Page 92 of 264
PDF/HTML Page 121 of 293
single page version
ದ್ರವ್ಯಾಚ್ಚ ಅನನ್ಯಾಃ ಅನ್ಯತ್ವಪ್ರಕಾಶಕಾ ಭವನ್ತಿ.. ೫೧..
ದರ್ಶನಜ್ಞಾನೇ ತಥಾ ಜೀವನಿಬದ್ಧೇ ಅನನ್ಯಭೂತೇ.
ವ್ಯಪದೇಶತಃ ಪೃಥಕ್ತ್ವಂ ಕುರುತೇ ಹಿ ನೋ ಸ್ವಭಾವಾತ್.. ೫೨..
ದ್ರವ್ಯಾದವಿಭಕ್ತಪ್ರದೇಶತ್ವೇನಾನನ್ಯೇಽಪಿ ಸಂಜ್ಞಾದಿವ್ಯಪದೇಶನಿಬಂಧನೈರ್ವಿಶೇಷೈಃ ಪೃಥಕ್ತ್ವಮಾಸಾದಯತಃ, ಸ್ವಭಾವತಸ್ತು
ನಿತ್ಯಮಪೃಥಕ್ತ್ವಮೇವ ಬಿಭ್ರತಃ.. ೫೧–೫೨..
ಕಾರಣಭೂತ] ವಿಶೇಷೋಂ ದ್ವಾರಾ [ಅನ್ಯತ್ವಪ್ರಕಾಶಕಾಃ ಭವನ್ತಿ] ಅನ್ಯತ್ವಕೋ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕರನೇವಾಲೇ ಹೋತೇ ಹೈಂ [–
ಸ್ವಭಾವಸೇ ಅನ್ಯರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ]; [ತಥಾ] ಇಸ ಪ್ರಕಾರ [ಜೀವನಿಬದ್ಧೇ] ಜೀವಮೇಂ ಸಮ್ಬದ್ಧ ಐಸೇ [ದರ್ಶನಜ್ಞಾನೇ]
ದರ್ಶನ–ಜ್ಞಾನ [ಅನನ್ಯಭೂತೇ] [ಜೀವದ್ರವ್ಯಸೇ] ಅನನ್ಯ ವರ್ತತೇ ಹುಏ [ವ್ಯಪದೇಶತಃ] ವ್ಯಪದೇಶ ದ್ವಾರಾ [ಪೃಥಕ್ತ್ವಂ
ಕುರುತೇ ಹಿ] ಪೃಥಕ್ತ್ವ ಕರತೇ ಹೈಂ. [ನೋ ಸ್ವಭಾವಾತ್] ಸ್ವಭಾವಸೇ ನಹೀಂ.
ಕರತೇ ಹೈಂ. ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸಮ್ಬದ್ಧ ಜ್ಞಾನ–ದರ್ಶನ ಭೀ ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಸೇ ಅಭಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶವಾಲೇ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ
ಅನನ್ಯ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಸಂಜ್ಞಾದಿ ವ್ಯಪದೇಶಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ವಿಶೇಷೋಂ ದ್ವಾರಾ ಪೃಥಕ್ಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಪರನ್ತು
ಸ್ವಭಾವಸೇ ಸದೈವ ಅಪೃಥಕ್ಪನೇ ಕೋ ಹೀ ಧಾರಣ ಕರತೇ ಹೈಂ.. ೫೧–೫೨..
Page 93 of 264
PDF/HTML Page 122 of 293
single page version
ಸಬ್ಭಾವದೋ ಅಣಂತಾ ಪಂಚಗ್ಗಗುಣಪ್ಪಧಾಣಾ ಯ.. ೫೩..
ಸದ್ಭಾವತೋಽನಂತಾಃ ಪಞ್ಚಾಗ್ರಗುಣಪ್ರಧಾನಾಃ ಚ.. ೫೩..
ಭವಿಷ್ಯಂತೀತ್ಯಾಶಙ್ಕಯೇದಮುಕ್ತಮ್.
ಜೀವಭಾವಸೇ ಅನನ್ತ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಜೀವಕೇ ಸದ್ಭಾವರೂಪ ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಸೇ ಸಾದಿ–ಅನನ್ತ ಹೈ] [ಸದ್ಭಾವತಃ
ಅನಂತಾಃ] ಕ್ಯೋಂಕಿ ಸದ್ಭಾವಸೇ ಜೀವ ಅನನ್ತ ಹೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ. [ಪಞ್ಚಾಗ್ರಗುಣಪ್ರಧಾನಾಃ ಚ] ವೇ ಪಾಂಚ ಮುಖ್ಯ ಗುಣೋಂಸೇ
ಪ್ರಧಾನತಾವಾಲೇ ಹೈಂ.
ಹೈಂ? ಕ್ಯಾ ತದಾಕಾರರೂಪ [ಉಸ–ರೂಪ] ಪರಿಣತ ಹೈ? ಕ್ಯಾ [ತದಾಕಾರರೂಪ] ಅಪರಿಣತ ಹೈಂ?– ಐಸೀ ಆಶಂಕಾ
ಕರಕೇ ಯಹ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಉನ ಆಶಂಕಾಓಂಕೇ ಸಮಾಧಾನರೂಪಸೇ ಯಹ ಗಾಥಾ ಕಹೀ ಗಈ ಹೈ].
ಸದ್ಭಾವಥೀ ನಹಿ ಅಂತ ಹೋಯ; ಪ್ರಧಾನತಾ ಗುಣ ಪಾಂಚಥೀ. ೫೩.
Page 94 of 264
PDF/HTML Page 123 of 293
single page version
ತ್ವಾತ್ಸನಿಧನತ್ವಂ ಕ್ಷಾಯಿಕಭಾವಸ್ಯಾಶಙ್ಕಯಮ್. ಸ ಖಲೂಪಾಧಿನಿವೃತ್ತೌ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಃ ಸಿದ್ಧಭಾವ ಇವ ಸದ್ಭಾವ ಏವ
ಜೀವಸ್ಯ; ಸದ್ಭಾವೇನ ಚಾನಂತಾ ಏವ ಜೀವಾಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಂತೇ. ನ ಚ ತೇಷಾಮನಾದಿನಿಧನಸಹಜಚೈತನ್ಯ–ಲಕ್ಷಣೈಕಭಾವಾನಾಂ
ಸಾದಿಸನಿಧನಾನಿ ಸಾದ್ಯನಿಧನಾನಿ ಭಾವಾಂತರಾಣಿ ನೋಪಪದ್ಯಂತ ಇತಿ ವಕ್ತವ್ಯಮ್; ತೇ ಖಲ್ವನಾದಿಕರ್ಮಮಲೀಮಸಾಃ
ಪಂಕಸಂಪೃಕ್ತತೋಯವತ್ತದಾಕಾರೇಣ ಪರಿಣತತ್ವಾತ್ಪಞ್ಚಪ್ರಧಾನಗುಣಪ್ರಧಾನತ್ವೇನೈವಾನುಭೂಯಂತ ಇತಿ.. ೫೩..
