Padmapuran-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Parva 105 - Sitano agnikundma pravesh aney shilna mahatmaythi tenu sarovarrup thavu; Parva 106 - Ram, Laxman, Ravan, Sita adina purvabhav.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 31 of 35

 

Page 580 of 660
PDF/HTML Page 601 of 681
single page version

background image
pa80 ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
muninun man ḍagyun nahi ane temane kevaḷagnān upajyun. te kevaḷagnānano mahimā karī darshan
māṭe indrādik devo, kalpavāsī, bhavanavāsī, vyantar, jyotiṣhī manohar vāhanomān besīne
āvyā. devonī asavārīmān tiryañchanun rūp devo ja le chhe. ākāshamārge mahān vibhūti
sahit sarva dishāmān udyot karatā te āvyā. mukuṭ, hār, kuṇḍaḷ ādi anek ābhūṣhaṇothī
shobhit sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnā darshane āvyā. pavanathī jemanī dhajāo pharaphare chhe evī
apsarāo ayodhyāmān āvī. mahendroday udyānamān birājatā sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnā
charaṇāravindamān jemanun man lāgyun chhe evā te sau pr̥ithvīnī shobhā dekhatā ākāshamānthī
nīche ūtaryā. tyān sītānā shapath māṭe taiyār thato agnikuṇḍ joī meghaketu nāmanā deve
indrane pūchhayun-he devendra! mahāsatī sītāne upasarga āvyo chhe. ā mahāshrāvikā pativratā
atinirmaḷ chittavāḷī chhe. ene āvo upadrav kem hoy? tyāre indre āgnā karī ke he
meghaketu! hun sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnā darshan karavā jāun chhun ane tun mahāsatīno upasarga dūr
karaje. ā pramāṇe āgnā karī indra to mahendroday nāmanā udyānamān kevaḷīnān darshan māṭe
gayā ane meghaketu sītā māṭe taiyār karel agnikuṇḍ upar āvī ākāshamān vimānamān
rahyo. te dev ākāshamānthī sūrya sarakhā dedīpyamān shrī rām taraph jue chhe. rām atisundar
sarva jīvonān manane hare chhe.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnā darshane
āvatān devonun varṇan karanār ekaso chāramun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekaso pāñchamun parva
(sītāno agnikuṇḍamān pravesh ane shīlanā māhātmyathī tenun sarovararūp thavun)
pachhī shrī rām te agnikuṇḍane joīne manamān vyākuḷ banī vichāre chhe ke have ā
kāntāne kyān joīsh? e guṇonī khāṇ, ati lāvaṇyavatī, shīlarūp vastrathī maṇḍit,
mālatīnī māḷā samān, sugandh sukumār sharīravāḷī agninā sparshamātrathī ja bhasma
thaī jashe. jo e rājā janakane tyān janmī na hot to sārun hatun. ā lokāpavād ane
agnimān maraṇ to na thāt, enā vinā mane kṣhaṇamātra paṇ sukh nathī, enī sāthe
vanamān vās sāro ane enā vinā svargano vās paṇ sāro nathī. e shīlavatī param
shrāvikā chhe, ene maraṇano bhay nathī. ā lok, paralok, maraṇ, vedanā, akasmāt,
asharaṇ, chorī ā sāt bhayathī rahit samyagdarshan tene draḍh chhe, e agnimān pravesh karashe,
ane hun rokun to lokamān lajjā upaje. ā loko badhā mane kahī rahyā chhe ke e mahāsatī
chhe, ene agnikuṇḍamān pravesh na karāvo, paṇ men mānyun nahi. siddhārthe hāth ūñchā karī karīne
pokār karyo hato, paṇ men mānyun nahi tethī te paṇ chūp thaī

Page 581 of 660
PDF/HTML Page 602 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa81
gayo. have kayā bahāne ene agnikuṇḍamān praveshatī rokun? athavā jeno je prakāre maraṇano
uday hoy chhe te ja prakāre thāy chhe, ṭāḷ‌yo ṭaḷato nathī, to paṇ eno viyog mārāthī
sahevāshe nahi. ā pramāṇe rām chintā kare chhe. kuṇḍamān agni prajvalit thayo, badhā lokonī
āṅkhamānthī ānsuno pravāh chālyo, dhumāḍāthī andhakār thaī gayo, jāṇe meghamāḷā
ākāshamān phelāī gaī. ākāsh kāḷun banī gayun, agninā dhumāḍāthī sūrya ḍhaṅkāī gayo,
jāṇe sītāno upasarga joī na shakyo tethī dayā lāvīne chhupāī gayo. agni evī
saḷagī ke enī jvāḷā dūr sudhī phelāṇī jāṇe anek sūrya ugyā athavā ākāshamān
pralayakāḷanī sandhyā phūlī. em lāge chhe ke dashe dishā svarṇamay thaī gaī chhe. jāṇe jagat
vījaḷīmay thaī gayun athavā sumeru jītavāne bījo jaṅgam sumeru pragaṭayo. pachhī sītā
ūṭhī. atyant nishchaḷachitta thaī kāyotsarga karī potānā hr̥udayamān shrī r̥uṣhabhādi tīrthaṅkar
birāje chhe temanī stuti karī, siddho ane sādhuone namaskār karī, harivanshanā tilak shrī
munisuvratanāth vīsamā tīrthaṅkar jemanā tīrthamān e upajyā chhe temanun dhyān karī, sarva
prāṇīonun hit karanār āchāryane praṇām karī, sarva jīvone khamāvīne jānakī bolī-
manathī, vachanathī, kāyathī svapnamān paṇ shrī rām vinā bījā puruṣhane men jāṇyo nathī. jo
hun juṭhṭhun bolatī houn to ā agninī jvāḷā kṣhaṇamātramān mane bhasma karī nākho. jo
mārā pativratā bhāvamān ashuddhatā hoy, rām sivāy bījā puruṣhanī men manathī paṇ
abhilāṣhā karī hoy to he vaishvānar! mane bhasma karo. jo hun mithyādarshī, pāpī,
vyabhichāriṇī houn to ā agnithī māro deh baḷī jāv. ane jo hun mahāsatī,
pativratā, aṇuvratadhāriṇī shrāvikā houn to mane bhasma na karasho. ām kahīne namokār
mantra japīne satī sītāe agnivāpikāmān pravesh karyo ane enā shīlanā prabhāvathī
agni hato te sphaṭikamaṇi jevun nirmaḷ jaḷ thaī gayun, jāṇe ke dharatīne bhedīne ā
vāpikā pātāḷamānthī nīkaḷī. jaḷamān kamaḷ khīlī rahyān chhe, bhamarā guñjārav kare chhe,
agninī sāmagrī badhī vilay pāmī, na īndhan, na aṅgārā, jaḷanān phīṇ ūbharāvā
lāgyān ane ati goḷ gambhīr valay thavā lāgyān, jevo mr̥udaṅgano dhvani thāy tevo
avāj jaḷamān thavā lāgyo. jevo kṣhobh pāmelo samudra garjan kare tevo avāj vāpikāmān
thavā lāgyo. pachhī pāṇī ūchhaḷ‌yun, pahelān goṭhaṇ sudhī āvyun, pachhī kamar sudhī āvyun,
nimiṣhamātramān chhātī sudhī āvyun, tyāre bhūmigocharī ḍarī gayā. ākāshamān je vidyādharo
hatā temane paṇ vikalpa upajyo ke joīe, shun thāy chhe? pachhī te jaḷ lokonā kaṇṭh sudhī
āvyun tyāre atyant bhay utpanna thayo, shir upar pāṇī chālyun tyāre khūb ja bhayabhūt
banī gayā. hāth ūñchā karī vastra ane bāḷakone ūñchakīne pokār pāḍavā lāgyā-he devī!
he lakṣhmī! he sarasvatī! he kalyāṇarūpiṇī! amārī rakṣhā karo. he mahāsādhvī, muni samān
nirmaḷ manavāḷī! dayā karo. he mātā! bachāvo, bachāvo, prasanna thāv. jyāre vihvaḷ
janonā mukhamānthī āvā shabda nīkaḷ‌yā tyāre mātānī dayāthī jaḷ aṭakayun, loko bachī
gayā. jaḷamān judī judī jātanān

Page 582 of 660
PDF/HTML Page 603 of 681
single page version

background image
pa8r ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
kamaḷo ṭhekaṭhekāṇe khīlyān. jaḷ shānt thayun. je vamaḷ utpanna thayān hatān te maṭī gayā ane
bhayaṅkar avāj bandh thayo. je jaḷ uchhaḷ‌yun hatun te jāṇe ke vāpīrūp vadhū potānā taraṅgarūp
hāthathī mātānā charaṇayugalane sparshatī hatī. te charaṇo kamaḷanā garbhathī paṇ komaḷ chhe
ane nakhonī jyotithī dedīpyamān chhe. jaḷamān kamaḷ khīlyān tenī sugandhathī bhramar
guñjārav kare chhe te jāṇe saṅgīt kare chhe ane krauñch, chakavā, hans avāj kare chhe. atishay
shobhā banī gaī chhe, maṇisuvarṇanān pagathiyān banī gayā chhe temane jaḷanā taraṅgo sparshe chhe
ane tenā taṭ marakatamaṇithī banelā shobhe chhe. āvā sarovaranī madhyamān ek
sahastradaḷakamaḷ komaḷ vimaḷ praphullit chhe. tenī madhye devoe ratnonān kiraṇothī maṇḍit
sinhāsan rachyun chhe. chandramaṇḍaḷ tulya nirmaḷ tenā par devāṅganāoe sītāne birājamān
karyā ane sevā karavā lāgī. sītā sinhāsan par beṭhī. teno uday atiadbhut ane
shachi samān shobhatī hatī. anek devo charaṇo pāse puṣhpāñjali chaḍāvī dhanya dhanya shabda
kahevā lāgyā. ākāshamānthī kalpavr̥ukṣhanān phūlonī vr̥uṣhṭi karavā lāgyā. jātajātanān dandubhi
vājānnā, avājathī dishāo shabdarūp thaī gaī. guñj jātinān vājintro madhur guñjārav
karavā lāgyān. mr̥udaṅg, ḍhol vāgyān, nādi, kāhal, turahī, karanāl, shaṅkh, vīṇā, bansarī,
tāl, jhāñjh, mañjīrān, jhālar ītyādi anek vājintro vāgyān. vidyādharo nāchavā lāgyā
ane devonā ā pramāṇe avāj āvyā ke shrīmat janakarājānī putrī param udayanī
dharanārī shrīmat rāmanī rāṇī atyant jayavant ho. aho nirmaḷ shīl jenān āshcharyakārī.
āvā shabda sarva dishāomānthī devo dvārā āvavā lāgyā. pachhī banne putra lavaṇ ane
aṅkush, jemanun mātā pratyenun het akr̥utrim chhe te jaḷamān tarīne atiharṣhabharyā mātānī
samīpe āvyā. banne putra banne taraph jaīne ūbhā rahyā, mātāne namaskār karyā eṭale
mātāe bannenā shir par hāth mūkayā. rāmachandra mithilāpurīnā rājānī putrī maithilī
eṭale ke sītāne kamalavāsinī lakṣhmī samān joīne ati anurāgathī pūrṇa tenī samīp
gayā. sītā to jāṇe svarṇanī mūrti chhe, agnimān shuddha thaī chhe, jenun sharīr ati uttam
jyotithī maṇḍit chhe. rām kahe chhe ke he devī, kalyāṇarūpiṇī! uttam jīvothī pūjya adbhut
cheṣhṭā dharanārī sharadanī pūrṇimānā chandramā samān chhe mukh jenun, evī tun mārā par prasanna
thā. have hun kadī evo doṣh nahi karun, jemān tane duḥkh thāy. he shīlarūpiṇī! māro aparādh
kṣhamā kar. māre āṭh hajār strī chhe temān tun shiromaṇi chhe. mane je āgnā karīsh te pramāṇe
karīsh. he mahāmati! men lokāpavādanā bhayathī agnānī thaīne tane kaṣhṭa upajāvyun chhe tenī
kṣhamā āp ane he priye, pr̥ithvī par mārī sāthe yatheṣhṭa vihār kar. ā pr̥ithvī par anek
van, upavan, girithī maṇḍit chhe, dev-vidyādharothī sanyukta chhe. samasta jagat dvārā
ādarapūrvak pūjā pāmī thakī mārī sāthe lokamān svarga samān sukh bhogav. ūgatā sūrya
samān ā puṣhpak vimānamān mārī sāthe besī sumeru parvatanā vanamān jinamandiro chhe tenān
darshan kar. je je sthānomān tārī īchchhā hoy tyān kriḍā kar. he kānte! tun je kahīsh te
pramāṇe ja hun karīsh. tārun vachan

