Panch Stotra-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Vishapahar Stotrano Padhyanuvad.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 5 of 6

 

Page 73 of 105
PDF/HTML Page 81 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 73
chāhavāno abhiprāy e chhe ke āpe indriyajanit tuchchha sukh chhoḍīne
atīndriyajanya paramasukh mokṣhanī chāh karī. ā pramāṇe artha karavāthī
vāstavamān koī paṇ virodh nathī. 9.
स्मरः सुदग्धो भवतैव तस्मि
न्नुद्धलितात्मा यदि नाम शम्भुः
अशेत वृन्दोपहतोऽपि विष्णुः
किं गृह्यते येन भवानजागः ।।१०।।
artha :he anantavīryanā dhārak! lokavijayī kāmane vāstavamān
āpe ja bhasma karyo chhe, bījā koīe nahi. jo mahādevane kāmane bhasma
karavāne kāraṇe īshvar kaho to te barābar nathī kāraṇ ke te paṇ pāchhaḷathī
kāmathī pīḍit thaī gayā hatā. viṣhṇu paṇ lakṣhmīnī sāthe shayan karavāne
kāraṇe anek ākuḷatāothī pīḍit chhe parantu āp sadaiv ātmāmān jāgr̥ut
rahevāne kāraṇe kāmanidrāmān achet thayā nahi arthāt hariharādik badhā dev
bāhya parigrahathī lipta, nidrā ādi aḍhār doṣh sahit tathā kāmadvārā
pīḍit chhe ane āp aḍhār doṣharahit bāhya antaraṅg badhā parigrahothī
rahit, nirākuḷ ane sāchā kāmavijetā chho. 10.
स नीरजीस्यादपरोऽधवान्वा,
तदोषकीर्त्यैव न ते गुणित्वम्
स्वतोऽम्बुराशेर्महिमा न देव !
स्तोकापवादेन जलाशयस्य ।।११।।
artha :he jinadev! āpanāthī bhinna te hariharādi dev nirdoṣh
hoy ke sadoṣh hoy, temanā doṣhonun varṇan karavā mātrathī ja āpanun
guṇīpaṇun nathī. jem vāv, kūvo, taḷāv ādinī nindā karavāthī samudrano
mahimā hoy em bābat nathī parantu samudrano mahimā svabhāvathī ja hoy
chhe tevī ja rīte anant gnānādi aparimit guṇonā svāmī hovāthī āpano
sarvopari mahimā svabhāvathī ja chhe. 11.

Page 74 of 105
PDF/HTML Page 82 of 113
single page version

background image
74 ][ pañchastotra
कर्मस्थितिं जन्तुरनेकभूमिं,
नयत्यमुं सा च परस्परस्य
त्वं नेतृभावं हि तयोर्भवाब्धौ,
जिनेन्द्र नौनाविकयोरिवाख्यः ।।१२।।
artha :he bhagavān! jem samudramān hoḍī nāvikane ane nāvik
hoḍīne laī jāy chhe tevī ja rīte sansārī jīv karmonī sthitine ane karma
sansārījīvone paraspar judī judī avasthāomān laī jāy chhe pariṇāme
he jinendradev! āpe sansārarūpī ghor samudramān paraspar ekabījānun netr̥utva
(vyavahāranayathī) kahyun chhe. 12.
सुखाय दुःखानि गुणाय दोषा -
न्धर्माय पापानि समाचरंति
तैलाय बालाः सिकतासमूहं
निपीडयंति स्फु टमत्वदीयाः ।।१३।।
artha :he tribhuvanapati! āpanā shāsanathī bāhya sarvathā
ekāntavādī jano sukhanī prāpti māṭe duḥkhonun (parvat uparathī paḍavun,
agnimān pravesh karavo ādi ghor duḥkhonun ), guṇonī prasiddhi māṭe
(hāḍakānī khoparīonī māḷā paheravī, mr̥uganā chāmaḍānun āsan rākhavun
ityādi) pratyakṣha doṣhonun, dharma māṭe (ashvamegh, naramegh ane narapashuyagnarūp)
pāponun ācharaṇ kare chhe. ā pramāṇe heyopādey (hitāhit) gnān rahit
jīv telanī prāpti māṭe retīno samūh pīle chhe. 13.
विषापहारं मणिमौषधानि
मंत्रं समुद्दिश्य रसायनं च
भ्राम्यन्त्यहो न त्वमिति स्मरन्ति
पर्यायनामानि तवैव तानि ।।१४।।