ಸದ್ಭಾವ ಹೀ ಹೈ [ಅರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮೋಪಾಧಿಕೇ ಕ್ಷಯಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವ ಜೀವಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೀ ಹೈ];
ಔರ ಸದ್ಭಾವಸೇ ತೋ ಜೀವ ಅನನ್ತ ಹೀ ಸ್ವೀಕಾರ ಕಿಯೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ. [ಇಸಲಿಯೇ ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವಸೇ ಜೀವ ಅನನ್ತ ಹೀ
ಅರ್ಥಾತ್ ವಿನಾಶರಹಿತ ಹೀ ಹೈ.]
ಹೋತೇ]’ ಐಸಾ ಕಹನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ; [ಕ್ಯೋಂಕಿ] ವೇ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನಾದಿ ಕರ್ಮಸೇ ಮಲಿನ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಕಾದವಸೇ
೧. ಕಾದವಸೇ ಸಂಪೃಕ್ತ = ಕಾದವಕಾ ಸಮ್ಪರ್ಕ ಪ್ರಾಪ್ತ; ಕಾದವಕೇ ಸಂಸರ್ಗವಾಲಾ. [ಯದ್ಯಪಿ ಜೀವ ದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ ತಥಾಪಿ
೨. ಔದಯಿಕ, ಔಪಶಮಿಕ, ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ, ಕ್ಷಾಯಿಕ ಔರ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಇನ ಪಾಂಚ ಭಾವೋಂಕೋ ಜೀವಕೇ ಪಾಂಚ ಪ್ರಧಾನ ಗುಣ
Page 95 of 264
PDF/HTML Page 124 of 293
single page version
ಇದಿ ಜಿಣವರೇಹಿಂ ಭಣಿದಂ
ಏವಂ ಸತೋ ವಿನಾಶೋಽಸತೋ ಜೀವಸ್ಯ ಭವತ್ಯುತ್ಪಾದಃ.
ಇತಿ ಜಿನವರೈರ್ಭಣಿತಮನ್ಯೋಽನ್ಯವಿರುದ್ಧಮವಿರುದ್ಧಮ್.. ೫೪..
ಸತೋ ವಿನಾಶೋ ನಾಸತ ಉತ್ಪಾದ’ ಇತಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಸೂತ್ರೇಣ ಸಹ ವಿರುದ್ಧಮಪಿ ನ ವಿರುದ್ಧಮ್; ಯತೋ ಜೀವಸ್ಯ
ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಾದೇಶೇನ ನ ಸತ್ಪ್ರಣಾಶೋ ನಾಸದುತ್ಪಾದಃ, ತಸ್ಯೈವ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಾದೇಶೇನ ಸತ್ಪ್ರಣಾಶೋಽಸದುತ್ಪಾದಶ್ಚ.
ನ ಚೈತದನುಪಪನ್ನಮ್, ನಿತ್ಯೇ ಜಲೇ ಕಲ್ಲೋಲಾನಾಮ–ನಿತ್ಯತ್ವದರ್ಶನಾದಿತಿ.. ೫೪..
ಕಹಾ ಹೈ, [ಅನ್ಯೋನ್ಯವಿರುದ್ಧಮ್] ಜೋ ಕಿ ಅನ್ಯೋನ್ಯ ವಿರುದ್ಧ [೧೯ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೇ ಕಥನಕೇ ಸಾಥ ವಿರೋಧವಾಲಾ]
ತಥಾಪಿ [ಅವಿರುದ್ಧಮ್] ಅವಿರುದ್ಧ ಹೈ.
ದೇವತ್ವಾದಿಸ್ವರೂಪ ಭಾವಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ. ಔರ ಯಹ [ಕಥನ] ‘ಸತ್ಕಾ ವಿನಾಶ
ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಸೂತ್ರಕೇ [–೧೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೇ] ಸಾಥ ವಿರೋಧವಾಲಾ ಹೋನೇ
ಪರ ಭೀ [ವಾಸ್ತವಮೇಂ] ವಿರೋಧವಾಲಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಜೀವಕೋ ದ್ರವ್ಯಾರ್ಥಿಕನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ಸತ್ಕಾ ನಾಶ ನಹೀಂ
ಹೈ ಔರ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಉಸೀಕೋ ಪರ್ಯಾಯಾರ್ಥಿಕನಯಕೇ ಕಥನಸೇ ಸತ್ಕಾ ನಾಶ ಹೈ ಔರ
ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಹೈ. ಔರ ಯಹ
–ಭಾಖ್ಯುಂ ಜಿನೇ, ಜೇ ಪೂರ್ವ–ಅಪರ ವಿರುದ್ಧ ಪಣ ಅವಿರುದ್ಧ ಛೇ. ೫೪.
Page 96 of 264
PDF/HTML Page 125 of 293
single page version
ಕುವ್ವಂತಿ ಸದೋ ಣಾಸಂ ಅಸದೋ ಭಾವಸ್ಸ
ಕುರ್ವನ್ತಿ ಸತೋ ನಾಶಮಸತೋ ಭಾವಸ್ಯೋತ್ಪಾದಮ್.. ೫೫..
ಏಕಸಾಥ ಜೀವಕೋ ಕೈಸೇ ಘಟಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ? ಉಸಕಾ ಸಮಾಧಾನ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಹೈಃ ಜೀವ ದ್ರವ್ಯ–ಪರ್ಯಾಯಾತ್ಮಕ ವಸ್ತು
ಹೈ. ಉಸೇ ಸಾದಿ–ಸಾನ್ತಪನಾ ಔರ ಅನಾದಿ–ಅನನ್ತಪನಾ ದೋನೋಂ ಏಕ ಹೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ನಹೀಂ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ, ಭಿನ್ನ–
ಭಿನ್ನ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ; ಸಾದಿ–ಸಾನ್ತಪನಾ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ವಹ ಪರ್ಯಾಯ–ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಹೈ ಔರ ಅನಾದಿ–
ಅನನ್ತಪನಾ ದ್ರವ್ಯ–ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವಕೋ ಸಾದಿ–ಸಾನ್ತಪನಾ ತಥಾ ಅನಾದಿ–ಅನನ್ತಪನಾ
ಏಕಸಾಥ ಬರಾಬರ ಘಟಿತ ಹೋತಾ ಹೈ.
