Page 72 of 264
PDF/HTML Page 101 of 293
single page version
ചേതയംതേ. അന്യേ തു പ്രകൃഷ്ടതരമോഹമലീമസേനാപി പ്രകൃഷ്ടജ്ഞാനാവരണമുദ്രിതാനുഭാവേന ചേതക–സ്വഭാവേന
മനാഗ്വീര്യാംതരായക്ഷയോപശമാസാദിതകാര്യകാരണസാമര്ഥ്യാഃ സുഖദുഃഖരൂപകര്മഫലാനുഭവന–സംവലിതമപി
കാര്യമേവ പ്രാധാന്യേന ചേതയംതേ. അന്യതരേ
വീര്യാ അപി നിര്ജീര്ണകര്മഫലത്വാദത്യംത–
ഹീ പ്രധാനതഃ ചേതതേ ഹൈം, ക്യോംകി ഉനകാ അതി പ്രകൃഷ്ട വീര്യാന്തരായസേ കാര്യ കരനേകാ [–കര്മചേതനാരൂപ
പരിണമിത ഹോനേകാ] സാമര്ഥ്യ നഷ്ട ഗയാ ഹൈ.
മിശ്രിതരൂപസേേ ഭീ – ‘കാര്യ’ കോ ഹീ പ്രധാനതഃ ചേതതേ ഹൈം, ക്യോംകി ഉന്ഹോംനേ അല്പ വീര്യാംതരായകേ ക്ഷയോപശമസേ
൧. ചേതയിതൃത്വ = ചേതയിതാപനാ; ചേതനേവാലാപനാ ; ചേതകപനാ.
൨. കര്മചേതനാവാലേ ജീവകോ ജ്ഞാനാവരണ ‘പ്രകൃഷ്ട’ ഹോതാ ഹൈ ഔര കര്മഫലചേതനാവാലേകോ ‘അതി പ്രകൃഷ്ട’ ഹോതാ ഹൈ.
൩. കാര്യ = [ജീവ ദ്വാരാ] കിയാ ജാതാ ഹോ വഹ; ഇച്ഛാപൂര്വക ഇഷ്ടാനിഷ്ട വികല്പരൂപ കര്മ. [ജിന ജീവോംകോ വീര്യകാ
കര്മചേതനാരൂപസേ പരിണമിത ഹോതേ ഹൈം. വഹ കര്മചേതനാ കര്മഫലചേതനാസേ മിശ്രിത ഹോതീ ഹൈ.]
Page 73 of 264
PDF/HTML Page 102 of 293
single page version
പാണിത്തമദിക്കംതാ
പ്രാണിത്വമതിക്രാംതാഃ ജ്ഞാനം വിംദന്തി തേ ജീവാഃ.. ൩൯..
ദ്വാരാ ‘ജ്ഞാന’ കോ ഹീ – കി ജോ ജ്ഞാന അപനേസേ
സുഖദുഃഖരൂപ] കര്മഫല നിര്ജരിത ഹോ ഗയാ ഹൈ ഔര അത്യന്ത
ഔര [പ്രാണിത്വമ് അതിക്രാംതാഃ] ജോ പ്രാണിത്വകാ [–പ്രാണോംകാ] അതിക്രമ കര ഗയേ ഹൈം [തേ ജീവാഃ] വേ ജീവ
[ജ്ഞാനം] ജ്ഞാനകോ [വിംദന്തി] വേദതേ ഹൈം.
൨. കൃതകൃത്യ = കൃതകാര്യ. [പരിപൂര്ണ ജ്ഞാനവാലേ ആത്മാ അത്യന്ത കൃതകാര്യ ഹൈം ഇസലിയേ, യദ്യപി ഉന്ഹേം അനംത വീര്യ പ്രഗട
ഹുആ ഹൈ തഥാപി, ഉനകാ വീര്യ കാര്യചേതനാകോ [കര്മചേതനാകോ] നഹീം രചതാ, [ഔര വികാരീ സുഖദുഃഖ വിനഷ്ട ഹോ ഗയേ
ഹൈം ഇസലിയേ ഉനകാ വീര്യ കര്മഫല ചേതനോകോ ഭീ നഹീം രചതാ,] ജ്ഞാനചേതനാകോ ഹീ രചതാ ഹൈ.]
പ്രാണിത്വഥീ അതിക്രാന്ത ജേ തേ ജീവ വേദേ ജ്ഞാനനേ. ൩൯.
