Panch Stotra-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Kalyan-Kalpdrum-Ekibhav Stotra; Vishapahar Stotra.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 4 of 6

 

Page 53 of 105
PDF/HTML Page 61 of 113
single page version

background image
ॐ
shrīmad vādirāj – āchārya – vinirmit
kalyāṇ – kalpadrum – ekībhāv stotra
(मन्दाकन्ता)
एकीभावं गत इव मया यः स्वयं कर्मबन्धो
घोरं दुःखं भव – भव – गतो दुर्निवारः करोति ।
तस्याप्यस्य त्वयि जिनरवे भक्तिरुन्मुक्तये चेज
जेतुं शक्यो भवति न तया कोऽपरस्तापहेतुः ।।१।।
jo ati ekībhāv bhayo māno anivārī,
so muj karma prabadh karat bhavabhav duḥkh bhārī;
tāhi tihārī bhakti jagataravi jo niravārai,
to ab aur kalesh kaun so nāhin vidārai. 1.
artha : — he jinasūrya! ā je karmabandh mārī sāthe svayam ekapaṇāne
prāpta thayo hoy tevo thaī rahyo chhe, ne durnivār chhe ane je pratyek bhavamān
sāthe jaīne ghor duḥkho āpe chhe tene paṇ jo āpanī bhakti dūr karī
shake chhe to bījun evun kaṣhṭanun karyun kāraṇ chhe ke jene te bhakti jītī na
shake? arthāt koī paṇ nathī – jinabhaktinā prasādathī badhā kaṣhṭo ane
santāponun sahaj ja nivāraṇ thaī jāy chhe. 1.
ज्योतीरूपं दुरित – निवह – ध्वान्त – विध्वंस – हेतुं
त्वामेवाहुर्जिनवर चिरं तत्त्वविद्याभियुक्ताः ।
चेतोवासे भवसि च मम स्फारमुद्भासमानम्-
तस्मिन्नंहः कथमिव तमो वस्तुतो वस्तुमीष्टे ।।२।।

Page 54 of 105
PDF/HTML Page 62 of 113
single page version

background image
54 ][ pañchastotra
tum jin jotisvarūp duritaandhiyārinivārī,
so gaṇesh gurū kahain tattvavidyādhanadhārī;
mere chitagharamāhin basau tejomay yāvat,
pāpatimir avakāsh tahān so kyoṅkari pāvat. 2.
artha : — he jinavar! dīrgha tattvagnānīo āpane evā jyotirūp
banāve chhe ke je pāp – samūharūp andhakāranā vināshanā hetu chhe. jo āp
mārā hr̥uday – mandiramān khūb prakāshit thaī rahyā chhe to pachhī temān pāparūpī
andhakār vāstavamān kevī rīte ṭakī shake? jo pāp ṭakī shakatun na hoy to
pāpanun phaḷ evun duḥkh paṇ rahī shake nahi. 2.
आनन्दाश्रु – स्नपितवदनं गद्गदं चाभिजल्पन्
यश्चायेत त्वयि दृढमनाः स्तोत्रमन्त्रैः भवन्तम् ।
तस्याभ्यस्तादपि च सुचिरं देह – वल्मीकमध्यान् –
निष्कास्यन्ते विविध – विषम – व्याधयो काद्रवेयाः ।।३।।
ānand ānsūvadan dhoy tumason chit sānai,
gadagad suraso suyashamantra paḍhi pūjā ṭhānain;
tāke bahuvidh vyādhi vyāl chirakāl nivāsī,
bhājain thānak chhoḍ dehabāmbaī ke vāsī. 3.
artha : — he jinendradev! āpamān chittanī sthiratā karīne je
bhaktajan ānandanā ashruothī jenun mukh dhovāyun chhe te gadagad svare
stotra – mantro dvārā āpanī pūjā kare chhe tenā sharīrarūpī rāphaḍāmānthī judī
judī jātanā viṣham rogarūp sarpo bahār nīkaḷī jāy chhe ke je temān
chirakāḷathī rahevānā abhyāsī hatā. 3.
प्रागेवेह त्रिदिव – भवनादेष्यता भव्य – पुण्यात्
पृथ्वी – चक्रं कनकमयतां देव निन्ये त्वयेदम् ।

Page 55 of 105
PDF/HTML Page 63 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 55
ध्यान – द्वारं मम रुचिकरं स्वान्तगेहं प्रविष्टस्
तत् किं चित्रं जिन वपुरिदं यत्सुवर्णीकरोषि ।।४।।
divitain āvanahār bhaye bhavibhāg udayabal,
pahalehī sur āy kanakamay kīy mahītal;
managr̥uhadhyānaduvār āy nivaso jaganāmī,
jo suvaran tan karo kaun yah acharaj svāmī. 4.
artha : — he jinadev! bhavyajīvonā puṇyaprabhāvathī devalokamānthī
ahīn āpanā padhāravānā (chha mahinā) agāuthī ja devo dvārā karavāmān
āvatī ratno ādinī vr̥uṣhṭithī ā bhūmaṇḍaḷ suvarṇamay banyun hatun. have
jyāre āp dhyānarūpī dvāravāḷā mārā ruchikar antaḥkaraṇamān pravesh pāmyā
chho to he dev! āp mārā ā (koḍhanā rogathī gherāyelā) sharīrane
suvarṇamay banāvī do emān kaī āshcharyanī vāt chhe? koī paṇ āshcharyanī
vāt nathī. 4.
लोकस्यैकस्त्वमसि भगवन् निर्निमित्तेन वन्धुसू
त्वय्येवासौ सकल – विषया शक्तिरप्रत्यनीका ।
भक्ति – स्फीतां चिरमधिवसन्मामिकां चित्त – शय्यां
मय्युत्पन्नं कथमिव ततः क्लेश – यूथं सहेथाः ।।५।।
prabhu sab jagake vinā hetu bāndhav upakārī,
nirāvaran sarvagna shakti jinarāj tihārī;
bhaktirachit mamachitta sej nit vās karoge,
mere duḥkhasantāp dekh kim dhīr dharoge. 5.
artha : — he bhagavān! āp lokanā advitīy kāraṇ visheṣh
vinānān bandhu chho ane āpamān ja sarva padārthone jāṇanārī jene koī
pratipakṣhī nathī evī shakti chhe, āp mārī bhaktithī samr̥uddha evī
chittarūpī shayyāmān chirakāḷathī nivās karo chho tethī mārāmān utpanna thatā