ನಿತ್ಯಾನನ್ದಸ್ವರೂಪ ಜೀವದ್ರವ್ಯ ಉಸೀಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ].. ೫೪..
ಭಾವಸ್ಯ ಉತ್ಪಾದಮ್] ಅಸತ್ ಭಾವಕಾ ಉತ್ಪಾದ [ಕುರ್ವನ್ತಿ] ಕರತೀ ಹೈಂ.
ತೇ ವ್ಯಯ ಕರೇ ಸತ್ ಭಾವನೋ, ಉತ್ಪಾದ ಅಸತ ತಣೋ ಕರೇ. ೫೫.
Page 97 of 264
PDF/HTML Page 126 of 293
single page version
ಸದುಚ್ಛೇದಮಸದುತ್ಪತ್ತಿಂ ಚಾನನುಭವತಃ ಕ್ರಮೇಣೋದೀಯಮಾನಾಃ ನಾರಕತಿರ್ಯಙ್ಮನುಷ್ಯದೇವನಾಮಪ್ರಕೃತಯಃ
ಸದುಚ್ಛೇದಮಸದುತ್ಪಾದಂ ಚ ಕುರ್ವಂತೀತಿ.. ೫೫..
ಜುತ್ತಾ ತೇ ಜೀವಗುಣಾ ಬಹುಸು ಯ ಅತ್ಥೇಸು ವಿಚ್ಛಿಣ್ಣಾ.. ೫೬..
ಯುಕ್ತಾಸ್ತೇ ಜೀವಗುಣಾ ಬಹುಷು ಚಾರ್ಥೇಷು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಃ.. ೫೬..
ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರ ಸಮುದ್ರರೂಪಸೇ ಅಸತ್ಕೇ ಉತ್ಪಾದ ಔರ ಸತ್ಕೇ ಉಚ್ಛೇದಕಾ ಅನುಭವ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ
ಉಚ್ಛೇದ ಕರತೀ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ಅವಿದ್ಯಮಾನ ತರಂಗಕೇ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ಔರ ವಿದ್ಯಮಾನ ತರಂಗಕೇ ನಾಶಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಬನತೀ
ಹೈ], ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವರೂಪಸೇ ಸತ್ಕೇ ಉಚ್ಛೇದ ಔರ ಅಸತ್ಕೇ ಉತ್ಪಾದ ಅನುಭವ ನ ಕರನೇವಾಲೇ ಐಸೇ ಜೀವಕೋ
ಕ್ರಮಶಃ ಉದಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋನೇ ವಾಲೀ ನಾರಕ–ತಿರ್ಯಂಚ–ಮನುಷ್ಯ–ದೇವ ನಾಮಕೀ [ನಾಮಕರ್ಮಕೀ] ಪ್ರಕೃತಿಯಾಂ
[ಭಾವೋಂಸಮ್ಬನ್ಧೀ, ಪರ್ಯಾಯೋಂಸಮ್ಬನ್ಧೀ] ಸತ್ಕಾ ಉಚ್ಛೇದ ತಥಾ ಅಸತ್ಕಾ ಉತ್ಪಾದ ಕರತೀ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ವಿದ್ಯಮಾನ
ಪರ್ಯಾಯಕೇ ನಾಶಮೇಂ ಔರ ಅವಿದ್ಯಮಾನ ಪರ್ಯಾಯಕೇ ಉತ್ಪಾದಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತ ಬನತೀ ಹೈಂ].. ೫೫..
[ಜೀವಗುಣಾಃ] [ಪಾಂಚ] ಜೀವಗುಣ [–ಜೀವಕೇ ಭಾವ] ಹೈಂ; [ಚ] ಔರ [ಬಹುಷು ಅರ್ಥೇಷು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಾಃ] ಉನ್ಹೇಂ
ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರೋಂಮೇಂ ವಿಸ್ತೃತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ.
ತೇ ಪಾಂಚ ಜೀವಗುಣ ಜಾಣವಾ; ಬಹು ಭೇದಮಾಂ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಛೇ. ೫೬.
Page 98 of 264
PDF/HTML Page 127 of 293
single page version
ಕರ್ಮಣಾಂ ಫಲದಾನಸಮರ್ಥತಯೋದ್ಭೂತಿರುದಯಃ, ಅನುದ್ಭೂತಿರುಪಶಮಃ, ಉದ್ಭೂತ್ಯನುದ್ಭೂತೀ ಕ್ಷಯೋಪಶಮಃ,
ಔಪಶಮಿಕಃ, ಕ್ಷಯೋಪಶಮೇನ ಯುಕ್ತಃ ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕಃ, ಕ್ಷಯೇಣ ಯುಕ್ತಃ ಕ್ಷಾಯಿಕಃ, ಪರಿಣಾಮೇನ ಯುಕ್ತಃ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಃ.
ತ ಏತೇ ಪಞ್ಚ ಜೀವಗುಣಾಃ. ತತ್ರೋಪಾಧಿಚತುರ್ವಿಧತ್ವನಿಬಂಧನಾಶ್ಚತ್ವಾರಃ, ಸ್ವಭಾವನಿಬಂಧನ ಏಕಃ. ಏತೇ
ಚೋಪಾಧಿಭೇದಾತ್ಸ್ವರೂಪಭೇದಾಚ್ಚ ಭಿದ್ಯಮಾನಾ ಬಹುಷ್ವರ್ಥೇಷು ವಿಸ್ತಾರ್ಯಂತ ಇತಿ.. ೫೬..
ಕರ್ಮೋಕಾ
ಹೈ, ಕ್ಷಯೋಪಶಮಸೇ ಯುಕ್ತ ವಹ ‘ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ’ ಹೈ,
ಔರ ಸ್ವರೂಪಕೇ ಭೇದಸೇ ಭೇದ ಕರನೇ ಪರ, ಉನ್ಹೇಂ ಅನೇಕ ಪ್ರಕಾರೋಂಮೇಂ ವಿಸ್ತೃತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ.. ೫೬..
