Show bookmarks Hide bookmarks

तत्र च पञ्चानामस्तिकायानां समो मध्यस्थो रागद्वेषाभ्यामनुपहतो वर्णपद- वाक्यसन्निवेशविशिष्टः पाठो वादः शब्दसमयः शब्दागम इति यावत् । तेषामेव मिथ्यादर्शनोदयोच्छेदे सति सम्यगवायः परिच्छेदो ज्ञानसमयो ज्ञानागम इति यावत् । तेषामेवाभिधानप्रत्ययपरिच्छिन्नानां वस्तुरूपेण समवायः संघातोऽर्थसमयः सर्वपदार्थसार्थ इति यावत् । तदत्र ज्ञानसमयप्रसिद्धयर्थं शब्दसमयसम्बन्धेनार्थसमयोऽभिधातुमभिप्रेतः । अथ तस्यैवार्थसमयस्य द्वैविध्यं लोकालोकविकल्पात् । स एव पञ्चास्तिकायसमवायो यावांस्तावाँल्लोकस्ततः परममितोऽनन्तो ह्यलोकः, स तु नाभावमात्रं किन्तु gnAnasamay ane arthasamay) — em traN prakArano ‘samay’shabdano artha kahyo chhe tathA lok-alokarUp vibhAg kahyo chhe.

tyAn, (1) ‘sam’ eTale madhyastha arthAt rAgadveShathI vikRut nahi banelo; ‘vAd’ eTale varNa (akShar), pad (shabda) ane vAkyanA samUhavALo pATh. pAnch astikAyano ‘samavAd’ arthAt madhyastha (-rAgadveShathI vikRut nahi banelo) pATh (-maukhik ke shAstrArUDh nirUpaN) te shabdasamay chhe, eTale ke shabdAgam te shabdasamay chhe. (2) mithyAdarshananA udayano nAsh hotAn, te panchAstikAyano ja *samyak avAy arthAt samyak samyak gnAn te gnAnasamay chhe, eTale ke gnAnAgam te gnAnasamay chhe. (3) kathananA nimitte jaNAyelA te panchAstikAyano ja vasturUpe *samavAy arthAt jaththo te arthasamay chhe, eTale ke sarvapadArthasamUh te arthasamay chhe. temAn, ahIn gnAnasamayanI prasiddhi arthe shabdasamayanA sambandhathI arthasamay kahevAno (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevano) irAdo chhe.

have, te ja arthasamayanun, ❀lok ane alokanA bhedane lIdhe dvividhapaNun chhe. te ja panchAstikAyasamUh jevaDo chhe, tevaDo lok chhe. tenAthI AgaL amAp arthAt anant alok chhe. te alok abhAvamAtra nathI parantu panchAstikAyasamUh jeTalun kShetra bAd karIne ✽samavAy=(1) sam+avAy; samyak avAy; samyak gnAn. (2) jaththo; samUh. [A panchAstikAy-

❀लोक्यन्ते दृश्यन्ते जीवादिपदार्था यत्र स लोकः arthAt jyAn jIvAdipadArtho jovAmAn Ave chhe te

lok chhe. pt.. 2