Page 56 of 105
PDF/HTML Page 64 of 113
single page version

background image
56 ][ pañchastotra
ke thanārā duḥkhasamūhane āp kevī rīte sahan karī shako? sahan karī
shakatā nathī. 5.
जन्माटव्यां कथमपि मया देव दीर्घं भ्रमित्वा
प्राप्तैयेयं तव नयकथा – स्फार – पियूष – वापी ।
तस्यां मध्ये हिमकर – हिमव्यूह – शीते नितान्तं
निर्मग्नं मां न जहति कथं दुःख – दावोपतापः ।।६।।
bhavavanamen chirakāl bhramyo kachhu kahiy na joī,
tum dhutikathāpiyūṣhavāpikā bhāgan pāī;
shashi tuṣhār ghanasār hār shītal nahin jā sam,
karat nhaun tāmāhin kayo na bhavatāp bujhai mam. 6.
artha : — he jinadev! bhavavanamān dīrghakāḷaparyant bhramaṇ karyān pachhī
āpanī ā nayakathā – vārtārūp udār amr̥utarasathī pūrṇa vistīrṇa vāv koī
paṇ rīte – mahā kaṣhṭathī – mane prāpta thaī chhe. te chandramā ane himapūñj samān
shītaḷ vāyamān hun pūrṇapaṇe nimagna thaī gayo chhun, evī sthitimān duḥkharūpī
dāvānaḷano ātāp mane kem nahi chhoḍe? chhoḍashe ja, mārā upar duḥkhano
koī prabhāv rahī shakashe nahi. 6.
पाद – न्यासादपि च पुनतो यात्रया ते त्रिलोकीं
हेमाभासो भवति सुरभिः श्रीनिवासश्व पद्मः ।
सर्वाङ्गेण स्पृशति भगवंस्त्वय्यशेषं मनो मे
श्रेयः किं तत् स्वयमहरहर्यन्न मामभ्युपैति ।।७।।
shrī vihār parivāh hot shuchirūp sakal jag,
kamalakanak ābhāv surabhi shrīvās dharat pag;
mero man sarvaṅg, paras prabhuko sukh pāvai,
ab so kaun kalyān jo na din din ḍhig āvai. 7.

Page 57 of 105
PDF/HTML Page 65 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 57
artha : — he bhagavān! āpanā vihār dvārā traṇ lokane pavitra
karatān āpanā charaṇonā nikṣhep (mūkavā) mātrathī kamaḷo suvarṇanī
ābhāsahit, sugandhit ane shrīlakṣhmīnun nivāsasthān thaī jāy chhe. (ām
vāt chhe tyān) mārun sampūrṇa man jo dhyānadvārā āpano sarvāṅge sparsha kare
chhe to pachhī evun kayun kalyāṇ chhe ke je mane svayam pratidin prāpta na
thāy? – hun badhā ja shreyo prāpta karavānun pātra chhun. 7.
पश्यन्तं त्वद्वचनममृतं भक्ति – पात्र्या पिबन्तं
कर्मारण्यात्पुरूषमसमानन्दधाम – प्रविष्टम् ।
त्वां दुर्वार – स्मर – मदहरं त्वत्प्रसादैकभूमिं
क्रूराकाशः कथमिव रुजाः कण्टका निर्लुठन्ति ।।८।।
bhavataj sukhapad base kāmamadasubhaṭ sanhāre,
jo tumako nirakhant sadā priyadās tihāre;
tum vachanāmr̥utapān bhaktiañjulison pīvai,
tinhain bhayānak krūrarogaripu kaise chhīvai. 8.
artha : — he jinarāj! āp durnivār kāmadevanā madane dūr
karanār chho ane karmarūp (duḥkhadāyak) vanamānthī nīkaḷīne anupam sukhanun
sthān je muktidhām chhe temān praveshī chukyā chho, āpanun āvun rūp
jonārane, āpanā vachanāmr̥ut bhaktirūp kaṭorīthī pīnārane ane āpanī
kr̥upā – prasādanī ek bhūmi banelā puruṣhane krūr ākr̥utivāḷā rogarūpī
kāṇṭā kevī rīte pīḍit karī shake? koī paṇ prakāre pīḍā āpī shake
nahi. 8.
पाषाणात्मा तदितरसमः केवलं रत्नमूर्तिर् –
मानस्तम्भो भवति च परस्तादृशो रत्नवर्गः ।
दृष्टि – प्राप्तो हरति स कथं मानरोगं नाराणां
प्रत्यासत्तिर्यथी न भवतस्तस्य तच्छक्ति हेतुः ।।९।।