Page 583 of 660
PDF/HTML Page 604 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamu parva pa83
kadī paṇ uthāpīsh nahi. devāṅganā samān vidyādharīothī maṇḍit he buddhivantī! tun aishvaryano
upabhog kar, tārī je abhilāṣhā hashe te tatkāḷ siddha thashe. hun avivekī doṣhanā
sāgaramān magna tārī samīpe āvyo chhun to sādhvī banīne prasanna thā.
tyāre jānakī bolī-tamāro koī doṣh nathī ane lokono doṣh paṇ nathī. mārā
pūrvopārjit ashubh karmanā udayathī ā duḥkh thayun. mane koīnā upar gusso nathī, tame shā
māṭe viṣhād pāmo chho? he baḷadev! tamārā prasādathī svarga samān bhog bhogavyā. have
evī īchchhā chhe ke evo upāy karun, jenāthī strīliṅgano abhāv thāy. ā ati tuchchha
vinashvar bhayaṅkar mūḍhajano dvārā sevya īndriyanā bhogonun shun prayojan chhe? men chorāsī
lākh yonimān anant janmamān khed prāpta karyo chhe. have samasta duḥkhonī nivr̥utti māṭe hun
jineshvarī dīkṣhā dhāraṇ karīsh. ām kahīne navīn ashok vr̥ukṣhanān pallav samān potānā
karathī shiranā kesh kheñchīne rāmanī samīpe mūkayā. te indranīlamaṇi jevā shyām, chīkaṇā,
pātaḷā, sugandhī, vakra, mr̥udu keshane joī rām mohit thaī mūrchchhā pāmyā ane jamīn par
paḍayā. jyān sudhīmān temane sachet karavāmān āvyā tyān sudhīmān sītāe pr̥ithvīmatī
āryikā pāse jaī dīkṣhā laī līdhī. have jene ek vastramātrano ja parigrah chhe, badhā
parigrah tajīne teṇe āryikānān vrat līdhān. mahāpavitratā yukta param vairāgyathī dīkṣhā
līdhī, vratathī shobhatī jagatavandya banī. rām achet thayā hatā te muktāphaḷ ane
malayāgiri chandananā chhaṇṭakāvathī tathā tāḍapatronā paṅkhāthī havā nākhavāthī sachet thayā
tyāre dashe dishāmān jūe chhe ane sītāne na jotān temanun chitta shūnya thaī gayun. shok ane
viṣhādathī yukta te gajarāj par chaḍī sītā pāse chālyā. shir par chhatra phare chhe, chāmar
ḍhoḷāy chhe, devothī maṇḍit indranī peṭhe rājāothī vīṇṭaḷāīne rām chālyā. kamaḷ sarakhā
netravāḷā temaṇe kaṣhāyayukta vachan kahyān, potānā priyajananun mr̥utyu sārun, parantu viyog
sāro nahi. devoe sītānī rakṣhā karī te sārun karyun, paṇ teṇe amane chhoḍavāno vichār
karyo te sārun na karyun. have jo ā dev mārī rāṇī mane pāchhī nahi de to māre ane devone
yudhdha thashe. ā dev nyāyī hovā chhatān mārī strīne hare? āvān avichārī vachan temaṇe
kahyān. lakṣhmaṇ samajāve chhe to paṇ temane samādhān na thayun. krodh sahit shrī rāmachandra
sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnī gandhakūṭīmān gayā. temaṇe dūrathī sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnī gandhakūṭī joī.
kevaḷī sinhāsan par birāje chhe, kevaḷar̥uddhithīyukta anek sūryanī dīptīne dhāraṇ karanār,
pāpane bhasma karavā māṭe sākṣhāt agnirūp, kevaḷagnānanā tejathī param jyotirūp bhāse
chhe, indrādi samasta dev sevā kare chhe, divya dhvani khare chhe, dharmano upadesh apāy chhe, shrī
rām gandhakūṭīne joī shāntachitta thaī hāthī parathī utarī prabhunī samīpamān āvyā, traṇ
pradakṣhiṇā daī hāth joḍī namaskār karyā. kevaḷīnī sharīranī jyotinī chhaṭā rām par paḍī
tethī te ati prakāsharūp thaī gayā. te bhāvasahit namaskār karī manuṣhyonī sabhāmān beṭhā ane
chaturnikāyanā devonī sabhā nānā prakāranān ābhūṣhaṇo paheryān hovāthī evī lāgatī hatī ke

Page 584 of 660
PDF/HTML Page 605 of 681
single page version

background image
pa84 ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
kevaḷīrūp ravinān kiraṇo ja chhe ane rājāonā rājā shrī rāmachandra kevaḷīnī nikaṭ
sumerunā shikharanī pāse kalpavr̥ukṣha jevā shobhe chhe. lakṣhmaṇ narendra, mukuṭ, hār, kuṇḍaḷādithī
vījaḷī sahit shyām ghaṭā jevā shobhe chhe. shatrune jītanārā shatrudhna bījā kuber jevā
shobhe chhe. lavaṇ-aṅkush banne vīr mahādhīr, guṇ saubhāgyanā sthānarūp chandra-sūrya jevā
shobhe chhe. sītā āryikā ābhūṣhaṇādi rahit ek vastramātranā parigrahathī evī shobhe chhe
jāṇe ke sūryanī mūrti shānti pāmī chhe. manuṣhya ane dev badhā ja vinayasahit bhūmi par
besī dharmashravaṇanī abhilāṣhā rākhe chhe. tyān badhā muniomān shreṣhṭha abhayaghoṣh nāmanā
munie sandeharūp ātāpanī shānti arthe kevaḷīne vinantī karī ke he sarvotkr̥uṣhṭa sarvagnadev!
gnānarūp shuddha ātmatattvanun svarūp sārī rīte jāṇavāthī munione kevaḷabodh thāy tenun
varṇan karo. tyāre sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷī yogīshvaronā īshvar karmonā kṣhayanun kāraṇ evā
tattvano upadesh divya dhvanimān kahevā lāgyā. gautam svāmī kahe chhe ke he shreṇik! kevaḷīe
je upadesh āpyo tenun rahasya hun tane kahun chhun. jem samudramānthī koī ek ṭīpun le tem
kevaḷīnī vāṇī to athāh hoy chhe tenā anusāre hun saṅkṣhepamān vyākhyān karun chhun. he bhavya
jīvo! ātmatattva je potānun svarūp chhe te samyagdarshan gnān ānandarūp ane amūrtik,
chidrūp, lokapramāṇ asaṅkhya pradeshī, atindriy, akhaṇḍ, avyābādh, nirākār, nirmaḷ,
nirañjan, paravastuthī rahit, nijaguṇaparyāy, svadravya, svakṣhetra, svakāḷ svabhāvathī
astitvarūp chhe. tenun gnān nikaṭ bhavyane thāy chhe. sharīrādik paravastu asār chhe,
ātmatattva sār chhe te adhyātmavidyāthī prāpta thāy chhe. te badhāne jonār, jāṇanār
anubhavadraṣhṭithī joīe, ātmagnānathī jāṇīe. ane jaḍ, pudgal, dharma, adharma, kāḷ,
ākāsh gneyarūp chhe, gnātā nathī. ā lok anant alokākāshanī madhyamān, anantamān bhāge
rahe chhe. adholok, madhyalok, ūrdhvalok ā traṇ lok chhe. temān sumeru parvatanī jaḍ ek
hajār yojan chhe. tenī nīche pātāḷ lok chhe. temān sūkṣhma sthāvar to sarvatra chhe ane
bādar sthāvar ādhār hoy tyān chhe. vikaḷatray ane pañchendriy tiryañch nathī, manuṣhya nathī.
kharabhāg, paṅkabhāgamān bhavanavāsī dev tathā vyantaronā nivās chhe, tenī nīche sāt narak
chhe temanān nām-ratnaprabhā, sharkarāprabhā, vālukāprabhā, paṅkaprabhā, dhūmaprabhā, tamaḥprabhā ane
mahātamaḥprabhā. ā sātey narakanī bhūmi atyant duḥkh āpanārī sadā andhakārarūp chhe.
chār narakamān te uṣhṇanī bādhā chhe, pāñchamā narakanā upalā traṇ bhāgamān uṣhṇa ane
nīchalā chothā bhāgamān shīt chhe, chhaṭhṭhā narakamān shīt ane sātamā narakamān mahāshīt chhe.
upalā narakamān uṣhṇatā chhe te mahāviṣham ane nīchalā narakamān shīt chhe te ativiṣham chhe.
narakanī bhūmi atyant dussah ane paramadurgam chhe, jyān paru ane rudhirano kādav hoy chhe,
atyant durgandh chhe. shvān, sarpa, mārjār, manuṣhya, khar, turaṅg, ūṇṭanā mr̥ut sharīr saḍī jāy
tenī durgandh karatā asaṅkhyāt guṇī durgandh chhe. bhinna bhinna prakāranān duḥkhonā badhān kāraṇo
chhe. atiprachaṇḍ vikarāḷ pavan vāy chhe jeno bhayaṅkar avāj thāy chhe. je jīv viṣhayakaṣhāy
sanyukta chhe, kāmī chhe, krodhī chhe,

