Show bookmarks Hide bookmarks

द्रव्याणि हि सहक्रमभुवां गुणपर्यायाणामनन्यतयाधारभूतानि भवन्ति । ततो वृत्तवर्तमानवर्तिष्यमाणानां भावानां पर्यायाणां स्वरूपेण परिणतत्वादस्तिकायानां परिवर्तन- लिङ्गस्य कालस्य चास्ति द्रव्यत्वम् । न च तेषां भूतभवद्भविष्यद्भावात्मना परिणममाना- नामनित्यत्वम्, यतस्ते भूतभवद्भविष्यद्भावावस्थास्वपि प्रतिनियतस्वरूपापरित्यागान्नित्या एव । अत्र कालः पुद्गलादिपरिवर्तनहेतुत्वात्पुद्गलादिपरिवर्तनगम्यमानपर्यायत्वाच्चास्तिकायेष्वन्तर्भावार्थं स परिवर्तनलिङ्ग इत्युक्त इति ।।६।।

dravyo kharekhar sahabhāvī guṇone tathā kramabhāvī paryāyone ¹ananyapaṇe ādhārabhūt chhe. tethī vartī chūkelā, vartatā ane bhaviṣhyamān vartanārā bhāvonā — paryāyonā svarūpe pariṇamatā hovāne līdhe (pāñch) astikāyo ane ²parivartanaliṅg kāḷ (te chhaye) dravyo chhe. bhūt, vartamān ne bhāvī bhāvosvarūpe pariṇamatā hovāthī teo kāī anitya nathī, kāraṇ ke bhūt, vartamān ne bhāvī bhāvarūp avasthāomān paṇ pratiniyat (-potapotānā nishchit) svarūpane nahi chhoḍatā hovāthī teo nitya ja chhe.

ahīn kāḷ pudgalādinā parivartanano hetu hovāthī tem ja pudgalādinā parivartan dvārā tenā paryāyo gamya thatā (jaṇātā) hovāthī, teno astikāyomān samāvesh karavā arthe, tene ‘³parivartanaliṅg’ kahyo chhe. [pudgalādi astikāyonun varṇan karatān temanun parivartan (pariṇaman) varṇavavun joīe ane temanun parivartan varṇavatān te parivartanamān nimittabhūt padārthane (kāḷane) athavā te parivartan dvārā jenā paryāyo vyakta thāy chhe te padārthane (kāḷane) varṇavavo asthāne na gaṇāy. ā rīte pañchāstikāyanā varṇananī andar kāḷanā varṇanano samāvesh karavo anuchit nathī em darshāvavā arthe ā gāthāsūtramān kāḷ māṭe ‘parivartanaliṅg’ shabda vāparyo chhe.] 6. pt.. 3

1. ananyapaṇe=abhinnapaṇe. [jem agni ādhār chhe ane uṣhṇatā ādhey chhe chhatān teo abhinna chhe, tem dravya ādhār chhe ane guṇaparyāyo ādhey chhe chhatān teo abhinna chhe.]

2. parivartanaliṅg=pudgalādinun parivartan jenun liṅg chhe te; pudgalādinā pariṇaman dvārā je jaṇāy chhe te. (liṅg=chihna; sūchak; gamak; gamya karāvanār; jaṇāvanār; oḷakhāvanār.)

3. (1) jo pudgalādinun parivartan thāy chhe to tenun koī nimitta hovun joīe — em parivartanarūpī chihna dvārā kāḷanun anumān thāy chhe (jem dhumāḍārūpī chihna dvārā agninun anumān thāy chhe tem), tethī
kāḷ ‘parivartanaliṅg’ chhe. (2) vaḷī pudgalādinā parivartan dvārā kāḷanā paryāyo ( – ‘thoḍo vakhat’, ‘ghaṇo vakhat’ evī kāḷanī avasthāo) gamya thāy chhe tethī paṇ kāḷ ‘parivartanaliṅg’ chhe.