चेतयितृत्वगुणव्याख्येयम् ।
एके हि चेतयितारः प्रकृष्टतरमोहमलीमसेन प्रकृष्टतरज्ञानावरणमुद्रितानुभावेन koIkamAn sAnt agnAn chhe — A badhun, 1anyathA nahi ghaTatun thakun, mokShamAn jIvanA sadbhAvane jAher kare chhe. 37.
anvayArtha — [ त्रिविधेन चेतकभावेन ] trividh chetakabhAv vaDe [ एकः जीवराशिः ] ek jIvarAshi [ कर्मणां फलम् ] karmonA phaLane, [ एकः तु ] ek jIvarAshi [ कार्यं ] kAryane [ अथ ] ane [ एकः ] ek jIvarAshi [ ज्ञानम् ] gnAnane [ चेतयति ] chete ( – vede) chhe.
TIkA — A, 2chetayitRutvaguNanI vyAkhyA chhe.
koI chetayitAo arthAt AtmAo to, je ati prakRuShTa mohathI malin chhe ane jeno prabhAv (shakti) ati prakRuShTa gnAnAvaraNathI biDAI gayo chhe
68
1. anyathA=anya prakAre; bIjI rIte. [mokShamAn jIvanI hayAtI ja na rahetI hoy to ukta ATh
bhAvo ghaTe ja nahi. jo mokShamAn jIvano abhAv ja thaI jato hoy to, (1) darek dravya dravyapaNe
shAshvat chhe — e vAt kem ghaTe? (2) darek dravya nitya rahIne temAn paryAyono nAsh thayA kare
chhe — e vAt kem ghaTe? (3 – 6) darek dravya sarvadA anAgat paryAye bhAvya, sarvadA atIt paryAye
abhAvya, sarvadA parathI shUnya ane sarvadA svathI ashUnya chhe — e vAto kem ghaTe? (7) koIk
jIvadravyamAn anant gnAn chhe — e vAt kem ghaTe? ane (8) koIk jIvadravyamAn sAnt agnAn chhe
(arthAt jIvadravya nitya rahIne temAn agnAnapariNAmano ant Ave chhe) — e vAt kem ghaTe?
mATe A ATh bhAvo dvArA mokShamAn jIvanI hayAtI siddha thAy chhe.]
2. chetayitRutva=chetayitApaNun; chetanArapaNun; chetakapaNun.