Page 585 of 660
PDF/HTML Page 606 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa8p
pāñch īndriyonā lolupī chhe, te jem loḍhāno goḷo jaḷamān ḍūbe tem narakamān ḍūbe chhe. je
jīvonī hinsā kare, jūṭhun bole, paradhan hare, parastrī seve, mahāārambhī parigrahī hoy te
pāpanā bhārathī narakamān paḍe chhe. manuṣhyadeh pāmīne je nirantar bhogāsakta thayā chhe,
jemanī jībh vashamān nathī, man chañchaḷ chhe te prachaṇḍ karma karanārā narakamān jāy chhe. je pāp
kare, karāve, pāpanī anumodanā kare te sarva ārtaraudradhyānī narakanān pātra chhe. temane
vajrāgninā kuṇḍamān nākhe chhe, vajrāgninā dāhathī baḷatā thakā pokāro kare chhe. jyān
agnikuṇḍamānthī chhūṭe chhe tyān vaitaraṇī nadī taraph shītaḷ jaḷanī īchchhāthī jāy chhe tyān jaḷ
atyant khārun, durgandhavāḷun hoy chhe. tenā sparshathī ja sharīr gaḷī jāy chhe. duḥkhanā bhājan
vaikriyak sharīrathī āyuṣhyaparyant nānā prakāranān duḥkh bhogave chhe. pahelān narakanun utkr̥uṣhṭa
āyuṣhya 1 sāgar, bījānun 3 sāgar, trījānun 7 sāgar, chothānun 10 sāgar, pāñchamānun
17 sāgar, chhaṭhṭhānun rar sāgar ane sātamānun 33 sāgar hoy chhe te pūrṇa thāy tyāre ja
mare chhe, māravāthī maratā nathī. vaitaraṇīnān duḥkhathī ḍarī chhānyo meḷavavā asipatra vanamān
jāy chhe, tyān khaḍga, bāṇ, barachhī, kaṭārī jevān pāndaḍān joradār pavanathī paḍe chhe, temanānthī
temanān sharīr chhinnabhinna thaī jāy chhe, pachhāḍ khāīne jamīn par paḍe chhe. koīvār
temane kumbhipākamān pakāve chhe, koī vār māthun nīche ane pag ūñchā rākhīne laṭakāve chhe,
mogarīthī māre chhe, kuhāḍāthī kāpe chhe, karavatathī vahere chhe, ghāṇīmān pīle chhe, jātajātanān
chhedanabhedan kare chhe. ā nārakī jīv atidīn tarasathī pīvānun pāṇī māge chhe tyāre
tāmbāno ukāḷel ras pīvaḍāve chhe. te kahe chhe, amane taras nathī, amāro pīchho chhoḍo
tyāre parāṇe temane pachhāḍīne sāṇasīthī moḍhun phāḍīne mārī mārīne pīvaḍāve chhe. kaṇṭh, hr̥uday,
vidīrṇa thaī jāy chhe, peṭ phāṭī jāy chhe. trījā narak sudhī to paraspar ja duḥkh chhe ane
asurakumāronī preraṇāthī paṇ duḥkh chhe. chothāthī laī sātamā sudhī asurakumāronun gaman
nathī, paraspar ja pīḍā upajāve chhe. narakamān nīchethī nīche duḥkh vadhatun jāy chhe. sātamā
narakamān badhe mahāduḥkh chhe. nārakīone āgalo bhav yād āve chhe ane bījā nārakī
tathā trījā sudhī asurakumār pūrvanān kāryo yād karāve chhe ke tame bhalā gurunān
(satgurunān) vachanonun ullaṅghan karīne kuguru kushāstranā baḷathī mānsane nirdoṣh kahetā
hatā, nānā prakāranān mānsathī ane madya, madirāthī kudevonun ārādhan karatā hatā te mānsanā
doṣhathī narakamān paḍayā chho. ām kahī emanun ja sharīr kāpī kāpī temanā mukhamān mūke chhe
ane loḍhānā tathā tāmbānā goḷā tapāvīne jorathī temane pachhāḍī, sāṇasīthī mukh phāḍī,
temanā mukhamān ghāle chhe ane mogarīthī māre chhe. dārū pīnārāne mārī mārīne garam
tāmbāno ras pāy chhe. paradārārat pāpīone vajrāgnithī tapāvelī loḍhānī pūtaḷī sāthe
bheṭāve chhe. je paradārārat phūlonī sej par sūtā temane shūḷonī sej par suvaḍāve chhe.
svapnanī māyā samān asār rājya pāmīne je garva kare, anīti kare chhe temane loḍhānā
khīlā upar besāḍī hathoḍāthī māre chhe te atikaruṇ vilāp kare chhe ītyādi pāpī jīvone
narakanān duḥkh maḷe chhe te kyān

Page 586 of 660
PDF/HTML Page 607 of 681
single page version

background image
pa86 ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
sudhī kahīe? ek maṭakun māravā jeṭalo samay paṇ narakamān vishrām nathī. āyuṣhyaparyant
talamātra āhār ke pīvā māṭe ek ṭīpun pāṇī maḷatun nathī, kevaḷ mārano ja āhār chhe.
māṭe ā dussah duḥkh adharmanun ja phaḷ chhe em jāṇīne adharmane tajo. te adharma
madya, mānsādik, abhakṣhya bhakṣhaṇ, anyāy vachan, durāchār, rātri-āhār, veshyāsevan,
paradārāgaman, svāmidroh, mitradroh, vishvāsaghāt, kr̥utadhnatā, lampaṭatā, grāmadāh, vanadāh,
paradhanaharaṇ, amārga sevan, paranindā, paradroh, prāṇaghāt, bahu ārambh, bahu parigrah,
nirdayatā, khoṭī leshyā, raudradhyān, mr̥uṣhāvād, kr̥upaṇatā, kaṭhoratā, durjanatā, māyāchār,
nirmālyanun grahaṇ, mātāpitāguruonī avagnā, bāḷ, vr̥uddha, strī, dīn, anāthonun pīḍan
ādi duṣhṭa karmo narakanān kāraṇ chhe. teno tyāg karī shāntabhāv dhāraṇ karī jinashāsananun
sevan karo jethī kalyāṇ thāy. pr̥ithvīkāy, apakāy, agnikāy, vāyukāy, vanaspatikāy,
trasakāy ā chha kāyanān jīvonī dayā pāḷo. jīv pudgaḷ, dharma, adharma, ākāsh, kāḷ chha
dravya chhe. sāt tattva, nav padārtha, pañchāstikāyanī shraddhā karo. chaud guṇasthān svarūp ane
saptabhaṅgarūp vāṇīnun svarūp sārī rīte jāṇī kevaḷīnī āgnā pramāṇe hr̥udayamān dhāraṇ karo.
syāt asti, syāt nāsti, syāt asti-nāsti, syāt avaktavya, syāt asti
avaktavya, syāt nāsti avaktavya, syāt asti-nāsti avaktavya ā sāt bhaṅg
kahyā. pramāṇ eṭale vastunun sarvāṅg kathan ane nay eṭale vastunun ek aṅganun kathan,
nikṣhep eṭale nām, sthāpanā, dravya, bhāv e chār ane jīvomān ekendrīnā be bhed sūkṣhma
tathā bādar, pañchendriyanā be bhed sañgnī tathā asañgnī ane beindriy teindriy, chaturendriy
ā kul sāt bhed jīvonā chhe. tenā paryāpta ane aparyāpta karatān chaud jīvasamās thāy
chhe. jīvanā be bhed-ek sansārī, bījā siddha. jemān sansārīmān be bhed-ek bhavya, bījo
abhavya je mukti pāmavā yogya te bhavya ane mukti pāmavā yogya nahi te abhavya.
jīvanun potānun lakṣhaṇ upayog chhe tenā be bhed-ek gnānopayog, bījo darshanopayog.
gnān samasta padārthane jāṇe, samasta padārthane dekhe. gnānanā āṭh bhed-mati, shrut, avadhi,
manaḥparyay, kevaḷ, kumati, kushrut, kuavadhi. darshananā chār bhed-chakṣhu, achakṣhu, avadhi, kevaḷ.
jene ek sparshan īndriy hoy tene sthāvar kahīe. tenā pāñch bhed chhe. pr̥ithvī, ap, tej,
vāyu, vanaspati. trasanā chār bhed-beīndriy, teīndriy, chaturendriy, pañchendriy. jemane
sparshan ane rasanā chhe te beindriy. jemane sparshan, rasanā, nāsikā chhe te teindriy.
jemane sparshan, rasanā, nāsikā, chakṣhu chhe te chaturendriy. jemane sparshan, rasanā, ghrāṇ, chakṣhu
ane shrot chhe te pañchendriy, chaturendriy sudhī to sammūrchchhan ane asañgnī chhe ane
pañchendriyamān koī samūrchchhan, koī garbhaj, to koī sañgnī, koī asañgnī chhe jemane man chhe
te sañgnī ane jemane man nathī te asañgnī. je rgabhathī ūpaje te garbhaj ane je garbha
vinā ūpaje, svataḥ svabhāvathī ūpaje te sammūrchchhan chhe. garbhajanā traṇ bhed chhe-jarāyuj,
aṇḍaj, potaj. je jarāthī maṇḍit garbhathī nīkaḷe manuṣhya, ashvādi te jarāyuj ane je
jarā vinā nīkaḷe

Page 587 of 660
PDF/HTML Page 608 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa87
sinhādik te potaj ane je īṇḍāmānthī ūpaje pakṣhī ādik te aṇḍaj. dev nārakīone
upapād janma hoy chhe. mātāpitānā sanyog vinā ja puṇya-pāpanā udayathī ūpaje chhe. dev
to utpād shayyāmān upaje chhe ane nārakī bilomān ūpaje chhe. devayoni puṇyanā udayathī chhe
ane narak yoni pāpanā udayathī chhe. manuṣhyajanma puṇya-pāpanā mishraṇathī chhe ane
tiryañchagati māyāchāranā yogathī chhe. dev-narak-manuṣhya sivāyanā badhā tiryañch chhe. jīvonī
chorāsī lākh yoni chhe. temanā bhed sāmbhaḷo-pr̥ithvīkāy, jaḷakāy, agnikāy, vāyukāy,
nityanigod, ītaranigod ānī sāt sāt lākh yoni chhe, te betālīs lākh yoni
thaī. pratyek vanaspati das lākh, e bāvan lākh bhed sthāvaranā thayā. beindri, teīndri,
chaturendriyanī babbe lākh yoni eṭale chha lākh yonibhed vikalatrayanā thayā. pañchendriy
tiryañchanā bhed chār lākh yoni-e pramāṇe badhā thaīne tiryañch yoninā bāsaṭh lākh bhed
thayā. devayoninā bhed chār lākh, narak yoninā bhed chār lākh ane manuṣhyayoninā
chaud lākh. e sarva choryāsī lākh yoni ati duḥkharūp chhe. enāthī rahit siddhapad ja
avināshī sukharūp chhe. sansārī jīv badhāj dehadhārī chhe ane siddha parameṣhṭhī deharahit
nirākār chhe. sharīranā bhed pāñch-audārik, vaikriyak, āhārak, taijas, kārmāṇ. temān
taijas, kārmāṇ to anādikāḷathī badhān jīvone lāgelā chhe. temano ant karī mahāmuni
siddhapad pāme chhe. audārik karatān asaṅkhyāt guṇī adhik vargaṇā vaikriyakanī chhe. ane
vaikriyakathī asaṅkhyāt guṇī āhārakanī chhe ane āhārakathī anantaguṇī taijasanī chhe ane
taijasathī anantaguṇī kārmāṇanī chhe. je samaye sansārī jīv sharīr chhoḍīne bījī gatimān
jāy chhe te samaye te anāhārak chhe. ek gatimānthī bījī gatimān jatān jīvane jeṭalī
vār lāge te avasthāmān jīvane anāhārī kahe chhe. jeṭalo samay ek gatimānthī bījī
gatimān javāmān lāge te ek samay, be samay athavā vadhāremān vadhāre traṇ samay lāge
chhe. teṭalā samay māṭe jīvane taijas ane kārmāṇ e be ja sharīr hoy chhe. sharīr sivāy
ā jīv siddha avasthā vinā bījī koī avasthāmān koī samaye hoto nathī. ā jīvane
sharīr har samay ane darek gatimān janmatān-maratān sāthe ja rahe chhe. je samaye ā jīv
ghātī-aghātī banne prakāranān karmano kṣhay karīne siddha avasthā pāme chhe te samaye taijas
ane kārmāṇano kṣhay thāy chhe. jīvone sharīranā paramāṇuonī sūkṣhmatā ā prakāre chhe-
audārikathī vaikriyak sūkṣhma, vaikriyakathī āhārak sūkṣhma, āhārakathī taijas sūkṣhma ane
taijasathī kārmāṇ sūkṣhma chhe. manuṣhya ane tiryañchone to audārik sharīr chhe. dev nārakīone
vaikriyak chhe. āhārak sharīr r̥uddhidhārak munione sandeh nivāravā māṭe dasamā dvāramānthī
nīkaḷe ane kevaḷīnī pāse jaī sandehanun nivāraṇ karī pāchhun āvī dasamān dvāramān pravesh
kare chhe. ā pāñch prakāranā sharīr kahyān. temān ek samaye ek jīvane koī vār chār
sharīr paṇ hoy chhe teno bhed sāmbhaḷo-traṇ to badhā jīvane hoy chhe. manuṣhya ane
tīryañchane audārik ane dev nārakīone vaikriyak ane taijas kārmāṇ badhāne chhe. temān
kārmāṇ to draṣhṭigochar thatun nathī ane