Page 58 of 105
PDF/HTML Page 66 of 113
single page version

background image
58 ][ pañchastotra
mānathambh pāṣhān ān pāṣhān paṭantar,
ese aur anek ratan dīkhain jag antar;
dekhat draṣhṭipramān mānamad turat miṭāvai,
jo tum nikaṭ na hoy shakti yah kayon kar pāvai. 9.
artha : — he jinadev! āpanā samavasaraṇamān sthit je mānastambh
chhe te pāṣhāṇano chhe tethī anya pāṣhāṇo samān chhe ane kevaḷ ratnapāṣhāṇ –
nirmit mūrti chhe, tevā ratno bījā paṇ chhe, to pāchhī te manuṣhyonā
mānarūpī rogane darshanamātrathī ja kevī rīte dūr kare chhe, jo āpanī
samīpatānā prabhāvathī ja temān te shakti utpanna na thatī hoy? arthāt
āpanī samīpatānā prabhāvathī ja tenāmān tevī shaktino sañchār thāy chhe
ke je bījā pāṣhāṇ tathā ratnomān hotī nathī, māṭe āpano ja apūrva
mahimā chhe. 9.
हृद्यः प्राप्तो मरुदपि भवन्मूर्ति – शैलोपवाही
सद्यः पुंसां निरवधिरुजाधूलिबन्धं धुनोति ।
ध्यानाहूतो हृदय – कमलं यस्य तु त्वं प्रविष्टम् –
तस्याशक्यः क इह भुवने देव लोकोपकारः ।।१०।।
prabhutan parvataparas pavan uramen nivahai hai,
tāson tatachhin sakal rogaraj bāhir hvai hai;
jāke dhyānāhūt baso uraambujamānhīn,
kaun jagat upakārakaran samarath so nāhīn. 10.
artha : — he jinadev! āpanī mūrtirūpī parvatane aḍīne vaheto
pavan paṇ anukūḷapaṇe prāpta thaīne manuṣhyonā niḥsīm rogarūpī dhūḷanā
samūhane shīghra khaṅkherī nākhe chhe to pachhī dhyān dvārā bolāvāyel āp jenā
hr̥udayakamaḷamān pravesh karo chho te manuṣhya dvārā evo kayo lokopakār chhe ke
je ā lokamān ashakya hoy? 10.

Page 59 of 105
PDF/HTML Page 67 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 59
जानासि त्वं मम भवभवे यच्च याद्रक् च दुःखं
जातं यस्य स्मरणमपि मे शसवन्निष्पिनष्टि ।
त्वं सर्वेशः सकृप इति च त्वामुपेतोऽस्मि भक्त्या
यत्कर्तव्यं तदिह विषये देव एव प्रमाणम् ।।११।।
janam janamake duḥkh sahe sab te tum jāno,
yād kiye mujh hiye lagai āyudhase mānon;
tum dayāl jagapāl svāmi mai sharan gahī hai,
jo kachhu karano hoy karo paramān vahī hai. 11.
artha : — he jinendradev! (ā chaturgatirūp sansāramān anādikāḷathī
bhramaṇ karatā) mane bhavabhavamān je, jeṭalun ane je prakāranun dārūṇ duḥkh
prāpta thayun chhe ke jenun smaraṇ paṇ mane shastra āghātanī jem kaṣhṭa āpe
chhe te badhun āp jāṇo chho, āp sarva rīte samartha chho, dayāḷu chho tethī
ja hun bhaktibhāvapūrvak āpanā sharaṇamān āvyo chhun. have ā vartamān
duḥkh – santāpanā viṣhayamān je kāī paṇ kartavya hoy te ja mane pramāṇ chhe
–
āp je kāī paṇ karasho te mane mānya chhe, men āpanā upar badhun chhoḍī
dīdhun chhe. 11.
प्रापद्रैव तव नुतिपदैर्जीवकेनोपदिष्टैः
पापाचारी मरणसमये सारमेयोऽपि सौख्यम् ।
कः सन्देहो यदुपलभते वासव – श्री – प्रभुत्वं
जल्पन् जाप्यैर्मणिभिरमलैस्त्वन्नमस्कारचक्रम् ।।१२।।
maran samay tum nām mantra jīvakatain pāyo,
pāpāchārī shvān prān taj amar kahāyo,
jo maṇimālā ley japai tum nām nirantar,
indrasampadā lahai kaun sanshay is antar. 12.

