यथा हि जलराशेर्जलराशित्वेनासदुत्पादं सदुच्छेदं चाननुभवतश्चतुर्भ्यः ककुब्वि- भागेभ्यः क्रमेण वहमानाः पवमानाः कल्लोलानामसदुत्पादं सदुच्छेदं च कुर्वन्ति, तथा जीवस्यापि जीवत्वेन सदुच्छेदमसदुत्पत्तिं चाननुभवतः क्रमेणोदीयमानाः नारकतिर्यङ्मनुष्य- देवनामप्रकृतयः सदुच्छेदमसदुत्पादं च कुर्वन्तीति ।।५५।। उदएण उवसमेण य खएण दुहिं मिस्सिदेहिं परिणामे ।
जीवस्य भावोदयवर्णनमेतत् ।
जेम समुद्रपणे असत्नो उत्पाद अने सत्नो उच्छेद नहि अनुभवता एवा समुद्रने चार दिशाओमांथी क्रमे वहेता पवनो कल्लोलोसंबंधी असत्नो उत्पाद अने सत्नो उच्छेद करे छे (अर्थात् अविद्यमान तरंगना उत्पादमां अने विद्यमान तरंगना नाशमां निमित्त बने छे), तेम जीवपणे सत्नो उच्छेद अने असत्नो उत्पाद नहि अनुभवता एवा जीवने क्रमे उदय पामती नारक-तिर्यंच-मनुष्य-देव नामनी (नामकर्मनी) प्रकृतिओ (भावोसंबंधी, पर्यायोसंबंधी) सत्नो उच्छेद अने असत्नो उत्पाद करे छे (अर्थात् विद्यमान पर्यायना नाशमां अने अविद्यमान पर्यायना उत्पादमां निमित्त बने छे). ५५.
अन्वयार्थः — [ उदयेन ] उदयथी युक्त, [ उपशमेन ] उपशमथी युक्त, [ क्षयेण ] क्षयथी युक्त, [ द्वाभ्यां मिश्रिताभ्यां ] क्षयोपशमथी युक्त [ च ] अने [ परिणामेन युक्ताः ] परिणामथी युक्त — [ ते ] एवा [ जीवगुणाः ] (पांच) जीवगुणो ( – जीवना भावो) छे; [ च ] अने [ बहुषु अर्थेषु विस्तीर्णाः ] तेमने घणा प्रकारोमां विस्तारवामां आवे छे.
टीकाः — जीवने भावोना उदयनुं ( – पांच भावोनी प्रगटतानुं ) आ वर्णन छे.