೨. ಅತ್ಯನ್ತ ವಿಶ್ಲೇಷ = ಅತ್ಯನ್ತ ವಿಯೋಗ; ಆತ್ಯಂತಿಕ ನಿವೃತ್ತಿ.
೩. ಆತ್ಮಲಾಭ = ಸ್ವರೂಪಪ್ರಾಪ್ತಿ; ಸ್ವರೂಪಕೋ ಧಾರಣ ಕರ ರಖನಾ; ಅಪನೇಕೋ ಧಾರಣ ಕರ ರಖನಾ; ಅಸ್ತಿತ್ವ. [ದ್ರವ್ಯ ಅಪನೇಕೋ
೪. ಕ್ಷಯಸೇ ಯುಕ್ತ = ಕ್ಷಯ ಸಹಿತ; ಕ್ಷಯಕೇ ಸಾಥ ಸಮ್ಬನ್ಧವಾಲಾ. [ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಕರ್ಮೋಕೇ ಕ್ಷಯಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ಜೀವಕೇ ಜಿಸ ಭಾವಮೇಂ
೫. ಪರಿಣಾಮಸೇ ಯುಕ್ತ = ಪರಿಣಾಮಮಯ; ಪರಿಣಾಮಾತ್ಮಕ; ಪರಿಣಾಮಸ್ವರೂಪ.
೬. ಕರ್ಮೋಪಾಧಿಕೀ ಚಾರ ಪ್ರಕಾರಕೀ ದಶಾ [–ಉದಯ, ಉಪಶಮ, ಕ್ಷಯೋಪಶಮ ಔರ ಕ್ಷಯ] ಜಿನಕಾ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈ ಐಸೇ ಚಾರ ಭಾವ
ಭಾವ ಹೈೇ.
Page 99 of 264
PDF/HTML Page 128 of 293
single page version
ಸೋ ತಸ್ಸ ತೇಣ ಕತ್ತಾ ಹವದಿ ತ್ತಿ ಯ ಸಾಸಣೇ ಪಢಿದಂ.. ೫೭..
ಕರ್ಮ ವೇದಯಮಾನೋ ಜೀವೋ ಭಾವಂ ಕರೋತಿ ಯಾದ್ರಶಕಮ್.
ಸ ತಸ್ಯ ತೇನ ಕರ್ತಾ ಭವತೀತಿ ಚ ಶಾಸನೇ ಪಠಿತಮ್.. ೫೭..
ಭಾವಃ ಕ್ರಿಯತೇ, ಸ ಜೀವಸ್ತಸ್ಯ ಭಾವಸ್ಯ ತೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಕರ್ತಾ ಭವತೀತಿ.. ೫೭..
ಕರ್ತಾ ಹೈ–[ಇತಿ ಚ] ಐಸಾ [ಶಾಸನೇ ಪಠಿತಮ್] ಶಾಸನಮೇಂ ಕಹಾ ಹೈ.
ಅಪನಾ ಕರ್ಮರೂಪ [ಕಾರ್ಯರೂಪ] ಭಾವ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ ಜೋ ಭಾವ ಜಿಸ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಜೀವ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯಾ
ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸ ಭಾವಕಾ ಉಸ ಪ್ರಕಾರಸೇ ವಹ ಜೀವ ಕರ್ತಾ ಹೈ.. ೫೭..
ತೇ ಭಾವನೋ ತೇ ಜೀವ ಛೇ ಕರ್ತಾ–ಕಹ್ಯುಂ ಜಿನಶಾಸನೇ. ೫೭.
Page 100 of 264
PDF/HTML Page 129 of 293
single page version
ಖಇಯಂ ಖಓವಸಮಿಯಂ ತಮ್ಹಾ ಭಾವಂ ತು ಕಮ್ಮಕದಂ.. ೫೮..
ಕ್ಷಾಯಿಕಃ ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕಸ್ತಸ್ಮಾದ್ಭಾವಸ್ತು ಕರ್ಮಕೃತಃ.. ೫೮..
ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಣಾಂ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರತ್ವೇನೌದಯಿಕಾದಿಭಾವಕರ್ತೃತ್ವಮತ್ರೋಕ್ತಮ್.
ನ ಖಲು ಕರ್ಮಣಾ ವಿನಾ ಜೀವಸ್ಯೋದಯೋಪಶಮೌ ಕ್ಷಯಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಾವಪಿ ವಿದ್ಯೇತೇ; ತತಃ
[ತಸ್ಮಾತ್ ತು] ಇಸಲಿಯೇ [ಭಾವಃ] ಭಾವ [–ಚತುರ್ವಿಧ ಜೀವಭಾವ] [ಕರ್ಮಕೃತಃ] ಕರ್ಮಕೃತ ಹೈಂ.
ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ, ಔದಯಿಕ ಯಾ ಔಪಶಮಿಕ ಭಾವ ಕರ್ಮಕೃತ ಸಂಮತ ಕರನಾ. ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವ ತೋ ಅನಾದಿ–
ಅನನ್ತ,
ಔಪಶಮಿಕ ಭಾವೋಂಕೇ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ನಿಮ್ನೋಕ್ತಾನುಸಾರ ಸ್ಪಷ್ಟತಾ ಕೀ ಜಾತೀ ಹೈಃ] ಕ್ಷಾಯಿಕ ಭಾವ, ಯದ್ಯಪಿ ಸ್ವಭಾವಕೀ
ವ್ಯಕ್ತಿರೂಪ [–ಪ್ರಗಟತಾರೂಪ] ಹೋನೇಸೇ ಅನನ್ತ [–ಅನ್ತ ರಹಿತ] ಹೈ ತಥಾಪಿ, ಕರ್ಮಕ್ಷಯ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಕೇ
ಪುದ್ಗಲಕರಮ ವಿಣ ಜೀವನೇ ಉಪಶಮ, ಉದಯ, ಕ್ಷಾಯಿಕ ಅನೇ
ಕ್ಷಾಯೋಪಶಮಿಕ ನ ಹೋಯ, ತೇಥೀ ಕರ್ಮಕೃತ ಏ ಭಾವ ಛೇ. ೫೮.
Page 101 of 264
PDF/HTML Page 130 of 293
single page version
ಸಮುಚ್ಛಿದ್ಯಮಾನತ್ವಾತ್ ಕರ್ಮಕೃತ ಏವೇತಿ.
