णेरइयतिरियमणुया देवा इदि णामसंजुदा पयडी ।
जीवस्य सदसद्भावोच्छित्त्युत्पत्तिनिमित्तोपाधिप्रतिपादनमेतत् ।
भावार्थः — ५३मी गाथामां जीवने सादि-सांतपणुं तेम ज अनादि-अनंतपणुं कहेवामां आव्युं. त्यां प्रश्न संभवे छे के — सादि-सांतपणुं अने अनादि-अनंतपणुं परस्पर विरुद्ध छे; परस्पर विरुद्ध भावो एकीसाथे जीवने केम घटे? तेनुं समाधान आ प्रमाणे छेः जीव द्रव्य-पर्यायात्मक वस्तु छे. तेने सादि-सांतपणुं अने अनादि- अनंतपणुं बन्ने एक ज अपेक्षाए कहेवामां आव्यां नथी, भिन्न भिन्न अपेक्षाए कहेवामां आव्यां छे; सादि-सांतपणुं कहेवामां आव्युं छे ते पर्याय-अपेक्षाए छे अने अनादि-अनंतपणुं द्रव्य-अपेक्षाए छे. माटे ए रीते जीवने सादि-सांतपणुं तेम ज अनादि-अनंतपणुं एकीसाथे बराबर घटे छे.
(अहीं जोके जीवने अनादि-अनंत तेम ज सादि-सांत कहेवामां आव्यो तोपण तात्पर्य एम ग्रहवुं के पर्यायार्थिकनयना विषयभूत सादि-सांत जीवनो आश्रय करवायोग्य नथी परंतु द्रव्यार्थिकनयना विषयभूत एवुं जे अनादि-अनंत, टंकोत्कीर्णज्ञायकस्वभावी, निर्विकार, नित्यानंदस्वरूप जीवद्रव्य तेनो ज आश्रय करवायोग्य छे.) ५४.
अन्वयार्थः — [ नारकतिर्यङ्मनुष्याः देवाः ] नारक, तिर्यंच, मनुष्य अने देव [ इति नामसंयुताः ] एवां नामवाळी [ प्रकृतयः ] (नामकर्मनी) प्रकृतिओ [ सतः नाशम् ] सत् भावनो नाश अने [ असतः भावस्य उत्पादम् ] असत् भावनो उत्पाद [ कुर्वन्ति ] करे छे.
टीकाः — जीवने सत् भावना उच्छेद अने असत् भावना उत्पादमां निमित्तभूत उपाधिनुं आ प्रतिपादन छे.
९२