इति समयव्याख्यायामन्तर्नीतषड्द्रव्यपञ्चास्तिकायसामान्यव्याख्यानरूपः पीठबन्धः समाप्तः ।।
e rIte joke vyavahArakALanun mAp pudgal dvArA thatun hovAthI tene upachArathI pudgalAshrit kahevAmAn Ave chhe topaN nishchayathI te kevaL kALadravyanA ja paryAyarUp chhe, pudgalathI sarvathA bhinna chhe — em samajavun. jem das sher pANInA mATImay ghaDAnun mAp pANI dvArA thatun hovA chhatAn ghaDo mATInA ja paryAyarUp chhe, pANInA paryAyarUp nathI, tem samay-nimeShAdi vyavahArakALanun mAp pudgal dvArA thatun hovA chhatAn vyavahArakAL kALadravyanA ja paryAyarUp chhe, pudgalanA paryAyarUp nathI.
kALasambandhI gAthAsUtronA kathanano sankShep A pramANe chhe — jIvapudgalonA pariNAmamAn (samayavishiShTa vRuttimAn) vyavahAre samayanI apekShA Ave chhe; tethI samayane utpanna karanAro koI padArtha avashya hovo joIe. A padArtha te kALadravya chhe. kALadravya pariNamavAthI vyavahArakAL thAy chhe ane te vyavahArakAL pudgal dvArA mapAto hovAthI tene upachArathI parAshrit kahevAmAn Ave chhe. panchAstikAyanI mAphak nishchayavyavahArarUp kAL paN lokarUpe pariNat chhe em sarvagnoe joyun chhe ane ati tIkShNa draShTi vaDe spaShTa samyak anumAn paN thaI shake chhe.
kALasambandhI kathanano tAtparyArtha nIche pramANe grahavAyogya chhe — atIt anant kALamAn jIvane ek chidAnandarUp kAL ja (svakAL ja) jeno svabhAv chhe evA jIvAstikAyanI upalabdhi thaI nathI; te jIvAstikAyanun ja samyak shraddhAn, tenun ja rAgAdithI bhinnarUpe bhedagnAn ane temAn ja rAgAdivibhAvarUp samasta sankalpa- vikalpajALanA tyAg vaDe sthir pariNati kartavya chhe. 26.
A rIte (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt shrI panchAstikAyasangrah shAstranI shrI amRutachandrAchAryadevavirachit) samayavyAkhyA nAmanI TIkAmAn ShaDdravya-panchAstikAyanA sAmAnya vyAkhyAnarUp pIThikA samApta thaI.
have temanun ja ( – ShaDdravya ane panchAstikAyanun ja) visheSh vyAkhyAn karavAmAn Ave chhe. temAn pratham, jIvadravyAstikAyanun vyAkhyAn chhe.