Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Gatha: 85.

< Previous Page   Next Page >


Page 129 of 256
PDF/HTML Page 169 of 296

 

kahAnajainashAstramALA ]
ShaDdravya-panchAstikAyavarNan
129
भूतसहायमात्रत्वात्कारणभूतः । स्वास्तित्वमात्रनिर्वृत्तत्वात् स्वयमकार्य इति ।।८४।।
उदयं जह मच्छाणं गमणाणुग्गहकरं हवदि लोए ।
तह जीवपोग्गलाणं धम्मं दव्वं वियाणाहि ।।८५।।
उदकं यथा मत्स्यानां गमनानुग्रहकरं भवति लोके ।
तथा जीवपुद्गलानां धर्मद्रव्यं विजानीहि ।।८५।।

धर्मस्य गतिहेतुत्वे द्रष्टान्तोऽयम् ।

यथोदकं स्वयमगच्छदगमयच्च स्वयमेव गच्छतां मत्स्यानामुदासीनाविनाभूत- सहायकारणमात्रत्वेन गमनमनुगृह्णाति, तथा धर्मोऽपि स्वयमगच्छन् अगमयंश्च स्वयमेव

astitvamAtrathI niShpanna hovAne lIdhe pote akArya chhe (arthAt svayamsiddha hovAne lIdhe koI anyathI utpanna thayo nathI tethI koI anya kAraNanA kAryarUp nathI). 84.

jyam jagatamAn jaL mInane anugrah kare chhe gamanamAn,
tyam dharma paN anugrah kare jIv-pudgalone gamanamAn. 85.

anvayArtha — [ यथा ] jem [ लोके ] jagatamAn [ उदकं ] pANI [ मत्स्यानां ] mAchhalAnone [ गमनानुग्रहकरं भवति ] gamanamAn anugrah kare chhe, [ तथा ] tem [ धर्मद्रव्यं ] dharmadravya [ जीवपुद्गलानां ] jIv-pudgalone gamanamAn anugrah kare chhe ( – nimittabhUt hoy chhe) em [ विजानीहि ] jANo.

TIkA — A, dharmanA gatihetutva viShe draShTAnt chhe.

jem pANI pote gaman nahi karatun thakun ane (parane) gaman nahi karAvatun thakun, svayamev gaman karatAn mAchhalAnone udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtra tarIke pt.. 17

*avinAbhAvI sahAyamAtra hovAthI (gatikriyApariNatane) kAraNabhUt chhe; potAnA

*jo koI ek, koI bIjA vinA na hoy, to pahelAne bIjAnun avinAbhAvI kahevAmAn Ave
chhe. ahIn dharmadravyane ‘gatikriyApariNatanun avinAbhAvI sahAyamAtra’ kahyun chhe teno artha e chhe ke — gatikriyApariNat jIv-pudgalo na hoy tyAn dharmadravya temane sahAyamAtrarUp paN nathI; jIv-pudgalo
svayam gatikriyArUpe pariNamatAn hoy to ja dharmadravya temane udAsIn sahAyamAtrarUp (nimittamAtrarUp) chhe, anyathA nahi.