ಣ ಕುಣದಿ ಅತ್ತಾ ಕಿಂಚಿ ವಿ ಮುತ್ತಾ ಅಣ್ಣಂ
ನ ಕರೋತ್ಯಾತ್ಮಾ ಕಿಂಚಿದಪಿ ಮುಕ್ತ್ವಾನ್ಯತ್ ಸ್ವಕಂ ಭಾವಮ್.. ೫೯..
ಕಾರಣ ಸಾದಿ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಕರ್ಮಕೃತ ಹೀ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ. ಔಪಶಮಿಕ ಭಾವ ಕರ್ಮಕೇ ಉಪಶಮಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇಕೇ
ಕಾರಣ ತಥಾ ಅನುಪಶಮಸೇ ನಷ್ಟ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಕರ್ಮಕೃತ ಹೀ ಹೈ. [ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಔದಯಿಕಾದಿ ಚಾರ ಭಾವೋಂಕೋ
ಕರ್ಮಕೃತ ಸಂಮತ ಕರನಾ.]
ಉದಯ ಆದಿ ಅವಸ್ಥಾಏಂ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕೀ ಹೀ ಹೈಂ, ‘ಪರಿಣಾಮ’ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸೀ ಏಕ ಅವಸ್ಥಾರೂಪಸೇ
ಅವಸ್ಥಿತ ಜೀವಕೀ–ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವರೂಪ ಸ್ಥಿತ ಜೀವಕೀ –ವೇ ಚಾರ ಅವಸ್ಥಾಏಂ ನಹೀಂ ಹೈಂ]; ಇಸಲಿಯೇ
ಉದಯಾದಿಕ ದ್ವಾರಾ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಭಾವೋಂಕೋ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಭೂತ ಐಸೀ ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಅವಸ್ಥಾಓಂಂರೂಪ
[ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ] ಸ್ವಯಂ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಭಾವೋಂಕೇ ಕತೃತ್ವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಹೋತಾ ಹೈ.. ೫೮..
ಹೈ? [ಆತ್ಮಾ] ಕ್ಯೋಂಕಿ ಆತ್ಮಾ ತೋ [ಸ್ವಕಂ ಭಾವಂ ಮುಕ್ತ್ವಾ] ಅಪನೇ ಭಾವಕೋ ಛೋಡಕರ [ಅನ್ಯತ್ ಕಿಂಚಿತ್ ಅಪಿ]
ಅನ್ಯ ಕುಛ ಭೀ [ನ ಕರೋತಿ] ನಹೀಂ ಕರತಾ.
ಜೀವ ತೋ ಕದೀ ಕರತೋ ನಥೀ ನಿಜ ಭಾವ ವಿಣ ಕಂಈ ಅನ್ಯನೇ. ೫೯.
Page 102 of 264
PDF/HTML Page 131 of 293
single page version
ಜೀವಸ್ತಸ್ಯ ಕರ್ತಾ ನ ಭವತಿ. ನ ಚ ಜೀವಸ್ಯಾಕರ್ತೃತ್ವಾಮಿಷ್ಯತೇ. ತತಃ ಪಾರಿಶೇಷ್ಯೇಣ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಣಃ ಕರ್ತಾಪದ್ಯತೇ.
ತತ್ತು ಕಥಮ್? ಯತೋ ನಿಶ್ಚಯನಯೇನಾತ್ಮಾ ಸ್ವಂ ಭಾವಮುಜ್ಝಿತ್ವಾ ನಾನ್ಯತ್ಕಿಮಪಿ ಕರೋತೀತಿ.. ೫೯..
ಣ ದು ತೇಸಿಂ ಖಲು ಕತ್ತಾ ಣ ವಿಣಾ ಭೂದಾ ದು
ನ ತು ತೇಷಾಂ ಖಲು ಕರ್ತಾ ನ ವಿನಾ ಭೂತಾಸ್ತು ಕರ್ತಾರಮ್.. ೬೦..
ಮಾನ್ಯ] ನಹೀಂ ಹೈ. ಇಸಲಿಯೇ, ಶೇಷ ಯಹ ರಹಾ ಕಿ ಜೀವ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ. ಲೇಕಿನ ವಹ ತೋ
ಕೈಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ? ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ಆತ್ಮಾ ಅಪನೇ ಭಾವಕೋ ಛೋಡಕರ ಅನ್ಯ ಕುಛ ಭೀ ನಹೀಂ ಕರತಾ.
[ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷ ಉಪಸ್ಥಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ] .. ೫೯..
ಹೈ; [ನ ತು ಕರ್ತಾರಮ್ ವಿನಾ ಭೂತಾಃ] ಕರ್ತಾಕೇ ಬಿನಾ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಐಸಾ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ.
ರೇ! ಭಾವ ಕರ್ಮನಿಮಿತ್ತ ಛೇ ನೇ ಕರ್ಮ ಭಾವನಿಮಿತ್ತ ಛೇ,
ಅನ್ಯೋನ್ಯ ನಹಿ ಕರ್ತಾ ಖರೇ; ಕರ್ತಾ ವಿನಾ ನಹಿ ಥಾಯ ಛೇ. ೬೦.
Page 103 of 264
PDF/HTML Page 132 of 293
single page version
ಜೀವಪರಿಣಾಮಾನಾಂ ಜೀವಃ ಕರ್ತಾ, ಕರ್ಮಪರಿಣಾಮಾನಾಂ ಕರ್ಮ ಕರ್ತೃ ಇತಿ.. ೬೦..
ನ ಹಿ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮಣಾಮಿತಿ ಜಿನವಚನಂ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್.. ೬೧..
ಕರ್ಮಕಾ ಜೀವಭಾವ ಕರ್ತಾ ಹೈ. ವೇ [ಜೀವಭಾವ ಔರ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ] ಕರ್ತಾಕೇ ಬಿನಾ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಐಸಾ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ;
ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿಶ್ಚಯಸೇ ಜೀವಪರಿಣಾಮೋಂಕಾ ಜೀವ ಕರ್ತಾ ಹೈ ಔರ ಕರ್ಮಪರಿಣಾಮೋಂಕಾ ಕರ್ಮ [–ಪುದ್ಗಲ] ಕರ್ತಾ ಹೈ..
೬೦..
ನಹೀಂ; [ಇತಿ] ಐಸಾ [ಜಿನವಚನಂ] ಜಿನವಚನ [ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್] ಜಾನನಾ.
