī dīdhī hatī. ā sāmbhaḷīne te
ati vyākuḷ banīne tene shodhatā pharatā hatā. temaṇe banne kumārone vanakrīḍā karatā joyā
tethī nārad temanī pāse āvyā kumāroe ūbhā thaīne sanmān karyun. nārade temane
vinayavān joī ānand pāmīne āshīrvād āpyā. naranāth rām-lakṣhmaṇane jevī lakṣhmī chhe
tevī tamane maḷo. kumāroe temane pūchhayun ke he dev! rām-lakṣhmaṇ koṇ chhe ane kayā
kuḷamān janmyā chhe, temanāmān kevā guṇo chhe ane temanun ācharaṇ kevun chhe? nārade ekād
kṣhaṇ maun rahī kahyunḥ he banne kumāro! koī manuṣhya bhujā vaḍe parvatane ukhāḍe athavā
samudrane tare to paṇ rām-lakṣhmaṇanā guṇ kahī shake nahi. anek mukhe dīrghakāḷ sudhī
temanā guṇonun varṇan karavāmān āve to paṇ rām-lakṣhmaṇanān guṇ varṇavī na shakāy. to
paṇ hun tamārā pūchhavāthī kiñchitamātra
varṇan karun chhun, temanān guṇ puṇya vadhāre chhe.
ayodhyāpurīmān rājā dasharath thayā hatā. te durāchār īndhanane bhasma karavā māṭe agni
samān ane īkṣhvāku vansharūp ākāshamān chandramā, sakaḷ pr̥ithvī par prakāsh karatā ayodhyāmān rahetā

Page 566 of 660
PDF/HTML Page 587 of 681
single page version

background image
pa66 ekaso bījun parva padmapurāṇ
hatā. te puruṣharūp parvatamānthī kīrtirūp nadī nīkaḷī te ākhā jagatane ānand upajāvatī
samudraparyant phelāṇī. te dasharath rājānā rājyabhāranun vahan karanār chār mahāguṇavān putro
thayā. ek rām, bījā lakṣhmaṇ, trījā bharat, chothā shatrudhna. temān rām atimanohar
sarvashāstranā gnātā hatā. te nānā bhāī lakṣhmaṇ sāthe ane janakanī putrī sītā sāthe
pitānī āgnānun pālan karavā ayodhyā tajīne pr̥ithvī par vihār karatā daṇḍakavanamān
āvyā. te sthaḷ ativiṣham hatun, tyān vidyādharo paṇ jaī shakatā nahīn. tyān temane
kharadūṣhaṇ sāthe saṅgrām thayo. rāvaṇe sinhanād karyo. te sāmbhaḷī lakṣhmaṇane madad karavā rām
gayā, pāchhaḷathī rāvaṇ sītāne harīne laī gayo. pachhī rāmane sugrīv, hanumān, virādhit
ādi anek vidyādharo maḷ‌yā. rāmanā guṇonā anurāgathī temanān hr̥uday vash thayān hatān
tethī te vidyādharone laī rām laṅkāmān gayā. rāvaṇane jītī sītāne laī ayodhyā āvyā.
svargapur samān ayodhyā vidyādharoe banāvī tyān puruṣhottam rām-lakṣhmaṇ sukhethī rājya
karatā hatā. rāmane tame hajī sudhī kem na oḷakhyā? jene lakṣhmaṇ jevo bhāī, jenā
hāthamān sudarshanachakra nāmanun āyudharatna chhe, jenī ek hajār dev sevā kare evā sāt ratna
lakṣhmaṇ pāse ane chār ratna rām pāse chhe. rāme prajānā hit nimitte jānakīno tyāg
karyo te rāmane badhā ja jāṇe chhe. pr̥ithvī par evo koī nathī je rāmane jāṇato na hoy.
ā pr̥ithvīnī ja shī vāt chhe? svargamān devo paṇ rāmanā guṇonun varṇan kare chhe.
tyāre aṅkushe pūchhayun, prabho! rāme jānakīno tyāg shā māṭe karyo? tyāre sītānā
guṇothī dharmānurāgī chittavāḷā nārade ānsu sāratān kahyun, he kumāro! te sītā satī ūñchā
kuḷamān janmelī chhe. shīlavatī, guṇavatī, pativratā, shrāvakanā āchāramān pravīṇ, rāmanī
āṭh hajār rāṇīomān shiromaṇi, lakṣhmī, kīrti, dhr̥uti, lajjāne potānī pavitratāthī
jītī sākṣhāt jinavāṇī tulya chhe. te koī pūrvopārjit pāpanā prabhāvathī mūḍh loko teno
apavād karavā lāgyā tethī rāme duḥkhī thaī nirjan vanamān tene tajī dīdhī. jūṭhā lokonī
vāṇīrūp sūryanān kiraṇothī tapta te satī kaṣhṭa pāmī. te atisukumār alpa khed paṇ sahī
na shake, mālatīnī māḷā dīpakanā ātāpathī karamāy te dāvānaḷano dāh kevī rīte sahī
shake? atibhayaṅkar vanamān anek duṣhṭa jīvo vachche sītā kevī rīte prāṇ dhārī shake, duṣhṭa
jīvonī jihvā bhujaṅg samān niraparādh prāṇīone kem ḍasatī hashe? jīvonī nindā
karatā duṣhṭonī jībhanā so ṭukaḍā kem nahi thatā hoy? te pativratāmān shiromaṇi, paṭutā
ādi anek guṇothī prashansavā yogya tenī je nindā kare chhe te ā bhav ane parabhavamān
duḥkh pāme chhe. em kahīne shokanā bhārathī maun dhāraṇ karī līdhun, visheṣh kāī na kahī
shakyā. ā sāmbhaḷī aṅkushe pūchhayun, he svāmī! rāme sītāne bhayaṅkar vanamān tajī te sārun
na karyun. e kuḷavānonī rīt nathī. lokāpavād nivāravānā bījā anek upāy chhe, āvun
avivekanun kārya gnānī kem kare? aṅkushe to eṭalun ja kahyun ane anaṅgalavaṇe pūchhayun ke
ahīnthī ayodhyā keṭalun dūr chhe? tyāre nārade uttar āpyo ke ayodhyā ahīnthī ekaso
sāṭh yojan chhe, jyān