Page 74 of 264
PDF/HTML Page 103 of 293
single page version
ചേതയംതേ അനുഭവന്തി ഉപലഭംതേ വിംദംതീത്യേകാര്ഥാശ്ചേതനാനുഭൂത്യുപലബ്ധിവേദനാനാമേകാര്ഥത്വാത്. തത്ര സ്ഥാവരാഃ
കര്മഫലം ചേതയംതേ, ത്രസാഃ കാര്യം ചേതയംതേ, കേവലജ്ഞാനിനോജ്ഞാനം ചേതയംത ഇതി.. ൩൯..
ജീവസ്സ സവ്വകാലം അണണ്ണഭൂദം വിയാണീഹി.. ൪൦..
ജീവസ്യ സര്വകാലമനന്യഭൂതം വിജാനീഹി.. ൪൦..
കര്മഫലകോ ചേതതേ ഹൈം, ത്രസ കാര്യകോ ചേതതേ ഹൈം, കേവലജ്ഞാനീ ജ്ഞാനകോ ചേതതേ ഹൈം.
സകതീ ഹൈേ; ഉനകാ യഹാ നിഷേധ നഹീം സമഝനാ, മാത്ര വിവക്ഷാഭേദ ഹൈ ഐസാ സമഝനാ ചാഹിയേ.
ജീവദ്രവ്യനേ തേ സര്വ കാള അനന്യരൂപേ ജാണവോ. ൪൦
Page 75 of 264
PDF/HTML Page 104 of 293
single page version
വിശേഷഗ്രാഹി ജ്ഞാനം, സാമാന്യഗ്രാഹി ദര്ശനമ്. ഉപയോഗശ്ച സര്വദാ ജീവാദപൃഥഗ്ഭൂത ഏവ,
ഏകാസ്തിത്വനിര്വൃത്തത്വാദിതി.. ൪൦..
ആഭിണിസുദോധിമണകേവലാണി ണാണാണി പംചഭേയാണി.
കുമതിശ്രുതവിഭങ്ഗാനി ച ത്രീണ്യപി ജ്ഞാനൈഃ സംയുക്താനി.. ൪൧..
അനന്യരൂപസേ [വിജാനീഹി] ജാനോ.
ജ്ഞാന ഹൈ ഔര സാമാന്യകോ ഗ്രഹണ കരനേവാലാ ദര്ശന ഹൈ [അര്ഥാത് വിശേഷ ജിസമേം പ്രതിഭാസിത ഹോ വഹ ജ്ഞാന
ഹൈ ഔര സാമാന്യ ജിസമേം പ്രതിഭാസിത ഹോ വഹ ദര്ശന ഹൈ]. ഔര ഉപയോഗ സര്വദാ ജീവസേ
ഔര കുമതി, കുശ്രുത ഔര വിഭംഗ–[ത്രീണി അപി] യഹ തീന [അജ്ഞാന] ഭീ [ജ്ഞാനൈഃ] [പാ ച] ജ്ഞാനകേ സാഥ
[സംയുക്താനി] സംയുക്ത കിയേ ഗയേ ഹൈം. [ഇസ പ്രകാര ജ്ഞാനോപയോഗകേ ആഠ ഭേദ ഹൈം.]
Page 76 of 264
PDF/HTML Page 105 of 293
single page version
ഖല്വനാദിജ്ഞാനാവരണകര്മാവച്ഛന്നപ്രദേശഃ സന്, യത്തദാവരണക്ഷയോപശമാദിന്ദ്രി–യാനിന്ദ്രിയാവലമ്ബാച്ച
മൂര്താമൂര്തദ്രവ്യം വികലം വിശേഷേണാവബുധ്യതേ തദാഭിനിബോധികജ്ഞാനമ്, യത്തദാ–
വരണക്ഷയോപശമാദനിന്ദ്രിയാവലംബാച്ച മൂര്താമൂര്തദ്രവ്യം വികലം വിശേഷേണാവബുധ്യതേ തത് ശ്രുതജ്ഞാനമ്,
യത്തദാവരണക്ഷയോപശമാദേവ മൂര്തദ്രവ്യം വികലം വിശേഷേണാവബുധ്യതേ തദവധിജ്ഞാനമ്, യത്തദാ–വരണക്ഷയോപശമാദേവ
ഭേദോംകേ] നാമകാ കഥന ഹൈ.