Page 60 of 105
PDF/HTML Page 68 of 113
single page version

background image
60 ][ pañchastotra
artha : — he jinendrabhagavān! ek pāpāchārī – ākhī jindagī
pāpamān līn – kūtaro paṇ maratī vakhate jīvak dvārā kānamān japavāmān
āvelā āpanā namaskār mantranā prabhāvathī devagatinun sukh pāmyo chhe to
pachhī koī nirmaḷ maṇinī māḷāthī āpanā namaskārachakrano bhāvapūrvak jāp
karato thako marīne indranī vibhūtino svāmī bane emān sho sandeh chhe?
arthāt emān koī sandehano avasar nathī. 12.
शुद्धे ज्ञाने शुचिनि चरिते सत्यपि त्वय्यनीचा
भक्तिर्नाे चेदनवधिसुखावञ्चिका कुच्चिकेयम् ।
शक्योद्घाटं भवति हि कथं मुक्तिकामस्य पुंसो
मुक्ति – द्वारं परिदृढ – महामोह – मुद्रा – कपाटम् ।।१३।।
jo nar nirmal gnān mān shuchi chārit sādhai,
anavadhi sukhakī sār bhakti kūchī nahin lādhai;
so shivavāñchhak purūṣh mokṣhapaṭ kem udhārai,
moh muhar diḍh karī mokṣhamandirake dvārai. 13.
artha : — he bhagavān! shuddha gnān ane nirmaḷ chāritra hovā chhatān
paṇ jo mumukṣhu jīvanī āpanā pratye ā ūñchā prakāranī bhakti na hoy
ke je amaryādit – anant sukh prāptinī achuk kūñchī chhe — to te muktinun
dvār kevī rīte kholī shakashe ke je sudraḍh mahāmohanī mudrā yukta tāḷāvāḷā
dvārathī bandh chhe? arthāt nahi kholī shake. 13.
प्रच्छन्नः खल्वयमद्यमयैरन्धकारैः समन्तात्
पन्था मुक्तेः स्थफु टितपदः क्लेशगर्तैरगाधैः ।
तत्कस्तेन व्रजति सुखतो देव तत्त्वावभासी
यद्यग्रेऽग्रे न भवति भवद्भारती – रत्नदीपः ।।१४।।
shivapurakero panth pāpatamaso atichhāyo,
dukhasarūp bahu kūpakhāḍ son vikaṭ batāyo;

Page 61 of 105
PDF/HTML Page 69 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 61
svāmī sukhason tahān kaun jan mārag lāgain,
prabhu pravachan maṇidīp jon ke āgain āgain. 14.
artha : — he jinadev! muktino ā mārga badhī bājuthī pāparūp
andhakārathī – mithyādarshanādirūp timirapaṭalothī – āchchhādit chhe ane bahu
ūṇḍā kleshakārī khāḍāo dvārā – narak, nigodādinā duḥkhothī pūrṇa sthānothī
ūbaḍ – khābaḍ viṣham sthān banel chhe; tyān kayo manuṣhya sukhapūrvak te mārga
upar chālī shake? jo yathārtha vastutattvano prakāshak āpanā vachanarūp ratna –
dīpak āgaḷ āgaḷ na chālato hoy. bhāvārtha em chhe ke āpanī
vāṇīno prakāsh pāmyā vinā koī paṇ manuṣhya te muktinā mārga par
sukhapūrvak chālavāmān samartha thaī shake nahi. 14.
आत्मज्योतिर्निधिरनवधिर्द्रष्टुरानन्दहेतुः
कर्म – क्षोणी – पटल – पिहितो योऽनवाप्यः परेषाम् ।
हस्ते कुर्वन्त्यनतिचिरतस्तं भवद्भक्ति – भाजः
स्तोत्रैर्बन्ध – प्रकृति – परुषोद्दाम – धात्री – खनित्रैः ।।१५।।
karmapaṭalabhūmāhin dabī ātamanidhi bhārī,
dekhā atisukh hoy vimukhajan nāhin udhārī;
tum sevak tatakāl tāhi nihachai kar dhārai,
thuti kudālason khod band bhū kaṭhin vidāre. 15.
artha : — ātmajyotirūp nidhi amaryāditarūpe sthit chhe teno
kyāy ant nathī – gnānāvaraṇādi karmarūp pr̥ithvīnā paḍothī te āchchhādit chhe,
jonārane ānandanun kāraṇ chhe – darshanamātrathī jenā ānandano udbhav thāy chhe
ane je bījāo dvārā – abhakta hr̥udayo dvārā aprāpya chhe, tene āpanā
bhakto tarat ja te stotro dvārā prāpta karī le chhe ke je ( prakr̥iti, sthiti,
anubhāg – pradesharūp) draḍh bandhanaprāpta kaṭhor ane ati ugra (karmarūp)
bhūmine khodavāmān samartha tīkṣhṇa kodāḷī samān chhe. 15.

Page 62 of 105
PDF/HTML Page 70 of 113
single page version

background image
62 ][ pañchastotra
प्रत्युत्पन्ना नय हिमगिरेरायता चामृताब्धे -
र्या देव त्वत्पद – कमलयोः संगता भक्ति - गंगा ।
चेतस्तस्यां मम रूचिवशादाप्लुतं क्षालितांहः
कल्माषं यद्भवति किमियं देव सन्देह – भूमि ।।१६।।
shyādvādagiri upajai mokṣha sāgar lon dhāī,
tum charaṇāmbuj paras bhaktigaṅgā sukhadāī;
mo chitta nirmal thayo nhon ruchipūrav tāmain,
ab vah ho na malīn kaun jin sanshay yāmain. 16.
artha : — he jinadev! āpanā charaṇakamaḷone prāpta thayelī je
bhakti – gaṅgā chhe te (syādvād) nayarūp himālayamānthī utpanna thaīne
pravāhit thaī amr̥utasāgararūp mokṣhamān jaīne maḷī chhe. temān mārun man
svaruchithī ḍūbakī lagāvīne jo pāparūp melane dhoī nākhe to emān shun koī
sandeh karavā jevī vāt chhe? jarā paṇ sandeh karavā yogya vāt nathī. 16.
प्रादुर्भूत – स्थिरपद – सुख त्वामनुध्यायतो मे
त्वय्येवाहं स इति मतिरूपत्पद्यते निर्विकल्पा ।
मिथ्यैवेयं तदपि तनुते तृप्तिमभ्रेषरूषां
दोषात्मनोऽप्यनिमतफलास्त्वत्प्रसादाद्भवन्ति ।।१७।।
tum shivasukhamay pragaṭ karat prabhu chintan tero,
main bhagavān samān bhāv yon varatai mero;
yadapi jūṭh hai tadapi tr̥upti nishchal upajāvai,
tuv prasād sakalaṅk jīv vāñchhit phal pāvai. 17.
artha : — sthir padanā sukhanī pragaṭatā pāmel he jinendra
bhagavān! āpanun dhyān karatān mane āpanā viṣhayamān soऽhannī nirvikalpa
buddhi – je āp chho tej hun chhun evī niḥsanshay buddhi utpanna thaī chhe. ā

