अधर्मस्वरूपाख्यानमेतत् ।
यथा धर्मः प्रज्ञापितस्तथाधर्मोऽपि प्रज्ञापनीयः । अयं तु विशेषः । स
गतिक्रियायुक्तानामुदकवत्कारणभूतः, एषः पुनः स्थितिक्रियायुक्तानां पृथिवीवत्कारणभूतः ।
गमनमां अनुग्रह करे छे, तेम धर्म (धर्मास्तिकाय) पण पोते गमन नहि करतो थको अने (परने) गमन नहि करावतो थको, स्वयमेव गमन करतां जीव-पुद्गलोने उदासीन अविनाभावी सहायरूप कारणमात्र तरीके गमनमां *अनुग्रह करे छे. ८५.
अन्वयार्थः — [ यथा ] जेम [ धर्मद्रव्यं भवति ] धर्मद्रव्य छे [ तथा ] तेम [ अधर्माख्यम् द्रव्यम् ] अधर्म नामनुं द्रव्य पण [ जानीहि ] जाणो; [ तत् तु ] परंतु ते (गतिक्रिया- युक्तने कारणभूत होवाने बदले) [ स्थितिक्रियायुक्तानाम् ] स्थितिक्रियायुक्तने [ पृथिवी इव ] पृथ्वीनी माफक [ कारणभूतम् ] कारणभूत छे (अर्थात् स्थितिक्रियापरिणत जीव-पुद्गलोने निमित्तभूत छे).
टीकाः — आ, अधर्मना स्वरूपनुं कथन छे.
जेम धर्मनुं प्रज्ञापन करवामां आव्युं, तेम अधर्मनुं पण प्रज्ञापन करवायोग्य छे. परंतु आ (नीचे प्रमाणे) तफावत छेः पेलो ( – धर्मास्तिकाय) गतिक्रियायुक्तने पाणीनी माफक कारणभूत छे अने आ ( – अधर्मास्तिकाय) स्थितिक्रियायुक्तने पृथ्वीनी माफक कारणभूत छे. जेम पृथ्वी पोते पहेलेथी ज स्थितिरूपे ( – स्थिर) वर्तती थकी अने परने
१३०
*गमनमां अनुग्रह करवो एटले गमनमां उदासीन अविनाभावी सहायरूप (निमित्तरूप) कारण- मात्र होवुं.