Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Jiv Padarth Vyakhyan Gatha: 109.

< Previous Page   Next Page >


Page 160 of 256
PDF/HTML Page 200 of 296

 

panchAstikAyasangrah
[ bhagavAnashrIkundakund-
कर्मपुद्गलानां च मोक्ष इति ।।१०८।।
अथ जीवपदार्थव्याख्यानं प्रपञ्चयति ।
जीवा संसारत्था णिव्वादा चेदणप्पगा दुविहा ।
उवओगलक्खणा वि य देहादेहप्पवीचारा ।।१०९।।
जीवाः संसारस्था निर्वृत्ताः चेतनात्मका द्विविधाः ।
उपयोगलक्षणा अपि च देहादेहप्रवीचाराः ।।१०९।।

जीवस्वरूपोद्देशोऽयम् ।

जीवाः हि द्विविधाः, संसारस्था अशुद्धा, निर्वृत्ताः शुद्धाश्च । ते खलूभयेऽपि चेतनास्वभावाः, चेतनापरिणामलक्षणेनोपयोगेन लक्षणीयाः । तत्र संसारस्था देहप्रवीचाराः, निर्वृत्ता अदेहप्रवीचारा इति ।।१०९।।

vishleSh (viyog) te mokSha chhe. 108.

have jIvapadArthanun vyAkhyAn vistArathI karavAmAn Ave chhe.

jIvo dvividh — sansArI, siddho; chetanAtmak ubhay chhe;
upayogalakShaN ubhay; ek sadeh, ek adeh chhe. 109.

anvayArtha — [ जीवाः द्विविधाः ] jIvo be prakAranA chhe [ संसारस्थाः निर्वृत्ताः ] sansArI ane siddha. [ चेतनात्मकाः ] teo chetanAtmak ( – chetanAsvabhAvavALA) [ अपि च ] tem ja [ उपयोगलक्षणाः ] upayogalakShaNavALA chhe. [ देहादेहप्रवीचाराः ] sansArI jIvo dehamAn vartanArA arthAt dehasahit chhe ane siddha jIvo dehamAn nahi vartanArA arthAt deharahit chhe.

TIkA — A, jIvanA svarUpanun kathan chhe.

jIvo be prakAranA chhe (1) sansArI arthAt ashuddha, ane (2) siddha arthAt shuddha. te banney kharekhar chetanAsvabhAvavALA chhe ane *chetanApariNAmasvarUp upayog vaDe lakShit thavAyogya ( – oLakhAvAyogya) chhe. temAn, sansArI jIvo dehamAn vartanArA arthAt dehasahit chhe ane siddha jIvo dehamAn nahi vartanArA arthAt deharahit chhe. 109.

160

*chetanAno pariNAm te upayog. A upayog jIvarUpI lakShyanun lakShaN chhe.