പ്രദേശവാലാ വര്തതാ ഹുആ, [൧] ഉസ പ്രകാരകേ [അര്ഥാത് മതിജ്ഞാനകേ] ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ഔര
ഇന്ദ്രിയ–മനകേ അവലമ്ബനസേ മൂര്ത–അമൂര്ത ദ്രവ്യകാ
അവലമ്ബനസേ മൂര്ത–അമൂര്ത ദ്രവ്യകാ വികലരൂപസേ വിശേഷതഃ അവബോധന കരതാ ഹൈ വഹ ശ്രുതജ്ഞാന ഹൈ, [൩] ഉസ
പ്രകാരകേ ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ഹീ മൂര്ത ദ്രവ്യകാ വികലരൂപസേ വിശേഷതഃ അവബോധന കരതാ ഹൈ വഹ
അവധിജ്ഞാന ഹൈ, [൪] ഉസ പ്രകാരകേ ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ഹീ പരമനോഗത [–ദൂസരോംകേ മനകേ സാഥ
സമ്ബന്ധവാലേ] മൂര്ത ദ്രവ്യകാ വികലരൂപസേ വിശേഷതഃ അവബോധന കരതാ ഹൈ വഹ മനഃപര്യയജ്ഞാന ഹൈ, [൫]
സമസ്ത ആവരണകേ അത്യന്ത ക്ഷയസേ, കേവല ഹീ [–ആത്മാ അകേലാ ഹീ], മൂര്ത–അമൂര്ത ദ്രവ്യകാ സകലരൂപസേ
൨. വിശേഷതഃ അവബോധന കരനാ = ജാനനാ. [വിശേഷ അവബോധ അര്ഥാത് വിശേഷ പ്രതിഭാസ സോ ജ്ഞാന ഹൈ.]
Page 77 of 264
PDF/HTML Page 106 of 293
single page version
ശ്രുതജ്ഞാനമേവ കുശ്രുതജ്ഞാനമ്, മിഥ്യാദര്ശനോദയസഹചരിതമവധിജ്ഞാനമേവ വിഭങ്ഗജ്ഞാനമിതി സ്വരൂപാഭിധാനമ്.
ഇത്ഥം മതിജ്ഞാനാദിജ്ഞാനോപയോഗാഷ്ടകം വ്യാഖ്യാതമ്.. ൪൧..
ആഭിനിബോധികജ്ഞാന ഹീ കുമതിജ്ഞാന ഹൈ, [൭] മിഥ്യാദര്ശനകേ ഉദയകേ സാഥകാ ശ്രുതജ്ഞാന ഹീ കുശ്രുതജ്ഞാന ഹൈ,
[൮] മിഥ്യാദര്ശനകേ ഉദയകേ സാഥകാ അവധിജ്ഞാന ഹീ വിഭംഗജ്ഞാന ഹൈ. – ഇസ പ്രകാര [ജ്ഞാനോപയോഗകേ
ഭേദോംകേ] സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.
നിശ്ചയനയസേ അഖണ്ഡ–ഏക–വിശുദ്ധജ്ഞാനമയ ഐസാ യഹ ആത്മാ വ്യവഹാരനയസേ സംസാരാവസ്ഥാമേം കര്മാവൃത്ത
വികല്പരൂപസേ ജോ ജാനതാ ഹൈ വഹ മതിജ്ഞാന ഹൈ. വഹ തീന പ്രകാരകാ ഹൈഃ ഉപലബ്ധിരൂപ, ഭാവനാരൂപ ഔര
ഉപയോഗരൂപ. മതിജ്ഞാനാവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ജനിത അര്ഥഗ്രഹണശക്തി [–പദാര്ഥകോ ജാനനേകീ ശക്തി] വഹ
ഉപലബ്ധി ഹൈ, ജാനേ ഹുഏ പദാര്ഥകാ പുനഃ പുനഃ ചിംതന വഹ ഭാവനാ ഹൈ ഔര ‘യഹ കാലാ ഹൈ,’ ‘യഹ പീലാ ഹൈ
’ ഇത്യാദിരൂപസേ അര്ഥഗ്രഹണവ്യാപാര [–പദാര്ഥകോ ജാനനേകാ വ്യാപാര] വഹ ഉപയോഗ ഹൈ. ഉസീ പ്രകാര വഹ
[മതിജ്ഞാന] അവഗ്രഹ, ഈഹാ, അവായ ഔര ധാരണാരൂപ ഭേദോം ദ്വാരാ അഥവാ കോഷ്ഠബുദ്ധി, ബീജബുദ്ധി,
പദാനുസാരീബുദ്ധി തഥാ സംഭിന്നശ്രോതൃതാബുദ്ധി ഐസേ ഭേദോം ദ്വാരാ ചാര പ്രകാരകാ ഹൈ. [യഹാ , ഐസാ താത്പര്യ ഗ്രഹണ
കരനാ ചാഹിയേ കി നിര്വികാര ശുദ്ധ അനുഭൂതികേ പ്രതി അഭിമുഖ ജോ മതിജ്ഞാന വഹീ ഉപാദേയഭൂത അനന്ത
സുഖകാ സാധക ഹോനേസേ നിശ്ചയസേ ഉപാദേയ ഹൈ, ഉസകേ സാധനഭൂത ബഹിരംഗ മതിജ്ഞാന തോ വ്യവഹാരസേ ഉപാദേയ
ഹൈ.]
