Panchastikay Sangrah-Gujarati (English transliteration). Gatha: 27.

< Previous Page   Next Page >


Page 52 of 256
PDF/HTML Page 92 of 296

 

panchAstikAyasangrah
[ bhagavAnashrIkundakund-

जीवो त्ति हवदि चेदा उवओगविसेसिदो पहू कत्ता ।

भोत्ता य देहमेत्तो ण हि मुत्तो कम्मसंजुत्तो ।।२७।।
जीव इति भवति चेतयितोपयोगविशेषितः प्रभुः कर्ता ।
भोक्ता च देहमात्रो न हि मूर्तः कर्मसंयुक्त : ।।२७।।

अत्र संसारावस्थस्यात्मनः सोपाधि निरुपाधि च स्वरूपमुक्त म् ।

आत्मा हि निश्चयेन भावप्राणधारणाज्जीवः, व्यवहारेण द्रव्यप्राणधारणाज्जीवः । निश्चयेन चिदात्मकत्वात्, व्यवहारेण चिच्छक्ति युक्त त्वाच्चेतयिता । निश्चयेनापृथग्भूतेन, व्यवहारेण पृथग्भूतेन चैतन्यपरिणामलक्षणेनोपयोगेनोपलक्षितत्वादुपयोगविशेषितः । निश्चयेन भावकर्मणां,

chhe jIv, chetayitA, prabhu, upayogachihna, amUrta chhe,
kartA ane bhoktA, sharIrapramAN, karme yukta chhe. 27.

anvayArtha — [जीवः इति भवति] (sansArasthit) AtmA jIv chhe, [चेतयिता] chetayitA (chetanAro) chhe, [उपयोगविशेषितः] upayogalakShit chhe, [प्रभुः] prabhu chhe, [कर्ता] kartA chhe, [भोक्ता] bhoktA chhe, [देहमात्रः] dehapramAN chhe, [न हि मूर्तः] amUrta chhe [च] ane [कर्मसंयुक्तः] karmasanyukta chhe.

TIkA — ahIn (A gAthAmAn) sansAr-avasthAvALA AtmAnun 1sopAdhi ane nirupAdhi svarUp kahyun chhe.

AtmA nishchaye bhAvaprANanA dhAraNane lIdhe ‘jIv’ chhe, vyavahAre (asadbhUt vyavahAranaye) dravyaprANanA dhAraNane lIdhe ‘jIv’ chhe; nishchaye 2chitsvarUp hovAthI ‘chetayitA’ (chetanAro) chhe, vyavahAre (sadbhUt vyavahAranaye) chitshaktiyukta hovAthI ‘chetayitA’ chhe; nishchaye 3apRuthagbhUt evA chaitanyapariNAmasvarUp upayog vaDe lakShit hovAthI ‘upayogalakShit’ chhe, vyavahAre (sadbhUt vyavahAranaye) pRuthagbhUt evA

52

1. sopAdhi=upAdhi sahit; jemAn paranI apekShA AvatI hoy evun.

2. nishchaye chitshaktine AtmA sAthe abhed chhe ane vyavahAre bhed chhe; tethI nishchaye AtmA chitshakti- svarUp chhe ane vyavahAre chitshaktivAn chhe.

3. apRuthagbhUt=apRuthak; abhinna. (nishchaye upayog AtmAthI apRuthak chhe ane vyavahAre pRuthak chhe.)