व्यवहारमोक्षमार्गसाध्यभावेन निश्चयमोक्षमार्गोपन्यासोऽयम् ।
सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रसमाहित आत्मैव जीवस्वभावनियतचरितत्वान्निश्चयेन मोक्षमार्गः । अथ खलु कथञ्चनानाद्यविद्याव्यपगमाद्वयवहारमोक्षमार्गमनुप्रपन्नो धर्मादि- तत्त्वार्थाश्रद्धानाङ्गपूर्वगतार्थाज्ञानातपश्चेष्टानां धर्मादितत्त्वार्थश्रद्धानाङ्गपूर्वगतार्थज्ञानतपश्चेष्टानाञ्च त्यागोपादानाय प्रारब्धविविक्तभावव्यापारः, कुतश्चिदुपादेयत्यागे त्याज्योपादाने च पुनः प्रवर्तितप्रतिविधानाभिप्रायो, यस्मिन्यावति काले विशिष्टभावनासौष्ठववशात्सम्यग्दर्शन-
टीकाः — व्यवहारमोक्षमार्गना साध्य तरीके, निश्चयमोक्षमार्गनुं आ कथन छे.
सम्यग्दर्शन-ज्ञान-चारित्र वडे समाहित थयेलो आत्मा ज जीवस्वभावमां नियत चारित्ररूप होवाने लीधे निश्चयथी मोक्षमार्ग छे.
हवे (विस्तार एम छे के), आ आत्मा खरेखर कथंचित् ( – कोई प्रकारे, निज उद्यमथी) अनादि अविद्याना नाश द्वारा व्यवहारमोक्षमार्गने पाम्यो थको, धर्मादिसंबंधी तत्त्वार्थ-अश्रद्धानना, अंगपूर्वगत पदार्थोसंबंधी अज्ञानना अने अतपमां चेष्टाना त्याग अर्थे तथा धर्मादिसंबंधी तत्त्वार्थश्रद्धानना, अंगपूर्वगत पदार्थोसंबंधी ज्ञानना अने तपमां चेष्टाना ग्रहण अर्थे ( – त्रणना त्याग अर्थे तथा त्रणना ग्रहण अर्थे) १विविक्त भावरूप व्यापार करतो थको, वळी कोई कारणे ग्राह्यनो त्याग थई जतां अने त्याज्यनुं ग्रहण थई जतां तेना २प्रतिविधाननो अभिप्राय करतो थको, जे काळे अने जेटला काळ सुधी ३विशिष्ट भावनासौष्ठवने लीधे स्वभावभूत सम्यग्दर्शन-ज्ञान-चारित्र साथे ४अंग-अंगीभावे परिणति
भावना. पं. २९
१. विविक्त = विवेकथी जुदा तारवेला (अर्थात् हेय अने उपादेयनो विवेक करीने व्यवहारे उपादेय
तरीके जाणेला). [जेणे अनादि अज्ञाननो नाश करी शुद्धिनो अंश प्रगट कर्यो छे एवा
व्यवहारमोक्षमार्गी (सविकल्प) जीवने निःशंकता-निःकांक्षा-निर्विचिकित्सादि भावरूप, स्वाध्याय-
विनयादि भावरूप अने निरतिचार व्रतादि भावरूप व्यापार भूमिकानुसार होय छे तथा कोई
कारणे उपादेय भावोनो ( – व्यवहारे ग्राह्य भावोनो) त्याग थई जतां अने त्याज्य भावोनुं उपादान
अर्थात् ग्रहण थई जतां तेना प्रतिकाररूपे प्रायश्चित्तादि विधान पण होय छे.]
२. प्रतिविधान = प्रतिकार करवानी विधि; प्रतिकारनो उपाय; इलाज.
३. विशिष्ट भावनासौष्ठव = खास सारी भावना (
४. आत्मा ते अंगी अने स्वभावभूत सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्र ते अंग.