Page 75 of 105
PDF/HTML Page 83 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 75
artha :he bhagavān! āshcharyanī vāt chhe ke sansārī jīvo viṣh
dūr karanār maṇi, auṣhadh, mantra, rasāyaṇ ane kalpavr̥ukṣha ādinī prāpti
māṭe ahīn tahīn bhaṭake chhe parantu āpanun smaraṇ karatā nathī. jo ke maṇi
ādi badhā shabdo āpanā pavitra nāmanā ja paryāyavāchī chhe. 14.
चित्ते न किञ्चित्कृतवानसि त्वं
देवःकृतश्चेतसि येन सर्वम्
हस्ते कृतं तेन जगद्विचित्रं
सुखेन जीवत्यपि चित्तबाह्यः ।।१५।।
artha :he tribhuvanārādhya! āpanā hr̥udayamān (vītarāg hovāthī
rāgadveṣhādi) kāī paṇ nathī parantu je manuṣhya āpane potānā hr̥udayamān
dhāraṇ kare chhe tene vash ākhun jagat thaī jāy chhe e āshcharyanī vāt
chhe. āp manarahit chho topaṇ sukhethī (anantagnānādi guṇothī sampanna
hovāne kāraṇe) jīvo chho athavā jemanā chittamānthī āp bahār chho
teo sukhapūrvak rahī shakatā nathī ane āp achintya hovā chhatān paṇ
anant sukhamān līn chho. 15.
त्रिकालतत्त्वं त्वमवैस्त्रिलोकी
स्वामीति संख्यानियतेरमीषां
बोधाधिपत्यं प्रति नाभविष्यं
स्तेऽन्येऽपि चेद्वद्याप्स्यदमूनपीदं ।।१६।।
artha :he jinendradev! āp traṇe kāḷanā jīvādi padārthone
yathārtharūpe jāṇo chho tathā traṇe lokonā svāmī chho. ām kahevāno
abhiprāy e nathī ke āpanā gnān ane prabhutvanī sīmā āṭalī ja chhe
kem ke kāḷ ane lokanī saṅkhyā nishchit chhe tethī āp trikāḷagnānī ane
tribhuvanapati kahevāo chho. jo ā uparānt bījā paṇ anantakāḷ ane
lok hot to te paṇ āpanā gnān ane prabhutvamān samāī ja jāt. 16.

Page 76 of 105
PDF/HTML Page 84 of 113
single page version

background image
76 ][ pañchastotra
नाकस्य पत्युः परिकर्म रम्यं
नागम्यरूपस्य तवोपकारि
तस्यैव हेतुः स्वसुखस्य
भानोरुद्बिभ्रतच्छत्रमिवादरेण ।।१७।।
artha :he guṇasamudra! indranī manohārī sevā nitya nirañjan
gnānamūrtisvarūp āpano upakār karatī nathī. tenī manohārī sevā te
indranā ja ātmasukhanun kāraṇ chhe. jem koī ādarapūrvak chhatra dhāraṇ kare
chhe to tenāthī tene ja chhāyādirūp sukhanī prāpti thāy chhe. tenāthī sūryano
kāī thoḍo ja upakār thāy chhe? tevī ja rīte bhagavānanī sevā dvārā indra
sansāranāshak atishay puṇyanī prāpti kare chhe. 17.
क्वोपेक्षकस्त्वं क्व सुखोपदेशः
स चेत्किमिच्छाप्रतिकूलवादः
क्वासौ क्व वा सर्वजगत्प्रियत्वं
तन्नायथातथ्यमवेविचं ते ।।१८।।
artha :he vītarāg prabhu! param vītarāgī āp kyān? āpano
sukhadāyak upadesh kyān? jo sukhadāyak upadesh hoy to pachhī ichchhāthī
pratikūḷ upadesh kem? kyān ichchhāthī pratikūḷ āpano ā upadesh? ane
kyān temān sarva sansārī jīvonun priyapaṇun? ā badhun paraspar virodhī hovā
chhatān paṇ virodh rahit yathārtha chhe em mane draḍh vishvās chhe. 18.
bhāvārtha :jo ke vītarāg prabhu āp param vītarāg chho chhatān
paṇ bhavya jīvonā puṇyodayathī āpanī divyadhvani khare chhe. āpane
bhavyajīvo pratye koī rāg nathī tethī vītarāgī hovāmān ane upadesh
devāmān koī virodh nathī. hitakārī hovā chhatān paṇ te indriyaviṣhayanā
tuchchha kṣhaṇik sukhathī pratikūḷ chhe kem ke indriyaviṣhay sukhano vipāk atyant
kaḍavo chhe chhatān paṇ shivasukh āpavānun mukhya kāraṇ hovāthī badhāne priy
chhe tethī āpanā upadeshamān koī virodh nathī.