Page 588 of 660
PDF/HTML Page 609 of 681
single page version

background image
pa88 ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
taijas koī munine pragaṭ thāy chhe. tenā be bhed chhe-ek shubh taijas, ek ashubh taijas.
shubh taijas lokone duḥkhī joī jamaṇī bhujāmānthī nīkaḷī lokonun duḥkh dūr kare chhe ane
ashubh taijas krodhanā yogathī ḍābī bhujāmānthī nīkaḷī prajāne bhasma kare chhe ane munine
paṇ bhasma kare chhe. koī munine vikriyār̥uddhi pragaṭ thāy chhe tyāre te sharīrane sūkṣhma tathā
sthūḷ kare chhe te munine chār sharīr koī samaye hoy chhe, ekasāthe pāñche sharīr koī jīvane
hotān nathī.
madhyalokamān jambūdvīp ādi asaṅkhya dvīp ane lavaṇ samudra ādi asaṅkhya samudra
chhe. shubh nāmavāḷā te bamaṇā bamaṇā vistārathī valayākāre rahelā chhe. badhānī vachche
jambūdvīp chhe. tenī vachamān sumeru parvat rahelo chhe te lākh yojan ūñcho chhe ane teno
parigh traṇ guṇāthī kāīk adhik chhe. jambūdvīpamān devāraṇya ane bhūtāraṇya be van chhe.
temān devono nivās chhe. chha kulāchal chhe, te pūrva samudrathī pashchim samudra sudhī lāmbā paḍayā
chhe. temanān nām-hīmavān, mahāhimavān, niṣhedh, nīl, rukmi, shikharī. samudranā jaḷane te
sparshe chhe. temān sarovaro chhe ane sarovaromān kamaḷ chhe, temān chha kumārikā devīo rahe chhe.
shrī, hrī, dhr̥uti, kīrti, buddhi ane lakṣhmī. ā jambūdvīpamān sāt kṣhetra chhe-bharat, haimavat,
hari, videh, ramyak, hairaṇyavat, airāvat. chha kulāchalomānthī gaṅgādik chaud nadī nīkaḷī chhe.
pahelāmānthī traṇ, chhellāmānthī traṇ ane vachchenā chāremānthī babbe em chaud chhe. bījo
dvīp dhātakīkhaṇḍ te lavaṇasamudrathī bamaṇo chhe temān meru parvat chhe ane bār kulāchal ane
chaud kṣhetra. ahīn ek bharat tyān be, ahīn ek himavān tyān be. e ja pramāṇe badhun
bamaṇun jāṇavun. trījo puṣhkaradvīp chhe tenā ardha bhāgamān mānuṣhottar parvat chhe te aḍhīdvīpamān
ja manuṣhyo hoy chhe, āgaḷ nahi. ardhā puṣhkaramān babbe meru, bār kulāchal, chaud kṣhetra,
dhātakīkhaṇḍ dvīp samān tyān jāṇavā. aḍhīdvīpamān pāñch sumeru, trīs kulāchal, pāñch bharat,
pāñch airāvat, pāñch videh, temān ekaso sāṭh vijay, samasta karmabhūminā kṣhetra ekaso
sitter, ek ek kṣhetramān chha chha khaṇḍ, temān pāñch pāñch mlechchhakhaṇḍ, ek ek āryakhaṇḍ,
āryakhaṇḍamān dharmanī pravr̥utti, videhakṣhetra ane bharat airāvatamān karmabhūmi. temān videhamān to
shāshvatī karmabhūmi ane bharat, airāvatamān aḍhār kroḍākroḍī sāgar bhogabhūmi ane be
kroḍākroḍī sāgar karmabhūmi ane devakuru, uttarakuru e shāshvatī utkr̥uṣhṭa bhogabhūmi. temān traṇ
traṇ palyanun āyuṣhya, traṇ traṇ koshanī kāyā, traṇ traṇ divas pachhī alpa āhār, te
pāñch meru sambandhī pāñch devakuru, pāñch uttarakuru chhe. hari ane ramyak e madhyam bhogabhūmi
temān babbe palyanun āyuṣhya babbe koshanī kāyā, babbe divase āhār ane te pāñch merū
sambandhī pāñch hari pāñch ramyak e dash madhyam bhogabhūmi ane haimavat hairaṇyavat e
jaghanya bhogabhūmi, temān ekapalyanun āyuṣhya, ek koshanī kāyā. ek divasanā āntare
āhār te pāñch meru sambandhī pāñch haimavat, pāñch hairaṇyavat, jaghanya bhogabhūmi das. ā
pramāṇe trīs bhogabhūmi aḍhīdvīpamān jāṇavī. pāñch mahāvideh, pāñch bharat, pāñch airāvat
e pandar karmabhūmi chhe temān mokṣhamārga

Page 589 of 660
PDF/HTML Page 610 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa89
pravarte chhe.
aḍhīdvīpanī āgaḷ mānuṣhottar pachhī manuṣhya nathī, dev ane tiryañch ja chhe. temān
jaḷachar to traṇ ja samudramān chhe, lavaṇodadhi, kāḷodadhi ane antano svayambhūramaṇ. ā
traṇ sivāy bījā samudromān jaḷachar nathī. vikaḷatray jīv aḍhīdvīpamān chhe ane
svayambhūramaṇadvīpanā ardhabhāgamān nāgendra parvat chhe. tenāthī āgaḷanā ardhā
svayambhūramaṇadvīpamān ane ākhāy svayambhūramaṇ samudramān vikaḷatray chhe. mānuṣhottarathī māṇḍī
nāgendra paryant jaghanya bhogabhūminī rīt chhe. tyān tiryañchonun ek palyanun āyuṣhya chhe. sūkṣhma
sthāvar to sarvatra traṇ lokamān chhe ane bādar sthāvar ādhār hoy tyān chhe, badhe nathī.
ek rājumān samasta madhyalok chhe. madhyalokamān āṭh prakāranā vyantaro ane dash prakāranā
bhavanapatinā nivās chhe, upar jyotiṣhī devonān vimān chhe, temanā pāñch bhed chhe-chandramā,
sūrya, grah, tārā, nakṣhatra. aḍhīdvīpamān jyotiṣhī chār ja chhe ane sthir ja chhe. āgaḷ
asan̐khya dvīpomān jyotiṣhī devonān vimān sthir ja chhe. sumeru upar svargalok chhe. soḷ
svarga chhe temānān nām-saudharma, īshān, sanatkumār, mahendra, brahma, brahmottar, lāntav,
kāpiṣhṭha, shukra, mahāshukra, shatār, sahastrār, ānat, prāṇat, āraṇ, achyut. ā soḷ
svargamān kalpavāsī devadevī chhe ane soḷ svarganī upar nav graiveyak, tenī upar nav
anuttar, tenī upar pāñch pañchottar-vijay, vaijayanta, jayanta, apārājit ane
savārthasiddhi. ā ahamindronān sthān chhe, tyān devāṅganā nathī ane svāmī-sevak nathī,
bīje sthaḷe gaman nathī. pāñchamun brahmasvarga chhe tenā ante lokāntik dev hoy chhe. temane
devāṅganā nathī, te devarṣhi chhe. bhagavānanā tapakalyāṇakamān ja āve chhe. ūrdhvalokamān dev ja
chhe athavā pāñch sthāvar ja chhe. he shreṇik! ā traṇ lokanun vyākhyān je kevaḷīe kahyun
tenun saṅkṣheparūp jāṇavun. traṇ lokanā shikhare siddhalok chhe tenā samān daidīpyamān bījun
kṣhetra nathī. jyān karmabandhanathī rahit anant siddha birāje chhe jāṇe te mokṣhasthān traṇ
bhavananun ujjavaḷ chhatra ja chhe. te mokṣhasthān āṭhamī pr̥ithvī chhe. ā āṭh pr̥ithvīnān nām-
nārak, bhavanavāsī, manuṣhya, jyotiṣhī, svargavāsī, graiveyak, anuttar vimān ane mokṣha.
ā āṭh pr̥ithvī chhe. te shuddhopayoganā prasādathī je siddha thayā chhe temano mahimā kahī
shakāto nathī, temane maraṇ nathī, janma nathī. atyant sukharūp chhe, anek shaktinā dhārak
samasta duḥkharahit mahānishchaḷ sarvanā gnātādraṣhṭā chhe.
ā kathan sāmbhaḷī rāmachandre sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīne pūchhayun-he prabho! aṣhṭakarma rahit
aṣhṭaguṇ ādi anantaguṇ sahit siddha parameṣhṭhī sansāranā bhāvothī rahit chhe tethī duḥkh
to temane koī prakāranun nathī, ane sukh kevun chhe? tyāre kevaḷīe divyadhvanithī kahyun - ā
traṇ lokamān sukh nathī, duḥkh ja chhe, agnānathī nirarthak sukh mānī rahyā chhīe. sansāranun
indriyajanit sukh bādhāsanyukta kṣhaṇabhaṅgur chhe. ā jīv jyān sudhī āṭh karmathī bandhāīne
parādhīn rahe tyān sudhī temane tuchchhamātra paṇ sukh nathī. jem suvarṇano piṇḍ loḍhāthī
sanyukta hoy tyān suvarṇanī

