वृक्षस्य दश शाखाः एकस्य द्रव्यस्यानन्ता गुणा इत्यनन्यत्वेऽपि । यथा गोष्ठे गाव इत्यन्यत्वे विषयः, तथा वृक्षे शाखाः द्रव्ये गुणा इत्यनन्यत्वेऽपि । ततो न व्यपदेशादयो द्रव्यगुणानां वस्तुत्वेन भेदं साधयन्तीति ।।४६।।
यथा धनं भिन्नास्तित्वनिर्वृत्तं भिन्नास्तित्वनिर्वृत्तस्य, भिन्नसंस्थानं भिन्नसंस्था- jevī rīte ‘ek devadattanī das gāyo’ em anyapaṇāmān saṅkhyā hoy chhe, tevī rīte ‘ek vr̥ukṣhanī dash shākhāo’, ‘ek dravyanā anant guṇo’ em ananyapaṇāmān paṇ (saṅkhyā) hoy chhe. jevī rīte ‘vāḍāmān gāyo’ em anyapaṇāmān viṣhay ( – ādhār) hoy chhe, tevī rīte ‘vr̥ukṣhamān shākhāo’, ‘dravyamān guṇo’ em ananyapaṇāmān paṇ (viṣhay) hoy chhe. māṭe (em samajavun ke) vyapadesh vagere, dravya-guṇomān vastupaṇe bhed siddha karatā nathī. 46.
anvayārthaḥ — [ यथा ] jevī rīte [ धनं ] dhan [ च ] ane [ ज्ञानं ] gnān [ धनिनं ] (puruṣhane) ‘dhanī’ [ च ] ane [ ज्ञानिनं ] ‘gnānī’ [ करोति ] kare chhe — [ द्विविधाभ्याम् भणन्ति ] em be prakāre kahevāmān āve chhe, [ तथा ] tevī rīte [ तत्त्वज्ञाः ] tattvagno [ पृथक्त्वम् ] pr̥uthaktva [ च अपि ] tem ja [ एकत्वम् ] ekatvane kahe chhe.
ṭīkāḥ — ā, vastupaṇe bhed ane (vastupaṇe) abhedanun udāharaṇ chhe.
jevī rīte (1) bhinna astitvathī rachāyelun, (2) bhinna sansthānavāḷun, (3) bhinna saṅkhyāvāḷun ane (4) bhinna viṣhayamān rahelun evun dhan (1) bhinna
82