Page 78 of 264
PDF/HTML Page 107 of 293
single page version
നയരൂപ ഹൈ. ‘ഉപയോഗ’ ശബ്ദസേ യഹാ വസ്തുകോ ഗ്രഹണ കരനേവാലാ പ്രമാണ സമഝനാ ചാഹിയേ അര്ഥാത് സമ്പൂര്ണ
വസ്തുകോ ജാനനേവാലാ ജ്ഞാന സമഝനാ ചാഹിയേ ഔര ‘നയ’ ശബ്ദസേ വസ്തുകേ [ഗുണപര്യായരൂപ] ഏക ദേശകോ
ഗ്രഹണ കരനേവാലാ ഐസാ ജ്ഞാതാകാ അഭിപ്രായ സമഝനാ ചാഹിയേ. [യഹാ ഐസാ താത്പര്യ ഗ്രഹണ കരനാ ചാഹിയേ
കി വിശുദ്ധജ്ഞാനദര്ശന ജിസകാ സ്വഭാവ ഹൈ ഐസേ ശുദ്ധ ആത്മതത്ത്വകേ സമ്യക് ശ്രദ്ധാന–ജ്ഞാന–അനുചരണരൂപ
അഭേദരത്നത്രയാത്മക ജോ ഭാവശ്രുത വഹീ ഉപാദേയഭൂത പരമാത്മതത്ത്വകാ സാധക ഹോനേസേ നിശ്ചയസേ ഉപാദേയ ഹൈ
കിന്തു ഉസകേ സാധനഭൂത ബഹിരംഗ ശ്രുതജ്ഞാന തോ വ്യവഹാരസേ ഉപാദേയ ഹൈ.]
അവധിജ്ഞാന ദേശാവധി, പരമാവധി ഔര സര്വാവധി ഐസേ ഭേദോം ദ്വാരാ തീന പ്രകാരസേ ഹൈ. ഉസമേം, പരമാവധി ഔര
സര്വാവധി ചൈതന്യകേ ഉഛലനേസേ ഭരപൂര ആനന്ദരൂപ പരമസുഖാമൃതകേ രസാസ്വാദരൂപ സമരസീഭാവസേ പരിണത
ചരമദേഹീ തപോധനോംകോ ഹോതാ ഹൈ. തീനോം പ്രകാരകേ അവധിജ്ഞാന നിശ്ചയസേ വിശിഷ്ട സമ്യക്ത്വാദി ഗുണസേ ഹോതേ
ഹൈം. ദേവോം ഔര നാരകോംകേ ഹോനേവാലേ ഭവപ്രത്യയീ ജോ അവധിജ്ഞാന വഹ നിയമസേ ദേശാവധി ഹീ ഹോതാ ഹൈ.
യഹ ആത്മാ, മനഃപര്യയജ്ഞാനാവരണകാ ക്ഷയോപശമ ഹോനേ പര, പരമനോഗത മൂര്ത വസ്തുകോ ജോ
ദോ പ്രകാരകാ ഹൈ. വഹാ , വിപുലമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന പരകേ മനവചനകായ സമ്ബന്ധീ പദാര്ഥോംകോ, വക്ര തഥാ
അവക്ര ദോനോംകോ, ജാനതാ ഹൈ ഔര ഋജുമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന തോ ഋജുകോ [അവക്രകോ] ഹീ ജാനതാ ഹൈ.