Page 77 of 105
PDF/HTML Page 85 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 77
तुङ्गात्फलं यत्तदकिंचनाश्च,
प्राप्यं समृद्धान्न धनेश्वरादेः
निरम्भसोऽप्युच्चतमादिवाद्रे
र्नैकापि निर्याति धुनी पयोधेः ।।१९।।
artha :he paramātmā! jem parvat jaḷarahit chhe parantu svabhāvathī
ja unnat prakr̥iti dhāraṇ kare chhe tethī temānthī gaṅgādi anek nadīo nīkaḷe
chhe ane jaḷathī samudra samudramānthī ek paṇ nadī nīkaḷatī nathī tevī ja
rīte he bhagavān! āpanī pāse paramāṇumātra paṇ parigrah nathī topaṇ
anantagnānādi guṇo dvārā atyant unnat svabhāv hovāthī āpanā dvārā je
anant sukhādirūp phaḷanī prāpti thaī shake chhe te dhanapati kuberathī kadī thaī
shakatī nathī. 19.
त्रैलोक्यसेवानियमाय दण्डं
दध्रे यद्रिंद्रो विनयेन तस्य
तत्प्रातिहार्यं भवतः कुतस्त्यं,
तत्कर्मयोगाद्यदि वा तवास्तु ।।२०।।
artha :he trilok ke nāth! indre traṇ lokanā jīvonī sevā
karavā māṭe je vinayapūrvak daṇḍ dhāraṇ karyo hato tethī pratīhārapaṇun indrane
ja ho kem ke pratihārapaṇānun kārya teṇe ja karyun chhe, āpane te prātihārya
(pratahāranun kārya) kevī rīte hoy? athavā barābar chhe ke pūrvopārjit
tīrthaṅkar prakr̥itirūp karmanā udayathī ashokavr̥ukṣhādi āṭh prātihārya hoy chhe e
kāraṇe te karmayogathī āpane paṇ ‘prātihārya’ ho. 20.
श्रिया परं पश्यति साधु निःस्वः,
श्रीमान्न कश्चित्कृपणं त्वदन्यः
यथा प्रकाशस्थितमन्धकार
स्थायीक्षतेऽसौ न तथा तमःस्थम् ।।२१।।

Page 78 of 105
PDF/HTML Page 86 of 113
single page version

background image
78 ][ pañchastotra
artha :he jineshvar! daridra manuṣhya dhanavānane ādarabhāvathī dekhe
chhe parantu āpanā sivāy bījī koī paṇ dhanavān vyakti puṇyoday rahit
nirdhanane sārī rīte jotī nathī. te yogya ja chhe kāraṇ ke andhārāmān ubhelo
manuṣhya prakāshamān ubhelā puruṣhane jem joī le chhe tem prakāshamān ubhelo
puruṣh andhārāmān ubhelā puruṣhane joī shakato nathī. 21.
bhāvārtha :aishvaryanā madathī andh sansāranā sampattishāḷī manuṣhyo
nirdhano taraph āṅkh ughāḍīne jotā paṇ nathī paṇ āp shrīmān hovā chhatān
paṇ gnānādi sampatti rahit manuṣhyone hitano upadesh āpīne sukhī karo
chho. ā rīte āp sansāranā shrīmānothī bhinna prakāranā ja shrīmān chho.
स्ववृद्धिनिःश्वासनिमेषभाजि,
प्रत्यक्षमात्मानुभवेऽपि मूढः
किं चाखिलज्ञेयविवर्तिबोध
स्वरूपमध्यक्षमवैति लोकः ।।२२।।
artha :he jagatanā nāth! potānā sharīranī vr̥uddhi, prāṇadhāraṇ
ane āṅkhanā palakāravāḷā vāstavamān potānā svarūpano anubhav karavāmān
paṇ ashakta jīvo svasamvedan pratyakṣhathī ātmāne kyāthī jāṇī shake?
ane jyān pratyakṣharūp svātmāne ja jāṇatā nathī to pachhī kevaḷagnān-
svarūp, amūrta ane chinmātra evā āpane kevī rīte jāṇī shake? arthāt
jāṇī shake nahi. 22.
तस्यात्मजस्तस्य पितेति देव
त्वां येऽवगायन्ति कुलं प्रकाश्य
तेऽद्यापि नन्वाश्मनमित्यवश्यं
पाणौ कृतं हेम पुनस्त्यजन्ति ।।२३।।
artha :he paramātmā! āp nābhirājānā putra chho ane
bharateshvaranā pitā chho ā pramāṇe āpanā vanshanun varṇan karīne je mūḍhabuddhi

Page 79 of 105
PDF/HTML Page 87 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 79
jīv āpanī avahelanā kare chhe te buddhihīnonī jem hāthamān āvelā
suvarṇane em kahīne chhoḍī de chhe ke ā pāṣhāṇ chhe athavā pāṣhāṇathī
utpanna thayun chhe. 23.
दत्तस्त्रिलोक्यां पटहोऽभिभूताः
सुरासुरास्तस्य महान्स लाभः
मोहस्य मोहस्त्वयि को विरोद्धु
र्मूलस्य नाशो वलवद्धिरोधः ।।२४।।
artha :he tribhuvananāth! traṇe lokamān vijayanun nagārun vagāḍavāthī
mohane ghaṇo moṭo vijayalābh thayo kāraṇ ke tenāthī sur ane asur badhā
apamānit thayā. parantu āpanī samakṣha te moh svayam mūrchchhit thaī gayo.
te yogya ja chhe, virodhīno baḷavānanī sāthe virodh karavāthī mūḷ sahit
nāsh thāy chhe. 24.
मार्गस्त्वयैको ददृशे विमुक्ते
श्चतुर्गतीनां गहनं परेण
सर्वं मया दृष्टमिति स्मयेन
त्वं मा कदाचिद्भुजमालुलोक ।।२५।।
artha :he jinendradev! āpe ek mokṣhano ja mārga joyo chhe
ane āpanāthī bhinna anyamatī devoe chāre gatino gahan mārga joyo
chhe tethī men badhun ja joyun chhe evā ahaṅkārathī āpe kadī paṇ āpano
hāth joyo nahi. 25.
स्वर्भानुरर्कस्य हविर्भुजोऽम्भः,
कल्पान्तवातोऽम्बुनिधेर्विधातः
संसारभोगस्य वियोगभावो,
विपक्षपूर्वाभ्युदयास्त्वदन्ये ।।२६।।