Page 63 of 105
PDF/HTML Page 71 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 63
buddhi jo ke mithyā ja chhe to paṇ te mane achaḷ tr̥upti āpe chhe ane
te yogya chhe kāraṇ ke āpanā prasādathī doṣhī manuṣhya paṇ abhimat phaḷanī
prāpti karī le chhe. 17.
मिथ्यावादं मलमपनुदन् सप्तभंगी – तरङ्गै –
र्वागम्भोदिर्भुवनमखिलं देव पर्यति यस्ते ।
तस्यावृतिं सपदि विबुधाश्चेतसैवाचलेन
व्यातन्वन्तः सुचिरममृतासे वयातृप्नुवन्मि ।।१८।।
vachan jaladhi tum dev sakal tribhuvanamen vyāpai,
bhaṅg taraṅgini vikathavādamal malin uthāpai;
manasumeruso mathai tāhi je samyaggnānī
paramāmr̥ut son tr̥upat hohin te chiralon prānī. 18.
artha : — he arhan bhagavan! āpano je vachanasamudra chhe – divya -
dhvani dvārā mukhārit thayelo shrutasāgar chhe – te potānī saptabhaṅgātmak
taraṅgodvārā mithyāvādarūp maḷane – sarvathā ekāntamay vastutattvanā kathan
vikārane – dūr karato thako ākhāy vishvamān phelāyel chhe. je vibudhajan chhe
teo shīghra ja potānā ekāgra chitta dvārā tenun manthan karīne je amr̥ut –
mokṣhatattvane prāpta kare chhe tenī bharapūr sevāthī chirakāḷ sudhī tr̥upta ane
sukhī banī rahe chhe. 18.
आहार्य्येभ्यः स्पृहयति परं यः स्वभावादहृद्यः
शस्त्र – ग्राही भवति सततं वैरिणा यश्च शक्यः ।
सर्वाङ्गेषु त्वमसि सुभगस्त्वं न शक्यः परेषां
तत्किं भूषा – वसनकुसुमैः किं च शस्त्रैरुदस्रैः ।।१९।।
jo kudev chhabihīn vasan bhūṣhaṇ abhilākhai;
vairī son bhayabhīt hoy so āyudh rākhai;
tum sundar sarvāṅg shatru samarath nahin koī,
bhūṣhaṇ vasan gadādi grahan kāheko hoī. 19.

Page 64 of 105
PDF/HTML Page 72 of 113
single page version

background image
64 ][ pañchastotra
artha : — je svabhāvathī amanogna hoy te shr̥uṅgāronī ichchhā kare chhe
ane je shatru dvārā jītāī javā yogya hoy te bhayathī sadā shastronun grahaṇ
kare chhe. bhagavān! āp to sarvāṅg sundar chho, bījāo dvārā āp ajey
chho; to pachhī (svabhāvathī ja sundar hovāne līdhe) vastro ābhūṣhaṇo ane
puṣhponun āpane shun prayojan hoy? tathā shatruothī ajey hovānā kāraṇe
shastro – ashastrothī paṇ shun prayojan hoy 19.
इन्द्रः सेवां तव सुकुरुतां किं तया श्लाघनं ते
तस्यैवेयं भवलयकारी श्लाध्यतेमातनोति ।
त्वं निस्तारी जनन – जलधेः सिद्धि – कान्ता – पतिस्त्वं
त्वं लोकानां प्रभुरिति तव श्लाध्यते स्तोत्रमित्थम् ।।२०।।
surapati sevā karai kahā prabhu prabhutā terī,
so salādhanā lahai miṭai jagason jag kerī;
tum bhavajaladhi jihāj tohi shivakant uchariye,
tuhīn jagat – janapāl nāthathutikī thuti karīye. 20.
artha : — he tīrthaṅkar bhagavān! indra āpanī je sārī rīte –
sevā pūjā – bhakti kare chhe tenāthī āpano shun mahimā athavā prashansā
chhe? kāī paṇ nahi. ā sevā to te indranā ja mahimā prashansānun
kāraṇ bane chhe; kem ke te tenā bhavabhramaṇano nāsh kare chhe.
vāstavamān āp sansār-samudrathī pār karanār chho, siddhikāntānā svāmī
chho ane traṇe lokanā svāmī chho ā jātanun stotra āpanī prashansānun
dyotak chhe. 20.
वृत्तिर्वाचामपरसदृशी न त्वमन्येन तुल्यः
स्तुत्युद्गाराः कथमिव ततः त्वय्यमी नः क्रमन्ते ।
भैवं भूवंस्तदपि भगवन् भक्ति – पीयूष पुष्टाम् –
ते भव्यानामभिमतफलाः पारिजाता भवन्ति ।।२१।।

