पदार्थानां नामस्वरूपाभिधानमेतत् ।
जीवः, अजीवः, पुण्यं, पापं, आस्रवः, संवरः, निर्जरा, बन्धः, मोक्ष इति नवपदार्थानां नामानि । तत्र चैतन्यलक्षणो जीवास्तिक एवेह जीवः । चैतन्याभाव- लक्षणोऽजीवः । स पञ्चधा पूर्वोक्त एव — पुद्गलास्तिकः, धर्मास्तिकः, अधर्मास्तिकः, आकाशास्तिकः, कालद्रव्यञ्चेति । इमौ हि जीवाजीवौ पृथग्भूतास्तित्वनिर्वृत्तत्वेन
anvayArtha — [ जीवाजीवौ भावौ ] jIv ane ajIv — be bhAvo (arthAt mUL padArtho) tathA [ तयोः ] te benAn [ पुण्यं ] puNya, [ पापं च ] pAp, [ आस्रवः ] Asrav, [ संवरणं निर्जरणं बन्धः ] samvar, nirjarA, bandh [ च ] ne [ मोक्षः ] mokSha — [ ते अर्थाः ] e (nav) padArtho chhe.
TIkA — A, padArthonAn nAm ane svarUpanun kathan chhe.
jIv, ajIv, puNya, pAp, Asrav, samvar, nirjarA, bandh, mokSha — e pramANe nav padArthonAn nAm chhe.
temAn, chaitanya jenun lakShaN chhe evo jIvAstik ja ( – jIvAstikAy ja) ahIn jIv chhe. chaitanyano abhAv jenun lakShaN chhe te ajIv chhe; te (ajIv) pAnch prakAre pUrve kahel ja chhe — pudgalAstik, dharmAstik, adharmAstik, AkAshAstik ane kALadravya. A jIv ane ajIv (banne) pRuthak astitva vaDe niShpanna hovAthI bhinna jemanA svabhAv chhe evA (be) mUL padArtho chhe.
to nav padArthanA vyAkhyAnanI prastAvanAnA hetu tarIke tenun mAtra sUchan karavAmAn Avyun chhe.]
15