Page 80 of 105
PDF/HTML Page 88 of 113
single page version

background image
80 ][ pañchastotra
artha :he anant sukhadhārak! rāhu sūryano, jaḷ agnino,
pralayakāḷano pavan samudrano tathā viyogabhāv sansāranā bhogono pratipakṣhī
chhe, ā pramāṇe kevaḷ āpanā sivāy sansāranā badhā padārthono abhyuday
temanā pratipakṣha sahit chhe. 26.
bhāvārtha :he prabhuvar! kevaḷ āpano ja abhyuday evo chhe ke
e pratipakṣhī bhāvothī surakṣhit chhe kemake āpanā sarva vibhāvono sarvathā
nāsh thaī gayo chhe tethī kevaḷ āpanā bhakta ja shāshvat sukhano rasāsvād
le chhe.
अजानतस्त्वां नमतः फलं यत्,
तज्जानतोऽन्यं न तु देवतेति
हरिन्मणिं काचधियादधान
स्तं तस्य बुद्धया वहतो न रिक्तः ।।२७।।
artha :he munināth! āpane jāṇyā vinā (paṇ) namaskār
karanār manuṣhyane je phaḷ prāpta thāy chhe te phaḷ āpanāthī bhinna bījāone
‘dev’ jāṇīne namaskār karanārane paṇ maḷatun nathī kemake nīlamaṇine kāch
mānīne dhāraṇ karanār manuṣhya, kāchane nīlamaṇi mānīne dhāraṇ karanār
manuṣhya karatān daridra nathī. 27.
प्रशस्तवाचश्चतुराः कषायै
र्दग्धस्य देवव्यवहारमाहुः
गतस्य दीपस्य हि नंदितत्वं,
दृष्टं कपालस्य च मंगलत्वम् ।।२८।।
artha :he jinapati! prashasta vachan bolanār chatur vyavahārī
manuṣhya krodhādikaṣhāyothī jalatā puruṣhane paṇ dev shabdathī sambodhe chhe. ā
vyavahār evo chhe jem olavātā dīpakane loko kahe chhe ke dīpak vadhī
gayo ane phūṭelā ghaḍāne kahe chhe ke ghaḍānun kalyāṇ thaī gayun. 28.

Page 81 of 105
PDF/HTML Page 89 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 81
नानार्थमेकार्थमदस्त्वदुक्तं,
हितं वचस्ते निशमय्य वक्तुः
निर्दोषतां के न विभावयन्ति,
ज्वरेण मुक्तः सुगमः स्वरेण ।।२९।।
artha :he syādvād nāyak! jem koīno nirogī svar sāmbhaḷatān
ja khabar paḍī jāy chhe ke e jvar rahit chhe tevī ja rīte he devādhidev!
judā judā arthavāḷā, ek arthavāḷā tathā hitakārī āpanā dvārā
pratipādit vachano sāmbhaḷīne kayo parīkṣhak āpanā jevā satyavādīnī
nirdoṣhatāno anubhav na kare arthāt badhān ja kare chhe. 29.
न क्वापि वाञ्छा ववृते च वाकते
काले क्वचित्कोऽपि तथा नियोगः
न पूरयाम्यम्बुधिमित्यदंशुः
स्वयं हि शीतद्युतिरभ्युदेति ।।३०।।
artha :he r̥̄uṣhabhadev! ā āpano koī achintya guṇ ja chhe
ke āpanī kyāy koī paṇ prakāranī ichchhā vinā ja āpanā vachano
(divyadhvani)nī pravr̥utti svabhāvathī ja thāy chhe, evo kāīk niyog ja chhe.
jem chandrano uday svabhāvathī ja thāy chhe, ‘hun samudrane pūrepūro bharī daun’
evī ichchhāthī chandrano uday thato nathī, tevī ja rīte āpanī divyadhvani
svabhāvathī ja khare chhe. 30.
गुणा गंभीराः परमांः प्रसन्ना
बहुप्रकाराबहवस्तबेति
दृष्टोयमन्तः स्तवने न तेषां
गुणो गुणानां किमतः परोस्ति ।।३१।।
artha :he guṇ samudra? āpanā guṇ gambhīr, sarvotkr̥uṣhṭa,
suprasiddha, bhinna bhinna prakāranā ane te ghaṇā chhe. stutimān te guṇono

