तत्र च पञ्चानामस्तिकायानां समो मध्यस्थो रागद्वेषाभ्यामनुपहतो वर्णपद-
वाक्यसन्निवेशविशिष्टः पाठो वादः शब्दसमयः शब्दागम इति यावत् । तेषामेव
मिथ्यादर्शनोदयोच्छेदे सति सम्यगवायः परिच्छेदो ज्ञानसमयो ज्ञानागम इति यावत् ।
तेषामेवाभिधानप्रत्ययपरिच्छिन्नानां वस्तुरूपेण समवायः संघातोऽर्थसमयः सर्वपदार्थसार्थ इति यावत् । तदत्र ज्ञानसमयप्रसिद्धयर्थं शब्दसमयसम्बन्धेनार्थसमयोऽभिधातुमभिप्रेतः । अथ तस्यैवार्थसमयस्य द्वैविध्यं लोकालोकविकल्पात् । स एव पञ्चास्तिकायसमवायो
यावांस्तावाँल्लोकस्ततः परममितोऽनन्तो ह्यलोकः, स तु नाभावमात्रं किन्तु
gnānasamay ane arthasamay) — em traṇ prakārano ‘samay’shabdano artha kahyo chhe tathā lok-alokarūp vibhāg kahyo chhe.
tyān, (1) ‘sam’ eṭale madhyastha arthāt rāgadveṣhathī vikr̥ut nahi banelo; ‘vād’ eṭale varṇa (akṣhar), pad (shabda) ane vākyanā samūhavāḷo pāṭh. pāñch astikāyano ‘samavād’ arthāt madhyastha (-rāgadveṣhathī vikr̥ut nahi banelo) pāṭh (-maukhik ke shāstrārūḍh nirūpaṇ) te shabdasamay chhe, eṭale ke shabdāgam te shabdasamay chhe. (2) mithyādarshananā udayano nāsh hotān, te pañchāstikāyano ja *samyak avāy arthāt samyak samyak gnān te gnānasamay chhe, eṭale ke gnānāgam te gnānasamay chhe. (3) kathananā nimitte jaṇāyelā te pañchāstikāyano ja vasturūpe *samavāy arthāt jaththo te arthasamay chhe, eṭale ke sarvapadārthasamūh te arthasamay chhe. temān, ahīn gnānasamayanī prasiddhi arthe shabdasamayanā sambandhathī arthasamay kahevāno (shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevano) irādo chhe.
have, te ja arthasamayanun, ❀lok ane alokanā bhedane līdhe dvividhapaṇun chhe. te ja pañchāstikāyasamūh jevaḍo chhe, tevaḍo lok chhe. tenāthī āgaḷ amāp arthāt anant alok chhe. te alok abhāvamātra nathī parantu pañchāstikāyasamūh jeṭalun kṣhetra bād karīne ❀लोक्यन्ते दृश्यन्ते जीवादिपदार्था यत्र स लोकः arthāt jyān jīvādipadārtho jovāmān āve chhe te
lok chhe. pt.. 2
✽samavāy=(1) sam+avāy; samyak avāy; samyak gnān. (2) jaththo; samūh. [ā pañchāstikāy-
saṅgrah shāstramān ahīn kāḷadravya ke je dravya hovā chhatān astikāy nathī tene vivakṣhāmān gauṇ karīne
‘pañchāstikāyano samavāy te samay chhe’ em kahyun chhe; māṭe ‘chha dravyano samavāy te samay chhe’
evā kathananā bhāv sāthe ā kathananā bhāvano virodh na samajavo, mātra vivakṣhābhed chhe em
samajavun. vaḷī e ja pramāṇe anya sthaḷe paṇ vivakṣhā samajī aviruddha artha samajī levo].