Page 590 of 660
PDF/HTML Page 611 of 681
single page version

background image
pa90 ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
kānti dabāī jāy chhe tem jīvanī shakti karmothī dabāī gaī chhe te sukharūp chhatān duḥkh
bhogave chhe. ā prāṇī janma, jarā, maraṇ, rog, shokādi anant upādhithī pīḍit chhe.
manuṣhya-tiryañch-nārakīone tananun ane mananun duḥkh chhe ane devone duḥkh mananun ja chhe. te
mananun mahāduḥkh chhe. tenāthī piḍāy chhe. ā sansāramān sukh shenun? ā indriyajanit
viṣhayanān sukh indra-dharaṇendra-chakravartīone madh chopaḍelī khaḍganī dhār samān chhe ane
viṣhamishrit anna samān chhe. siddhone man īndriy nathī, sharīr nathī, kevaḷ svābhāvik
avināshī utkr̥uṣhṭa nirābādh nirupam sukh chhe, tenī upamā nathī. jem nidrārahit puruṣhane
suvāthī shun kām ane nirogīne auṣhadhithī shun prayojan? tem sarvagna vītarāg kr̥utārtha siddha
bhagavānane īndriyonā viṣhayonun shun kām hoy? dīpakane sūrya-chandrādithī shun? je nirbhay chhe,
jene shatru nathī temane āyudhonun shun prayojan? je saunā antaryāmī saune dekhe-jāṇe chhe,
jemanā sakaḷ artha siddha thayā chhe, kāī karavānun nathī, koī vastunī īchchhā nathī, te
sukhanā sāgar chhe. īchchhā manathī thāy chhe, temane man nathī. param ānandasvarūp
kṣhudhātr̥uṣhādi bādhārahit chhe. tīrthaṅkaradev je sukhano udyam kare teno mahimā kyān sudhī
kahevo? ahamindra, indra, nāgendra, narendra, chakravartyādik nirantar te ja padanun dhyān kare chhe.
laukāntik dev te ja sukhanā abhilāṣhī chhe tenī upamā kyān sudhī āpīe? joke
siddhapadanun sukh upamārahit kevaḷīgamya chhe to paṇ pratibodh māṭe temane siddhonān sukhanun
kāīk varṇan kahīe chhīe.
atīt, anāgat, vartamān-traṇe kāḷanā tīrthaṅkaro chakravartyādik sarva utkr̥uṣhṭa
bhūminā manuṣhyonun sukh ane traṇakāḷanī bhogabhūminun sukh ane indra, ahamindra ādi
samasta devonun sukh, bhūt, bhaviṣhyat, vartamānakāḷanun badhun ekaṭhun karīe ane tene
anantaguṇā karīe to siddhonā ek samayanā sukhatulya nathī. kem? kāraṇ ke siddhonun
sukh chhe te nirākuḷ, nirmaḷ, avyābādh, akhaṇḍ atindriy, avināshī chhe ane dev-
manuṣhyonun sukh upādhisanyukta, bādhāsahit, vikalparūp vyākuḷatāthī bharelun vināshak chhe.
bījun ek draṣhṭānt sāmbhaḷo. manuṣhyomān rājā sukhī, rājāothī chakravartī sukhī ane
chakravartīothī vyantaradev sukhī, vyantarothī jyotiṣhīdev sukhī, tenāthī bhavanavāsī adhik
sukhī ane bhavanavāsīothī kalpavāsī sukhī ane kalpavāsīothī navagraiveyakanā sukhī,
navagraiveyakathī nav anuttaranā sukhī ane temanāthī pañchottaranā sukhī, pañchottaramān
sarvārthasidhdhi samān bījā sukhī nathī te. sarvārthasiddhinā ahamindrothī anantānantagaṇun
sukh siddhapadamān chhe. sukhanī had siddhapadanun sukh chhe. anantadarshan, anantagnān, anantasukh,
anantavīrya ā ātmānun nijasvarūp siddhomān pravarte chhe. sansārī jīvonān darshan-gnān,
sukh, vīrya, karmonā kṣhayopashamathī bāhya vastunā nimittathī, vichitratā sahit-alparūp
pravarte chhe. e rūpādik viṣhayasukh vyādhirūp, vikalparūp mohanān kāraṇ chhe. emān sukh
nathī. jem phoḍalo paru ke lohīthī bharāīne phūle temān sukh shun? tem vikalparūp phoḍalo
atyant ākuḷatārūp paruthī bharelo jene

Page 591 of 660
PDF/HTML Page 612 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa91
hoy temane sukh kevun? siddha bhagavān gatāgatarahit samasta lokanā shikhar par birāje
chhe temanā sukh jevun bījun sukh nathī. jemanān darshanagnān lokālokane dekhe-jāṇe temanā
jevo sūrya kyān? sūrya to uday-asta pāme chhe, sakaḷ prakāshak nathī. te bhagavān siddha
parameṣhṭhī hatheḷīmān āmbhalānī peṭhe sakaḷ vastune dekhe-jāṇe chhe. chhadmastha puruṣhanun gnān
temanā jevun nathī. joke avadhignānī manaḥparyayagnānī muni avibhāgī paramāṇun paryant dekhe
chhe ane jīvonā asaṅkhyāt bhav jāṇe chhe to paṇ arūpī padārthone jāṇatā nathī ane
anantakāḷanun jāṇatā nathī, kevaḷī ja te jāṇe chhe, kevaḷagnān kevaḷadarshanayukta je chhe temanā
samān bījā nathī. siddhone gnān anant, darshan anant ane sansārī jīvone alpagnān,
alpadarshan, siddhone anantasukh, anantavīrya ane sansārīone alpasukh, alpavīrya hoy
chhe. e nishchayathī jāṇo ke siddhonān sukhano mahimā kevaḷagnānī ja jāṇe, chār gnānanā
dhārak paṇ pūrṇa na jāṇe. ā siddhapad abhavyone maḷatun nathī. nikaṭabhavya ja ā pad
pāme. abhavya anantakāḷ kāyakalesh karī anek yatna kare to paṇ na pāme. anādikāḷanun
je agnān te rūp strīno virah abhavyone thato nathī, te sadā avidyā sāthe bhavavanamān
shayan kare chhe, ane muktirūpī strīnā milananī vāñchhāmān tatpar bhavya jīvo keṭalok kāḷ
sansāramān rahe chhe te sansāramān rājī nathī, tapamān rahetā teo mokṣhanā ja abhilāṣhī chhe.
jemanāmān siddha thavānī shakti nathī temane abhavya kahe chhe. je honahār siddha chhe temane
bhavya kahīe. kevaḷī kahe chhe he raghunandan! jinashāsan vinā bījo koī mokṣhano upāy
nathī. samyaktva vinā karmono kṣhay thato nathī. agnānī jīv karoḍo bhavomān je karma na
khapāvī shake te gnānī traṇ gupti dhāraṇ karīne ek muhūrtamān khapāve chhe. siddha bhagavān
paramātmā prasiddha chhe, sarva jagatanā loko temane jāṇe chhe ke te bhagavān chhe. kevaḷī
sivāy temane koī pratyakṣha dekhī jāṇī shakatun nathī, kevaḷagnānīo ja siddhone dekhe jāṇe
chhe. ā jīve sansāranun kāraṇ evo mithyātvano mārga anantabhavamān dhāraṇ karyo chhe. tame
nikaṭabhavya chho, paramārthanī prāpti arthe jinashāsananī akhaṇḍ shraddhā rākho. he shreṇik!
sakaḷabhūṣhaṇ kevaḷīnān ā vachan sāmbhaḷī shrī rāmachandre praṇām karī kahyun he nāth! mane ā
sansārasamudrathī tāro, he bhagavān! ā prāṇī kayā upāyathī sansāranā vāsathī chhūṭe chhe?
kevaḷī bhagavāne kahyun he rām! samyagdarshan-gnān-charitra mokṣhano mārga chhe, jinashāsanamān
tattvanā shraddhānane samyagdarshan kahyun chhe. tattva anant guṇ paryāyarūp chhe. tenā be bhed chhe.
ek chetan ane bījo achetan jīv chetan chhe, bījā badhā achetan. samyagdarshan be
prakāre upaje chhe-ek nisarga, bījo adhigam, je svataḥ svabhāvathī upaje te nisarga ane
gurunā upadeshathī upaje te adhigam. samyagdraṣhṭi jīv jinadharmamān rat chhe. samyaktvanā
atichār pāñch chhe-shaṅkā eṭale jinadharmamān sandeh, kāṅkṣhā eṭale bhogonī abhilāṣhā,
vichikitsā eṭale mahāmunine joī glāni karavī, anyadraṣhṭi prashansā eṭale mithyādraṣhṭine
manamān bhalā mānavā ane sanstav eṭale vachanathī mithyādraṣhṭinī stuti karavī.

Page 592 of 660
PDF/HTML Page 613 of 681
single page version

background image
pa9r ekaso pāñchamun parva padmapurāṇ
ānāthī samyaktvamān dūṣhaṇ ūpaje chhe. maitrī, pramod, kāruṇya, madhyastha ā chār bhāvanā
athavā anityādi bār bhāvanā athavā prasham, samveg, anukampā, āstikya ane shaṅkādi
doṣharahitapaṇun, jinapratimā, jinamandir, jinashāstra, munirājonī bhaktithī samyagdarshan
nirmaḷ thāy chhe ane sarvagnanā vachan pramāṇ vastune jāṇavī te gnānanī nirmaḷatānun kāraṇ
chhe. je koīthī na sadhāy evī durdhar kriyāne-ācharaṇane chāritra kahe chhe. tras sthāvar sarva
jīvanī dayā, sarvane potānā samān jāṇavā tene chāritra kahe chhe. pāñch īndriyono nirodh,
manano nirodh, vachanano nirodh, sarva pāpakriyānā tyāgane chāritra kahe chhe. sāmbhaḷanāranān
man ane kānane ānandakārī, snigdha, madhur, arthasanyukta, kalyāṇakārī vachan bolavān tene
chāritra kahīe. manavachanakāyathī paradhanano tyāg karavo, koīnī vastu dīdhā vinā na levī
ane āpel āhār mātra levo tene chāritra kahīe, devothī pūjya ati durdhar
brahmacharyavratanun pālan tene charitra kahīe, shivamārga eṭale nirvāṇanā mārgane vighna
karanārī mūrchchhā-mananī abhilāṣhāno tyāg eṭale parigrahanā tyāgane chāritra kahe chhe. ā
muniono dharma kahyo ane je aṇuvratī shrāvak munione shraddhādi guṇothī yukta navadhā
bhaktithī āhār āpe tene ekadesh chāritra kahīe. paradārā-paradhanano parihār,
parapīḍānun nivāraṇ, dayādharmanun aṅgīkār karavun, dān, shīl, pūjā, prabhāvanā,
parvopavāsādikane deshachāritra kahīe. yam eṭale jīvanaparyant pāpano parihār, niyam
eṭale maryādārūp vrat-tap dharavān, vairāgya, vinay, vivekagnān, man-īndriyonā-nirodh
dhyān ītyādi dharmanā ācharaṇane ekadesh chāritra kahīe. ā anek guṇothī yukta
jinabhāṣhit chāritra paramadhāmanun kāraṇ kalyāṇanī prāpti arthe sevavāyogya chhe. samyagdraṣhṭi
je jīv jinashāsanano shraddhānī, paranindāno tyāgī, potānī ashubh kriyāno nindak,
jagatanā jīvothī na sadhāy evā durddhar tapano dhārak, sanyamano sādhanār ja durlabh chāritra
dharavāne samartha thāy chhe. jyān dayā ādi samīchīn guṇ nathī tyān chāritra nathī. chāritra
vinā sansārathī nivr̥utti nathī. jyān dayā, kṣhamā, gnān, vairāgya, tap, sanyam nathī tyān dharma
nathī. viṣhayakaṣhāyano tyāg te ja dharma chhe. sham eṭale samatābhāv paramashānt, dam eṭale
man-īndriyono nirodh, samvar eṭale navīn karmono nirodh jyān na hoy tyān chāritra
nathī. je pāpī jīv hinsā kare chhe, jūṭhun bole chhe, chorī kare chhe, parastrī sevan kare chhe,
mahāārambhī chhe, parigrahī chhe temane dharma nathī. je dharmanā nimitte hinsā kare chhe te adharmī
adhamagatinā pātra chhe. je mūḍh jinadīkṣhā laīne ārambh kare chhe. te yati nathī. yatino
dharma ārambh parigrahathī rahit chhe. parigrahadhārīone mukti nathī. hinsāmān dharma jāṇī chha
kāy jīvonī hinsā kare chhe te pāpī chhe. hinsāmān dharma nathī, hinsakone ā bhav ke
parabhavamān sukh nathī. je sukh arthe, dharmane arthe jīvaghāt kare chhe te vr̥uthā chhe. je grām
kṣhetrādikamān āsakta chhe, gāy-bhens rākhe chhe, māre chhe, bāndhe chhe, toḍe chhe, bāḷe chhe, temane
vairāgya kyān chhe? je krayavikray kare chhe, rasoī māṭe hāṇḍī vagere rākhe chhe, ārambh kare chhe,
suvarṇādik rākhe chhe temane mukti