നിര്വികാര ആത്മാകീ ഉപലബ്ധി ഔര ഭാവനാ സഹിത ചരമദേഹീ മുനിയോംകോ വിപുലമതി മനഃപര്യയജ്ഞാന ഹോതാ
ഹൈ. യഹ ദോനോം മനഃപര്യയജ്ഞാന വീതരാഗ ആത്മതത്ത്വകേ സമ്യക് ശ്രദ്ധാന–ജ്ഞാന–അനുഷ്ഠാനകീ ഭാവനാ സഹിത,
പന്ദ്രഹ പ്രമാദ രഹിത അപ്രമത്ത മുനികോ ഉപയോഗമേം–വിശുദ്ധ പരിണാമമേം–ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹൈം. യഹാ മനഃപര്യയജ്ഞാനകേ
ഉത്പാദകാലമേം ഹീ അപ്രമത്തപനേകാ നിയമ ഹൈ, ഫിര പ്രമത്തപനേമേം ഭീ വഹ സംഭവിത ഹോതാ ഹൈ.
Page 79 of 264
PDF/HTML Page 108 of 293
single page version
അണിധണമണംതവിസയം കേവലിയം ചാവി പണ്ണത്തം.. ൪൨..
പരിണമിത ഹോതാ ഹൈ തഥാപി വഹ ശ്രുതജ്ഞാന ഗണധരദേവ ആദികോ ഹീ ഹോതാ ഹൈ, കേവലീഭഗവന്തോംകോ തോ
കേവലജ്ഞാന ഹീ ഹോതാ ഹൈ. പുനശ്ച, കേവലീഭഗവന്തോംകോ ശ്രുതജ്ഞാന നഹീം ഹൈ ഇതനാ ഹീ നഹീം, കിന്തു ഉന്ഹേം
ജ്ഞാന–അജ്ഞാന ഭീ നഹീം ഹൈ അര്ഥാത് ഉന്ഹേം കിസീ വിഷയകാ ജ്ഞാന തഥാ കിസീ വിഷയകാ അജ്ഞാന ഹോ ഐസാ ഭീ
നഹീം ഹൈ – സര്വ വിഷയോംകാ ജ്ഞാന ഹീ ഹോതാ ഹൈ; അഥവാ, ഉന്ഹേം മതി–ജ്ഞാനാദി അനേക ഭേദവാലാ ജ്ഞാന നഹീം
ഹൈ – ഏക കേവലജ്ഞാന ഹീ ഹൈ.
കരനേസേ] ഉസ–ഉസ കാല ദുഃനയ ഔര ദുഃപ്രമാണ ഹോതേ ഹൈം. [മിഥ്യാദര്ശനകേ സദ്ഭാവമേം വര്തതാ ഹുആ
മതിജ്ഞാന വഹ കുമതിജ്ഞാന ഹൈ, ശ്രുതജ്ഞാന വഹ കുശ്രുതജ്ഞാന ഹൈ, അവധിജ്ഞാന വഹ വിഭംഗജ്ഞാന ഹൈ; ഉസകേ
സദ്ഭാവമേം വര്തതേ ഹുഏ നയ വേ ദുഃനയ ഹൈം ഔര പ്രമാണ വഹ ദുഃപ്രമാണ ഹൈ.] ഇസലിയേ ഐസാ ഭാവാര്ഥ സമഝനാ
ചാഹിയേ കി നിര്വികാര ശുദ്ധ ആത്മാകീ അനുഭൂതിസ്വരൂപ നിശ്ചയ സമ്യക്ത്വ ഉപാദേയഹൈ.
നിഃസീമവിഷയ അനിധന കേവളരൂപ ഭേദ കഹേല ഛേ. ൪൨.
Page 80 of 264
PDF/HTML Page 109 of 293
single page version
അനിധനമനംതവിഷയം കൈവല്യം ചാപി പ്രജ്ഞപ്തമ്.. ൪൨..
യത്തദാവരണക്ഷയോപശമാച്ചക്ഷുരിന്ദ്രിയാവലമ്ബാച്ച മൂര്തദ്രവ്യം വികലം സാമാന്യേ
ഹൈ ഐസാ [അനിധനമ്] അവിനാശീ [കൈവല്യം] കേവലദര്ശന [പ്രജ്ഞപ്തമ്] – ഐസേ ചാര ഭേദവാലാ കഹാ ഹൈ.
