भावो कम्मणिमित्तो कम्मं पुण भावकारणं हवदि ।
पूर्वसूत्रोदितपूर्वपक्षसिद्धान्तोऽयम् ।
व्यवहारेण निमित्तमात्रत्वाज्जीवभावस्य कर्म कर्तृ, कर्मणोऽपि जीवभावः कर्ता;
निश्चयेन तु न जीवभावानां कर्म कर्तृ, न कर्मणो जीवभावः । न च ते कर्तारमन्तरेण
सम्भूयेते; यतो निश्चयेन जीवपरिणामानां जीवः कर्ता, कर्मपरिणामानां कर्म कर्तृ इति ।।६०।।
to kem bane? kāraṇ ke nishchayanayathī ātmā potānā bhāvane chhoḍīne bījun kāī paṇ karato nathī.
(ā pramāṇe pūrvapakṣha rajū karavāmān āvyo.) 59.
anvayārthaḥ — [ भावः कर्मनिमित्तः ] jīvabhāvanun karma nimitta chhe [ पुनः ] ane [ कर्म भावकारणं भवति ] karmanun jīvabhāv nimitta chhe, [ न तु तेषां खलु कर्ता ] parantu kharekhar ekabījānān kartā nathī; [ न तु कर्तारम् विना भूताः ] kartā vinā thāy chhe em paṇ nathī.
ṭīkāḥ — ā, pūrva sūtramān (59mī gāthāmān) kahelā pūrvapakṣhanā samādhānarūp siddhānt chhe.
vyavahārathī nimittamātrapaṇāne līdhe jīvabhāvanun karma kartā chhe ( – audayikādi jīvabhāvanun kartā dravyakarma chhe), karmano paṇ jīvabhāv kartā chhe; nishchayathī to jīvabhāvonun nathī karma kartā, karmano nathī jīvabhāv kartā. teo (jīvabhāv ane dravyakarma) kartā vinā thāy chhe em paṇ nathī; kāraṇ ke nishchayathī jīvapariṇāmono jīv kartā chhe ane karmapariṇāmonun karma ( – pudgal) kartā chhe. 60.
98