Page 65 of 105
PDF/HTML Page 73 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 65
vachan jāl jaḍarūp āp chinmūrati jhānī,
tātain yuti ālāp nāhin pahuñchai tum tānī;
to bhī nirphal nāhin bhaktirasabhīne vāyak,
santanako surataru samān vāñchhit varadāyak. 21.
artha : — he bhagavan! vachanonī pravr̥utti aparasadrash chhe – achetan
pudgal jevī chhe ane āp anyasam – pudgalarūp nathī tethī amārā
stutirūp vachano āpanī pāse kevī rīte pahoñchī shake? na pahoñchī shake;
parantu bhale na pahoñche chhatān paṇ bhaktirūp sudhārasathī puṣhṭa thayelā ā
stutirūp udgār bhavyajīvone māṭe abhiṣhṭa phaḷ āpanār kalpavr̥ukṣha samān
bane chhe. 21.
कोपावेशो न तव न तव क्वापि देवप्रसादो
व्याप्तं चेतस्तव हि परमोपेक्षयैवानपेक्षम् ।
आज्ञावश्यं तदपि भुवनं सन्निधिर्वैर – हारी
क्वैंवंभूतं भुवनतिलक प्राभवं त्वत्परेषु ।।२२।।
kop kabhī nahin karo prīti kabahū nahin dhāro,
ati udās bechāh chitta jinarāj tihāro;
tadapi ān jag bahai bair tum nikaṭ na lahiye,
yah prabhutā jag tilak kahān tum vin saradahiye. 22.
artha : — he tribhuvanatilak dev! āp koīnā paṇ upar krodh
karatā nathī ane koīnā paṇ upar prasannatāno bhāv paṇ pragaṭ karatā
nathī. vāstavamān āpanun chitta je koīnī apekṣhā rākhatun nathī te sadā param
upekṣhāthī – vītarāgatāthī vyāpta rahe chhe. ām hovā chhatān paṇ ā lok
āpanī āgnāne ādhīn chhe ane āpanun sāmīpya verane dūr kare chhe –
āpanī samīp āvatān jātivirodhī jīvonun ver chālyun jāy chhe, koī ek
bījāne dveṣhabhāvathī jotun nathī. āvī jātano prabhāv āpanāthī bhinna
kopādiyukta sarāg devomān kyān hoy? kyāy na hoy 22.

Page 66 of 105
PDF/HTML Page 74 of 113
single page version

background image
66 ][ pañchastotra
देव स्तोतुं त्रिदिव – गणिका – मण्डली – गीतकीर्ति
तोतूर्ति त्वां सकल – विषय – ज्ञान – मूर्तिं जनो यः ।
तस्य क्षेमं न पदमटतो जातु जोहूर्ति पन्थासू –
तत्त्वग्रन्थ – स्मरण – विषये नैष भोमूर्ति मर्त्यः ।।२३।।
suratiy gāvain suyash sarvagati gnānasvarūpī,
jo tumako thir hohin namain bhaviānandarūpī;
tāhi chhemapur chalanavāṭ bākī nahi ho hain,
shrutake sumaranamānhi so na kabahū nar mohain. 23.
artha : — he jinadev! āp evā gnānanī mūrti chho ke jeṇe sakaḷ
padārthone potāno viṣhay karyo chhe ane svargonī apsarāoe maḷīne
āpanā khūb yashogān karyā chhe. āpanī stuti karavā māṭe je utsuk ane
udyat thāy chhe te kṣhemarūp mokṣha taraph gaman karanār manuṣhyono mārga kadī
paṇ kuṭil ane jaṭil banato nathī ane te tattvagranthonā smaraṇamān kadī
moh pāmatā nathī – tattvasamūhanā viṣhayamān temane kadī koī sandeh utpanna
thato nathī. 23.
चित्त कुर्वन्निरवधि – सुख – ज्ञान – द्रद्रग्दवीर्यरूपं
देव ! त्वां यः समय – नियमादादरेण स्तवीति ।
श्रेयोमार्गं स खलु सुकृती तावता पूरयित्वा
कल्याणानां भवति विषयः पञ्चधा पञ्चितानाम् ।।२४।।
atul chatuṣhṭayarūp tumain jo chittamain dhārai,
ādarason tihuṅkālamāhin jagathuti vistāre;
so sukrat shivapanth bhaktirachanā kar pūrai!
pañchakalyānak r̥̄iddhipāy nihachai duḥkh chūrai. 24.
artha : — he tīrthaṅkar jinadev! je koī bhavyaprāṇī āpane

