अविभक्त प्रदेशत्वलक्षणं द्रव्यगुणानामनन्यत्वमभ्युपगम्यते । विभक्त प्रदेशत्वलक्षणं त्वन्यत्वमनन्यत्वं च नाभ्युपगम्यते । तथाहि — यथैकस्य परमाणोरेकेनात्मप्रदेशेन सहाविभक्त - त्वादनन्यत्वं, तथैकस्य परमाणोस्तद्वर्तिनां स्पर्शरसगन्धवर्णादिगुणानां चाविभक्त प्रदेशत्वाद- नन्यत्वम् । यथा त्वत्यन्तविप्रकृष्टयोः सह्यविन्ध्ययोरत्यन्तसन्निकृष्टयोश्च मिश्रितयोस्तोयपयसो- र्विभक्त प्रदेशत्वलक्षणमन्यत्वमनन्यत्वं च, न तथा द्रव्यगुणानां विभक्त प्रदेशत्वाभावादन्यत्व- मनन्यत्वं चेति ।।४५।।
अने गुणोने केवुं अनन्यपणुं घटे छे ते अहीं कह्युं छे).
द्रव्य अने गुणोने *अविभक्तप्रदेशत्वस्वरूप अनन्यपणुं स्वीकारवामां आवे छे; परंतु विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप अन्यपणुं तथा (विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप) अनन्यपणुं स्वीकारवामां आवतुं नथी. ते स्पष्ट समजाववामां आवे छेः — जेम एक परमाणुने एक स्वप्रदेश साथे अविभक्तपणुं होवाथी अनन्यपणुं छे, तेम एक परमाणुने अने तेमां रहेला स्पर्श-रस-गंध-वर्ण वगेरे गुणोने अविभक्त प्रदेशो होवाथी (अविभक्त- प्रदेशत्वस्वरूप) अनन्यपणुं छे; परंतु जेम अत्यंत दूर एवा १सह्य अने विंध्यने विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप अन्यपणुं छे तथा अत्यंत निकट एवां मिश्रित २क्षीर-नीरने विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप अनन्यपणुं छे, तेम द्रव्य अने गुणोने विभक्त प्रदेशो नहि होवाथी (विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप) अन्यपणुं तथा (विभक्तप्रदेशत्वस्वरूप) अनन्यपणुं नथी. ४५.
८०
*अविभक्त=अभिन्न. (द्रव्य अने गुणोना प्रदेशो अभिन्न छे तेथी द्रव्य अने गुणोने अभिन्नप्रदेशत्वस्वरूप अनन्यपणुं छे.)
१. अत्यंत दूर रहेला सह्य अने विंध्य नामना पर्वतोने भिन्नप्रदेशत्वस्वरूप अन्यपणुं छे.
२. अत्यंत नजीक रहेलां मिश्रित दूध-जळने भिन्नप्रदेशत्वस्वरूप अनन्यपणुं छे. द्रव्य अने गुणोने
एवुं अनन्यपणुं नथी, परंतु अभिन्नप्रदेशत्वस्वरूप अनन्यपणुं छे.