आकाशादीनामेवाजीवत्वे हेतूपन्यासोऽयम् ।
आकाशकालपुद्गलधर्माधर्मेषु चैतन्यविशेषरूपा जीवगुणा नो विद्यन्ते, आकाशादीनां तेषामचेतनत्वसामान्यत्वात् । अचेतनत्वसामान्यञ्चाकाशादीनामेव, जीवस्यैव चेतनत्व- सामान्यादिति ।।१२४।।
आकाशादीनामचेतनत्वसामान्ये पुनरनुमानमेतत् ।
anvayārthaḥ — [ आकाशकालपुद्गलधर्माधर्मेषु ] ākāsh, kāḷ, pudgal, dharma ane adharmamān [ जीवगुणाः न सन्ति ] jīvanā guṇo nathī; (kāraṇ ke) [ तेषाम् अचेतनत्वं भणितम् ] temane achetanapaṇun kahyun chhe, [ जीवस्य चेतनता ] jīvane chetanatā kahī chhe.
ṭīkāḥ — ā, ākāshādinun ja ajīvapaṇun darshāvavā māṭe hetunun kathan chhe.
ākāsh, kāḷ, pudgal, dharma ane adharmamān chaitanyavisheṣhorūp jīvaguṇo vidyamān nathī; kāraṇ ke te ākāshādine achetanatvasāmānya chhe. ane achetanatvasāmānya ākāshādine ja chhe, kemake jīvane ja chetanatvasāmānya chhe. 124.
anvayārthaḥ — [ सुखदुःखज्ञानं वा ] sukhaduḥkhanun gnān, [ हितपरिकर्म ] hitano udyam [ च ] ane [ अहितभीरुत्वम् ] ahitano bhay — [ यस्य नित्यं न विद्यते ] e jene sadāy hotān nathī, [ तम् ] tene [ श्रमणाः ] shramaṇo [ अजीवम् ब्रुवन्ति ] ajīv kahe chhe.
ṭīkāḥ — ā vaḷī, ākāshādinun achetanatvasāmānya nakkī karavā māṭe anumān chhe.
17