Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Dharmadravyastikay ane Adharmadravyastikay Vyakhyan Gatha: 83.

< Previous Page   Next Page >


Page 127 of 256
PDF/HTML Page 167 of 296

 

kahAnajainashAstramALA ]
ShaDdravya-panchAstikAyavarNan
127
अथ धर्माधर्मद्रव्यास्तिकायव्याख्यानम् ।
धम्मत्थिकायमरसं अवण्णगंधं असद्दमप्फासं ।
लोगागाढं पुट्ठं पिहुलमसंखादियपदेसं ।।८३।।
धर्मास्तिकायोऽरसोऽवर्णगन्धोऽशब्दोऽस्पर्शः ।
लोकावगाढः स्पृष्टः पृथुलोऽसंख्यातप्रदेशः ।।८३।।

धर्मस्वरूपाख्यानमेतत् ।

धर्मो हि स्पर्शरसगन्धवर्णानामत्यन्ताभावादमूर्तस्वभावः । तत एव चाशब्दः । सकललोकाकाशाभिव्याप्यावस्थितत्वाल्लोकावगाढः । अयुतसिद्धप्रदेशत्वात् स्पृष्टः । स्वभावादेव सर्वतो विस्तृतत्वात्पृथुलः । निश्चयनयेनैकप्रदेशोऽपि व्यवहारनयेनासंख्यातप्रदेश इति ।।८३।।

have dharmadravyAstikAy ane adharmadravyAstikAyanun vyAkhyAn chhe.

dharmAstikAy avarNagandh, ashabdaras, asparsha chhe;
lokAvagAhI, akhanD chhe, vistRut, asankhyapradesh chhe. 83.

anvayArtha — [ धर्मास्तिकायः ] dharmAstikAy [ अस्पर्शः ] asparsha, [ अरसः ] aras, [ अवर्णगन्धः ] agandh, avarNa ane [ अशब्दः ] ashabda chhe; [ लोकावगाढः ] lokavyApak chhe; [ स्पृष्टः ] akhanD, [ पृथुलः ] vishAL ane [ असंख्यातप्रदेशः ] asankhyAtapradeshI chhe.

TIkA — A, dharmanA (dharmAstikAyanA) svarUpanun kathan chhe.

sparsha, ras, gandh ane varNano atyant abhAv hovAthI dharma (dharmAstikAy) kharekhar amUrtasvabhAvavALo chhe; ane tethI ja ashabda chhe; samasta lokAkAshamAn vyApIne rahelo hovAthI lokavyApak chhe; 1ayutasiddha pradeshavALo hovAthI akhanD chhe; svabhAvathI ja sarvata vistRut hovAthI vishAL chhe; nishchayanaye 2ekapradeshI hovA chhatAn vyavahAranaye asankhyAtapradeshI chhe. 83.

1. yutasiddha = joDAyel; sanyogasiddha. [dharmAstikAyane viShe judA judA pradeshono sanyog thayelo chhe em nathI, tethI temAn vachche vyavadhAn – antar – avakAsh nathI; mATe dharmAstikAy akhanD chhe.]

2. ekapradeshI = avibhAjya-ekakShetravALo. (nishchayanaye dharmAstikAy avibhAjya-ekapadArtha hovAthI avibhAjya-ekakShetravALo chhe.)