चेतकस्वभावेन प्रकृष्टतरवीर्यान्तरायावसादितकार्यकारणसामर्थ्याः सुखदुःखरूपं कर्मफलमेव प्राधान्येन चेतयन्ते । अन्ये तु प्रकृष्टतरमोहमलीमसेनापि प्रकृष्टज्ञानावरणमुद्रितानुभावेन चेतकस्वभावेन मनाग्वीर्यान्तरायक्षयोपशमासादितकार्यकारणसामर्थ्याः सुखदुःखरूपकर्मफलानु- भवनसंवलितमपि कार्यमेव प्राधान्येन चेतयन्ते । अन्यतरे तु प्रक्षालितसकलमोहकलङ्केन समुच्छिन्नकृत्स्नज्ञानावरणतयात्यन्तमुन्मुद्रितसमस्तानुभावेन चेतकस्वभावेन समस्तवीर्यान्तराय- क्षयासादितानन्तवीर्या अपि निर्जीर्णकर्मफलत्वादत्यन्तकृतकृत्यवाच्च स्वतोऽव्यतिरिक्त स्वाभाविक-
evā chetakasvabhāv vaḍe sukhaduḥkharūp ‘karmaphaḷ’ne ja pradhānapaṇe chete chhe, kāraṇ ke temane ati prakr̥uṣhṭa vīryāntarāyathī kārya karavānun ( – karmachetanārūpe pariṇamavānun) sāmarthya naṣhṭa thayun chhe.
bījā chetayitāo arthāt ātmāo, je ati prakr̥uṣhṭa mohathī malin chhe ane jeno prabhāv 1prakr̥uṣhṭa gnānāvaraṇathī biḍāī gayo chhe evā chetakasvabhāv vaḍe — bhale sukhaduḥkharūp karmaphaḷanā anubhavathī mishritapaṇe paṇ — ‘kārya’ne ja pradhānapaṇe chete chhe, kāraṇ ke temaṇe thoḍā vīryāntarāyanā kṣhayopashamathī 2kārya karavānun sāmarthya prāpta karyun chhe.
vaḷī bījā chetayitāo arthāt ātmāo, jemānthī sakaḷ mohakalaṅk dhovāī gayun chhe ane samasta gnānāvaraṇanā vināshane līdhe jeno samasta prabhāv atyant khīlī gayo chhe evā chetakasvabhāv vaḍe ‘gnān’ne ja — ke je gnān potāthī 3avyatirikta svābhāvik sukhavāḷun chhe tene ja — chete chhe, kāraṇ ke temaṇe samasta vīryāntarāyanā kṣhayathī anant vīryane prāpta karyun hovā chhatān temane (vikārī sukhaduḥkharūp) karmaphaḷ
1. karmachetanāvāḷā jīvane gnānāvaraṇ ‘prakr̥uṣhṭa’ hoy chhe ane karmaphaḷachetanāvāḷāne ‘ati prakr̥uṣhṭa’ hoy chhe.
2. kārya=(jīv vaḍe) karavāmān āvatun hoy te; ichchhāpūrvak iṣhṭāniṣhṭa vikalparūp karma.
[je jīvone vīryano kāīk vikās thayo chhe temane karmachetanārūpe pariṇamavānun sāmarthya pragaṭyun
chhe tethī teo mukhyapaṇe karmachetanārūpe pariṇame chhe. ā karmachetanā karmaphaḷachetanāthī mishrit
hoy chhe.]
3. avyatirikta=abhinna. (svābhāvik sukh gnānathī abhinna chhe tethī gnānachetanā svābhāvik sukhanā sañchetan — anubhavan — sahit ja hoy chhe.)