पुढवी य उदगमगणी वाउ वणप्फ दि जीवसंसिदा काया ।
पृथिवीकायिकादिपञ्चभेदोद्देशोऽयम् ।
पृथिवीकायाः, अप्कायाः, तेजःकायाः, वायुकायाः, वनस्पतिकायाः इत्येते पुद्गलपरिणामा बन्धवशाज्जीवानुसंश्रिताः, अवान्तरजातिभेदाद्बहुका अपि स्पर्शनेन्द्रिया- वरणक्षयोपशमभाजां जीवानां बहिरङ्गस्पर्शनेन्द्रियनिर्वृत्तिभूताः कर्मफलचेतनाप्रधान-
अन्वयार्थः — [ पृथिवी ] पृथ्वीकाय, [ उदकम् ] अप्काय, [ अग्निः ] अग्निकाय, [ वायुः ] वायुकाय [ च ] अने [ वनस्पतिः ] वनस्पतिकाय — [ कायाः ] ए कायो [ जीवसंश्रिताः ] जीवसहित छे. [ बहुकाः अपि ते ] (अवांतर जातिओनी अपेक्षाए) तेमनी घणी संख्या होवा छतां तेओ बधीये [ तेषाम् ] तेमां रहेला जीवोने [ खलु ] खरेखर [ मोहबहुलं ] पुष्कळ मोहथी संयुक्त [ स्पर्शं ददति ] स्पर्श आपे छे (अर्थात् स्पर्शज्ञानमां निमित्त थाय छे).
टीकाः — आ, (संसारी जीवोना भेदोमांथी) पृथ्वीकायिक वगेरे पांच भेदोनुं कथन छे.
१पृथ्वीकाय, अप्काय, तेजःकाय, वायुकाय अने वनस्पतिकाय — एवा आ पुद्गल- परिणामो बंधवशात् (बंधने लीधे) जीवसहित छे. २अवांतर जातिरूप भेदो पाडतां तेओ घणा होवा छतां ते बधाय (पुद्गलपरिणामो), स्पर्शनेंद्रियावरणना क्षयोपशमवाळा जीवोने बहिरंग स्पर्शनेंद्रियनी रचनाभूत वर्तता थका, कर्मफळचेतनाप्रधानपणाने लीधे पं. २१
१. काय=शरीर. (पृथ्वीकाय वगेरे कायो पुद्गलपरिणामो छे; तेमनो जीव साथे बंध होवाने लीधे तेओ जीवसहित होय छे.)
२. अवांतर जाति=पेटा-जाति. (पृथ्वीकाय, अप्काय, तेजःकाय अने वायुकाय — ए चारमांना दरेकना सात लाख पेटा-जातिरूप भेदो छे; वनस्पतिकायना दस लाख भेदो छे.)