पृथिवीकायिकादीनां पञ्चानामेकेन्द्रियत्वनियमोऽयम् ।
पृथिवीकायिकादयो हि जीवाः स्पर्शनेन्द्रियावरणक्षयोपशमात् शेषेन्द्रियावरणोदये नोइन्द्रियावरणोदये च सत्येकेन्द्रिया अमनसो भवन्तीति ।।११२।।
एकेन्द्रियाणां चैतन्यास्तित्वे द्रष्टान्तोपन्यासोऽयम् ।
anvayārthaḥ — [ एते ] ā [ पृथिवीकायिकाद्याः ] pr̥ithvīkāyik vagere [ पञ्चविधाः ] pāñch prakāranā [ जीवनिकायाः ] jīvanikāyone [ मनःपरिणामविरहिताः ] manapariṇāmarahit [ एकेन्द्रियाः जीवाः ] ekendriy jīvo [ भणिताः ] (sarvagne) kahyā chhe.
ṭīkāḥ – ā, pr̥ithvīkāyik vagere pāñch ( – pañchavidh) jīvonā ekendriyapaṇāno niyam chhe.
pr̥ithvīkāyik vagere jīvo, sparshanendriyanā ( – bhāvasparshanendriyanā) āvaraṇanā kṣhayopashamane līdhe tathā bākīnī indriyonā ( – chār bhāvendriyonā) āvaraṇano uday tem ja mananā ( – bhāvamananā) āvaraṇano uday hovāthī, manarahit ekendriy chhe. 112.
anvayārthaḥ — [ अण्डेषु प्रवर्धमानाः ] iṇḍāmmān vr̥uddhi pāmatān prāṇīo, [ गर्भस्थाः ] garbhamān rahelān prāṇīo [ च ] ane [ मूर्च्छां गताः मानुषाः ] mūrchhā pāmelā manuṣhyo, [ याद्रशाः ] jevān (buddhipūrvak vyāpār vinānān) chhe, [ ताद्रशाः ] tevā [ एकेन्द्रियाः जीवाः ] ekendriy jīvo [ ज्ञेयाः ] jāṇavā.
ṭīkāḥ — ā, ekendriyone chaitanyanun astitva hovā sambandhī draṣhṭāntanun kathan chhe.