Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 219 of 256
PDF/HTML Page 259 of 296

 

kahAnajainashAstramALA ]
navapadArthapUrvak mokShamArgaprapanchavarNan
219
यः सर्वसङ्गमुक्तः अनन्यमनाः आत्मानं स्वभावेन ।
जानाति पश्यति नियतं सः स्वकचरितं चरति जीवः ।।१५८।।
स्वचरितप्रवृत्तस्वरूपाख्यानमेतत् ।
यः खलु निरुपरागोपयोगत्वात्सर्वसङ्गमुक्तः परद्रव्यव्यावृत्तोपयोगत्वादनन्यमनाः

आत्मानं स्वभावेन ज्ञानदर्शनरूपेण जानाति पश्यति नियतमवस्थितत्वेन, स खलु स्वकं चरितं चरति जीवः । यतो हि द्रशिज्ञप्तिस्वरूपे पुरुषे तन्मात्रत्वेन वर्तनं स्वचरितमिति ।।१५८।।

anvayArtha — [ यः ] je [ सर्वसङ्गमुक्तः ] sarvasangamukta ane [ अनन्यमनाः ] ananyamanavALo vartato thako [ आत्मानं ] AtmAne [ स्वभावेन ] (gnAnadarshanarUp) svabhAv vaDe [ नियतं ] niyatapaNe ( – sthiratApUrvak) [ जानाति पश्यति ] jANe-dekhe chhe, [ सः जीवः ] te jIv [ स्वकचरितं ] svachAritra [ चरति ] Achare chhe.

TIkA — A, svachAritramAn pravartanAranA svarUpanun kathan chhe.

je (jIv) kharekhar 1niruparAg upayogavALo hovAne lIdhe sarvasangamukta vartato thako, paradravyathI 2vyAvRutta upayogavALo hovAne lIdhe 3ananyamanavALo vartato thako, AtmAne gnAnadarshanarUp svabhAv vaDe niyatapaNe arthAt avasthitapaNe jANe-dekhe chhe, te jIv kharekhar svachAritra Achare chhe; kAraN ke kharekhar 4drashignaptisvarUp puruShamAn ( – AtmAmAn) tanmAtrapaNe vartavun te svachAritra chhe.

bhAvArtha — je jIv shuddhopayogI vartato thako ane jenI pariNati par pratye jatI nathI evo vartato thako, AtmAne svabhAvabhUt gnAnadarshanapariNAm vaDe sthiratApUrvak jANe- dekhe chhe, te jIv svachAritra AcharanAr chhe; kAraN ke drashignaptisvarUp AtmAmAn mAtra drashignaptirUpe pariNamIne rahevun te svachAritra chhe. 158. 1. niruparAg = uparAg rahit; nirmaL; avikArI; shuddha. [niruparAg upayogavALo jIv samasta bAhya-

abhyantar sangathI shUnya chhe topaN nisang paramAtmAnI bhAvanA dvArA utpanna sundar-AnandasyandI paramAnandasvarUp sukhasudhArasanA AsvAdathI, pUrNa-kaLashanI mAphak, sarva Atmapradeshe bharelo hoy chhe.] 2. vyAvRutta = pAchho vaLel; alag thayel; nivartel; nivRutta; bhinna. 3. ananyamanavALo = jenI pariNati anya pratye jatI nathI evo. [man = chitta; pariNati; bhAv.] 4. drashi = darshanakriyA; sAmAnya avalokan.