പ്രദേശോംവാലാ വര്തതാ ഹുആ, [൧] ഉസ പ്രകാരകേ [അര്ഥാത് ചക്ഷുദര്ശനകേ] ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ഔര ചക്ഷു–
ഇന്ദ്രിയകേ അവലമ്ബനസേ മൂര്ത ദ്രവ്യകോ വികലരൂപസേ
Page 81 of 264
PDF/HTML Page 110 of 293
single page version
മൂര്തദ്രവ്യം വികലം സാമാന്യേനാവബുധ്യതേ തദചക്ഷുര്ദര്ശനമ്, യത്തദാവരണക്ഷയോപശമാദേവ മൂര്തദ്രവ്യം വികലം
സാമാന്യേനാവബുധ്യതേ തദവധിദര്ശനമ്, യത്സകലാവരണാത്യംതക്ഷയേ കേവല ഏവ മൂര്താമൂര്തദ്രവ്യം സകലം
സാമാന്യേനാവബുധ്യതേ തത്സ്വാഭാവികം കേവലദര്ശനമിതി സ്വരൂപാഭിധാനമ്.. ൪൨..
തമ്ഹാ ദു വിസ്സരൂവം ഭണിയം ദവിയത്തി ണാണീഹിം.. ൪൩..
തസ്മാത്തു വിശ്വരൂപം ഭണിതം ദ്രവ്യമിതി ജ്ഞാനിഭിഃ.. ൪൩..
വഹ ചക്ഷുദര്ശന ഹൈ, [൨] ഉസ പ്രകാരകേ ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ തഥാ ചക്ഷുകേ അതിരിക്ത ശേഷ ചാര ഇന്ദ്രയോംംം
ഔര മനകേ അവലമ്ബനസേ മൂര്ത–അമൂര്ത ദ്രവ്യകോ വികരൂപസേ സാമാന്യതഃ അവബോധന കരതാ ഹൈ വഹ അചക്ഷുദര്ശന
ഹൈേ, [൩] ഉസ പ്രകാരകേ ആവരണകേ ക്ഷയോപശമസേ ഹീ മൂര്ത ദ്രവ്യകോ വികരൂപസേ സാമാന്യതഃ അവബോധന കരതാ
ഹൈ വഹ അവധിദര്ശന ഹൈ, [൪] സമസ്ത ആവരണകേ അത്യന്ത ക്ഷയസേ, കേവല ഹീ [–ആത്മാ അകേലാ ഹീ],
മൂര്ത–അമൂര്ത ദ്രവ്യകോ സകലരൂപസേേ സാമാന്യതഃ അവബോധന കരതാ ഹൈ വഹ സ്വാഭാവിക കേവലദര്ശന ഹൈ. –ഇസ
പ്രകാര [ദര്ശനോപയോഗകേ ഭേദോംകേ] സ്വരൂപകാ കഥന ഹൈ.. ൪൨..
ജ്ഞാനിയോംനേ [ദ്രവ്യം] ദ്രവ്യകോ [വിശ്വരൂപമ് ഇതി ഭണിതമ്] വിശ്വരൂപ [–അനേകരൂപ] കഹാ ഹൈ.
തേ കാരണേ തോ വിശ്വരൂപ കഹ്യും ദരവനേ ജ്ഞാനീഏ. ൪൩.
Page 82 of 264
PDF/HTML Page 111 of 293
single page version
ത്വേനൈകഭാവത്വാത്. ന ചൈവമുച്യമാനേപ്യേകസ്മിന്നാത്മന്യാഭിനിബോധികാദീന്യനേകാനി ജ്ഞാനാനി വിരുധ്യംതേ,
ദ്രവ്യസ്യ വിശ്വരൂപത്വാത്. ദ്രവ്യം ഹി സഹക്രമപ്രവൃത്താനംതഗുണപര്യായാധാരതയാനംതരൂപത്വാദേകമപി വിശ്വ–
രൂപമഭിധീയത ഇതി.. ൪൩..
ദവ്വാണംതിയമധവാ
ദ്രവ്യാനംത്യമഥവാ ദ്രവ്യാഭാവം പ്രകൃര്വന്തി.. ൪൪..
