Panchastikay Sangrah-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 58.

< Previous Page   Next Page >


Page 95 of 256
PDF/HTML Page 135 of 296

 

kahānajainashāstramāḷā ]    ṣhaḍdravya-pañchāstikāyavarṇan    95    
कर्म वेदयमानो जीवो भावं करोति याद्रशकम्
स तस्य तेन कर्ता भवतीति च शासने पठितम् ।।५७।।

जीवस्यौदयिकादिभावानां कर्तृत्वप्रकारोक्ति रियम्

जीवेन हि द्रव्यकर्म व्यवहारनयेनानुभूयते; तच्चानुभूयमानं जीवभावानां निमित्त- मात्रमुपवर्ण्यते तस्मिन्निमित्तमात्रभूते जीवेन कर्तृभूतेनात्मनः कर्मभूतो भावः क्रियते अमुना यो येन प्रकारेण जीवेन भावः क्रियते, स जीवस्तस्य भावस्य तेन प्रकारेण कर्ता भवतीति ।।५७।। कम्मेण विणा उदयं जीवस्स ण विज्जदे उवसमं वा

खइयं खओवसमियं तम्हा भावं तु कम्मकदं ।।५८।।
कर्मणा विनोदयो जीवस्य न विद्यत उपशमो वा
क्षायिकः क्षायोपशमिकस्तस्माद्भावस्तु कर्मकृतः ।।५८।।

anvayārtha[ कर्म वेदयमानः ] karmane vedato thako [ जीवः ] jīv [ याद्रशकम् भावं ] jevā bhāvane [ करोति ] kare chhe, [ तस्य ] te bhāvano [ तेन ] te prakāre [ सः ] te [ कर्ता भवति ] kartā chhe[ इति च ] em [ शासने पठितम् ] shāsanamān kahyun chhe.

ṭīkāā, jīvanā audayikādi bhāvonā kartr̥utvaprakāranun kathan chhe.

jīv vaḍe dravyakarma vyavahāranayathī anubhavāy chhe; ane te anubhavātun thakun jīvabhāvonun nimittamātra kahevāy chhe. te (dravyakarma) nimittamātra hotān, jīv vaḍe kartāpaṇe potāno karmarūp (kāryarūp) bhāv karāy chhe. tethī je bhāv je prakāre jīv vaḍe karāy chhe, te bhāvano te prakāre te jīv kartā chhe. 57.

pudgalakaram viṇ jīvane upasham, uday, kṣhāyik ane
kṣhāyopashamik na hoy, tethī karmakr̥ut e bhāv chhe. 58.

anvayārtha[ कर्मणा विना ] karma vinā [ जीवस्य ] jīvane [ उदयः ] uday, [ंउपशमः ] upasham, [ क्षायिकः ] kṣhāyik [ वा ] athavā [ क्षायोपशमिकः ] kṣhāyopashamik [ न विद्यते ] hoto nathī, [ तस्मात् तु ] tethī [ भावः ] bhāv (chaturvidh jīvabhāv) [ कर्मकृतः ] karmakr̥ut chhe.