इन्द्रियबलायुरुच्छ्वासलक्षणा हि प्राणाः । तेषु चित्सामान्यान्वयिनो भावप्राणाः, पुद्गल- सामान्यान्वयिनो द्रव्यप्राणाः । तेषामुभयेषामपि त्रिष्वपि कालेष्वनवच्छिन्नसन्तानत्वेन धारणा- त्संसारिणो जीवत्वम् । मुक्त स्य तु केवलानामेव भावप्राणानां धारणात्तदवसेयमिति ।।३०।। अगुरुलहुगा अणंता तेहिं अणंतेहिं परिणदा सव्वे । देसेहिं असंखादा सिय लोगं सव्वमावण्णा ।।३१।। केचित्तु अणावण्णा मिच्छादंसणकसायजोगजुदा ।
प्राणो इन्द्रिय, बळ, आयु अने उच्छ्वासस्वरूप छे. तेमनामां ( – प्राणोमां), द्रव्यप्राणो छे. ते बन्ने प्राणोने त्रणे काळे अच्छिन्न-संतानपणे (अतूट धाराए) धारतो होवाथी संसारीने जीवत्व छे. मुक्तने (सिद्धने) तो केवळ भावप्राणोनुं ज धारण होवाथी जीवत्व छे एम समजवुं. ३०.
अन्वयार्थः — [ अनन्ताः अगुरुलघुकाः ] अनंत एवा जे अगुरुलघु (गुणो,
*चित्सामान्यरूप अन्वयवाळा ते भावप्राणो छे अने पुद्गलसामान्यरूप अन्वयवाळा ते
*जे प्राणोमां चित्सामान्यरूप अन्वय होय छे ते भावप्राणो छे अर्थात् जे प्राणोमां सदा ‘चित्सामान्य, चित्सामान्य, चित्सामान्य’ एवी एकरूपता – सद्रशता होय छे ते भावप्राणो छे. (जे प्राणोमां सदा ‘पुद्गलसामान्य, पुद्गलसामान्य, पुद्गलसामान्य’ एवी एकरूपता-सद्रशता होय छे ते द्रव्यप्राणो छे.)