Page 82 of 105
PDF/HTML Page 90 of 113
single page version

background image
82 ][ pañchastotra
ant dekhāto nathī kem ke te anant chhe. jo temano kyāy ant hoy to
āpamān ja chhe. arthāt āp sarvaguṇasampanna chho, āpanāmān koī guṇanī
kamī nathī. 31.
स्तुत्या परं नाभिमतं हि भक्त्या
स्मृत्या प्रणत्या च ततो भजामि
स्मरामि देवं प्रणमामि नित्यं
केनाप्युपायेन फलं हि साध्यम् ।।३२।।
artha :he devādhidev! kevaḷ stutidvārā ja ichchhit phaḷanī prāpti
thatī nathī parantu bhakti, smaraṇ, namaskārathī paṇ thāy chhe. tethī hun sadaiv
āpanī bhakti karun chhun, dhyān karun chhun ane āpane praṇām karun chhun kem
ke koī paṇ upāy dvārā potānā vibhāv bhāvo maṭāḍīne ichchhit phaḷ siddha
karī levun joīe. 32.
ततस्त्रिलोकीनगराधिदेवं
नित्यं परंज्योतिरनंतशक्तिम्
अपुण्यपापं परपुण्यहेतुं
नमाम्यहं वन्द्यमवन्दितारम् ।।३३।।
artha :he guṇanidhi! āp avināshī chho, kevaḷagnān svarūp
jyotithī prakāshamān chho, anant vīryanā dhārak chho, svayam puṇyapāp rahit
chho chhatān paṇ bhavyajīvonā puṇyanā kāraṇ chho. āp indra, chakravartī badhā
dvārā vandya chho parantu āp koīne vandan karatā nathī. traṇe lokanā svāmī
evā āpane hun (dhanañjay kavi) sadaiv namaskār karun chhun. 33.
अशब्दमस्पर्शमरूपगंधं
त्वां नीरसं तद्विषयावबोधम्
सर्वस्य मातारममेयमन्यै
र्जिनेन्द्रमस्मार्यमनुस्मरामि ।।३४।।

Page 83 of 105
PDF/HTML Page 91 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 83
artha :he trilokīnāth! āp shabda, sparsha, rūp, gandh ane
rasarahit chho parantu temanā viṣhayanā pūrṇa gnātā chho. āp sarvane jāṇo
chho parantu āpane koī jāṇatun nathī. āpanā anantaguṇonun smaraṇ paṇ karī
shakātun nathī evā shrī jinendra bhagavānanun hun sadaiv vāramvār chintavan karun
chhun. 34.
अगाधमन्यैर्मनसाप्यलंध्यं
निष्किंचनं प्रार्थितमर्थवद्भिः
विश्वस्य पारं तमदृष्टपारं
पतिं जनानां शरणं व्रजामि ।।३५।।
artha :he naranāth! āp guṇothī gambhīr chho tethī bījā te
ūṇḍāṇ sudhī pahoñchī shakatā nathī, manathī āpanun chintavan karī shakātun nathī,
paramāṇumātra paṇ parigrah āpanī pāse nathī chhatān paṇ indra chakravartī
vagere āpanī pāse yāchanā kare chhe. (kāraṇ ke anant chatuṣhṭayasvarūp
antaraṅg
lakṣhmīthī āp shobhī rahyā chho ane indra, chakravartī vagere tenāthī
rahit chhe tethī temanun yāchakapaṇun svābhāvik ja chhe.) āp vishvanā sakaḷ
padārthono pār pāmyā chho ane bījāne paṇ pār pahoñchāḍo chho, parantu
āpano pār koī pāmyun nathī, evā te jinapatinun hun sharaṇ grahun chhun. 35.
त्रैलोक्यदीक्षागुरवे नमस्ते
योऽवर्धमानोऽपि निजोन्नतोऽभूत्
प्राग्मण्डशैलः पुनरद्धिकल्पः
पश्चान्न मेरुः कुलपर्वतोऽभूत् ।।३६।।
artha :he tribhuvanapati! sumeru parvat pahelān goḷ pattharono
ḍhagalo, pachhī nāno pahāḍ ane pachhī kulāchal thayo nahoto parantu svabhāvathī
ja te mahāmeru hato tevī ja rīte āp kramapūrvak na vadhatān svayam unnat
hatā. evā traṇalokanā dīkṣhāguru svarūp āpane namaskār. 36.

Page 84 of 105
PDF/HTML Page 92 of 113
single page version

background image
84 ][ pañchastotra
स्वयंप्रकाशस्य दिवा निशा वा,
न बाध्यता यस्य न बाधकत्वम्
न लाघवं गौरवमेकरूपं
वन्दे विभुं कालकलामतीतम् ।।३७।।
artha :he trilokī prabhu! āp svayam satat prakāshasvarūp chho tethī
divas ke rātrinī jem bādhya bādhakapaṇun nathī, jemane nathī laghutā ke nathī
gurutā. te sadaiv ekarūp rahenār ane kāḷanī kaḷāthī rahit arthāt
avināshī trilokīnāthane hun namaskār karun chhun. 37.
इति स्तुति देव विधाय दैन्या
द्वरं न याचे त्वमुपेक्षकोऽसि
छायातरूं संश्रयतः स्वतः स्यात्,
कश्छायया याचितयात्मलाभः ।।३८।।
artha :he nāth! ā pramāṇe stuti karīne hun dīnatāpūrvak varadān
māṅgato nathī kemake hun jāṇun chhun ke āp rāgadveṣharahit chho. athavā barābar
ja chhe ke vr̥ukṣhono āshray lenār puruṣhane chhānyo svayam prāpta thaī jāy chhe
to pachhī chhānyo māgavāthī sho lābh thāy? 38.
अथास्ति दित्सा यदि वोपरोध
स्त्वय्येव सक्तां दिश भक्तिबुद्धिम्
करिष्यते देव तथा कृपां मे,
को वात्मपोष्ये सुमुखो न सूरिः ।।३९।।
artha :he svāmī! jo āpanī kāī devānī ichchhā hoy athavā
kāī anugrah hoy to hun e ja māgun chhun ke āpanā charaṇomān ja mārī
bhakti raho. mane vishvās chhe ke he dev! āp mārā upar āṭalī kr̥upā
avashya karasho. potā vaḍe poṣhāvā yogya shiṣhya upar kyā vidvān puruṣh
anukūḷ nathī thatā? badhā ja thāy chhe. 39.