ദോനോംകോ ഏകദ്രവ്യപനാ ഹൈ, ദോനോംകേ അഭിന്ന പ്രദേശ ഹോനേസേ ദോനോംകോ ഏകക്ഷേത്രപനാ ഹൈ, ദോനോം ഏക സമയമേേം രചേ
ജാതേ ഹോനേസേ ദോനോംകോ ഏകകാലപനാ ഹൈ, ദോനോംകാ ഏക സ്വഭാവ ഹോനേസേ ദോനോംകോ ഏകഭാവപനാ ഹൈ. കിന്തു
ഐസാ കഹാ ജാനേ പര ഭീ, ഏക ആത്മാമേം ആഭിനിബോധിക [–മതി] ആദി അനേക ജ്ഞാന വിരോധ നഹീം പാതേ,
ക്യോംകി ദ്രവ്യ വിശ്വരൂപ ഹൈ. ദ്രവ്യ വാസ്തവമേം സഹവര്തീ ഔര ക്രമവര്തീ ഐസേ അനന്ത ഗുണോം തഥാ പര്യായോംകാ
ആധാര ഹോനേകേ കാരണ അനന്തരൂപവാലാ ഹോനേസേ, ഏക ഹോനേ പര ഭീ,
[അഥവാ] അഥവാ [ദ്രവ്യാഭാവം] ദ്രവ്യകാ അഭാവ [പ്രകുര്വന്തി] ഹോ.
അനേക ജ്ഞാനാത്മക ഹോനേമേം വിരോധ നഹീം ഹൈ.]
തോ ഥായ ദ്രവ്യ–അനന്തതാ വാ ഥായ നാസ്തി ദ്രവ്യനീ. ൪൪.
Page 83 of 264
PDF/HTML Page 112 of 293
single page version
യത്രാശ്രിതാസ്തദ്ര്രവ്യമ്. തദപി അന്യച്ചേദ്ഗുണേഭ്യഃ. പുനരപി ഗുണാഃ ക്വചിദാശ്രിതാഃ. യത്രാശ്രിതാഃ തദ്ര്രവ്യമ്.
തദപ്യന്യദേവ ഗുണേഭ്യഃ. ഏവം ദ്രവ്യസ്യ ഗുണേഭ്യോ ഭേദേ ഭവതി ദ്രവ്യാ നംത്യമ്. ദ്രവ്യം ഹി ഗുണാനാം സമുദായഃ.
ഗുണാശ്ചേദന്യേ സമുദായാത്, കോ നാമ സമുദായഃ. ഏവ ഗുണാനാം ദ്രവ്യാദ്ഭേദേ ഭവതി ദ്രവ്യാഭാവ ഇതി.. ൪൪..
നേച്ഛന്തി നിശ്ചയജ്ഞാസ്തദ്വിപരീതം ഹി വാ തേഷാമ്.. ൪൫..
ആശ്രിത ഹോം വഹ ദ്രവ്യ ഹോതാ ഹൈ. വഹ യദി ഗുണോംസേ അന്യ ഹോ തോ– ഫിര ഭീ ഗുണ കിസീകേ ആശ്രിത ഹോംഗേ;
[വേ] ജിസകേ ആശ്രിത ഹോം വഹ ദ്രവ്യ ഹോതാ ഹൈ. വഹ ഭീ ഗുണോസേ അന്യ ഹീ ഹോ.–– ഇസ പ്രകാര, യദി
ദ്രവ്യകാ ഗുണോംസേ ഭിന്നത്വ ഹോ തോ, ദ്രവ്യകീ അനന്തതാ ഹോ.
കഹാ സേ ഘടിത ഹോഗാ?] ഇസ പ്രകാര, യദി ഗുണോംകാ ദ്രവ്യസേ ഭിന്നത്വ ഹോ തോ, ദ്രവ്യകാ അഭാവ ഹോ.. ൪൪..
അന്യപനാ [വാ] യാ [തദ്വിപരീതം] [വിഭക്തപനേരൂപ] അനന്യപനാ [ന ഇച്ഛന്തി] നഹീം മാനതേ.
പണ ത്യാം വിഭക്ത അനന്യതാ വാ അന്യതാ നഹി മാന്യ ഛേ. ൪൫.
Page 84 of 264
PDF/HTML Page 113 of 293
single page version
തഥൈകസ്യ പരമാണോസ്തദ്വര്തിനാം സ്പര്ശരസഗംധവര്ണാദിഗുണാനാം ചാവിഭക്തപ്രദേശത്വാദനന്യത്വമ്. യഥാ
ത്വത്യംതവിപ്രകൃഷ്ടയോഃ സഹ്യവിംധ്യയോരത്യംതസന്നികൃഷ്ടയോശ്ച മിശ്രിതയോസ്തോയപയസോര്വിഭക്തപ്രദേശത്വലക്ഷണ–
മന്യത്വമനന്യത്വം ച, ന തഥാ ദ്രവ്യഗുണാനാം വിഭക്തപ്രദേശത്വാഭാവാദന്യത്വമനന്യത്വം ചേതി.. ൪൫..
