मूर्तकर्म स्पृशति, ततस्तन्मूर्तं तेन सह स्नेहगुणवशाद्बन्धमनुभवति । एष मूर्तयोः कर्मणोर्बन्धप्रकारः । अथ निश्चयनयेनामूर्तो जीवोऽनादिमूर्तकर्मनिमित्तरागादिपरिणामस्निग्धः सन् विशिष्टतया मूर्तानि कर्माण्यवगाहते, तत्परिणामनिमित्तलब्धात्मपरिणामैः मूर्तकर्मभिरपि विशिष्टतयाऽवगाह्यते च । अयं त्वन्योन्यावगाहात्मको जीवमूर्तकर्मणोर्बन्धप्रकारः । एवममूर्तस्यापि जीवस्य मूर्तेन पुण्यपापकर्मणा कथञ्चिद्बन्धो न विरुध्यते ।।१३४।।
TIkA — A, mUrtakarmano mUrtakarmanI sAthe je bandhaprakAr tathA amUrta jIvano mUrtakarmanI sAthe je bandhaprakAr tenI sUchanA chhe.
ahIn (A lokamAn), sansArI jIvane viShe anAdi santatithI ( – pravAhathI) pravartatun thakun mUrtakarma vidyamAn chhe. te, sparshAdivALun hovAne lIdhe, AgAmI mUrtakarmane sparshe chhe; tethI mUrta evun te tenI sAthe, snigdhatvaguNanA vashe ( – potAnA snigdharUkShatvaparyAyane lIdhe), bandhane pAme chhe. A, mUrtakarmano mUrtakarmanI sAthe bandhaprakAr chhe.
vaLI (amUrta jIvano mUrtakarmonI sAthe bandhaprakAr A pramANe chhe ke), nishchayanayathI je amUrta chhe evo jIv, anAdi mUrtakarma jenun nimitta chhe evA rAgAdipariNAm vaDe snigdha vartato thako, mUrtakarmone vishiShTapaNe avagAhe chhe (arthAt ekabIjAne pariNAmamAn nimittamAtra thAy evA sambandhavisheSh sahit mUrtakarmonA kShetramAn vyApe chhe) ane te rAgAdipariNAmanA nimitte jeo potAnA (gnAnAvaraNIyAdi) pariNAmane pAme chhe evAn mUrtakarmo paN jIvane vishiShTapaNe avagAhe chhe (arthAt jIvanA pradesho sAthe vishiShTatApUrvak ekakShetrAvagAhane pAme chhe). A, jIv ane mUrtakarmano anyonya-avagAhasvarUp bandhaprakAr chhe. A rIte amUrta evA jIvano paN mUrta puNyapApakarmanI sAthe kathanchit ( – koI prakAre) bandh virodh pAmato nathI. 134.