ಕರ್ತಾ ನ ಪುದ್ಗಲಕರ್ಮನೋ; –ಉಪದೇಶ ಜಿನನೋ ಜಾಣವೋ. ೬೧.
Page 104 of 264
PDF/HTML Page 133 of 293
single page version
ಜೀವೋ ವಿ ಯ ತಾರಿಸಓ ಕಮ್ಮಸಹಾವೇಣ
ಜೀವೋಽಪಿ ಚ ತಾದ್ರಶಕಃ ಕರ್ಮಸ್ವಭಾವೇನ ಭಾವೇನ.. ೬೨..
ಲಂಬನಾದುಪಾತ್ತಾಪಾದಾನತ್ವಮ್, ಉಪಜಾಯಮಾನಪರಿಣಾಮರೂಪಕರ್ಮಣಾಶ್ರೀಯಮಾಣತ್ವಾದುಪೋಢಸಂಪ್ರದಾನತ್ವಮ್, ಆಧೀಯ–
ಮಾನಪರಿಣಾಮಾಧಾರತ್ವಾದ್ಗೃಹೀತಾಧಿಕರಣತ್ವಂ, ಸ್ವಯಮೇವ ಷಟ್ಕಾರಕೀರೂಪೇಣ ವ್ಯವತಿಷ್ಠಮಾನಂ ನ ಕಾರಕಾಂತರಮ–
ಪೇಕ್ಷತೇ.
[–ಔದಯಿಕಾದಿ ಭಾವಸೇ] [ಸಮ್ಯಕ್ ಆತ್ಮಾನಮ್] ಬರಾಬರ ಅಪನೇಕೋ ಕರತಾ ಹೈ.
ಕರ್ಮತ್ವಪರಿಣಾಮರೂಪಸೇ ಕರ್ಮಪನೇಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹುಆ, [೪] ಪೂರ್ವ ಭಾವಕಾ ನಾಶ ಹೋ ಜಾನೇ ಪರ ಭೀ ಧ್ರುವತ್ವಕೋ
ಅವಲಮ್ಬನ ಕರನೇಸೇ ಜಿಸನೇ ಅಪಾದಾನಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ, [೫] ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಪರಿಣಾಮರೂಪ
ಕರ್ಮ ದ್ವಾರಾ ಸಮಾಶ್ರಿತ ಹೋನೇಸೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಪರಿಣಾಮರೂಪ ಕಾರ್ಯ ಅಪನೇಕೋ
ಆತ್ಮಾಯ ಕರ್ಮಸ್ವಭಾವರೂಪ ನಿಜ ಭಾವಥೀ ನಿಜನೇ ಕರೇ. ೬೨.
Page 105 of 264
PDF/HTML Page 134 of 293
single page version
ಧ್ರುವತ್ವಾಲಂಬನಾದುಪಾತ್ತಾಪಾದಾನತ್ವಮ್, ಉಪಜಾಯಮಾನಭಾವಪರ್ಯಾಯರೂಪಕರ್ಮಣಾಶ್ರೀಯಮಾಣತ್ವಾದುಪೋಢ–ಸಂಪ್ರದಾನತ್ವ;,
ಆಧೀಯಮಾನಭಾವಪರ್ಯಾಯಾಧಾರತ್ವಾದ್ಗೃಹೀತಾಧಿಕರಣತ್ವಃ, ಸ್ವಯಮೇವ ಷಟ್ಕಾರಕೀರೂಪೇಣ ವ್ಯವತಿಷ್ಠಮಾನೋ ನ
ಕಾರಕಾಂತರಮಪೇಕ್ಷತೇ. ಅತಃ ಕರ್ಮಣಃ ಕರ್ತುರ್ನಾಸ್ತಿ ಜೀವಃ ಕರ್ತಾ, ಜೀವಸ್ಯ ಕರ್ತುರ್ನಾಸ್ತಿ ಕರ್ಮ ಕರ್ತೃ ನಿಶ್ಚಯೇನೇತಿ..
೬೨..
ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ – ಸ್ವಯಮೇವ ಷಟ್ಕಾರಕರೂಪಸೇ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಅನ್ಯ ಕಾರಕಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ರಖತಾ.
ಭಾವಪರ್ಯಾಯರೂಪಸೇ ಕರ್ಮಪನೇಕಾ ಅನುಭವ ಕರತಾ ಹುಆ, [೪] ಪೂರ್ವ ಭಾವಪರ್ಯಾಯಕಾ ನಾಶ ಹೋನೇ ಪರ ಧ್ರುವತ್ವಕಾ
ಅವಲಮ್ಬನ ಕರನೇಸೇ ಜಿಸನೇ ಅಪಾದಾನಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ, [೫] ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ವಾಲೇ ಭಾವಪರ್ಯಾಯರೂಪ
ಕರ್ಮ ದ್ವಾರಾ ಸಮಾಶ್ರಿತ ಹೋನೇಸೇ [ಅರ್ಥಾತ್ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇ ವಾಲಾ ಭಾವಪರ್ಯಾಯರೂಪ ಕಾರ್ಯ ಅಪನೇಕೋ ದಿಯಾ ಜಾನೇಸೇ]
ಸಮ್ಪ್ರದಾನಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಔರ [೬] ಧಾರಣ ಕೀ ಹುಈ ಭಾವಪರ್ಯಾಯಕಾ ಆಧಾರ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸನೇ ಅಧಿಕರಣಪನೇಕೋ
ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ – ಸ್ವಯಮೇವ ಷಟ್ಕಾರಕರೂಪಸೇ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ಅನ್ಯ ಕಾರಕಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ರಖತಾ.
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ – ಪಹುಂಚತಾ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ಕರ್ಮ ಹೈ, ಅಥವಾ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಸೇ ಸ್ವಯಂ ಅಭಿನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಂ
ಹೀ ಕರ್ಮ [–ಕಾರ್ಯ] ಹೈ; [೪] ಅಪನೇಮೇಸೇ ಪೂರ್ವ ಪರಿಣಾಮಕಾ ವ್ಯಯ ಕರಕೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಕರತಾ ಹೋನೇಸೇ
ಔರ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯರೂಪಸೇ ಧ್ರುವ ರಹತಾ ಹೋನೇಸೇ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಪಾದಾನ ಹೈ; [೫] ಅಪನೇಕೋ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪ
ಪರಿಣಾಮ ದೇತಾ ಹೋನೇಸೇ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಸಮ್ಪ್ರದಾನ ಹೈ; [೬] ಅಪನೇಮೇಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇ ಆಧಾರಸೇ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ
ಕರತಾ ಹೋನೇಸೇ ಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಧಿಕರಣ ಹೈ.