Page 67 of 105
PDF/HTML Page 75 of 113
single page version

background image
kalyāṇ-kalpadrum-ekībhāv stotra ][ 67
anantasukh, anantagnān, anant darshan ane anantavīryarūp hr̥udayamān dhāraṇ
karato thako – dhyāto thako nishchit samayanā niyamapūrvak nitya ādar sahit
āpanī stuti kare chhe te puṇyavān puruṣh eṭalā mātrathī ja kalyāṇamārgane
pūrṇa karīne pāñch prakāranā vistr̥ut kalyāṇakono pātra bane chhe. 24.
भक्तिप्रह्व – महेन्द्र – पूजितपद त्वत्कीर्तने न क्षमाः
सूक्ष्म – ज्ञान – द्रशोऽपि संयमभृतः के हन्त मन्दा वयम् ।
अस्माभिः स्तवनच्छलेन तु परस्त्वय्यादरस्तन्यते
स्वात्माधीन – सुखैषिणां स खलु नः कल्याण – कल्पद्रुमः ।।२५।।
aho jagatapati pūjya avadhignānī muni hārai,
tum gunakīrtanamāhin kaun ham mand vichārai;
thuti chhalason tum viṣhai dev ādar vistāre!
shivamukh pūranahār kalpataru yahī hamāre. 25.
artha : — he jinendra bhagavān! bhaktithī namrībhūt thaīne mahān
devendra āpanā charaṇone pūje chhe, sūkṣhma gnān – darshananā dhārak ane sanyamathī
bharapūr (svāmī samantabhadra jevā stutikār) munirāj paṇ āpanun kīrtan
karavāmān samartha nathī; to amārā jevā mandabuddhivāḷāonī to vāt ja
shī karavī? ame to stavananā bahāne āpanā pratye mārā uchcha ādarano
vistār karyo chhe. ā stavanarūp uchcha ādar amārā jevā svātmādhīn
sukhanā ichchhakone māṭe ‘kalyāṇ – kalpadrum’ chhe – kalyāṇ pradān karanār
kalpavr̥ukṣha chhe. 25.
prashasti
वादिराजमनु शाब्दिक – लोको
वादिराजमनु तार्किक – सिंहः ।
वादिराजमनु काव्यकृतस्ते
वादिराजमनु भव्य सहायः ।।१।।

Page 68 of 105
PDF/HTML Page 76 of 113
single page version

background image
68 ][ pañchastotra
vādirāj munitain anu, vaiyākaraṇī sāre,
vādirāj munitain anu tārkik vidyāvāre;
vādirāj munitain anu hain kāvyanake gnātā,
vādirāj munitain anu hain bhavijanake trātā.
artha : — (vartamānamān – vādirājanā samayamān) je shābdik lok chhe –
shabdashāstranā gnātāo (vaiyākaraṇo)no samūh chhe – te vādirājano anuvartī
chhe – prastut stotranā kartā vādirājamuni temanā agraṇī chhe – je tārkik
sinhono samūh chhe, te vādirājano anuvartī chhe; je kāvyakartā chhe te badhā
vādirājanā anuvartī chhe ane je bhavyajīvonī sahāy karanārāono
samudāy chhe, te paṇ vādirājano anuvartī chhe – vādirāj munine ja temān
pramukh sthān prāpta chhe.

Page 69 of 105
PDF/HTML Page 77 of 113
single page version

background image
°
shrī mahākavi dhanañjay rachit
viṣhāpahār stotra
(उपजाति)
स्वात्मस्थितः सर्वगतः समस्त –
व्यापारवेदी विनिवृत्तसंगः ।
प्रवृद्धकालोप्यजरो वरेण्यः,
पायादपायात्पुरुषः पुराणः ।।१।।
artha : — potānā ātmasvarūpamān sthit hovā chhatān paṇ
sarvavyāpak, samasta vyāpāronā gnātā hovā chhatān paṇ parigraharahit,
dīrghāyu hovā chhatān paṇ vr̥uddhāvasthā rahit, evā sarvashreṣhṭha purāṇ puruṣh shrī
ādināth jinendradev bhavya jīvone sānsārik duḥkhothī chhoḍāvīne mokṣhasukh
pradān karo. 1.
परैरचिन्त्यं युगभारमेकः,
स्तोतुं वहन्योगिभिरप्यशक्यः ।
स्तुत्योऽद्य मेऽसौ वृषभो न भानोः,
किमप्रवेशे विशति प्रदीपः ।।२।।
artha : — he prabho! āp chakravarttī ādi dvārā achintya chho,
karmabhūminī sharūātamān karmabhūmino bhār āpe ekalāe ja vahan karyo
hato, āpanī stuti karavāmān param r̥̄iddhisampanna yogīo paṇ asamartha
chhe. āj te ja shrī r̥̄uṣhabhanāth bhagavānanī hun stuti karī rahyo chhun. te
barābar chhe kemake jyān sūryano prakāsh nathī pahoñchato tyān shun dīpak prakāsh
nathī karato? arthāt kare ja chhe. 2.

Page 70 of 105
PDF/HTML Page 78 of 113
single page version

background image
70 ][ pañchastotra
तत्याज शक्रः शकनाभिमानं,
नाहं त्यजामि स्तवनानुबंधम् ।
स्वल्पेन बोधेन ततोऽधिकार्थं,
वातायनेनेव निरूपयामि ।।३।।
artha : — he trilokanāth! indre āpanī stuti karavānī shaktinun
abhimān chhoḍī dīdhun hatun parantu hun āpanī stuti karavāno prayatna chhoḍato
nathī. jem nānakaḍā vābārāmānthī ḍokāīne tenā karatā anekagaṇā moṭā
padārthonun varṇan karavāmān āve chhe tevī ja rīte hun (mārā) thoḍāk gnān
dvārā ghaṇā mahān padārthanun varṇan karun chhun. 3.
त्व विश्वद्रश्व सकलैरदृश्यो,
विद्वानशेषं निखिलैरवेद्यः ।
वक्तुं कियान्कीदृशमित्यशक्यः,
स्तुतिस्ततोऽशक्तिकथा तवास्तु ।।४।।
artha : — he sarvagnadev! āp sakaḷ vishvane dekho chho parantu āp
badhāthī adrashya raho chho. āp pūrṇagnātā chho parantu āpane koī jāṇatun
nathī. āp kevaḍā ane kevā chho e kahevāne koī samartha nathī māṭe āpanī
stuti na karī shakavārūp je kathā chhe te ja āpanī stuti chhe. 4.
व्यापीडितं बालमिवात्मदोषै –
रुल्लाघतां लोकमवापिपस्त्वं ।
हिताहितान्वेषणमांद्यभाजः
सर्वस्य जंतोरसि बालवैद्यः ।।५।।
artha : — he jineshvar! jem bāḷako aṇasamajaṇā hovāne kāraṇe
vātādi doṣhothī pīḍātā hoy chhe te samaye bāḷarogonā niṣhṇāt vaidya temane
nirog kare chhe tevī ja rīte sansārī jīvo potānā ātmānī bhrāntirūp
rogathī atyant duḥkhī thaī rahyā chhe temane āpe mokṣhamārgarūpī nīrogatānī

