मूर्तत्वादविभाज्यानां सावयवत्वकल्पनमन्याय्यम् । दृश्यत एवाविभाज्येऽपि विहायसीदं
घटाकाशमिदमघटाकाशमिति विभागकल्पनम् । यदि तत्र विभागो न कल्पेत तदा
यदेव घटाकाशं तदेवाघटाकाशं स्यात् । न च तदिष्टम् । ततः कालाणुभ्योऽन्यत्र
सर्वेषां कायत्वाख्यं सावयवत्वमवसेयम् । त्रैलोक्यरूपेण निष्पन्नत्वमपि तेषामस्ति-
कायत्वसाधनपरमुपन्यस्तम् । तथाच — त्रयाणामूर्ध्वाऽधोमध्यलोकानामुत्पादव्ययध्रौव्यवन्त-
स्तद्विशेषात्मका भावा भवन्तस्तेषां मूलपदार्थानां गुणपर्याययोगपूर्वकमस्तित्वं साधयन्ति । अनुमीयते च धर्माधर्माकाशानां प्रत्येकमूर्ध्वाऽधोमध्यलोकविभागरूपेण परिणमनात्कायत्वाख्यं सावयवत्वम् । जीवानामपि प्रत्येकमूर्ध्वाधोमध्यलोकविभागरूपेण
evI AshankA karavI yogya nathI ke pudgal sivAyanA padArtho amUrtapaNAne lIdhe 1avibhAjya hovAthI temanA sAvayavapaNAnI kalpanA nyAyaviruddha (geravAjabI) chhe. AkAsh avibhAjya hovA chhatAn temAn ‘A ghaTAkAsh chhe, A aghaTAkAsh (athavA paTAkAsh) chhe’ evI vibhAgakalpanA jovAmAn Ave chhe ja. jo tyAn (kathanchit) vibhAg na kalpavAmAn Ave to je ghaTAkAsh chhe te ja (sarvathA) aghaTAkAsh thAy; ane te to iShTa (mAnya) nathI. mATe kALANuo sivAy bIjA badhAne viShe kAyatva nAmanun sAvayavapaNun nakkI karavun.
temanun je traN lokarUpe niShpannapaNun (-rachAvun) kahyun te paN temanun astikAyapaNun (-astipaNun tathA kAyapaNun) siddha karavAnA sAdhan tarIke kahyun chhe. te A pramANe —
(1) Urdhva-adho-madhya traN lokanA utpAd-vyay-dhrauvyavALA bhAvo — ke jeo traN lokanA visheShasvarUp chhe teo — bhavatA thakA (pariNamatA thakA) temanA mUL padArthonun guNaparyAyayukta astitva siddha kare chhe. (traN lokanA bhAvo sadAy kathanchit sadrash rahe chhe ane kathanchit palaTAyA kare chhe te em siddha kare chhe ke traN lokanA mUL padArtho kathanchit sadrash rahe chhe ane kathanchit palaTAyA kare chhe arthAt te mUL padArthone utpAd- vyay-dhrauvyavALun athavA guNaparyAyavALun astitva chhe.)
(2) vaLI dharma, adharma ane AkAsh — e pratyek padArtha Urdhva-adho-madhya evA lokanA (traN) 2vibhAgarUpe pariNat hovAthI temane kAyatva nAmanun sAvayavapaNun chhe em anumAn karI shakAy chhe. darek jIvane paN Urdhva-adho-madhya evA lokanA (traN)
1. avibhAjya=jenA vibhAg na karI shakAy evA.
2. jo lokanA Urdhva, adha ane madhya evA traN bhAg chhe to pachhI ‘A Urdhvalokano AkAshabhAg chhe, A adholokano AkAshabhAg chhe ane A madhyalokano AkAshabhAg chhe’ em AkAshanA