Page 593 of 660
PDF/HTML Page 614 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso pāñchamun parva pa93
nathī. jinadīkṣhā ārambharahit chhe, atidurlabh chhe. je jinadīkṣhā laīne jagatanā dhandhā kare
chhe te dīrghasansārī chhe. je sādhu thaī telādinun mardan kare chhe, sharīranā sanskār kare chhe,
puṣhpādik sūṅghe chhe, sugandh lagāve chhe, dipak saḷagāve chhe, dhūpakṣhepaṇ kare chhe te sādhu nathī,
mokṣhamārgathī parāṅamukh chhe. potānī buddhithī je kahe chhe ke hinsāmān doṣh nathī te mūrkha chhe,
temane shāstranun gnān nathī, chāritra nathī.
je mithyādraṣhṭi tap kare chhe, gāmamān ek rātri vase chhe. nagaramān pāñch rātri ane
sadā ūrdhvabāhu rākhe chhe, mās māsanā upavās kare chhe ane vanamān vichare chhe, maunī chhe,
niḥparigrahī chhe to paṇ dayāḷu nathī. jenun hr̥uday duṣhṭa chhe, samyaktva bīj vinā dharmarūp
vr̥ukṣha te ugāḍī shake nahi. anek kaṣhṭa kare to paṇ te mukti pāme nahi. je dharmanī buddhithī
parvat uparathī paḍatun mūke. agnimān baḷe, jaḷamān ḍūbe, dharatīmān daṭāī jāy, te kumaraṇathī
kugati pāme chhe. je pāpakarmī kāmanāparāyaṇ ārta raudradhyānī viparīt upāy kare, te narak
nigodamān jāy chhe. mithyādraṣhṭi kadāch dān kare, tap kare, te puṇyanā udayathī manuṣhya ane
devagatinān sukh bhogave chhe, parantu shreṣhṭha manuṣhya thatā nathī. samyagdraṣhṭionān phaḷanā
asaṅkhyātamān bhāganun paṇ phaḷ nathī. samyagdraṣhṭi chothā guṇasthānavāḷā avratī hoy to
paṇ temane niyamamān prem chhe te samyagdarshananā prasādathī devalokamān uttam dev thāy chhe.
ane mithyādraṣhṭi kuliṅgī mahātap paṇ kare toye devonā kiṅkarahīn dev thāy chhe, pachhī
sansārabhramaṇ kare chhe. samyagdraṣhṭi bhav dhare to uttam manuṣhya thaī. temān devonā bhav sāt
ane manuṣhyonā bhav āṭh, ā pramāṇe pandar bhavamān pañchamagati pāme chhe. vītarāg sarvagne
mokṣhano mārga pragaṭ dekhāḍayo chhe. parantu ā viṣhayī jīv tene aṅgīkār karato nathī,
āshārūpī phānsīthī bandhāyelā, mohane vash thayelā, tr̥uṣhṇāthī bharelā, pāparūp jañjīrathī
jakaḍāyelā kugatirūp bandīgr̥uhamān paḍe chhe. sparsha ane rasanā ādi īndriyonān lolupī
duḥkhane ja sukh māne chhe. ā jagatanā jīv ek jinadharmanā sharaṇ vinā kalesh bhogave
chhe. īndriyonān sukh īchchhe te maḷe nahi ane mr̥utyuthī ḍare tethī mr̥utyu chhoḍe nahi, viphaḷ
kāmanā ane viphaḷ bhayane vash thayelā jīv kevaḷ tāp ja pāme chhe. tāp dūr karavāno
bījo koī upāy nathī. tr̥uṣhṇā ane bhayane chhoḍavā e ja sukhano upāy chhe. ā jīv
tr̥uṣhṇāthī bharelo bhogono bhog karavā chāhe chhe ane dharmamān dhairya rākhato nathī, kalesharūp
agnithī uṣhṇa, mahāārambhamān udyamī koī paṇ vastu pāmato nathī, ulaṭun gāṇṭhanā khove
chhe. ā prāṇī pāpanā udayathī manavāñchhit artha pāmato nathī, ulaṭo anartha thāy chhe. te
anartha ati durjay chhe. ā men karyun, ā hun karun chhun, ā karīsh evo vichār karatān ja
marīne kugatimān jāy chhe. ā chārey gati kugati chhe, ek pañcham nirvāṇagati ja sugati
chhe, jyānthī pāchhā āvavānun nathī. jagatamān mr̥utyu e nathī jotun ke āṇe ā karyun, ā na
karyun, bāḷathī māṇḍī sarva avasthāmān āvīne upāḍī jāy chhe, jem sinh mr̥ugane koīpaṇ
avasthāmān pakaḍī le chhe. aho, ā agnānī jīv ahitamān

Page 594 of 660
PDF/HTML Page 615 of 681
single page version

background image
pa94 ekaso chhamun parva padmapurāṇ
hitanī vāñchhā rākhe chhe ane duḥkhamān sukhanī āshā kare chhe. anityane nitya jāṇe chhe,
bhayamān sharaṇ māne chhe, emane viparīt buddhi chhe. ā badho mithyātvano doṣh chhe. ā
manuṣhyarūp matta hāthī māyārūpī khāḍāmān paḍelo anek duḥkharūp bandhanathī bandhāy chhe.
viṣhayarūp mānsano lobhī māchhalīnī jem vikalparūpī jāḷamān paḍe chhe, ā prāṇī durbaḷ
baḷadanī jem kuṭumbarūp kīchaḍamān phasāyelo khedakhinna thāy chhe jem verīothī bandhāyelo
ane andhāriyā kūvāmān paḍelo hoy tenun bahār nikaḷavun khūb mushkel chhe tem sneharūp
phānsīthī bandhāyel ane sansārarūp andhakūpamān paḍelā agnānī jīvanun bahār nīkaḷavun
atikaṭhin chhe. koī nikaṭabhavya jinavāṇīrūp rasto pakaḍīne ane shrīguru kāḍhanārā hoy
to nīkaḷe. abhavya jīv jainendrī āgnārūp atidurlabh ānandanun kāraṇ je ātmagnān tene
pāmavā samartha nathī, jinarājano nishchayamārga nikaṭabhavya ja pāme chhe. abhavya sadā karmothī
kalaṅkit thaī atikalesharūp sansārachakramān bhame chhe. he shreṇik! shrī bhagavān sakaḷabhūṣhaṇ
kevaḷīe ām kahyun tyāre shrī rāmachandre hāth joḍī, mastak namāvī kahyun, he bhagavan! hun
kayā upāyathī bhavabhramaṇathī chhuṭun? hun badhī rāṇīo ane pr̥ithvīnun rājya chhoḍavā samartha chhun,
parantu bhāī lakṣhmaṇano sneh tajavā samartha nathī, hun sneh-samudranā taraṅgamān ḍūbun chhun, āp
dharmopadesharūp hastāvalamban āpīne mane kāḍho. he karuṇānidhān! mārī rakṣhā karo. tyāre
bhagavāne kahyun - he rām shok na kar, tun baḷadev chhe, keṭalāk divas vāsudev sahit
indranī jem ā pr̥ithvīnun rājya karī jineshvaranān vrat dharī tun kevaḷagnān pāmīsh. kevaḷīnān
ā vachan sāmbhaḷī shrī rāmachandra harṣhathī romāñchit thayā. temanān nayanakamaḷ khīlī gayā.
vadanakamaḷ vikasit thayun, param dhairya pāmyā. rāmane kevaḷīnā mukhathī charamasharīrī jāṇī
sur-nar-asur badhā ja prashansāthī atyant prīti karavā lāgyā.
ā pramāṇe shrī raviṣheṇāchārya virachit mahāpadmapurāṇ sanskr̥it ganrathanī sva. pt.. shrī
daulatarāmajīkr̥ut bhāṣhāvachanikānā gujarātī anuvādamān rāmane kevaḷīnā mukhe dharmashravaṇanun
varṇan karanār ekaso pāñchamun parva pūrṇa thayun.
* * *
ekaso chhamun parva
(rām, lakṣhmaṇ, rāvaṇ, sītā ādinā pūrvabhav)
pachhī vidyādharomān shreṣhṭha rājā, vibhīṣhaṇ, rāvaṇano bhāī, sundar sharīrano dhārak,
rāmanī bhakti ja jenun ābhūṣhaṇ chhe teṇe bey hāth joḍī, praṇām karī kevaḷīne pūchhayun, he
devādhidev! shrī rāmachandre pūrvabhavamān evun kayun sukr̥utya karyun hatun ke jethī temaṇe āvo mahimā
prāpta karyo? temanī strī sītānun daṇḍakavanamānthī kyā prasaṅgathī rāvaṇ haraṇ karī gayo, je
dharma, artha, kām, mokṣha chāre puruṣhārthano jāṇanār hato, anek shāstrano pāṭhī, kr̥utya-
akr̥utyano jāṇanār, dharma-