Page 106 of 264
PDF/HTML Page 135 of 293
single page version
ಕಿಧ ತಸ್ಸ ಫಲಂ ಭುಜದಿ ಅಪ್ಪಾ ಕಮ್ಮಂ ಚ ದೇದಿ
ಕಂಥ ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಭುಡ್ಕ್ತೇ ಆತ್ಮಾ ಕರ್ಮ ಚ ದದಾತಿ ಫಲಮ್.. ೬೩..
ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ– ಪಹುಂಚತಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವಭಾವ ಕರ್ಮ ಹೈ, ಅಥವಾ ಜೀವಭಾವಸೇ ಸ್ವಯಂ ಅಭಿನ್ನ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ
ಕರ್ಮ ಹೈ; [೪] ಅಪನೇಮೇಂಸೇ ಪೂರ್ವ ಭಾವಕಾ ವ್ಯಯ ಕರಕೇ [ನವೀನ] ಜೀವಭಾವ ಕರತಾ ಹೋನೇಸೇ ಔರ ಜೀವದ್ರವ್ಯರೂಪಸೇ
ಧ್ರುವ ರಹನೇಸೇ ಜೀವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಪಾದಾನ ಹೈ; [೫] ಅಪನೇಕೋ ಜೀವಭಾವ ದೇತಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಸಮ್ಪ್ರದಾನ
ಹೈ; [೬] ಅಪನೇಮೇಂ ಅರ್ಥಾತ್ ಅಪನೇ ಆಧಾರಸೇ ಜೀವಭಾವ ಕರತಾ ಹೋನೇಸೇ ಜೀವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಅಧಿಕರಣ ಹೈ.
ತಥಾ ಜೀವಕೀ ಔದಯಿಕಾದಿ ಭಾವರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನೇಕೀ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಜೀವ ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಛಹ
ಕಾರಕರೂಪಸೇ ವರ್ತತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಅನ್ಯ ಕಾರಕೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ಹೈ. ಪುದ್ಗಲಕೀ ಔರ ಜೀವಕೀ ಉಪರೋಕ್ತ
ಕ್ರಿಯಾಏಂ ಏಕ ಹೀ ಕಾಲಮೇಂ ವರ್ತತೀ ಹೈ ತಥಾಪಿ ಪೌದ್ಗಲಿಕ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಪುದ್ಗಲಕೇ ಛಹ ಕಾರಕ
ಜೀವಕಾರಕೋಂಸೇ ಬಿಲಕುಲ ಭಿನ್ನ ಔರ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಹೈಂ ತಥಾ ಜೀವಭಾವರೂಪ ಕ್ರಿಯಾಮೇಂ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಜೀವಕೇ ಛಹ ಕಾರಕ
ಪುದ್ಗಲಕಾರಕೋಂಸೇ ಬಿಲಕುಲ ಭಿನ್ನ ಔರ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಹೈಂ. ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಕಿಸೀ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಕಾರಕೋಂಕೋ ಕಿಸೀ ಅನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಕೇ
ಕಾರಕೋಂಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ.. ೬೨..
ಕ್ಯಮ ಕರ್ಮ ಫಳ ದೇ ಜೀವನೇ? ಕ್ಯಮ ಜೀವ ತೇ ಫಳ ಭೋಗವೇ? ೬೩.
Page 107 of 264
PDF/HTML Page 136 of 293
single page version
ಅಥ ಸಿದ್ಧಾಂತಸುತ್ರಾಣಿ–
[ಚ] ಔರ [ಆತ್ಮಾ] ಆತ್ಮಾ [ತಸ್ಯ ಫಲಂ ಭುಡ್ಕ್ತೇ] ಉಸಕಾ ಫಲ ಕ್ಯೋಂ ಭೋಗೇಗಾ?
ಜೀವಕೋ ಫಲ ಕ್ಯೋಂ ದೇಗಾ ಔರ ಜೀವ ಅಪನೇಸೇ ನಹೀಂ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಕರ್ಮಕೇ ಫಲಕೋೇ ಕ್ಯೋಂ ಭೋಗೇಗಾ? ಜೀವಸೇ ನಹೀಂ
ಕಿಯಾ ಕರ್ಮ ಜೀವಕೋ ಫಲ ದೇ ಔರ ಜೀವ ಉಸ ಫಲಕೋ ಭೋಗೇ ಯಹ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರ ನ್ಯಾಯಯುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೈ.
ಅವಗಾಢ ಗಾಢ ಭರೇಲ ಛೇ ಸರ್ವತ್ರ ಪುದ್ಗಲಕಾಯಥೀ
ಆ ಲೋಕ ಬಾದರ–ಸುಕ್ಷ್ಮಥೀ, ವಿಧವಿಧ ಅನಂತಾನಂತಥೀ. ೬೪.
Page 108 of 264
PDF/HTML Page 137 of 293
single page version
ಸುಕ್ಷ್ಮೈರ್ಬಾದರೈಶ್ಚಾನಂತಾನಂತೈರ್ವಿವಿಧೈಃ.. ೬೪..
ಗಚ್ಛಂತಿ ಕಮ್ಮಭಾವಂ ಅಣ್ಣೋಣ್ಣಾಗಾಹಮವಗಾಢಾ.. ೬೫..
ಗಚ್ಛನ್ತಿ ಕರ್ಮಭಾವಮನ್ಯೋನ್ಯಾವಗಾಹಾವಗಾಢಾ.. ೬೫..
ಇಸ ಪ್ರಕಾರ, ‘ಕರ್ಮ’ ಕರ್ಮಕೋ ಹೀ ಕರತಾ ಹೈ ಔರ ಆತ್ಮಾ ಆತ್ಮಾಕೋ ಹೀ ಕರತಾ ಹೈ’ ಇಸ ಬಾತಮೇಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ದೋಷ
ಆನೇಸೇ ಯಹ ಬಾತ ಘಟಿತ ನಹೀಂ ಹೋತೀ – ಇಸ ಪ್ರಕಾರ ಯಹಾಂ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷ ಉಪಸ್ಥಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ.. ೬೩..