Page 71 of 105
PDF/HTML Page 79 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 71
prāpti karāvī chhe. hit – mokṣha (ātmānī pūrṇa avasthā) ane mokṣhanā kāraṇ
(pūrṇatānī shraddhā) tathā ahit – sansār (ātmānī apūrṇa dashā) ane
sansāranā kāraṇ (apūrṇatānī shraddhā) banneno nirṇay karavāmān asamartha badhā
agnānī jīvonā āp kharekhar bāḷavaidya chho. 5.
दाता न हर्ता दिवसं विवस्वा –
नद्यश्व इत्यच्युत दर्शिताशः ।
सव्याजमेवं गमयत्यशक्तः
क्षणेन दत्सेऽभिमतं नताय ।।६।।
artha : — he achyut! āp namra manuṣhyane kṣhaṇamātramān manovāñchhit
siddhi āpo chho. arthāt āp samān nij shuddhātmānun dhyān karanār
jīvone āp kṣhaṇavāramān mokṣhadashānī prāpti karāvī dyo chho. parantu sūrya jem
āj ane kāl em karato dishā dekhāḍīne divas vītāvī de chhe parantu
deto leto kāī nathī tevī ja rīte āpanā sivāy bījun koī paṇ āj
āpīsh, kāl āpīsh, ane ichchhitapad āpavānī āshā dekhāḍīne samay
vītāvī de chhe kem ke te svataḥ asamartha chhe. 6.
उपैति भक्त्या सुमुखः सुखानि,
त्वयि स्वभावाद्विमुखश्च दुःखं ।
सदावदातद्युतिरेकरूप -
स्तयोस्त्वमादर्श इवावभासि ।।७।।
artha : — he prabhuvar! āpanā pratye bhakti hovāthī samyagdraṣhṭi
jīv svabhāvathī ja sukh pāme chhe ane āpathī vimukh mithyādraṣhṭi jīv
duḥkh pāme chhe. kevaḷagnān rūpī paramadyutine dhāraṇ karanār āp sadaiv te
banne taraph darpaṇanī jem samatā svabhāv dhāraṇ karīne shobhāyamān thāv
chho arthāt pujārī upar āp prasanna thatā nathī ane nindak upar kop
karatā nathī chhatān paṇ teo potapotānā pariṇāmo anusār sukh – duḥkh
pāme chhe. 7.

Page 72 of 105
PDF/HTML Page 80 of 113
single page version

background image
72 ][ pañchastotra
अगाधताब्धेः स यतः पयोधि –
र्मेरोश्च तुङ्गा प्रकृति स यत्र ।
घावापृथिव्यो पृथुता तथैव,
व्याप त्वदीया भुवनान्तराणि ।।८।।
artha : — he jineshvar! samudranī ūṇḍāī samudra sudhī ja sīmit
chhe ane meru parvatanī ūñchāī meru parvat sudhī ja sīmit chhe ane
ākāsh tathā pr̥ithvīnī vishāḷatā paṇ temanā sudhī ja sīmit chhe parantu
āpanī dhīraj, unnat prakr̥iti ane udāratā samasta lokālokamān vyāpī
rahī chhe. 8.
तवानवस्था परमार्थतत्त्वं,
त्वया न गीतः पुनरागमश्च ।
दृष्टं विहाय त्वमदृष्टमैषी –
र्विरुद्धवृत्तोऽपि समञ्जसस्त्वं ।।९।।
artha : — he jinendradev! āpanā shāsanamān paramārthatattva
(nishchayatattva) anavasthā (aniyatasthiti athavā parivartanashīlatā) chhe tathā
āpe anavasthā (parivartanashīlatā) batāvīne punarāgamanano abhāv kahyo
chhe. āp pratyakṣha phaḷ chhoḍīne adraṣhṭa phaḷ chāho chho; ā pramāṇe āp
viruddha ācharaṇ sahit hovā chhatān paṇ viruddha ācharaṇ rahit chho, e
mahān āshcharya chhe. 9.
bhāvārtha : — prastut shlokamān virodhābhās alaṅkār chhe. vastutattva
anek dharmātmak chhe. sarvathā nityatva, ekatvādi svarūp nathī. kem ke
dravyadraṣhṭithī nitya ane paryāyadraṣhṭithī anitya dharmātmak chhe. sansārī jīvonī
apekṣhāe punarāgaman chhe parantu mukta jīvonī apekṣhāe punarāgaman nathī
kem ke sansārī jīv rāg dveṣh, mohabhāvone vash thavānā kāraṇe judī judī
yoniomān paribhramaṇ karyā kare chhe parantu mukta jīvomān karmakalaṅkano abhāv
thaī gayo chhe tethī temane punarāgaman thatun nathī. draṣhṭaphaḷ chhoḍīne adraṣhṭaphaḷ