Panchastikay Sangrah-Gujarati (Devanagari transliteration). Gatha: 157.

< Previous Page   Next Page >


Page 217 of 256
PDF/HTML Page 257 of 296

 

कहानजैनशास्त्रमाळा ]
नवपदार्थपूर्वक मोक्षमार्गप्रपंचवर्णन
२१७
यः परद्रव्ये शुभमशुभं रागेण करोति यदि भावम्
स स्वकचरित्रभ्रष्टः परचरितचरो भवति जीवः ।।१५६।।
परचरितप्रवृत्तस्वरूपाख्यानमेतत
यो हि मोहनीयोदयानुवृत्तिवशाद्रज्यमानोपयोगः सन् परद्रव्ये शुभमशुभं वा

भावमादधाति, स स्वकचरित्रभ्रष्टः परचरित्रचर इत्युपगीयते; यतो हि स्वद्रव्ये शुद्धोपयोगवृत्तिः स्वचरितं, परद्रव्ये सोपरागोपयोगवृत्तिः परचरितमिति ।।१५६।।

आसवदि जेण पुण्णं पावं वा अप्पणोध भावेण
सो तेण परचरित्तो हवदि त्ति जिणा परूवेंति ।।१५७।।

अन्वयार्थः[ यः ] जे [ रागेण ] रागथी (रंजित अर्थात् मलिन उपयोगथी) [ परद्रव्ये ] परद्रव्यने विषे [ शुभम् अशुभम् भावम् ] शुभ के अशुभ भाव [ यदि करोति ] करे छे, [ सः जीवः ] ते जीव [ स्वकचरित्रभ्रष्टः ] स्वचारित्रभ्रष्ट एवो [ परचरितचरः भवति ] परचारित्रनो आचरनार छे.

टीकाःआ, परचारित्रमां प्रवर्तनारना स्वरूपनुं कथन छे.

जे (जीव) खरेखर मोहनीयना उदयने अनुसरती परिणतिवशात् (अर्थात मोहनीयना उदयने अनुसरीने परिणमवाने लीधे) रंजित-उपयोगवाळो (उपरक्त- उपयोगवाळो) वर्ततो थको, परद्रव्यने विषे शुभ के अशुभ भावने धारण करे छे, ते (जीव) स्वचारित्रथी भ्रष्ट एवो परचारित्रनो आचरनार कहेवामां आवे छे; कारण के खरेखर स्वद्रव्यने विषे शुद्ध-उपयोगरूप परिणति ते स्वचारित्र छे अने परद्रव्यने विषे सोपराग-उपयोगरूप परिणति ते परचारित्र छे. १५६.

रे! पुण्य अथवा पाप जीवने आस्रवे जे भावथी,
तेना वडे ते ‘परचरित’ निर्दिष्ट छे जिनदेवथी. १५७.
१. सोपराग = उपरागयुक्त; उपरक्त; मलिन; विकारी; अशुद्ध. [उपयोगमां थतो, कर्मोदयरूप उपाधिने
अनुरूप विकार (अर्थात् कर्मोदयरूप उपाधि जेमां निमित्तभूत होय छे एवी औपाधिक विकृति)
ते उपराग छे.]

पं. २८