Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Gatha: 17.

< Previous Page   Next Page >


Page 35 of 256
PDF/HTML Page 75 of 296

 

kahAnajainashAstramALA ]
ShaDdravya-panchAstikAyavarNan
35
स्त्वगुरुलघुगुणहानिवृद्धिनिर्वृत्ताः शुद्धाः, सूत्रोपात्तास्तु सुरनारकतिर्यङ्मनुष्यलक्षणाः परद्रव्य-
सम्बन्धनिर्वृत्तत्वादशुद्धाश्चेति ।।१६।।

मणुसत्तणेण णट्ठो देही देवो हवेदि इदरो वा ।

उभयत्थ जीवभावो ण णस्सदि ण जायदे अण्णो ।।१७।।
मनुष्यत्वेन नष्टो देही देवो भवतीतरो वा ।
उभयत्र जीवभावो न नश्यति न जायतेऽन्यः ।।१७।।

इदं भावनाशाभावोत्पादनिषेधोदाहरणम् ।

प्रतिसमयसम्भवदगुरुलघुगुणहानिवृद्धिनिर्वृत्तस्वभावपर्यायसन्तत्यविच्छेदकेनैकेन सोपा- धिना मनुष्यत्वलक्षणेन पर्यायेण विनश्यति जीवः, तथाविधेन देवत्वलक्षणेन (arthAt

jIvanA *guNo shuddha-ashuddha chetanA tathA be prakArano upayog chhe).

jIvanA paryAyo A pramANe chhe agurulaghuguNanI hAnivRuddhithI rachAtA paryAyo shuddha paryAyo chhe ane sUtramAn ( – A gAthAmAn) kahelA, dev-nArak-tiryanch-manuShyasvarUp paryAyo paradravyanA sambandhathI rachAtA hovAthI ashuddha paryAyo chhe. 16.

manujatvathI vyay pAmIne devAdi dehI thAy chhe;
tyAn jIvabhAv na nAsh pAme, anya nahi udbhav lahe. 17.

anvayArtha — [मनुष्यत्वेन] manuShyapaNAthI [नष्टः] naShTa thayelo [देही] dehI (jIv) [देवः वा इतरः] dev athavA anya [भवति] thAy chhe; [उभयत्र] te bannemAn [जीवभावः] jIvabhAv [न नश्यति] naShTa thato nathI ane [अन्यः] bIjo jIvabhAv [न जायते] utpanna thato nathI.

TIkA — ‘bhAvano nAsh thato nathI ane abhAvano utpAd thato nathI’ tenun A udAharaN chhe.

pratyek samaye thatI agurulaghuguNanI hAnivRuddhithI rachAtA svabhAvaparyAyonI santatino vichchhed nahi karanArA ek sopAdhik manuShyatvasvarUp paryAyathI jIv vinAsh pAme chhe ane tathAvidh ( – svabhAvaparyAyonA pravAhane nahi toDanArA sopAdhik)

*paryAyArthik naye guNo paN pariNAmI chhe. (15mI gAthAnI TIkA juo.)