सिद्धस्य कार्यकारणभावनिरासोऽयम् ।
यथा संसारी जीवो भावकर्मरूपयात्मपरिणामसन्तत्या द्रव्यकर्मरूपया च पुद्गलपरिणाम- सन्तत्या कारणभूतया तेन तेन देवमनुष्यतिर्यग्नारकरूपेण कार्यभूत उत्पद्यते, न तथा सिद्ध- रूपेणापीति । सिद्धो ह्युभयकर्मक्षये स्वयमुत्पद्यमानो नान्यतः कुतश्चिदुत्पद्यत इति । यथैव च स एव संसारी भावकर्मरूपामात्मपरिणामसन्ततिं द्रव्यकर्मरूपां च पुद्गलपरिणामसन्ततिं कार्यभूतां कारणभूतत्वेन निर्वर्तयन् तानि तानि देवमनुष्यतिर्यग्नारकरूपाणि कार्याण्युत्पादयत्यात्मनो, न तथा सिद्धरूपमपीति । सिद्धो ह्युभयकर्मक्षये स्वयमात्मानमुत्पादयन्नान्यत्किञ्चिदुत्पादयति ।३६।
anvayārthaḥ — [ यस्मात् सः सिद्धः ] te siddha [ कु तश्चित् अपि ] koī (anya) kāraṇathī [ न उत्पन्नः ] ūpajatā nathī [ तेन ] tethī [ कार्यं न ] kārya nathī, ane [ किञ्चित् अपि ] kāī paṇ (anya kāryane) [ न उत्पादयति ] ūpajāvatā nathī [ तेन ] tethī [ सः ] te [ कारणम् अपि ] kāraṇ paṇ [ न भवति ] nathī.
ṭīkāḥ — ā, siddhane kāryakāraṇabhāv hovāno nirās chhe (arthāt siddha- bhagavānane kāryapaṇun ane kāraṇapaṇun hovānun nirākaraṇ – khaṇḍan chhe).
jem sansārī jīv kāraṇabhūt evī bhāvakarmarūp *ātmapariṇāmasantati ane dravyakarmarūp pudgalapariṇāmasantati vaḍe te te dev-manuṣhya-tiryañch-nārakanā rūpe kāryabhūtapaṇe ūpaje chhe, tem siddharūpe paṇ ūpaje chhe em nathī; (ane) siddha ( – siddhabhagavān) kharekhar, banne karmano kṣhay hotān, svayam (siddhapaṇe) ūpajatā thakā anya koī kāraṇathī ( – bhāvakarmathī ke dravyakarmathī) ūpajatā nathī.
vaḷī jem te ja sansārī (jīv) kāraṇabhūt thaīne kāryabhūt evī bhāvakarmarūp ātmapariṇāmasantati ane dravyakarmarūp pudgalapariṇāmasantati rachato thako kāryabhūt evān te te dev-manuṣhya-tiryañch-nārakanān rūpo potāne viṣhe upajāve chhe, tem siddhanun rūp paṇ (potāne viṣhe) upajāve chhe em nathī; (ane) siddha kharekhar, banne karmano kṣhay hotān, svayam potāne (siddhapaṇe) upajāvatā thakā anya kāī paṇ (bhāvadravyakarmasvarūp ke devādisvarūp kārya) upajāvatā nathī. 36.
66
*ātmapariṇāmasantati=ātmānā pariṇāmonī paramparā