विनाभूतसहायकारणमात्रत्वेन स्थितिमनुगृह्णाति, तथाऽधर्मोऽपि स्वयं पूर्वमेव तिष्ठन्
परमस्थापयंश्च स्वयमेव तिष्ठतां जीवपुद्गलानामुदासीनाविनाभूतसहायकारणमात्रत्वेन स्थिति-
मनुगृह्णातीति ।।८६।।
धर्माधर्मसद्भावे हेतूपन्यासोऽयम् ।
धर्माधर्मौ विद्येते । लोकालोकविभागान्यथानुपपत्तेः । जीवादिसर्वपदार्थानामेकत्र sthiti ( – sthiratA) nahi karAvatI thakI, svayamev sthitirUpe pariNamatA ashvAdikane udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtra tarIke sthitimAn anugrah kare chhe, tem adharma (adharmAstikAy) paN pote pahelethI ja sthitirUpe vartato thako ane parane sthiti nahi karAvato thako, svayamev sthitirUpe pariNamatAn jIv-pudgalone udAsIn avinAbhAvI sahAyarUp kAraNamAtra tarIke sthitimAn anugrah kare chhe. 86.
anvayArtha — [ गमनस्थिती ] (jIv-pudgalanI) gati-sthiti [ च ] tathA [ अलोक- लोकं ] alok ne lokano vibhAg, [ ययोः सद्भावतः ] te be dravyonA sadbhAvathI [ जातम् ] thAy chhe. [ च ] vaLI [ द्वौ अपि ] te banne [ विभक्तौ ] vibhakta, [ अविभक्तौ ] avibhakta [ च ] ane [ लोकमात्रौ ] lokapramAN [ मतौ ] kahevAmAn AvyAn chhe.
TIkA — A, dharma ane adharmanA sadbhAvanI siddhi mATe hetu darshAvavAmAn Avyo chhe.
dharma ane adharma vidyamAn chhe, kAraN ke lok ane alokano vibhAg anyathA banI shake nahi. jIvAdi sarva padArthonA ekatra-astitvarUp lok chhe; shuddha ek AkAshanA