Page 567 of 660
PDF/HTML Page 588 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso bījun parva pa67
rām birāje chhe. tyāre bey kumār bolyā ke ame rām-lakṣhmaṇ par chaḍāī karashun. ā
pr̥ithvī par evun koṇ chhe ke jenī amārāthī prabaḷatā hoy? pachhī temaṇe vajrajaṅghane kahyun ke
he māmā! suhmadesh, sindhadesh, kaliṅgadesh ītyādi deshanā rājāone āgnāpatra mokalo ke te
saṅgrāmano badho sarañjām laī shīghra āve, ame ayodhyā taraph kūch karīe chhīe. hāthīne
taiyār karo. temānthī madonmatta ane nirmad hāthīone judā pāḍo, vāyu samān vegavāḷā
ghoḍā sāthe lyo. je yoddhā raṇasaṅgrāmamān vikhyāt hoy, je kadī pīṭh na batāve temane sāthe
lyo, shastro badhā sambhāḷo, bakhtarone sarakhān karāvo, yuddhanān nagārān vagaḍāvo, ḍhāl taiyār
karāvo, shaṅkhano dhvani karo, badhā sāmantone yuddhanā khabar āpo. ā pramāṇe āgnā āpī
banne vīr manamān yuddhano nishchay karīne beṭhā jāṇe be indra ja chhe. dev samān deshapati
rājāone ekaṭhā karavā taiyār thayā. kumāro rām-lakṣhmaṇ par chaḍāī karavā jāy chhe te
sāmbhaḷī sītā rovā lāgī. sītānī samīpamān nāradane siddhārthe kahyun, tame āvun
ashobhanīy kārya kem ārambhyun? tame pitā ane putro vachche virodhano udyam kem karyo?
have koī paṇ rīte ā virodh maṭāḍo. kuṭumbamān phāṭaphūṭ paḍe te sārun nathī. tyāre nārade
kahyun ke mane to kāī khabar nathī. temaṇe māro vinay karyo tethī men temane āshiṣh āpī
ke tame rām-lakṣhmaṇ jevā thāv. e sāmbhaḷī emaṇe pūchhayun ke rām-lakṣhmaṇ koṇ chhe? me
badhī hakīkat kahī. hajī paṇ tame ḍar na rākho, badhun sārun ja thashe. tamārun man sthir
karo. kumāroe sāmbhaḷ‌yun ke mātā rudan kare chhe tyāre banne putroe mātā pāse āvīne
kahyun ke he māt! tame rudan shā māṭe karo chho? kāraṇ kaho. tamārī āgnā koṇe lopī?
koṇe tamane asundar vachan kahyun? te duṣhṭanā prāṇ harīe. evo koṇ chhe je sāpanī jībh
sāthe krīḍā kare chhe? evo kyo manuṣhya ke dev chhe, je tamane ashātā upajāve chhe? he
mātā! tame konā par kop karyo chhe? jenā par tamāro kop thayo hoy tenā āyuṣhyano
ant āvyo chhe em jāṇo. amārā upar kr̥upā karīne gussānun kāraṇ kaho. putroe ām
vāt karī tyāre mātā ānsu āratī bolī he putra! men koīnā par kop nathī karyo tem
koīe mane ashātā upajāvī nathī. tamārā pitā sāthe yuddhanī taiyārī joī hun duḥkhī thaī
rudan karun chhun. gautam svāmī kahe chhe, - he shreṇik! te vakhate putroe mātāne pūchhayun ke he
mātā! amārā pitā koṇ? tyāre sītāe pahelethī chhelle sudhī badhī hakīkat kahī.
rāmano vansh ane potāno vansh, vivāhano vr̥uttānt, vanagaman, rāvaṇ dvārā potānun haraṇ
ane āgaman, je nārade vr̥uttānt kahyo hato te badho vistārathī kahyo, kāī chhupāvyun nahi.
vaḷī kahyun ke tame garbhamān āvyā tyāre ja tamārā pitāe lokāpavādanā bhayathī mane
sinhanād aṭavīmān tajī hatī. tyān hun rudan karatī hatī tyāre rājā vajrajaṅgh hāthī pakaḍavā
tyān āvyo hato. te hāthī pakaḍīne pāchho pharato hato, mane teṇe rudan karatān sāmbhaḷī, te
dharmātmā shīlavant shrāvak mane ādar āpī moṭī bahen gaṇīne lāvyo ane ati
sanmānathī ahīn rākhī. men ānā gharane bhāī bhāmaṇḍaḷanun ghar ja mānyun. tamārun ahīn
sanmān thayun. tame shrī rāmanā

Page 568 of 660
PDF/HTML Page 589 of 681
single page version

background image
pa68 ekaso bījun parva padmapurāṇ
putra chho. mahārājādhirāj rām himāchaḷ parvatathī māṇḍī samudrānt pr̥ithvīnun rājya kare chhe. temane
mahābaḷavān saṅgrāmamān nipuṇ lakṣhmaṇ jevo bhāī chhe. khabar nathī paḍatī ke svāmīnī
ashubh vāt sāmbhaḷun ke diyaranī ke tamārī, tethī duḥkhī thaīne rudan karun chhun. bījun kāī kāraṇ
nathī. ā sāmbhaḷīne putranān vadan prasanna banī gayā ane mātāne kahevā lāgyā ke he
mātā! amārā pitā mahān dhunardhar, lokamān shreṣhṭha, lakṣhmīvān, vishāḷ kīrtinā dhārak chhe.
temaṇe anek adbhut kārya karyān chhe, parantu tamane temaṇe vanamān chhoḍī dīdhān te sārun karyun nathī.
tethī ame shīghra ja rām-lakṣhmaṇano mānabhaṅg karīshun. tame viṣhād na karo. tyāre sītāe kahyun
ke he putro! e tamārā vaḍīl chhe, temanī sāthe virodh karavo yogya nathī, tame manane shānt
karo. vinayapūrvak jaīne pitāne praṇām karo, e ja nītino mārga chhe.
tyāre putroe kahyun ke he mātā! amārā pitā shatrubhāvarūp thayā chhe, ame kevī
rīte jaīne praṇām karīe ane dīnatānān vachan kem kahīe? he mātā! ame to tamārā
putra chhīe, tethī raṇasaṅgrāmamān amārun maraṇ thāy to bhale thāy, paṇ yoddhāone māṭe
nindya kāyar vachan to ame nahi kahīe. putronī vāt sāmbhaḷī sītā maun rahī gaī,
parantu tenā chittamān chintā chhe. banne kumār snān karī, bhagavānanī pūjā karī, maṅgaḷ pāṭh
paḍhī, siddhone namaskār karī, sītāne dhairya āpī, praṇām karī bey mahāmaṅgaḷarūp hāthī par
beṭhā-jāṇe ke sūryachandra parvatanān shikhar par chaḍayā chhe. jem rām-lakṣhmaṇ laṅkā upar chaḍavā
taiyār thayā hatā tem banne bhāī ayodhyā upar chaḍāī karavā taiyār thayā. emanī
kūchanā khabar sāmbhaḷī hajāro yoddhā puṇḍarikapuramānthī nīkaḷ‌yā. badhā ja yoddhā potapotānā
paḍakārā karatā hatā. ā jāṇe ke mārī senā sārī dekhāy chhe ane te jāṇe ke mārī. moṭā
daḷ sahit roj ek yojan kūch kare chhe, dharatīnun rakṣhaṇ karatān chāle chhe, koīnun kāī
bagāḍatā nathī. dharatī jātajātanān dhānyathī shobhe chhe. kumārono pratāp āgaḷ āgaḷ
vadhato jāy chhe. mārgamān āvatā rājā bheṭ āpīne temanī sāthe bhaḷatā jāy chhe. das
hajār parichārako kodāḷī laī āgaḷ āgaḷ chālatā jāy chhe ane ūñchīnīchī dharatīne
samataḷ kare chhe. keṭalāk hāthamān kuhāḍā laīne āgaḷ chāle chhe. hāthī, ūṇṭ, pāḍā, baḷad,
khachchar mālasāmān tathā khajāno lādīne āgaḷ chāle chhe. mantrīo āgaḷ chāle chhe.
pyādā sainiko haraṇanī jem ūchhaḷatā jāy chhe. turaṅgasavāro tejīthī chālyā jāy chhe,
ghoḍānī haṇahaṇāṭī sambhaḷāy chhe, gajarājanī suvarṇanī sāṅkaḷ ane ghaṇṭaḍīono avāj
thāy chhe, temanā kān par chamar shobhe chhe, shaṅkhono dhvani thaī rahyo chhe, motīonī jhālar
pāṇīnā parapoṭā samān atyant shobhe chhe. tenā ujjavaḷ dāntonā svarṇādi bandh bāndhyā
chhe, ratnasuvarṇādinī māḷāthī shobhe chhe, kāḷī ghaṭā samān chālatā parvat jevā prachaṇḍ
vegathī chāle chhe, ten par ambāḍī mūkī chhe, nānā prakāranān shastrothī shobhe chhe ane garjanā
kare chhe, tenā par tejasvī sāmanto beṭhā chhe, mahāvato dvārā shikṣhaṇ pāmyā chhe, potānī
ane dushmananī senānā

Page 569 of 660
PDF/HTML Page 590 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso bījun parva pa69
avāj oḷakhe chhe. ghoḍesavāro bakhtar paherī, kheṭ nāmanun āyudh dhāraṇ karī āgaḷ
chālī rahyā chhe. ghoḍānī kharīnā ghātathī ūṭhelī rajathī ākāsh vyāpta thaī gayun chhe, evā
shobhe chhe jāṇe saphed vādaḷothī maṇḍit chhe. pyādā anek cheṣhṭā karatā garvathī chālyā jāy
chhe. shayan, āsan, tāmbul, sugandh, māḷā, vastra, āhār, vilepan vagere jātajātanī
sāmagrī vadhatī jāy chhe, jenāthī badhī senā sukharūp chhe, koīne koī prakārano khed nathī.
darek mukāme kumāronī āgnāthī sārā sārā māṇasone loko jātajātanī vastuo āpe chhe,
temane e ja kām sompyun chhe, te bahu sāvadhān chhe. nānā prakāranān anna, jaḷ, miṣhṭānna,
lavaṇ, dūdh, dahīn, ghī, anek rasanī jātajātanī khāvānī vastuo ādarapūrvak āpe chhe to
ākhī senāmān koī dīn, bhūkhyo, tuṣhātur, malin, chintātur dekhāto nathī. senārūp
samudramān nar-nārī nānā prakāranān ābharaṇ paherī, sundar vastro dhāraṇ karī
atiānandit dekhāy chhe. ā pramāṇe mahān vibhūtithī maṇḍit sītānā putro chālatā
chālatā ayodhyā āvyā, jāṇe ke svargamān indra āvyā. je deshamān jav, ghaun, chāval
ādi anek dhānya uge chhe, sheraḍīnān khetar chārekor shobhe chhe, pr̥ithvī anna, jaḷ, tr̥uṇathī
pūrṇa chhe, jyān nadīonā tīre munio sthiti kare chhe, kamaḷonān sarovar shobhe chhe, parvat
nānā prakāranān puṣhpothī sugandhit thaī rahyā chhe, chārekor gītanā dhvani sambhaḷāy chhe,
gāy, bhens, baḷado pharī rahyā chhe, govāḷaṇī valoṇān valove chhe, gām pāse pāse chhe,
nagaro surapur jevān shobhe chhe. mahātejasvī valaṇāṅkush deshanī shobhā jotān ati nītithī
āvyā. koīne koī prakārano khed thayo nahi. chālatā chālatā ayodhyānī samīpe āvyā.
dūrathī sandhyānā vādaḷanā raṅg samān atisundar ayodhyāne joī vajrajaṅghane pūchhayun he
māmā! ā atyant tejasvī kaī nagarī chhe? vajrajaṅghe javāb āpyo-he dev, ā
ayodhyānagarī chhe, jenā suvarṇa koṭ chhe tenun ā tej bhāse chhe. ā nagarīmān tamārā
pitā baḷadev rām birāje chhe, jenā lakṣhmaṇ ane shatrudhna bhāī chhe. banne bhāī
shūravīratānī vāto karatā āvī pahoñchyā. sainya ane ayodhyānī vachche sarayū nadī chhe.
banne bhāīnī evī īchchhā chhe ke tarat ja nadī utarīne nagarī laī levī. jem koī muni
shīghra mukta thavā chāhe tene mokṣhanī āshārūp nadī yathākhyāt chāritra thavā na de. āshārūp
nadīne tare tyāre muni mukta thāy tem sarayū nadīnā yogathī shīghra nadīne pār karī
nagarīmān pahoñchī na shake. pachhī jem nandanavanamān devonī senā ūtare tem nadīnā
upavanādimān sainyanā tambu khoḍayā.
pachhī shatrunī senā najīk āvī chhe te sāmbhaḷīne rām-lakṣhmaṇ āshcharya pāmyā,
banne bhāī paraspar batāve chhe ke ā koī yuddha karavā āpaṇī najīk āvyā chhe te
maravā īchchhe chhe. vāsudeve virādhitane āgnā karī, yuddhanā nimitte shīghra senā ekaṭhī karo,
vilamb na thāy, kapinī dhajāvāḷā, hāthīnī, baḷadanī, sinhanī dhajāvāḷā vidyādharone
vegathī bolāvo. te ja samaye sugrīv, ādi anek rājāo par dūt mokalyā. dūt
pahoñchatān ja badhā vidyādharo moṭī senā

Page 570 of 660
PDF/HTML Page 591 of 681
single page version

background image
pa70 ekaso bījun parva padmapurāṇ
sāthe ayodhyā āvyā. bhāmaṇḍaḷ paṇ āvyo. bhāmaṇḍaḷane atyant vyākuḷ joī tarat ja
siddhārtha ane nārade jaīne kahyun ke ā sītānā putra chhe, sītā puṇḍarikapuramān chhe. tyāre ā
vāt sāmbhaḷīne te bahu duḥkhī thayo, kumāro ayodhyā par chaḍayā tethī āshcharya pāmyo ane
emano pratāp sāmbhaḷī harṣha pāmyo. mananā veg samān vimānamān besī parivār sahit
te puṇḍarikapur gayo ane bahenane maḷ‌yo. sītā bhāmaṇḍaḷane joī atyant moh pāmī, ānsu
sāratī vilāp karatī rahī ane potāne gharamānthī kāḍhavāno tathā puṇḍarikapur āvavāno
badho vr̥uttānt kahyo. bhāmaṇḍaḷe bahenane dhairya bandhāvī kahyun, he bahen! tārā puṇyanā prabhāvathī
badhun sārun thashe. kumār ayodhyā gayā te sārun nathī karyun, kāraṇ ke jaīne temaṇe baḷabhadra
nārāyaṇane krodh upajāvyo chhe. rām-lakṣhmaṇ banne bhāī puruṣhottam devothī paṇ na jitāy
evā mahān yoddhā chhe ane kumāro tathā temanī vachche yuddha na thāy evā upāy karīe,
māṭe tame paṇ chālo.
pachhī sītā putronī patnīo sāthe bhāmaṇḍaḷanā vimānamān besīne nīkaḷī. rām-
lakṣhmaṇ krodhathī rath, ghoḍā, hāthī, pāyadaḷ, dev, vidyādharothī maṇḍit, samudra samān senā
laīne bahār nīkaḷ‌yā ane ashva joḍelā rathamān beṭhā. mahāpratāpī shatrudhna motīnā hārathī
jenī chhātī shobhe chhe te rāmanī sāthe āvyā. kr̥utāntavakra ākhī senāno nāyak thayo. -
jem indranī senāno agraṇī hr̥udayakeshī nāmano dev hoy chhe. teno rath khūb shobhato hato.
devonā vimān jevā rathamān besī senāpati chaturaṅg senā laī chālyo jāy chhe, jenī
shyām dhajā shatruothī joī shakātī nathī. tenī pāchhaḷ trimūrdhna, vahmishīkh, sinhavikram,
dīrghabhuj, sinhodar, sumeru, bālakhilya, raudrabhūt, vajrakarṇa, pr̥uthu, māradaman, mr̥ugendradev
ītyādi pāñch hajār nr̥upati kr̥utāntavakranī sāthe agresar thayā. bandījano tenān birūd gāy
chhe. e uparānt anek raghuvanshī kumāro, jemaṇe anek yuddha joyān chhe, jemanī draṣhṭi shastro
par chhe, jemane yuddhano utsāh chhe, je svāmībhaktimān tatpar chhe te dharatīne kampāvatā shīghra
nīkaḷ‌yā. keṭalāk nānā prakāranā rathomā beṭhā, keṭalāk parvat samān ūñchā kāḷī ghaṭā
samān hāthī par beṭhā, keṭalāk samudranā taraṅg jevā chañchaḷ ashvo par beṭhā ītyādi anek
vāhano par besī yuddha māṭe nīkaḷ‌yā. vājintronā avājathī dashe dishā vyāpta thaī chhe.
bakhtar paherī, ṭop dhāraṇ karī, krodhathī bharelān temanān chitta chhe. lav-aṅkush parasenāno
avāj sāmbhaḷī yuddha māṭe taiyār thayā. vajrajaṅghane āgnā karī. kumāranī senānā māṇaso
yuddha māṭe taiyār hatā ja. pralayakāḷanā agni samān mahāprachaṇḍ aṅg, baṅg, nepāḷ,
barbar, pauṇḍra, māgadh, pārasel, sinhal kaliṅg ītyādi anek deshonā rājā ratnāṅkane mukhya
karī agiyār hajār uttam tejanā dhārak yuddha māṭe taiyār thayā. banne senāono saṅgharṣha
thayo. banne senāonā saṅgrāmamān devo tathā asurone āshcharya upaje evo bhayaṅkar
pralayakāḷano samudra gāje tevo dhvani thayo. paraspar avāj āvatā hatā- shun joī rahyo
chhe? pratham prahār kem nathī karato? mārī īchchhā tārā upar pratham prahār karavānī nathī
tethī tun ja pratham prahār kar. koī kahe chhe-ek ḍagalun āgaḷ āv

Page 571 of 660
PDF/HTML Page 592 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso bījun parva pa71
jethī shastra chalāvun. koī sāv pāse āvī jāy chhe tyāre kahe chhe-khañjar ane kaṭārī
hāthamān lyo, atyant najīk āvatān bāṇano samay nathī. koī kāyarane joī kahe chhe, tun
kem dhruje chhe, hun kāyarane nahi mārun, to āgho jā, āgaḷ mahāyoddhā ūbhā chhe tenī sāthe
laḍavā de. koī nirarthak barāḍā pāḍe chhe tene sāmanto kahe chhe-he kṣhudra! shā māṭe vr̥uthā gāje
chhe. gājavāmān sāmantapaṇun nathī, jo tārāmān sāmarthya hoy to āgaḷ āv, tārī yuddhanī
bhūkh maṭāḍun. ā pramāṇe yoddhāomān paraspar vachanālāp thaī rahyo chhe. talavār ghūme chhe.
bhūmigocharī ane vidyādhar badhā ja āvyā chhe. bhāmaṇḍaḷ, vīr, pavanaveg, mr̥ugāṅk,
vidyuddhvaj ītyādi moṭā moṭā vidyādharo moṭī senā sahit āvyā chhe. te badhā raṇamān
pravīṇ chhe, paṇ lavaṇ-aṅkushanā samāchār sāmbhaḷī yuddhathī parāṅamukh shithil thaī gayā
ane badhī bābatomān pravīṇ hanumān paṇ sītā-putrane jāṇīne yuddhathī shithil thaī
gayo. vimānanā shikhar par beṭhelī jānakīne joī badhā ja vidyādharo hāth joḍī, mastak
namāvī, praṇām karī madhyastha thaī gayā. sītā banne senāne joīne romāñchit thaī gaī,
tenun sharīr dhrujavā lāgyun. jenī dhvajā pavanathī pharapharatī lahalahāṭ kare chhe evā lavaṇ-
aṅkush rām-lakṣhmaṇ sāthe yuddha karavā taiyār thayā. rāmane sinhanī dhvajā chhe, lakṣhmaṇane
garuḍanī dhvajā chhe, banne kumār yoddhā rām-lakṣhmaṇ sāthe laḍe chhe. āvatān ja lavaṇe shrī
rāmanī dhvajā chhedī ane dhanuṣhya toḍī nākhyun. pachhī prachaṇḍ parākramī rām bījā rath par
chaḍī krodhathī bhr̥ukuṭi chaḍāvī grīṣhmanā sūrya samān tejasvī jem chamarendra par indra jāy tem
gayā. jānakīnandan lavaṇ yuddhanī mahemānagati karavā rāmanī sanmukh āvyo. rām ane
lavaṇ vachche bhayaṅkar yuddha thayun. āṇe enā shastro chhedyā, teṇe ānān. jevun rām-lavaṇ
vachche yuddha thayun tevun ja aṅkush ane lakṣhmaṇanun thayun. ām paraspar banne joḍī laḍayā tyāre
paraspar yoddhāo paṇ laḍayā. ghoḍāo raṇarūp samudranā taraṅg samān ūchhaḷatā hatā. koī
yoddho pratipakṣhīnun tūṭelun bakhtar joī dayāthī maun rahī gayo, keṭalāk yoddhāo nā pāḍavā
chhatān parasenāmān peṭhā ane svāmīnun nām uchchāratān parachakra sāthe laḍavā lāgyā, keṭalāk
subhaṭo matta hāthīo sāthe bhiḍāyā, keṭalāk hāthīonā dāntarūp shayyā par sukhapūrvak
raṇ-nidrā levā lāgyā, keṭalāk mahābhaṭanā ashva marī gayā eṭale pagapāḷā ja laḍavā
lāgyā, koīnān shastra tuṭī gayā to paṇ pāchhā na pharyā, hāth vaḍe muṣhṭiprahār karavā
lāgyā. koī sāmant bāṇ chalāvavānun chūkī gayā, tene pratipakṣhī kahevā lāgyā ke chalāv
pharīthī, te lajjāthī chalāvī na shakyā. koī nirbhayachitta pratipakṣhīne shastrarahit dekhī pote
paṇ shastra tajī bhujāothī yuddha karavā lāgyā. te yauddhāoe raṇasaṅgrāmamān prāṇ āpyā.
paṇ pīṭh na dīdhī. jyān rudhīrano kādav thaī gayo chhe, rathanān paiḍā ḍūbī gayā chhe, sārathī
shīghra chalāvī shakatā nathī, paraspar shastronā paḍavāthī agni kharī rahyo chhe ane
hāthīonī sūṇḍhanā chhāṇṭā ūchhaḷe chhe. sāmantoe hāthīnā kumbhasthaḷ vidāryā chhe, sāmantonā
urasthaḷ vidāryā chhe, hāthī kāmamān āvī gayā chhe tenāthī mārga aṭakī gayo chhe,
hāthīonān motī vikherāī rahyā chhe.

Page 572 of 660
PDF/HTML Page 593 of 681
single page version

background image
pa7r ekaso trījun parva padmapurāṇ
te yuddha evun bhayaṅkar thayun jyān sāmant potānun shir āpīne yasharūp ratna kharīdavā lāgyā.
jyān mūrchchhit banel par koī ghā nathī karatā, nirbaḷ par ghāt nathī karatā, jyān
subhaṭonun yuddha thāy chhe, mahāyuddha karanār yoddhāone jīvavānī āshā nathī. kṣhobh pāmelo
samudra garje tevo avāj jyān thaī rahyo chhe te saṅgrām samān rasavāḷo thaī gayo.
bhāvārtha – na ā senā haṭī, na pelī senā khasī. yoddhāomān paraspar
nyūnādhikatā dekhāī nahi, kevā chhe yoddhā? jemanī paramabhakti potānā svāmī pratye chhe.
svāmīe ājīvikā āpī hatī tenā badalāmān e potānun jīvan devā chāhe chhe, jene
prachaṇḍ raṇanī chaḷ ūpaḍī chhe, sūrya samān tej dhāraṇ karī te saṅgrāmanā dhurandharo thayā.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān lavaṇāṅkushanun rām-lakṣhmaṇ sāthe yuddha
varṇavatun ekaso bījun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekaso trījun parva
(rām–lakṣhmaṇano lavaṇ–aṅkush sāthe parichay)
pachhī gautam svāmī kahe chhe ke he shreṇik! have je hakīkat banī te sāmbhaḷo.
anaṅgalavaṇanā sārathi rājā vajrajaṅgh ane madanāṅkushanā rajā pr̥uthu chhe. rāmanā sārathi
kr̥utāntavakra ane lakṣhmaṇanā virādhit. shrī rāme vajrāvarta dhanuṣhya chaḍāvī kr̥utāntavakrane kahyun have
tame shīghra ja shatru par rath chalāvo, ḍhīl na karo tyāre teṇe kahyun ke he dev! ā ghoḍā
naravīranān bāṇothī jarjarit thaī gayā chhe, enāmān tej nathī, jāṇe ke ūṅghī gayā chhe, te
turaṅg lohīnī dhārāthī dharatīne raṅge chhe, jāṇe ke potāno anurāg prabhune dekhāḍe chhe ane
mārī bhujā enān bāṇothī bhedāī gaī chhe, bakhtar tūṭī gayun chhe. tyāre shrī rāme kahyun ke
mārun dhanuṣhya paṇ yuddhakārya karavā ashakta evun thaī gayun chhe ke jāṇe chitranun dhanuṣhya hoy
ane ā mūshaḷ paṇ kāryarahit thaī gayun chhe. durnivār je shatrurūp gajarāj tene māṭe
aṅkush samān ā haḷ paṇ shithil banyun chhe. shatrunā pakṣhane māṭe bhayaṅkar mārān amodya
shastro jemanī hajār hajār yakṣho rakṣhā kare chhe te shithil thaī gayā chhe, shatru par chāle
evun shastronun sāmarthya rahyun nathī. gautam svāmī kahe chhe-he shreṇik! jevān anaṅgalavaṇanī
āgaḷ rāmanān shastro nirarthak thaī gayā chhe tevān ja madanāṅkushanī āgaḷ lakṣhmaṇanān
shastro kāryarahit thaī gayā chhe. te banne bhāī to jāṇe chhe ke ā rām-lakṣhmaṇ to
amārā pitā ane kākā chhe tethī teo to emanun sharīr bachāvīne bāṇ chalāve chhe ane
ā temane oḷakhatā nathī tethī shatru samajīne bāṇ chalāve chhe. lakṣhmaṇ divyāstranun
sāmarthya temanā par chālatun nathī em jāṇīne shar, chakra, khaḍga, aṅkush chalāvatā hatā tethī

Page 573 of 660
PDF/HTML Page 594 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso trījun parva pa73
aṅkushe vajradaṇḍathī lakṣhmaṇanān āyudho niṣhphaḷ karyān ane rāme chalāvelān āyudhone lavaṇe
niṣhphaḷ karyān. pachhī lavaṇe rām taraph shel pheṅkī ane aṅkushe lakṣhmaṇ par. te evī
nipuṇatāthī prahār karyo hato ke bannene marmasthān par na vāge, sāmānya choṭ lāgī.
lakṣhmaṇanā netra pharavā lāgyān tethī virādhite rath ayodhyā taraph pheravyo. pachhī lakṣhmaṇe
sachet thaīne krodhathī virādhitane kahyun ke he virādhit! ten shun karyun? māro rath pāchho
vāḷ‌yo? have pharīthī rathane shatrunī sāme lyo, raṇamān pīṭh na batāvāy. shūravīrone shatrunī
sāme maraṇ sārun, paṇ pīṭh batāvavī e mahānindya chhe. evun karma shūravīrone yogya nathī.
je dev ane manuṣhyothī prashansāyogya hoy te kāyaratāne kem bhaje? hun dasharathano putra
rāmano bhāī, vāsudev, pr̥ithvī par prasiddha, saṅgrāmamān pīṭh kem batāvun? āthī virādhite
rathane yuddha sanmukh karyo. lakṣhmaṇ ane madanāṅkush vachche tumul yuddha thayun. lakṣhmaṇe krodhathī
mahābhayaṅkar chakra hāthamān līdhun, te jvāḷārūp dekhī na shakāy tevun grīṣhmanā sūrya jevun aṅkush
par chalāvyun. te aṅkush samīpe pahoñchatān prabhāvarahit thaī gayun ane pāchhun pharīne lakṣhmaṇanā
hāthamān āvyun. lakṣhmaṇe pharīvār chakra chalāvyun te paṇ pāchhun āvyun. ā pramāṇe vāramvār
pāchhun āvyun. pachhī aṅkushe hāthamān dhanuṣh līdhun. te vakhate aṅkushane atyant tejasvī joīne
lakṣhmaṇanā pakṣhanā badhā sāmanto āshcharya pāmyā. ā mahāparākramī ardhachakravartī janmyo;
lakṣhmaṇe koṭishilā upāḍī hatī; temane evo vichār āvyo ke muninān vachan,
jinashāsananun kathan, bījī rīte kem thāy? lakṣhmaṇe paṇ manamān mānī līdhun ke ā
baḷabhadra nārāyaṇ janmyā chhe, āthī pote lajjit thaī yuddhanī kriyāthī shithil thayā.
pachhī lakṣhmaṇane shithil joī nāradanā kahevāthī siddhārthe lakṣhmaṇanī pāse jaīne kahyun
ke vāsudev tame ja chho, jinashāsananān vachan sumeruthī paṇ ati nishchaḷ hoy chhe. ā
kumār jānakīnā putra chhe. e garbhamān hatā tyāre jānakīne vanamān tajī hatī. te tamārān
aṅg chhe, tethī emanā upar chakrādik shastra chāle nahi. pachhī lakṣhmaṇe banne kumāronā
vr̥uttānt sāmbhaḷī, harṣhit thaī hāthamānthī hathiyār heṭhā mūkī dīdhān., bakhtar dūr karyun, sītānā
duḥkhathī ānsu pāḍavā lāgyān ane temanān netra pharavā lāgyā. rām shastra pheṅkī bakhtar
utārī mohathī mūrchchhit thayā, temane chandan chhāṇṭī sachet karyā. pachhī snehathī bharyā putro
pāse chālyā. putra rathamānthī utarī hāth joḍī, shir namāvī pitānā pagamān paḍayā. shrī
rām snehathī dravībhūt thayā, putrone hr̥uday sāthe chāmpī vilāp karavā lāgyā. rām kahe chhe-
arere, putro! mandabuddhivāḷā men garbhamān rahelā tamane sītā sahit bhayaṅkar vanamān tajyā,
tamārī mātā nirdoṣh chhe. arere putro! koī mahān puṇyathī mane tamārā jevā putro maḷ‌yā,
te udaramān hatā tyāre bhayaṅkar vanamān kaṣhṭa pāmyā. he vatsa! ā vajrajaṅgh vanamān na āvat
to hun tamārā mukharūp chandramāne kem joī shakat? he bāḷako! ā divya amodh shastrothī
tame na haṇāyā te puṇyanā udayathī devoe sahāy karī. arere, mārā aṅgamānthī utpanna
thanār! mārān bāṇathī vīndhāīne tame raṇakṣhetramān paḍayā hot to jānakī shun

Page 574 of 660
PDF/HTML Page 595 of 681
single page version

background image
pa74 ekaso trījun parva padmapurāṇ
karat? badhān duḥkhomān gharamānthī bahār kāḍhavānun duḥkh sauthī moṭun chhe. tamārī mātā
guṇavān, vratī, pativratā chhatān men tene vanamān tajī ane tamārā jevā putra garbhamān hatā.
ā kām men sāv samajyā vinā karyun. kadāch yuddhamān tamārun avasān thayun hot to mane
chokkas khātarī chhe ke shokathī vihvaḷ jānakī jīvat nahi. rāme ā pramāṇe vilāp karyo.
pachhī kumāroe vinayathī lakṣhmaṇane praṇām karyā. lakṣhmaṇe sītānā shokathī vihvaḷ thaī,
ānsu vahāvatān snehathī banne kumārone chhātīe lagāḍayā. shatrudhna ādi ā samāchār
sāmbhaḷī tyān āvyā, kumāroe temano yathāyogya vinay karyo. te hr̥uday sāthe bheṭīne
maḷ‌yā, paraspar atyant prem utpanna thayo. banne senānā māṇaso paraspar hetathī maḷ‌yā,
kem ke jo svāmīne sneh thāy to sevakone paṇ thāy. sītā putronun māhātmya joī ati
harṣha pāmī vimānamārge pāchhī puṇḍarikapur gaī. bhāmaṇḍaḷ vimānamānthī ūtarī snehabharyo,
ānsu sārato bhāṇejone maḷ‌yo, khūb harṣha pāmyo. hanumān paṇ premapūrvak hr̥uday sāthe
bheṭīne maḷ‌yā ane vāramvār kahyun, sārun thayun, sārun thayun. vibhīṣhaṇ, sugrīv, virādhit badhā
ja kumārone maḷ‌yā, paraspar hitanī vāto thaī, bhūmigocharī ane vidyādhar badhā ja
maḷ‌yā. devo paṇ āvyā, badhāne ānand thayo. rām putrone meḷavīne atiānand pāmyā.
ākhī pr̥ithvī maḷavā karatāny putralābhane adhik mānyo. rāmano harṣha kahī shakāy tem
nathī. vidyādharīo ākāshamān nr̥itya karavā lāgī. bhūmigocharī strīo pr̥ithvī par nr̥itya
karatī hatī. lakṣhmaṇe potāne kr̥utārtha mānyā, jāṇe ke ākho lok jītī līdho. harṣhathī
temanī āṅkho khīlī ūṭhī hatī. rāme manamān vichāryun ke hun sagar chakravartī samān chhun ane
banne putro bhīm ane bhagīrath samān chhe. rāmane vajrajaṅgh par khūb prem thayo. temaṇe
kahyun ke tame mārā māṭe bhāmaṇḍaḷ samān chho. ayodhyāpurī to pahelethī ja svargapurī jevī
hatī ane kumāronā āvavāthī ati shobhāyamān banī-jem sundar strī saheje ja shobhe
chhe ane shrr̥uṅgārādi kare tyāre atyant shobhe chhe. shrī rām-lakṣhmaṇ ane banne putro sāthe
puṣhpak vimānamān birājyā. sūrya jevī jyotivāḷā rām-lakṣhmaṇ ane banne kumāro
adbhut ābhūṣhaṇ paherī jāṇe sumerunā shikhar par mahāmegh vījaḷīnā chamakārā sahit
rahyā hoy tevā shobhe chhe.
bhāvārtha–vimān te sumerunun shikhar ane lakṣhmaṇ mahāmeghanun svarūp ane rām tathā
banne putro te vījaḷī samān bhāsatā hatā. e vimānamān besī nagaranī bahār udyānamān
jinamandiranān darshan karavā gayā. nagaranā koṭ par ṭhekaṭhekāṇe dhajā chaḍāvī chhe, je jotān
jotān anek rājāo sāthe jāy chhe, strīo jharukhāmān besī temane joī rahī chhe. lavaṇ-
aṅkushane jovānun badhāne kutūhal chhe, netrarūp añjalithī lavaṇ-aṅkushanī sundaratārūp
amr̥utanun pān kare chhe, paṇ tr̥upta thatā nathī. nagaramān strī-puruṣhonī evī bhīḍ chhe ke
koīnā hār-kuṇḍaḷ dekhātān nathī. strīo paraspar vāto kare chhe. koī kahe chhe-he mātā,
jarāk mukh ā taraph karo, mane kumārone jovānun kautūk chhe, he akhaṇḍ kautūk! te to ghaṇī
vār sudhī joyā, have amane jovā do, tārun shir

Page 575 of 660
PDF/HTML Page 596 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chothun parva pa7p
nīchun kar, jethī amane dekhāy, ūñchun māthun shā māṭe karī rahī chho? koī kahe chhe-tārā
shiranā kesh vikharāī gayā chhe tene sarakhā kar. koī kahe chhe-he chañchaḷ chittavāḷī! tun shā
māṭe amārā prāṇone pīḍā upajāve chhe? tun jotī nathī ke ā garbhavatī strī ūbhī chhe,
pīḍit chhe. koī kahe chhe-jarā āghī jā, shun achetan thaī gaī chhe, kumārone jovā detī
nathī. ā banne rāmachandranā putro rāmadevanī pāse beṭhā chhe, temanā lalāṭ aṣhṭamīnā chandra
samān chhe. koī pūchhe chhe-āmān lavaṇ koṇ ane aṅkush koṇ? ā to banne sarakhā lāge
chhe. tyāre koī kahe chhe-ā lāl vastra paheryun chhe te lavaṇ chhe ane ā līlun vastra paheryun
chhe te aṅkush chhe. jemaṇe ā putrone janma āpyo te mahāpuṇyavatī sītāne dhanya chhe. koī
kahe chhe-dhanya chhe te strī, jeṇe āvā pati meḷavyā chhe. strīo ekāgrachittathī ā pramāṇe
vāto kare chhe. saunun chitta kumārone jovāmān chhe. khūb bhīḍ thaī gaī. te bhīḍamān koīnā
gāl par koīnā karṇābharaṇanī aṇī vāgī, paṇ tene khabar na paḍī. koīnī kāñchīdām
jatī rahī tenī khabar na paḍī, koīnā motīnā hār tūṭayā ane motī vikharāī gayā,
jāṇe kumār āvyā tethī ā puṣhpa varase chhe. koīnī netronī palak biḍātī nathī, savārī
dūr chālī gaī to paṇ te taraph jue chhe. nagaranī uttam strīorūpī vel parathī
puṣhpavr̥uṣhṭi thaī ane puṣhponī makarandathī mārga suvāsit banī gayo chhe. shrī rām khūb
shobhā pāmyā, putro sahit vananān chaityālayonān darshan karī potānā mahelamān āvyā.
potānā pyārā putronā āgamananā utsāhathī mahel sukharūp banī gayo chhe tenun varṇan
kyān sudhī karīe? puṇyarūpī sūryanā prakāshathī jemanān manakamaḷ khīlyān chhe evā manuṣhya
adbhut sukh pāme chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān lavaṇāṅkushanā meḷāpanun varṇan
karanār ekaso trījun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekaso chothun parva
(sītānā shīlanī parīkṣhā māṭe tene agnikuṇḍamān praveshavānī rāmanī āgnā)
pachhī vibhīṣhaṇ, sugrīv ane hanumāne maḷīne rāmane vinantī karī ke he nāth!
amārā upar kr̥upā karo, amārī vinantī māno, jānakī duḥkhī rahe chhe tethī tene ahīn
lāvavānī āgnā karo tyāre rām dīrgha uṣhṇa nisāso nākhīne kṣhaṇamātra vichārīne bolyā
ke hun sītāne doṣharahit mānun chhun, tenun chitta uttam chhe. parantu lokāpavādathī tene gharamānthī
kāḍhī chhe, have tene kevī rīte bolāvun? tethī lokone pratīti upajāvīne jānakī āve to
amāro ane teno sahavās thaī shake, anyathā kevī rīte thāy? tethī badhā deshanā
rājāone bolāvo, badhā bhūmigocharī ane

Page 576 of 660
PDF/HTML Page 597 of 681
single page version

background image
pa76 ekaso chothun parva padmapurāṇ
vidyādharo āve, badhānā dekhatā sītā shapath laīne shuddha thaī mārā gharamān pravesh kare. jem
shachi indranā gharamān pravesh kare. tyāre badhāe kahyun ke āp jem āgnā karasho te pramāṇe
ja thashe. pachhī badhā deshanā rājāone bolāvavāmān āvyā. te bāḷ, vr̥uddha, strī, parivār
sahit ayodhyā nagaramān āvyā. jeṇe sūryane paṇ joyo nahoto, gharamān ja rahetī evī
strīo paṇ āvī. bījā lokonī to shī vāt? anek prasaṅgonā jāṇanār vr̥uddho deshamān
je agraṇī hatā te badhā deshamānthī āvyā. koī ghoḍā par besīne, koī rathamān besīne,
koī pālakhī ke anek prakāranān vāhano dvārā āvyā. vidyādharo ākāshamārge vimānamān
besīne āvyā ane bhūmigocharī jamīnamārge āvyā jāṇe ke jagat jaṅgam thaī gayun.
rāmanī āgnāthī je adhikārī hatā temaṇe nagaranī bahār lokone rahevā māṭe tambu ūbhā
karāvyā ane anek vishāḷ mahelo banāvyā. tenā majabūt thāmbhalā upar ūñchā maṇḍapo,
vishāḷ jharukhā, sundar jāḷīo goṭhavī, jemān strīo ane puruṣho bhegā thayā. puruṣho
yogya sthāne beṭhā, saune sītānā shapath letī vakhatanun drashya jovānī abhilāṣhā hatī.
jeṭalā māṇaso āvyā te badhānī sarva prakāranī mahemānagati rājyanā adhikārīoe
karī. badhāne shayyā, āsan, bhojan, tāmbul, vastra, sugandh, māḷādik badhī sāmagrī
rājadvārethī pahoñchī, badhānī sthiratā karavāmān āvī. rāmanī āgnāthī bhāmaṇḍaḷ,
vibhīṣhaṇ, sugrīv, hanumān, virādhit, ratnajaṭī e moṭā moṭā rājāo ākāshamārge
kṣhaṇamātramān puṇḍarikapur gayā. te badhī senāne nagaranī bahār rākhī pote jyān jānakīne
rākhī hatī tyān āvyā, jay jay shabda bolīne puṣhpāñjali chaḍāvīne charaṇomān praṇām karī
ativinayapūrvak āṅgaṇāmān beṭhā. tyāre sītā ānsu sāratī potānī nindā karavā lāgī-
durjanonān vachanarūp dāvānaḷathī mārān aṅg bhasma thaī gayā chhe te kṣhīrasāgaranā
jaḷasīñchanathī paṇ shītaḷ thāy tem nathī. tyāre temaṇe kahyun ke he devī! bhagavatī! have
āp shok tajo. āpanā manamān samādhān karo. ā pr̥ithvī par evo koṇ manuṣhya chhe je
āpano apavād kare evun koṇ chhe je pr̥ithvīne paṇ chalit kare? ane agninī shikhāne
pīve tathā sumerune ūñchakavāno udyam kare, jībhathī sūryachandrane chāṭe? evo koī nathī.
āpanā guṇarūp ratnonā parvatane koī chalāvī shake nahi. je tamārā jevī mahāsatīonī
nindā kare tenī jībhanā hajār ṭukaḍā kem na thaī jāy? je koī bharatakṣhetramān apavād
karashe te duṣhṭono ame sevako mokalī nāsh karīshun. je vinayī tamārā guṇ gāvāmān
anurāgī chhe temanān gharomān ratnavr̥uṣhṭi karīshun. ā puṣhpak vimān shrī rāmachandre mokalyun chhe.
temān ānandapūrvak besī ayodhyā taraph gaman karo. jem chandrakaḷā vinā ākāsh na shobhe,
dīpak vinā ghar na shobhe, shākhā vinā vr̥ukṣha na shobhe tem ākho desh, nagar ane shrī
rāmanun ghar tamārā vinā shobhatun nathī. he rājā janakanī putrī! āje rāmanun mukhachandra
juo. he pativrate! tamāre patinun vachan avashya mānavun. jyāre temaṇe ām kahyun tyāre
sītā mukhya sahelīone laī puṣhpak vimānamān ārūḍh thaī. shīghra sandhyānā samaye āvī.
sūryāsta thaī gayo

Page 577 of 660
PDF/HTML Page 598 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chothun parva pa77
tethī mahendroday nāmanā udyānamān rātri vitāvī. pahelān rām sahit ayodhyā āvatī
vakhate je van manohar lāgyun hatun te have rām vinā ramaṇīy na lāgyun.
pachhī sūryoday thayo, kamaḷo khīlyān. jem rājānā kiṅkaro pr̥ithvī par phare tem sūryanān
kiraṇo pr̥ithvī par phelāī gayā. jem shapathathī apavād dūr thāy tem sūryanā pratāpathī
andhakār dūr thayo. tyāre sītā uttam strīo sāthe hāthaṇī par besī rām pāse chālī,
jenī prabhā mananī udāsīnatāthī haṇāī gaī chhe to paṇ bhadra pariṇām rākhanārī atyant
shobhatī hatī. jem chandramānī kaḷā tārāothī maṇḍit shobhe chhe tem sakhīothī vīṇṭaḷāyelī
sītā shobhe chhe. ākhī sabhāe vinay sahit sītāne joī vandan karyā. e pāparahit,
dhairya rākhanārī rāmanī pativratā sabhāmān āvī. rām samudra samān kṣhobh pāmyā. sītānā
javāthī loko viṣhādathī gherāyelā hatā ane kumāronā pratāp joī āshcharyathī bharāī gayā.
sītānā āvavāthī harṣhabharyā āvā shabdo bolyā-he mātā! sadā jayavant ho, ānand
pāmo, vr̥uddhi pāmo, phūlophaḷo. dhanya chhe ā rūpane, dhanya ā dhairyane, dhanya ā satyane,
dhanya ā prakāsh, dhanya ā bhāvukatā, dhanya ā gambhīratā, dhanya ā nirmaḷatā. āvān
vachan samasta strīpuruṣhanā samudāyamānthī āvyān. ākāshamān vidyādharo, bhūmigocharīo
atyant kautukapūrṇa, palakarahit sītānān darshan karavā lāgyā. paraspar bolatā hatā ke
pr̥ithvīnā puṇyanā udayathī janakasutā pāchhī āvī. keṭalāk tyān shrī rām taraph jue chhe
jem devo indra taraph jue, rāmanī pāse beṭhelā lavaṇ ane aṅkushane joī paraspar kahe
chhe-ā kumār rām jevā ja chhe. koī lakṣhmaṇ taraph jue chhe, je shatruonā pakṣhano kṣhay
karavāne samartha chhe. koī bhāmaṇḍaḷ taraph, koī shatrudhna taraph, koī hanumān taraph, koī
vibhīṣhaṇ taraph, koī virādhit taraph, koī sugrīv taraph nīrakhe chhe ane koī āshcharya
pāmī sītā taraph jue chhe.
pachhī jānakī rāmane joī potāne viyogasāgaranā antane pāmelī mānavā lāgī.
jyāre sītā sabhāmān āvī tyāre lakṣhmaṇe ardhya āpī namaskār karyā. ane badhā
rājāoe praṇām karyā. sītā utāvaḷathī pāse āvavā lāgī tyāre rām joke kṣhobh
pāmyā chhe to paṇ krodhathī manamān vichāravā lāgyā ke āne vanamān mūkī hatī te mārā
manane haranārī pharī āvī. juo, ā mahādhīṭh chhe, men tajī to paṇ mārā pratye anurāg
chhoḍatī nathī? rāmanī āvī cheṣhṭā joīne mahāsatī chittamān udās thaī vichāravā lāgī-
mārā viyogano ant āvyo nathī, mārun manarūp jahāj viraharūp samudranā tīre āvī
tūṭī javānun hoy tem lāge chhe. āvī chintāthī vyākuḷ thaī paganā aṅgūṭhāthī jamīn
khotaravā lāgī. baḷadevanī pāse bhāmaṇḍaḷanī bahen indra āgaḷ sampadā jevī shobhe chhe.
tyāre rāme kahyun-he sīte! mārī pāse kem ūbhī chhe? tun dūr jā, hun tane jovāno anurāg
rākhato nathī, mārī āṅkh madhyāhnanā sūryane ane āshīviṣh sarpane joī shake, parantu
tārā sharīrane joī shakatī nathī. tun ghaṇā mahinā rāvaṇanā gharamān rahī,

Page 578 of 660
PDF/HTML Page 599 of 681
single page version

background image
pa78 ekaso chothun parva padmapurāṇ
have tane gharamān rākhavī e mārā māṭe shun uchit chhe? tyāre jānakī bolī tamārun chitta
atinirday chhe, mahāpaṇḍit hovā chhatān paṇ tame mūḍh lokonī jem māro tiraskār karyo te
shun uchit chhe? garbhavatī mane jinadarshananī abhilāṣhā thaī hatī ane tame kuṭilatāthī
yātrānun nām laīne mane viṣham vanamān pheṅkī dīdhī, e shun uchit hatun? mārun kumaraṇ thayun
hot, hun kugatimān gaī hot, to tethī tamane kaī siddhi maḷat? jo tamārā manamān tajī
devāno bhāv hot to tamāre mane āryikāonī samīp mūkī devī hatī. anāth, dīn,
daridrī, kuṭumbarahit, mahāduḥkhīnān duḥkh dūr karavāno upāy jinashāsananun sharaṇ chhe, enā
jevun bījun kāī uttam nathī. he padmanābh! tame karavāmān to kāī kachāsh rākhī nathī, have
prasanna thāv, āgnā karo te pramāṇe karun. ām kahīne duḥkhathī bharelī te rovā lāgī.
tyāre rām bolyā-hun jāṇun chhun ke tamārun shīl nirdoṣh chhe ane tame niṣhpāp aṇuvratanī
dhārak, mārī āgnākāriṇī chho, tamārā bhāvonī shuddhatā hun sārī rīte jāṇun chhun, parantu ā
jagatanā loko kuṭil svabhāvavāḷā hoy chhe. temaṇe nirarthak tāro apavād karyo chhe tethī
emano sandeh maṭe ane emane yathāvat pratīti āve tem kar. tyāre sītāe kahyun-āp
āgnā karo te mane mānya chhe. jagatamān jeṭalā prakāranā divya shapath chhe te badhā laīne
pr̥ithvīno sandeh dūr karun. he nāth! viṣhamān mahāviṣh kāḷakūṭ chhe jene, sūṅghatān āviṣh sarpa
paṇ bhasma thaī jāy chhe te hun pīun, agninī viṣham jvāḷāmān hun pravesh karun, āp je
āgnā karo te pramāṇe hun karun, ekād kṣhaṇ vichārīne rām bolyā-agnikuṇḍamān pravesh karo.
sītāe atyant harṣhathī kahyun ke e mane pramāṇ (mānya) chhe. tyāre nārad manamān vichāravā
lāgyā ke ā to mahāsatī chhe, parantu agnino sho bharoso? eṇe mr̥utyun ja svīkāryun chhe.
bhāmaṇḍaḷ, hanumānādik atyant kopathī pīḍit thayā ane lavaṇ-aṅkush mātāno agnimān
pravesh karavāno nishchay jāṇī ativyākuḷ thayā. sidhdhārthe banne hāth ūñchā karīne kahyun, he
rām! devothī paṇ sītānā shīlano mahimā kahī na shakāy to manuṣhya to shun kahe? kadāch
sumeru pātāḷamān pravesh kare ane badhā ja samudro sukāī jāy to paṇ sītānun shīlavrat
chalāyamān na thāy. kadāch chandrakiraṇ uṣhṇa thāy ane sūryakiraṇ shītaḷ thāy to paṇ
sītāne doṣh na lāge. men vidyānā baḷe pāñch sumeru par tathā je shāshvat-ashāshvat kr̥utrim
ane akr̥utrim chaityālayo chhe tyān badhe jinavandanā karī chhe. he padmanābh! sītānā vratano
mahimā men ṭhekaṭhekāṇe munionā mukhe sāmbhaḷ‌yo chhe. tethī tame mahāvichakṣhaṇ chho. ā
mahāsatīne agnipraveshanī āgnā na karo. ākāshamān vidyādharo, pr̥ithvī par bhūmigocharī,
badhā ek ja vāt kahetā hatā he dev! prasanna thaī saumyatā dhāraṇ karo. he nāth! agni
samān kaṭhor chitta na karo. sītā satī chhe, sītā anyathā nathī, je mahāpuruṣhonī rāṇī
hoy te kadī paṇ vikārarūp na thāy. prajānā badhā ja māṇaso paṇ e ja vāt kahevā
lāgyā ane vyākuḷ thayā. āṅkhamānthī ānsunā moṭān moṭān ṭīpān paḍavā lāgyā.

Page 579 of 660
PDF/HTML Page 600 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chothun parva pa79
tyāre rāme kahyun ke tame āṭalā dayāḷu chho to pahelān apavād kem karyo? rāme
sevakone āgnā karī-ek traṇaso hāth choras vāv khodo ane sūkān lākaḍān, chandan ane
kr̥iṣhṇāguruthī te bharo, temān agni saḷagāvo, sākṣhāt mr̥utyunun svarūp karo. kiṅkaroe
āgnāpramāṇ kodāḷīthī khodī agnivāpikā banāvī ane te ja rātre mahendroday nāmanā
udyānamān sakaḷabhūṣhaṇ munine pūrva veranā yogathī atiraudra vidyutvakra nāmanī rākṣhasīe
upasarga karyo te muni atyant upasarga jītī kevaḷagnān pāmyā.
(sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnā pūrvabhav ane veranun kāraṇ)
ā kathā sāmbhaḷī shreṇike gautam svāmīne pūchhayun-he prabho! rākṣhasī ane muni vachche
pūrvanun ver kevī rīte thayun? gautam svāmīe javāb āpyo-he shreṇik! sāmbhaḷ,
vijyārdhagirinī uttar shreṇīmān guñj nāmanun nagar hatun. tyān sinhavikram rāṇīnā putra
sakaḷabhūṣhaṇane āṭhaso strīo hatī, temān mukhya kiraṇamaṇḍalā hatī. ek divas teṇe potānī
shokayanā kahevāthī potānā māmānā putra hemashikhanun rūp chitrapaṭamān doryun te joīne
sakaḷabhūṣhaṇe kop karyo. tyāre badhī strīoe kahyun e ame dorāvyun chhe, eno koī doṣh
nathī. āthī sakaḷabhūṣhaṇ kop tyajī prasanna thayā. ek divas ā pativratā kiraṇamaṇḍalā
pati sāthe sūtī hatī ke pramādathī babaḍī ane hemashikh nāmano uchchār karyo. have ā to
nirdoṣh, ane hemashikh pratye bhāī jevī buddhi hatī, ane sakaḷabhūṣhaṇe bījo bhāv vichāryo,
rāṇī pratye gusso karī vairāgya pāmyā. rāṇī kiraṇamaṇḍalā paṇ āryikā thaī. parantu tenā
manamān pati pratye dveṣhabhāv rahyo ke āṇe mane jūṭho doṣh lagāḍīne kalaṅkit karī. te marīne
vidyadvak nāmanī rākṣhasī thaī te pūrvanā verathī sakaḷabhūṣhaṇ muni āhār māṭe jatān tyāre te
antarāy karatī, koī vār matta hāthīonān bandhan toḍāvī nākhatī tethī hāthī gāmamān
upadrav karatā ane āmane antarāy thato. koī vār e āhār māṭe jatān tyān āg
lagāḍī detī. koī vār dhūḷanī vr̥uṣhṭi karatī, ītyādi jātajātanā antarāy karatī. koī vār
ashvanun koī vār vr̥uṣhabhanun rūp laī temanī sāme āvatī. koī vār mārgamān kāṇṭā pātharatī
em ā pāpiṇī kucheṣhṭā karatī. ek divas svāmī kāyotsarga dhāraṇ karīne ūbhā hatā
ane eṇe avāj karyo ke ā chor chhe tethī eno avāj sāmbhaḷī, duṣhṭoe pakaḍīne temanun
apamān karyun. pachhī uttam puruṣhoe temane chhoḍāvyā. ek divas e āhār laīne jatā
hatā tyāre te pāpiṇī rākṣhasīe koī strīno hār laīne temanā gaḷāmān nākhī dīdho ane
būmo pāḍī ke ā chor chhe, hār laī jāy chhe. loko būmo sāmbhaḷī āvī pahoñchyā, emane
pīḍā āpīne pakaḍī līdhā. bhalā māṇasoe temane chhoḍāvyā. ā pramāṇe krūr chittavāḷī,
dayārahit strī pūrvanā verathī munine upadrav karatī. gaī rātrie te pratimāyog dhāraṇ
karīne mahendroday nāmanā udyānamān birājatā hatā tyāre rākṣhasīe raudra upasarga karyo, vyantar
dekhāḍayā; hāthī, sinh, vāgh, sarpa dekhāḍayā, rūpaguṇamaṇḍit nānā prakāranī strīo dekhāḍī,
jātajātanā upadrav karyā, parantu