वान्तरसत्ता च । तत्र सर्वपदार्थसार्थव्यापिनी साद्रश्यास्तित्वसूचिका महासत्ता प्रोक्तै व ।
अन्या तु प्रतिनियतवस्तुवर्तिनी स्वरूपास्तित्वसूचिकाऽवान्तरसत्ता । तत्र महासत्ता-
ऽवान्तरसत्तारूपेणाऽसत्ताऽवान्तरसत्ता च महासत्तारूपेणाऽसत्तेत्यसत्ता सत्तायाः । येन
स्वरूपेणोत्पादस्तत्तथोत्पादैकलक्षणमेव, येन स्वरूपेणोच्छेदस्तत्तथोच्छेदैकलक्षणमेव, येन स्वरूपेण ध्रौव्यं तत्तथा ध्रौव्यैकलक्षणमेव, तत उत्पद्यमानोच्छिद्यमानावतिष्ठमानानां वस्तुनः स्वरूपाणां प्रत्येकं त्रैलक्षण्याभावादत्रिलक्षणत्वं त्रिलक्षणायाः । एकस्य वस्तुनः स्वरूपसत्ता नान्यस्य वस्तुनः स्वरूपसत्ता भवतीत्यनेकत्वमेकस्याः । प्रतिनियतपदार्थ-
स्थिताभिरेव सत्ताभिः पदार्थानां प्रतिनियमो भवतीत्येकपदार्थस्थितत्वं सर्वपदार्थ- स्थितायाः । प्रतिनियतैकरूपाभिरेव सत्ताभिः प्रतिनियतैकरूपत्वं वस्तूनां भवतीत्येक-
sUchavanArI mahAsattA (sAmAnyasattA) to kahevAI ja gaI. bIjI, pratinishchit (-ekek nishchit) vastumAn rahenArI, svarUp-astitvane sUchavanArI avAntarasattA (visheShasattA) chhe. (1) tyAn mahAsattA avAntarasattArUpe asattA chhe ane avAntarasattA mahAsattArUpe asattA chhe tethI sattAne asattA chhe (arthAt je sAmAnyavisheShAtmak sattA mahAsattArUp hovAthI ‘sattA’ chhe te ja avAntarasattArUp paN hovAthI ‘asattA’ paN chhe). (2) je svarUpe utpAd chhe tenun (-te svarUpanun) te rIte utpAd ek ja lakShaN chhe, je svarUpe vyay chhe tenun (-te svarUpanun) te rIte vyay ek ja lakShaN chhe ane je svarUpe dhrauvya chhe tenun (te svarUpanun) te rIte dhrauvya ek ja lakShaN chhe tethI vastunA UpajatA, naShTa thatA ane dhruv rahetA svarUpomAnnA pratyekane trilakShaNano abhAv hovAthI trilakShaNA(sattA)ne atrilakShaNapaNun chhe. (arthAt je sAmAnyavisheShAtmak sattA mahAsattArUp hovAthI ‘trilakShaNA’ chhe te ja ahIn kahelI avAntarasattArUp paN hovAthI ‘atrilakShaNA’ paN chhe). (3) ek vastunI svarUpasattA anya vastunI svarUpasattA nathI tethI ek (sattA)ne anekapaNun chhe (arthAt je sAmAnyavisheShAtmak sattA mahAsattArUp hovAthI ‘ek’ chhe te ja ahIn kahelI avAntarasattArUp paN hovAthI ‘anek’ paN chhe). (4) pratinishchit (-vyaktigat nishchit) padArthamAn sthit sattAo vaDe ja padArthonun pratinishchitapaNun (-bhinna- bhinna nishchit vyaktitva) hoy chhe tethI sarvapadArthasthit(sattA)ne ekapadArthasthitapaNun chhe (arthAt je sAmAnyavisheShAtmak sattA mahAsattArUp hovAthI ‘sarvapadArthasthit’ chhe te ja ahIn kahelI avAntarasattArUp paN hovAthI ‘ekapadArthasthit’ paN chhe.) (5) pratinishchit ek ek rUpavALI sattAo vaDe ja vastuonun pratinishchit ek ek rUp hoy chhe tethI