Page 595 of 660
PDF/HTML Page 616 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chhamun parva pa9p
adharmane oḷakhanār, pradhān guṇasampanna te kem mohane vash thaīne parastrīnī
abhilāṣhārūp agnimān pataṅgiyun banīne paḍayo. ane lakṣhmaṇe tene saṅgrāmamān haṇyo,
rāvaṇ jevo baḷavān vidyādharono maheshvar anek adbhut kāryono karanār āvā maraṇane
kem pāmyo? tyāre kevaḷīe anek janmanī kathā vibhīṣhaṇane kahī. he laṅkeshvar! rām-
lakṣhmaṇ banne anek bhavanā bhāī chhe ane rāvaṇanā jīvane lakṣhmaṇanā jīv sāthe ghaṇā
bhavathī ver chhe. jambūdvīpamān bharat kṣhetramān ek nagar chhe tyān nayadatta nāmano garīb
vaṇik raheto. tenī strīnun nām sunandā. tenā putranun nām dhanadatta je rāmano jīv hato.
bījo putra vasudatta te lakṣhmaṇano jīv hato. ek yagnabal nāmano vipra vasudattano mitra
hato te tāro jīv ane te ja nagaramān bījā ek vaṇik sāgaradattanī strī ratnaprabhānī
putrī guṇavatī te sītāno jīv. guṇavatīno nāno bhāī guṇavān bhāmaṇḍaḷano jīv.
guṇavatī rūp, yauvan kaḷā, kānti ane lāvaṇyathī maṇḍit banelī hoī guṇavāne pitāno
abhiprāy jāṇī dhanadatta sāthe bahenanī sagāī karī ane te ja nagaramān ek ati
dhanavān vaṇik shrīkānt raheto hato te rāvaṇano jīv hato. te nirantar guṇavatīne
paraṇavānī abhilāṣhā rākhato ane guṇavatīnā rūpathī tenun man harāī gayun hatun.
guṇavatīno lobhī bhāī dhanadattane alpadhanavāḷo jāṇī ane shrīkāntane mahādhanavant joī
potānī bahenane shrīkānt sāthe paraṇāvavā taiyār thayo.
ā vr̥uttānt yagnabalī brāhmaṇe vasudattane kahyo ke tārā moṭā bhāī sāthe sagapaṇ
karelī kanyāne teno bhāī shrīkāntane dhanavān jāṇīne tenī sāthe paraṇāvavā māṅge chhe.
vasudatta ā samāchār sāmbhaḷī shrīkāntane māravā taiyār thayo. teṇe khaḍga sajāvī andhārī
rātre shyām vastra paherī avāj karyā vinā dhīre pagale shrīkāntanā gharamān jaī, te
asāvadhān beṭho hato, tene khaḍgathī māryo. paḍatān paḍatān shrīkānte paṇ vasudatane khaḍga
māryun tethī bey mr̥utyu pāmyā ane vindhyāchaḷanā vanamān haraṇ thayā. nagaranā durjan loko
hatā temaṇe guṇavatī dhanadattane na paraṇāvavā dīdhī ke enā bhāīe aparādh karyo chhe.
durjano to vinā aparādhey kop kare temān ā to ek bahānun maḷ‌yun. pachhī dhanadatta
potānā bhāīnun maraṇ ane potānun apamān tathā sagāī karelī kanyānī aprāptithī
atyant duḥkhī thaī gharamānthī nīkaḷī videshagaman karavā lāgyo. pelī kanyā dhanadattanī
aprāptithī duḥkhī thaī ane bījā koīne na paraṇī. kanyāe munionī nindā,
jinamārganī ashraddhā, mithyātvanā anurāgathī pāp upārjyān. kāḷ pāmī ārtadhyānathī
marī ane je vanamān banne mr̥ug thayā hatā te vanamān e mr̥ugalī thaī. pūrvanā virodhathī
enā ja māṭe banne mr̥ug paraspar laḍīne maryā ane jaṅgalī suvvar thayā. pachhī hāthī,
pāḍā, baḷad, vānar, geṇḍā, shiyāḷ, gheṭān, ītyādi anek janma līdhā. ane ā te ja
jātinī tiryañchaṇī thatī ane tenā nimitte paraspar laḍīne maratā. jaḷanā jīv sthaḷanā
jīv thaī thaīne prāṇ tajatā. dhanadatta mārganā khedathī atiduḥkhī thaī ek divas sūryāsta
samaye munionā āshraye gayo.

Page 596 of 660
PDF/HTML Page 617 of 681
single page version

background image
pa96 ekaso chhamun parva padmapurāṇ
te bhoḷo kāī jāṇato nahi. teṇe sādhuone kahyun ke hun bahu tarasyo chhun, mane pāṇī pāv,
tame dharmātmā chho. tyāre muni to na bolyā ane koī jinadharmīe madhur vachanathī tene
santuṣhṭa karī kahyun, he mitra! rātre amr̥ut paṇ na pīvun, jaḷanī to shī vāt chhe? je vakhate
āṅkhathī kāī dekhātun na hoy, sūkṣhma jīv najare paḍatā na hoy te vakhate he vatsa! jo tun
khūb ātur ho to paṇ khānapān karavun nahi. rātribhojan karavāmān mānsano doṣh lāge
chhe. tethī tun evun na kar ke jethī bhavasāgaramān ḍubāy. ā upadesh sāmbhaḷī dhanadattanun chitta
shānt thayun, tenī shakti ochhī hatī tethī te muni na thaī shakyo, paṇ dayāyukta chittavāḷo
te aṇuvratī shrāvak thayo. pachhī kāḷ pāmīne samādhimaraṇ karī saudharma svargamān moṭo
r̥uddhidhārak dev thayo. mugaṭ, hār, bājubandhādithī shobhit pūrvapuṇyanā udayathī devāṅganādinān
sukh bhogavyān. pachhī svargamānthī chyavīne mahāpur nagaramān meru shreṣhṭhīnī patnī dhāriṇīnī
kūkhe padmarūchi nāmano putra thayo. te ja nagaramān rājā chhatrachchhāyanī rāṇī shrī dattā guṇonī
mañjūṣhā hatī. ek divas sheṭhano putra padmaruchi potānā gāyonā dhaṇamān ashva par besīne
āvyo tyān teṇe ek vr̥uddha baḷadane maravānī aṇī par joyo. sugandhī vastra māḷānā
dhārak padmaruchie ashva parathī ūtarī dayāthī baḷadanā kānamān ṇamokār mantra āpyo. pelā
baḷade te chitta daīne sāmbhaḷ‌yo ane prāṇ tajī rāṇī shrīdattānā garbhamān āvī upajyo.
rājā chhatrachchhāyane putra nahoto te putranā janmathī ati harṣha pāmyo, nagaranī shobhā karī,
ghaṇun dravya kharchyun, moṭo utsav karyo. vājintronā avājathī dashe dishāo guñjī ūṭhī. ā
bāḷak puṇyakarmanā prabhāvathī pūrvajanma jāṇato hato. te baḷadanā bhavamān shīt-ātāp
ādi mahāduḥkh ane maraṇasamaye ṇamokār mantra sāmbhaḷ‌yo tenā prabhāvathī rājakumār thayo
te pūrva avasthā yād karī bāḷak avasthāmān ja vivekī thayo. jyāre tarūṇ avasthā thaī
tyāre pharato pharato baḷadanā maraṇanā sthān par gayo, potānun pūrvacharitra yād karī e
vr̥uṣhabhadhvajakumār hāthī uparathī ūtarī pūrvajanmanī maraṇabhūmi joīne duḥkhī thayo. potānun
maraṇ sudhāranār ṇamokār mantra āpanār tene jaṇāvavā arthe ek kailāsanā shikhar
samān ūñchun chaityālay banāvarāvyun ane chaityālayanā dvāramān ek baḷadanī mūrti jenī
pāse besī ek puruṣh ṇamokār mantra sambhaḷāve chhe evun ek chitrapaṭ banāvarāvī mūkyun
ane tenī pāse samajavā māṭe māṇaso mūkyā. meru shreṣhṭhīno putra padmaruchi darshan karavā
āvyo te joīne khūb harṣha pāmyo ane darshan karī pachhī baḷadanā chitrapaṭ taraph joīne
manamān vichāre chhe ke ek baḷadane men ṇamokār mantra sambhaḷāvyā hatā tethī te ūbhā ūbhā
jue chhe. je rakṣhako ahīn mūkayā hatā temaṇe jaī rājakumārane vāt karī te sāmbhaḷatān ja
te mahān vaibhavapūrvak hāthī upar besī shīghra potānā mitrane maḷavā āvyo. hāthī uparathī
utarī te jinamandiramān gayo pachhī bahār āvyo, padmaruchine baḷad taraph nihāḷato joyo.
rājakumāre shreṣhṭhīputrane pūchhayun ke tame baḷadanun chitrapaṭ kem nirakho chho? tyāre padmaruchie
kahyun ke ek maratā baḷadane men ṇamokār mantra āpyo hato.

Page 597 of 660
PDF/HTML Page 618 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chhamun parva pa97
te kyān upajyo chhe te jāṇavānī īchchhā chhe. tyāre vr̥uṣhabhadhvaje kahyun - te hun chhun, ām kahī
tenā pagamān paḍayo ane padmaruchinī stuti karī, jem shiṣhya gurunī kare, teṇe kahyun-hun
mahāavivekī pashu mr̥utyunā kaṣhṭathī duḥkhī hato ane tame mārā sāchā mitra ṇamokāramantranā
dātā samādhimaraṇanun kāraṇ thayā. tame dayāḷu parabhavanā sudhāranār mane mahāmantra āpyo
tethī hun rājakumār thayo. jevo upakār rājā, dev, mātā, sahodar, mitra ke kuṭumb koī na
kare tevo tame karyo. tame mane ṇamokār mantra āpyo ane tenā jevo padārtha traṇ lokamān
nathī, teno badalo hun shun āpun. tamārāthī r̥uṇamukta to nahi thaī shakun to paṇ tamārā
pratye mane khūb bhakti utpanna thaī chhe. tame je āgnā āpo te pramāṇe hun karun. hen
puruṣhottam! tame āgnā āpī mane bhakta banāvo, ā ākhun rājya lyo, hun tamāro dās,
ā mārun sharīr tenī pāse je īchchhā hoy te sevā karāvo; ā pramāṇe vr̥uṣhabhadhvaje kahyun.
tethī padmaruchi ane ānī vachche khūb prīti vadhī. banne samyagdraṣhṭi rājamān shrāvakanān vrat
pāḷatān, ṭhekāṇe ṭhekāṇe bhagavānanān moṭān moṭān chaityālay banāvarāvyān, temān jinabimb
padharāvyā. ā pr̥ithvī tenāthī shobhāyamān thaī. pachhī samādhimaraṇ karī vr̥uṣhabhadhvaj
puṇyakarmanā prasādathī bījā svargamān dev thayo. devāṅganāonā nayanakamaḷane praphullit
karanār sūryasamān thayo tyān manavāñchhit kriḍā karī. padmaruchi sheṭh paṇ samādhimaraṇ karī
bījā ja svargamān dev thayān, tyān banne param mitra thayā. tyānthī chyavīne padmaruchino jīv
pashchim videhamān vijyārdhagiri par nandyāvartanagaranā rājā nandīshvaranī rāṇī kanakaprabhāno
nayanānand nāmano putra thayo. teṇe vidyādharonā chakrīpadanī sampadā bhogavī. pachhī
mahāmuninī avasthā dhāraṇ karī viṣham tap karyun. samādhimaraṇ karī chothā svargamān dev
thayā. tyān puṇyarūp velanā sukharūp manogna phaḷ bhogavyān. tyānthī chyavī sumeru parvatanī
pūrva dishānā videhamān kṣhemapurī nagarīnā rājā vipulavāhananī rāṇī padmāvatīnā shrīchandra
nāmanā putra thayā. tyān svarga samān sukh bhogavyān. temanā puṇyanā prabhāvathī
dinapratidin rājyanī vr̥uddhi thaī, akhūṭ bhaṇḍār thayo. samudrānt pr̥ithvī ek gāmanī peṭhe vash
karī temanī strī indrāṇī samān hatī tethī indra jevā sukh bhogavyān. hajāro varṣha
sukhapūrvak rājya karyun. ek divas mahāsaṅgh sahit traṇ guptinā dhārak samādhigupti
yogīshvar nagaranī bahār āvī birājyā. temanun udyānamān āgaman jāṇī nagaranā loko
vandan māṭe chālyā. teo stuti gātān, vājintro vagāḍatān harṣhathī jāy chhe tyāre shrīchandre
pāsenā lokone pūchhayun ke ā ānandano avāj samudragarjan jevo sambhaḷāy chhe tenun kāraṇ
shun chhe? mantrīoe sevakone mokalīne nakkī karyun ke muni āvyā chhe temanā darshan karavā
loko jāy chhe. ā samāchār sāmbhaḷī rājā harṣhathī khīlī ūṭhayā. tenā sharīramān romāñch
thaī gayo. rājā samasta lok ane parivār sahit muninān darshane gayā. prasannamukh
munirājane joī rājā praṇām karī vinayapūrvak jamīn par beṭho. bhavyajīvarūp kamaḷane
praphullit karanār sūryasamān r̥uṣhināthanā darshanathī rājāne ati dharmasneh upajyo. te mahā
tapodhan dharmashāstranā vettā paramagambhīr lokone tattvagnānano