[ಅವಗಾಢಗಾಢನಿಚಿತಃ] [ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಸೇ] ಅವಗಾಹಿತ ಹೋಕರ ಗಾಢ ಭರಾ ಹುಆ ಹೈ.
ಜಹಾಂ ಆತ್ಮಾ ಹೈ ವಹಾಂ, ಬಿನಾ ಲಾಯೇ ಹೀ [ಕಹೀಂಸೇ ಲಾಯೇ ಬಿನಾ ಹೀ], ವೇ ಸ್ಥಿತ ಹೈಂ.. ೬೪..
ಕರ್ಮತ್ವರೂಪೇ ಪರಿಣಮೇ ಅನ್ಯೋನ್ಯ–ಅವಗಾಹಿತ ಥಈ. ೬೫.
Page 109 of 264
PDF/HTML Page 138 of 293
single page version
ಆತ್ಮಾ ಹಿ ಸಂಸಾರಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಪಾರಿಣಾಮಿಕಚೈತನ್ಯಸ್ವಭಾವಮಪರಿತ್ಯಜನ್ನೇವಾನಾದಿಬಂಧನಬದ್ಧತ್ವಾದ–
ಭಾವಮಾರಭತೇ, ತತ್ರ ತದಾ ತಮೇವ ನಿಮಿತ್ತೀಕೃತ್ಯ ಜೀವಪ್ರದೇಶೇಷು ಪರಸ್ಪರಾವಗಾಹೇನಾನುಪ್ರವಿಷ್ಟಾ ಸ್ವಭಾವೈರೇವ ಪುದ್ಗಲಾಃ
ಕರ್ಮಭಾವಮಾಪದ್ಯಂತ ಇತಿ.. ೬೫..
ಅಕದಾ ಪರೇಹಿಂ ದಿಟ್ಠಾ ತಹ ಕಮ್ಮಾಣಂ
ಅಕೃತಾ ಪರೈರ್ದ್ರಷ್ಟಾ ತಥಾ ಕರ್ಮಣಾಂ ವಿಜಾನೀಹಿ.. ೬೬..
[ಅನ್ಯೋನ್ಯಾವಗಾಹಾವಗಾಢಾಃ] ಜೀವಮೇಂ [ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಕಾರಸೇ] ಅನ್ಯೋನ್ಯ–ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ [ಕರ್ಮಭಾವಮ್
ಗಚ್ಛನ್ತಿ] ಕರ್ಮಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ರಾಗರೂಪ ಯಾ ದ್ವೇಷರೂಪ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಭಾವಕೋ ಕರತಾ ಹೈ. ವಹಾಂ ಔರ ಉಸ ಸಮಯ ಉಸೀ ಭಾವಕೋ ನಿಮಿತ್ತ ಬನಾಕರ
ಪುದ್ಗಲ ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ ಹೀ ಜೀವಕೇ ಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ [ವಿಶಿಷ್ಟತಾಪೂರ್ವಕ] ಪರಸ್ಪರ ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ
ಕರ್ಮಭಾವಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ಪ್ರಕಾರಸೇ ಪರಸ್ಪರ– ಅವಗಾಹರೂಪಸೇ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹುಏ ಕರ್ಮಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ಪರಥೀ ಅಕೃತ, ತೇ ರೀತ ಜಾಣೋ ವಿವಿಧತಾ ಕರ್ಮೋ ತಣೀ. ೬೬.
Page 110 of 264
PDF/HTML Page 139 of 293
single page version
ಭಿರ್ಬಹುಭಿಃ ಪ್ರಕಾರೈಃ ಕರ್ಮಾಣ್ಯಪಿ ಕಂರ್ತ್ರತರನಿರಪೇಕ್ಷಾಣ್ಯೇವೋತ್ಪದ್ಯಂತೇ ಇತಿ.. ೬೬..
ಕಾಲೇ ವಿಜುಜ್ಜಮಾಣಾ ಸಹದುಕ್ಖಂ ದಿಂತಿ ಭುಂಜಂತಿ.. ೬೭..
ಕಾಲೇ ವಿಯುಜ್ಯಮಾನಾಃ ಸುಖದುಃಖಂ ದದತಿ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ.. ೬೭..
[ತಥಾ] ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ [ಕರ್ಮಣಾಂ] ಕರ್ಮೋಂಕೀ ಬಹುಪ್ರಕಾರತಾ [ವಿಜಾನೀಹಿ] ಪರಸೇ ಅಕೃತ ಜಾನೋ.
ಹೋತೇ ಹೈಂ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಅಪನೇಕೋ ಯೋಗ್ಯ ಜೀವ–ಪರಿಣಾಮಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿ ಹೋನೇ ಪರ, ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿ ಅನೇಕ
ಪ್ರಕಾರಕೇ ಕರ್ಮ ಭೀ ಅನ್ಯ ಕರ್ತಾಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಕೇ ಬಿನಾ ಹೀ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋತೇ ಹೈಂ.
ಕಾಳೇ ವಿಯೋಗ ಲಹೇ ತದಾ ಸುಖದುಃಖ ಆಪೇ–ಭೋಗವೇ. ೬೭.
Page 111 of 264
PDF/HTML Page 140 of 293
single page version
ಪೃಥಕ ಹೋನೇ ಪರ [ಸುಖದುಃಖಂ ದದತಿ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ] ಸುಖದುಃಖ ದೇತೇ ಹೈಂ ಔರ ಭೋಗತೇ ಹೈಂ [ಅರ್ಥಾತ್ ಪುದ್ಗಲಕಾಯ
ಸುಖದುಃಖ ದೇತೇ ಹೈಂ ಔರ ಜೀವ ಭೋಗತೇ ಹೈಂ].
ಜೀವಕೋೇ ಫಲ ದೇತಾ ಹೈ ಔರ ಜೀವ ಉಸೇ ಭೋಗತಾ ಹೈ’ ಯಹ ಬಾತ ಭೀ ವ್ಯವಹಾರಸೇ ಘಟಿತ ಹೋತೀ ಹೈ] ಐಸಾ ಯಹಾಂ
ಕಹಾ ಹೈ.
ಜೀವ ಉಸೇ ಭೋಗತೇ ಹೈಂ]– ಉದಯ ಪಾಕರ ಖಿರ ಜಾನೇವಾಲೇ ಪುದ್ಗಲಕಾಯ ಸುಖದುಃಖರೂಪ ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮೋಂಕೇ