अत्र भावगुणपर्यायाः प्रज्ञापिताः ।
भावा हि जीवादयः षट् पदार्थाः । तेषां गुणाः पर्यायाश्च प्रसिद्धाः । तथापि जीवस्य वक्ष्यमाणोदाहरणप्रसिद्धयर्थमभिधीयन्ते । गुणा हि जीवस्य ज्ञानानुभूतिलक्षणा शुद्धचेतना, कार्यानुभूतिलक्षणा कर्मफलानुभूतिलक्षणा चाशुद्धचेतना, चैतन्यानुविधायिपरिणामलक्षणः सविकल्पनिर्विकल्परूपः शुद्धाशुद्धतया सकलविकलतां दधानो द्वेधोपयोगश्च । पर्याया-
anvayārthaḥ — [जीवाद्याः] jīvādi (dravyo) te [भावाः] ‘bhāvo’ chhe. [जीवगुणाः] jīvanā guṇo [चेतना च उपयोगः] chetanā tathā upayog chhe [च] ane [जीवस्य पर्यायाः] jīvanā paryāyo [सुरनरनारकतिर्यञ्चः] dev-manuṣhya-nārak-tiryañcharūp [बहवः] ghaṇā chhe.
ṭīkāḥ — ahīn bhāvo (dravyo), guṇo ane paryāyo jaṇāvyā chhe.
jīvādi chha padārtho te ‘bhāvo’ chhe. temanā guṇo ane paryāyo prasiddha chhe, topaṇ 1āgaḷ (havenī gāthāmān) je udāharaṇ kahevānun chhe tenī prasiddhi arthe jīvanā guṇo ane paryāyo kahevāmān āve chheḥ —
jīvanā guṇo 2gnānānubhūtisvarūp shuddhachetanā tathā kāryānubhūtisvarūp ne karma- phaḷānubhūtisvarūp ashuddhachetanā chhe ane 3chaitanyānuvidhāyī-pariṇāmasvarūp, savikalpa- nirvikalparūp, shuddhatā-ashuddhatāne līdhe sakaḷatā-vikaḷatā dharato, be prakārano upayog chhe
34
1. havenī gāthāmān jīvanī vāt udāharaṇ tarīke levānī chhe; māṭe te udāharaṇane prasiddha (jāṇītun) karavā māṭe ahīn jīvanā guṇo ane paryāyo kahevāmān āvyā chhe.
2. shuddhachetanā gnānanī anubhūtisvarūp chhe ane ashuddhachetanā karmanī tem ja karmaphaḷanī anubhūti- svarūp chhe.
3. chaitanya-anuvidhāyī pariṇām arthāt chaitanyane anusarato pariṇām te upayog chhe. savikalpa upayogane
gnān ane nirvikalpa upayogane darshan kahevāmān āve chhe. gnānopayoganā bhedomānthī mātra kevaḷagnān
ja shuddha hovāthī sakaḷ (akhaṇḍ, paripūrṇa) chhe ane bījā badhā ashuddha hovāthī vikaḷ (khaṇḍit,
apūrṇa) chhe; darshanopayoganā bhedomānthī mātra kevaḷadarshan ja shuddha hovāthī sakaḷ chhe ane bījā
badhā ashuddha hovāthī vikaḷ chhe.