Page 598 of 660
PDF/HTML Page 619 of 681
single page version

background image
pa98 ekaso chhamun parva padmapurāṇ
upadesh āpavā lāgyā. yatino dharma ane shrāvakano dharma sansār samudrane tāranār anek
bhedasahit varṇavyo. prathamānuyog, karaṇānuyog, charaṇānuyog, dravyānuyoganun svarūp kahyun.
prathamānuyog eṭale uttam puruṣhonun charitrakathan, karaṇānuyog eṭale traṇ lokanun kathan
ane charaṇānuyog eṭale muni shrāvakano dharma ane dravyānuyog eṭale chha dravya, sāt
tattva, nav padārtha, pañchāstikāyano nirṇay. vakatāomān shreṣhṭha munirāje ākṣhepiṇī eṭale
jinamārgano udyot karanārī, kṣhepiṇī eṭale mithyātvanun khaṇḍan karanārī, samveginī eṭale
dharmānurāgiṇī, nirvedinī eṭale vairāgya upajāvanār ā chār prakāranī kathā kahī. ā
sansārasāgaramān karmanā yogathī bhaṭakatā ā prāṇī atikaṣhṭathī mokṣhamārga pāme chhe.
sansāranā ṭhāṭh vināshīk chhe. jem sandhyā samayanā raṅg ane pāṇīnā parapoṭā, pāṇīnā
phīṇ, pāṇīnā taraṅg, vījaḷīnā chamakārā tathā indradhanuṣh kṣhaṇabhaṅgur chhe, asār chhe; evun
jagatanun charitra kṣhaṇabhaṅgur, jāṇavun, emān sār nathī. narak tiryañch gati to duḥkharūp ja chhe
ane dev manuṣhyagatimān ā prāṇī sukh māne chhe te sukh nathī, duḥkh ja chhe. jenāthī tr̥upti
nathī te ja duḥkh, je mahendra svarganā bhogothī tr̥upta na thayo te manuṣhyabhavanā tuchchha
bhogothī kevī rīte tr̥upta thāy? ā manuṣhyabhav bhogayogya nathī, vairāgyayogya chhe. koī
ek prakāre durlabh manuṣhyabhav meḷavyo jem daridrī nidhān pāme te viṣhayarasano lobhī thaī
vr̥uthā khoyo, moh pāmyo. jem sūkā baḷataṇathī agninī kevī rīte tr̥upti thāy ane
nadīonā jaḷathī samudrane kevī rīte tr̥upti thāy? tem viṣhayasukhathī jīvone tr̥upti thāy
nahi. chatur hoy paṇ viṣhayarūp madathī mohit thaī mad pāme chhe. jenun man agnānarūp
timirathī mand thayun chhe te jaḷamān ḍūbatān khedakhinna thāy tem khedakhinna chhe. parantu avivekī
to viṣhayane ja bhalā jāṇe chhe. sūrya to divase ja tāp upajāve chhe ane kām rātadivas
ātāp upajāve chhe. sūryano ātāp nivāravānā anek upāy chhe, kāmane nivāravāno
upāy ek vivek ja chhe. janmajarāmaraṇanun duḥkh sansāramān bhayaṅkar chhe. jenun chintavan
karatāny kaṣhṭa upaje chhe. karmajanit jagatano ṭhāṭh raheṇṭanā ghaḍā samān chhe. khālī bharāy chhe,
bharelo khālī thāy chhe. nīcheno upar ane uparano nīche āve chhe. ā sharīr durgandh chhe,
yantra samān chalāvavāthī chāle chhe, vināshīk chhe, mohakarmanā yogathī jīvano sneh kāyā
sāthe chhe, jaḷanā parapoṭā samān manuṣhya bhavanā upajelā sukhane asār jāṇī ūñchā
kuḷamān upajelā puruṣh virakta thaī jinarājano kahel mārga aṅgīkār kare chhe. utsāharūp
bakhtar paherī, nishchayarūp ashva par besī dhyānarūp khaḍganā dhārak dhīr, karmarūp shatruno
vināsh karī nirvāṇarūp nagar le chhe. ā sharīr bhinna ane hun bhinna evun chintavan karī
sharīrano sneh tajī he manuṣhyo! dharma karo, dharma samān bījun kāī nathī. dharmomān munino
dharma shreṣhṭha chhe je mahāmunione sukhaduḥkh samān, potānun ane pārakun samān, je
rāgadveṣharahit mahāpuruṣh chhe te param utkr̥uṣhṭa shukladhyānarūp agnithī duḥkharūp duṣhṭothī bharel
karmarūp vanane bhasma kare chhe.

Page 599 of 660
PDF/HTML Page 620 of 681
single page version

background image
padmapurāṇ ekaso chhamun parva pa99
rājā shrīchandra muninān ā vachan sāmbhaḷī bodh pāmyo. viṣhayānubhav sukhathī
virakta thaī potānā dhvajakānti nāmanā putrane rājya āpī samādhigupta nāmanā muninī
samīpe muni thayā. jenun man virakta chhe, samyaktvanī bhāvanāthī traṇe yog man, vachan,
kāyānī shuddhatā dharatā, pāñch samiti ane traṇ guptithī maṇḍit, rāgadveṣhathī parāṅamukh
ratnatrayarūp ābhūṣhaṇonā dhārak, uttam kṣhamādi dashalakṣhaṇadharmathī maṇḍit, jinashāsananā
anurāgī, samasta aṅg pūrvāṅganā pāṭhak, samādhānarūp pāñch mahāvratanā dhārak, jīvonī
dayā pāḷanār, saptabhay rahit param dhairyanā dhārak, bāvīs parīṣhah sahanār. belā, telā,
pakṣha, māsādik anek upavās karanār, shuddhāhār lenār, dhyānādhyayanamān tatpar, nirmamatva,
bhogonī vāñchhanā tyāgī, nidānabandh rahit, jinashāsan prati vātsalya rākhanār, yatinā
āchāramān saṅghanā anugrahamān tatpar, bālāgranā koṭibhāg jeṭalo paṇ parigrah na
rākhanār, snānanā tyāgī, digambar, sansāranā prabandharahit, grāmanā vanamān ek rātri
ane nagaranā vanamān pāñch rātri rahenār, giriguphā, girishikhar, nadītaṭ, udyān ītyādi
prashasta sthānomān nivās karanār, kāyotsarganā dhārak, deh pratye mamatārahit nishchaḷ
maunī paṇḍit mahātapasvī ītyādi guṇothī pūrṇa karma piñjarane jīrṇa karī kāḷ pāmīne
shrīchandra muni rāmachandrano jīv pāñchamā svargamān indra thayo. tyān lakṣhmī, kīrti, kānti,
pratāpano dhārak devono chūḍāmaṇi traṇ lokamān prasiddha paramar̥uddhiyukta mahāsukh bhogavato
hato. nandanādik vanamān saudharmādik indra enī sampadā joī rahyā chhe, ene jovānī vāñchhā
rahe. mahāsundar vimān, maṇi, hemamayī motīonī jhālarothī maṇḍit temān besīne vihār
kare, divya strīonā netrone utsavarūp mahāsukhamān samay vyatīt karavā lāgyo. shrīchandrano
jīv brahmendra thayo hato teno mahimā he vibhīṣhaṇ! vachanothī na kahī shakāy, te kevaḷagnān
gamya chhe. ā jinashāsan amūlya paramaratna upamārahit traṇ lokamān pragaṭ chhe, to paṇ
mūḍh jāṇato nathī. shrī jinendra, munīndra ane jinadharmano mahimā jāṇīne paṇ mūrkha
mithyābhimānathī garvit banī dharmathī parāṅamukh rahe chhe. je agnānī ā lokanā sukhamān
anurāgī thayo chhe te bāḷak samān avivekī chhe. jem bāḷak samajyā vinā abhakṣhyanun
bhakṣhaṇ kare chhe, viṣhapān kare chhe tem mūḍh ayogya ācharaṇ kare chhe. je viṣhayanā anurāgī
chhe te potānun burun kare chhe. jīvonā karmabandhanī vichitratā chhe, tethī badhā ja gnānanā
adhikārī nathī. keṭalāk mahābhāgye gnān pāme chhe ane keṭalāk gnān prāpta karīne bījī
vastunī vāñchhāthī agnānadashā pāme chhe. keṭalāk mahānindya sansārī jīvonā mārganī ruchi kare
chhe. te mārgadoṣhathī bharelā chhe, jemā viṣhayakaṣhāyanī bahulatā chhe. jinashāsan samān bījo
koī duḥkhamuktino mārga nathī, tethī he vibhīṣhaṇ! tun ānandabharyā chitte jineshvaradevanun
archan kar. ā pramāṇe dhanadattano jīv manuṣhyamānthī dev, devamānthī manuṣhya thaī navamā bhave
rāmachandra thayo. tenī vigat pahelā bhavamān dhanadatta, bījā bhavamān pahelā svargano dev,
trījā bhavamān padmaruchi sheṭh, chothā bhavamān bījā svargano dev, pāñchamā bhavamān nayanānand
rājā, chhaṭhṭhā bhavamān chothā svargano dev, sātamā bhavamān