Page 85 of 105
PDF/HTML Page 93 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra ][ 85
वितरति विहिता यथा क थञ्चि
ज्जिन विनताय मनीषितानि भक्तिः
त्वयि नुतिविषया पुनर्विशेषा
िद्रशति सुखानि यशो धनं जयं च ।।४०।।
artha :he jinendradev! jem koī paṇ rīte karelī bhakti paṇ
vinayashīl bhaktane manovāñchhit phaḷ āpe chhe to pachhī vishuddha pariṇāmothī
karelī āpanī stuti ane bhakti visheṣhapaṇe sukh, yash, dhan ane vijay
āpe chhe. 40.
bhāvārtha :he bhagavān! samyagdarshanapūrvak vishuddha pariṇāmo dvārā
āpanī stuti karavāthī vishiṣhṭa sukh, nirmal yash, dhan-vaibhav ane vijay
lābh maḷe chhe ane ante sarvopari mokṣhanun sukh prāpta thāy chhe.
e pramāṇe mahākavi dhanañjayakr̥ut viṣhāpahār stotranī
pt.. shreyānsakumārajī shāstrīkr̥ut bhāṣhāṭīkāno
gujarātī anuvād pūro thayo.

Page 86 of 105
PDF/HTML Page 94 of 113
single page version

background image
viṣhāpahārstotrano
padyānuvād
apane men hī sthir rahatā hai, aur sarvagat kahalātā,
sarva - saṅg - tyāgī hokar bhī, sab vyāpāroṅkā gnātā;
kālmānase vr̥uddha bahut hai, phir bhī ajar amar svayamev,
vipadāonse sadā bachāve, vah purāṇ puruṣhottam dev. 1.
jisane par - kalpanātīt, yug - bhār akele hī jhelā,
jisake sugungān munijan bhī, kar nahin sake ek velā;
usī vr̥uṣhabhakī vishad virad yah, alpabuddhi jan rachatā hai,
jāhān na jātā bhānu, vahān bhī dīp ujelā karatā hai. 2.
shakra sarīkhe shaktivān ne, tajā garva guṇ gāne kā,
kintu main na sāhas chhoḍūṅgā, viradāvalī banānekā;
apane alpagnān se hī main, bahut viṣhay prakaṭāūṅgā,
is chhoṭe vātāyanase hī, sārā nagar dikhāūṅgā. 3.
tum sab - darshī dev, kintu, tumako na dekh sakatā koī,
tum sabake hī gnātā, par tumako na jān pātā koī;
‘kitane ho’ ‘kaise ho, yon kuchh kahā na jātā he bhagavān,
isase nij ashakti batalānā, yahī tumhārā stavan mahān. 4.
bālak sam apane doṣhonse, jo jan pīḍit rahate hain,
un sabako he nāth, āp, bhavatāp rahit nit karate hain;
yon apane hit aur ahitakā, jo na dhyān dharanevāle,
un sabako tum bālvaidya ho, svāsthyadān karanevāle. 5.

Page 87 of 105
PDF/HTML Page 95 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra padyānuvād ][ 87
dene lenekā kām kuchh, āj kalya parason karake,
din vyatīt karatā ashakta ravi, vyartha dilāsā de karake;
par he achyut, jinapati, tum yon pal bhar bhī nahin khote ho,
sharaṇāgat nat bhaktajanoko, tvarit iṣhṭa phal dete ho. 6.
bhaktibhāvase sumukh āpake rahanevāle sukh pāte,
aur vimukh jan duḥkh pāte hain, rāgadveṣh nahin tum lāte;
kamal sudutimay chāru ārasī, sadā ekasī rahatī jyon,
usamen sumukh vimukh donon hī, dekhen chhāyā jyon kī tyon. 7.
gaharāī nidhi kī, ūñchāī giri kī, nabh - thal kī chauḍāī,
vahīn vahīn tak jahān jahān tak, nidhi ādik den dikhalāī;
kintu nāth, terī agādhatā, aur tuṅgatā, vistaratā,
tīn bhuvanake bāhir bhī hai, vyāp rahī hai jagatpitā. 8.
anavasthāko param tattva, tumane apane matamen gāyā,
kintu baḍā acharaj yah bhagavān, punarāgaman na batalāyā;
tyon āshā karake adaṣhṭakī, tum sudraṣhṭa phalako khote,
yon tab charit dekhen ulaṭese, kintu ghaṭit sabahī hote. 9.
kām jalāyā tumane svāmī, isīliye bahu usakī dhūl,
shambhu ramāī nij sharīramen, hoy adhīr moh men bhūl;
viṣhṇu parigrahayut sote hain; lūṭe unhen isīse kām,
tum nirgranth jāgate rahate, tumase kyā chhīne vah vām. 10.
aur dev hon chāhe jaise, pāp sahit athavā niṣhpāp,
unake doṣh dikhānese hī, guṇī kahe nahin jāte āp;
jaise svayam saritapati kī ati, mahimā baḍhī dikhātī hai,
jalāshayoṅke laghu kahanese, vah na kahīn baḍh jātī hai. 11.

