पगम्यमानेषु षट्सु द्रव्येषु जीवपुद्गलाकाशधर्माधर्माः प्रदेशप्रचयात्मकत्वात् पञ्चास्तिकायाः । न खलु कालस्तदभावादस्तिकाय इति सामर्थ्यादवसीयत इति ।।२२।।
अत्रास्तिकायत्वेनानुक्त स्यापि कालस्यार्थापन्नत्वं द्योतितम् ।
इह हि जीवानां पुद्गलानां च सत्तास्वभावत्वादस्ति प्रतिक्षणमुत्पादव्ययध्रौव्यैक-
वृत्तिरूपः परिणामः । स खलु सहकारिकारणसद्भावे द्रष्टः, गतिस्थित्यवगाहपरिणामवत् ।
chhe evān chha dravyomān jīv, pudgal, ākāsh, dharma ne adharma pradeshaprachayātmak ( – pradeshonā samūhamay) hovāthī e pāñch astikāyo chhe. kāḷane pradeshaprachayātmakapaṇāno abhāv hovāthī te kharekhar astikāy nathī em (vagar-kahye paṇ) sāmarthyathī nakkī thāy chhe. 22.
anvayārthaḥ — [सद्भावस्वभावानाम्] sattāsvabhāvavāḷān [जीवानाम् तथा एव पुद्गलानाम् च] jīvo ane pudgalonā [परिवर्तनसम्भूतः] parivartanathī siddha thato [कालः] evo kāḷ [नियमेन प्रज्ञप्तः] (sarvagno dvārā) niyamathī (nishchayathī) upadeshavāmān āvyo chhe.
ṭīkāḥ — kāḷ astikāyapaṇe anukta ( – nahi kahevāmān āvelo) hovā chhatān tene arthapaṇun ( – padārthapaṇun) siddha thāy chhe em ahīn darshāvyun chhe.
ā jagatamān kharekhar jīvone ane pudgalone sattāsvabhāvane līdhe pratikṣhaṇ utpādavyayadhrauvyanī ekavr̥uttirūp pariṇām varte chhe. te ( – pariṇām) kharekhar sahakārī kāraṇanā sadbhāvamān jovāmān āve chhe, gati-sthiti-avagāhapariṇāmanī māphak. (jem