Page 88 of 105
PDF/HTML Page 96 of 113
single page version

background image
88 ][ pañchastotra
karmasthitiko jīv nirantar, vividh thalommen pahuñchātā,
aur karma in jag - jīvoko, sab gatiyommen le jātā;
yon naukā nāvikake jaise, is gahare bhav - sāgaramen,
jīv karmake netā ho prabhu, pār karo kar kr̥upā hamen. 12.
guṇake lie log karate hain; asthidhāraṇādik bahu doṣh,
dharmahetu pāpommen paḍate, pashuvadhādiko kah nirdoṣh;
sukhahit nij tanako dete hain, giripātādi duḥkhamen ṭhel,
yon jo tav matabāhya mūḍh ve, bālū pel nikālen tel. 13.
viṣhanāshak maṇi mantra rasāyan, auṣhadhake anveṣhaṇamen,
dekho to ye bhole prāṇī, phiren bhaṭakate van van men;
samajh tumhen hī maṇimantrādik, smaraṇ na karate sukhadāyī,
kyoṅki tumhāre hī hain ye sab, nām dūsare paryāyī. 14.
he jīnesh, tum apane manamen, nahīn kisīko lāte ho,
par jis kisī bhāgyashālīke, manamen tum ā jāte ho;
vah nij - karamen kar letā hain, shakal jagatako nishchay se,
tav man se bāhar rahakar bhī, acharaj hai rahatā sukhase. 15.
trikālagna trijagatake svāmī, aisā kahanese jinadev,
gnān aur svāmīpanakī, sīmā nishchit hotī svayamev;
yadi isase bhī jyādā hotī, kāl jagatakī ginatī aur,
to usako bhī vyāpit karate, ye tav guṇ donon siramaur. 16.
prabhukī sevā karake surapati, bīj svasukhake botā hai,
he agamya agney na isase, tumhen lābh kuchh hotā hai;
jaise chhatra sūryake sammukh, karanese dayālu jinadev,
karanevāle hī ko hotā, sukhakar ātapahar svayamev. 17.

Page 89 of 105
PDF/HTML Page 97 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra padyānuvād ][ 89
kahān tumhārī vītarāgatā, kahān saukhyakārak upadesh!
ho bhī to kaise ban sakatā, indriysukhviruddha ādesh?
aur jagatakī priyatā bhī tab, sambhav kaise ho sakatī?
acharaj, yah viruddha guṇamālā, tumamen kaise rah sakatī? 18.
tum samān ati tuṅg kintu nidhanonse, jo milatā svayamev,
dhanad ādi dhanikonse vah phal, kabhī nahīn mil sakatā dev;
jalavihīn ūñche girivarase, nānā nadiyān bahatī hain,
kintu vipul jalayukta jaladhise, nahīn nikalatīn jharatī hain. 19.
karo jagatjan jinasevā, yah samajhānekā surapati ne,
daṇḍ vinayase liyā, isalie prātihārya pāyā usane;
kintu tumhāre prātihārya vasuvidhi hain so āe kaise?
he jinendra; yadi karmayogase, to ve karma hue kaise? 20.
dhanikoṅko to sabhī nidhan, lakhate hain bhalā samajhate hain,
par nidhanoṅko tum sivāy jin, koī bhalā na kahate hain;
jaise andhakāravāsī ujiyālevāleko dekhe,
vaise ujiyālāvālā nar, nahin, tamavāsīko dekhe. 21.
nij sharīrakī vr̥uddhi shvāsuchchhvās aur palaken jhapanā,
ye pratyakṣha chihna hai jis men, aisā bhī anubhav apanā;
kar na saken jo tuchchhabuddhi ve, he jinavar; kyā terā rup,
indriyagochar kar sakate hain, sakal gneyamay gnānasvarūp? 22.
‘unake pitā’ ‘putra hain unake,’ kar prakās yon kulakī bāt,
nāth; āpakī guṇgāthā jo, gāte hain raṭ raṭ dinarāt;
chāru chittahar chāmīkarako, sachamuch hī ve vinā vichār,
upalshakalase upajā kahakar, apane karase dete ḍār. 23.

Page 90 of 105
PDF/HTML Page 98 of 113
single page version

background image
90 ][ pañchastotra
tīn lokamen ḍhol bajākar, kiyā moh ne yah ādesh,
sabhī surāsur hue parājit, milā vijay use visheṣh;
kintu nāth; vah nibal āpase, kar sakatā thā kahān virodh,
vair ṭhānanā balavānose, kho detā hai khudako khod. 24.
tumane keval ek muktikā, dekhā mārga saukhyakārī,
par aurone chāro gati ke, gahan panth dekhe bhārī;
isase sab kuchh dekhā hamane, yah abhimān ṭhān karake,
he jinavar, nahin kabhī dekhanā, apanī bhujā tān karake. 25.
raviko rāhu rokatā hai, pāvakako vāri bujhātā hai,
pralayakālakā prabal pavan, jalanidhiko nāch nachātā hai;
ese hī bhav - bhogoṅko, unakā viyog haratā svayamev,
tum sivāy sabakī baḍhatī par, ghātak lage hue hain dev. 26.
bin jāne bhī tumhen naman karanese jo phal phalatā hai,
vah auroṅko dev mān, namanese bhī nahin milatā hai;
jyon *maraktako kāch mānakar, karagat karanevālā nar,
samajh sumaṇi jo kāch gahe, usake sam rahe na khālī kar. 27.
vishad manogna bolanevāle, paṇḍit jo kahalāte hain,
krodhādikase jale hueko, ve yon ‘dev’ batāte hain;
jaise ‘bujhe hue’ dīpakako, ‘baḍhā huā’ sab kahate hain,
aur kapāl bighaṭ jāneko, ‘maṅgal huā’ samajhate hain. 28.
nayapramāṇayut atihitakārī, vachan āpake kahe hue,
sunakar shrotājan tattvoṅke, parishīlan men lage hue;
vaktākā nirdoṣhapanā jāneṅge, kyon nahin he guṇamāl,
jvaravimukta jānā jātā hai, svar parase sahajahi tatkāl. 29.
* maraktanīlamaṇi.

Page 91 of 105
PDF/HTML Page 99 of 113
single page version

background image
viṣhāpahār stotra padyānuvād ][ 91
yadyapi jagake kisī viṣhayamen abhilāṣhā tav rahī nahīn,
tau bhī vimal vāṇi tab khiratī, yadā kadāchit kahīn kahīn;
esā hī kuchh hai niyog yah, jaise pūrṇachandra jinadev,
*jvār baḍhāneko na ūgatā, kintu udit hotā svayamev. 30.
he prabhu; tere guṇ prasiddha hai, paramottam hai, gahare hai,
vahu prakār hai, pār rahit hai, nij svabhāvamen ṭhahare hai,
stuti karate karate yon dekhā, chhor guṇoṅkā ākhiramen,
inamen jo nahin kahā, rahā vah, aur kaun guṇ jāhir men 31.
kintu na keval stuti karanese, milatā hai nij abhimat phal,
isase prabhuko bhaktibhāvase, bhajatā hun, pratidin pratipāl;
smr̥uti karake sumaran karatā hūn, puni vinamra ho namatā hūn,
kisī yatnase bhī, abhīṣhṭasādhan kī ichchhā rakhatā hūn. 32.
isīliye shāshvat tejomay, shakti anantavanta abhirām,
puṇya pāp bin, param puṇyake kāraṇ, paramottam guṇadhām;
vandanīy, par jo na aurakī, karai vandanā kabhī munīsh,
ese tribhuvan nagar - nāthako, karatā hun praṇām dhar sīs. 33.
jo nahin svayam shabda ras saparas, athavā rūp gandh kuchh bhī,
par in sab viṣhayoṅke gnātā, jinhen kevalī kahen sabhī;
sab padārtha jo jānen, par na jān sakatā koī jinako,
smaraṇ men na ā sakate hain jo, karatā hun sumaran unako. 34.
landhya na auroṅke manase bhī, aur gūḍh gahare atishay,
dhanavihīn jo svayam kintu, jinakā karate dhanavān vinay;
jo is jagake pār gaye par, pāyā jāy na jinakā pār,
ese jinapati ke charaṇoṅkī, letā hūn̐ main sharaṇ udār. 35.
* jvār = bhāratī

Page 92 of 105
PDF/HTML Page 100 of 113
single page version

background image
92 ][ pañchastotra
meru baḍāsā patthar pahale, phir chhoṭāsā phalasvarūp,
aur anta men huā na kulagiri, kintu sadāse unnat rūp;
isī tarah jo vardhamān hain kintu na kramase huā udār,
sahajonnat us tribhuvan - guruko, namaskār hai bārambār. 36.
svayam prakāshamān jis prabhuko, rāt divas nahin rok sakā,
lāghav gaurav bhī nahin jisako, bādhak hokar ṭok sakā;
ekarūp jo rahe nirantar, kālkalāse sadā atīt,
bhaktibhār se jhuṭhakar usakī, karun vandanā param punīt. 37.
is prakār guṇakīrtan karake, dīn bhāvase he bhagavān,
var na māṅgatā hun main kuchh bhī, tumhen vītarāgī var jān;
vr̥ukṣhatale jo jātā hai, us par chhāyā hotī svayamev,
chhānhyāchanā karanese phir, lābh kaunasā he jinadev? 38.
yadi denekī ichchhā hī ho, yā isakā kuchh āgrah ho,
to nijach rankamalrat nirmal buddhi dījie nāth aho;
athavā kr̥upā karoge hī prabhu, shaṅkā isamen jarā nahīn,
apane priy sevak par karate, kaun sudhī jan dayā nahīn. 39.