വഹ സ്പഷ്ട സമഝായാ ജാതാ ഹൈഃ– ജിസ പ്രകാര ഏക പരമാണുകോ ഏക സ്വപ്രദേശകേ സാഥ അവിഭക്തപനാ ഹോനേസേ
അനന്യപനാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ഏക പരമാണുകോ തഥാ ഉസമേം രഹനേവാലേ സ്പര്ശ–രസ–ഗംധ–വര്ണ ആദി ഗുണോംകോ
അവിഭക്ത പ്രദേശ ഹോനേസേ [അവിഭക്ത–പ്രദേശത്വസ്വരൂപ] അനന്യപനാ ഹൈ; പരന്തു ജിസ പ്രകാര അത്യന്ത ദൂര ഐസേ
[വിഭക്തപ്രദേശത്വസ്വരൂപ] അന്യപനാ തഥാ [വിഭക്തപ്രദേശത്വസ്വരൂപ] അനന്യപനാ നഹീം ഹൈ.. ൪൫..
൨. അത്യന്ത ദൂര സ്ഥിത സഹ്യ ഔര വിംധ്യ നാമകേ പര്വതോംകോ ഭിന്നപ്രദേശത്വസ്വരൂപ അന്യപനാ ഹൈ.
Page 85 of 264
PDF/HTML Page 114 of 293
single page version
തേ തേസിമണണ്ണത്തേ അണ്ണത്തേ ചാവി
തേ തേഷാമനന്യത്വേ അന്യത്വേ ചാപി വിദ്യംതേ.. ൪൬..
യഥാ ദേവദത്തസ്യ ഗൌരിത്യന്യത്വേ ഷഷ്ഠീവ്യപദേശഃ, തഥാ വൃക്ഷസ്യ ശാഖാ ദ്രവ്യസ്യ ഗുണാ ഇത്യനന്യത്വേപി.
ഘടഭാവം സ്വയം സ്വേന സ്വസ്മൈ സ്വസ്മാത് സ്വസ്മിന് കരോതീത്യാത്മാത്മാനമാത്മനാത്മനേ ആത്മന ആത്മനി
ഗുണോംകേ [അന്യത്വേ] അന്യപനേമേം [അനന്യത്വേ ച അപി] തഥാ അനന്യപനേമേം ഭീ [വിദ്യംതേ] ഹോ സകതേ ഹൈം.
ടീകാഃ–
ജിസ പ്രകാര‘ദേവദത്ത ഫലകോ അംകുശ ദ്വാരാ ധനദത്തകേ ലിയേേ വൃക്ഷ പരസേ ബഗീചേമേം തോഡതാ ഹൈ’ ഐസേ അന്യപനേമേം
കാരകവ്യപദേശ ഹോതാ ഹൈേ, ഉസീ പ്രകാര
ആത്മാമേം ജാനതാ ഹൈ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [കാരകവ്യപദേശ] ഹോതാ ഹൈേ. ജിസ പ്രകാര ‘ഊ ചേ ദേവദത്തകീ
ഊ ചീ ഗായ’ ഐസാ അന്യപനേമേം സംസ്ഥാന ഹോതാ ഹൈേ, ഉസീ പ്രകാര ‘വിശാല വൃക്ഷകാ വിശാല ശാഖാസമുദായ’,
മൂര്ത ദ്രവ്യകേ മൂര്ത ഗുണ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [സംസ്ഥാന] ഹോതാ ഹൈേ. ജിസ പ്രകാര ‘ഏക ദേവദത്തകീ ദസ
ഐസാ കുഛ നഹീം ഹൈ; ജഹാ അഭേദ ഹോ വഹാ ഭീ വേ ഘടിത ഹോതേ ഹൈം. ഇസലിയേ ദ്രവ്യ–ഗുണോംമേം ജോ വ്യപദേശ ആദി ഹോതേ ഹൈം വേ
കഹീം ഏകാന്തസേ ദ്രവ്യ–ഗുണോംകേ ഭേദകോ സിദ്ധ നഹീം കരതേ.]
വ്യപദേശ നേ സംസ്ഥാന, സംഖ്യാ, വിഷയ ബഹു യേ ഹോയ ഛേ;
തേ തേമനാ അന്യത്വ തേമ അനന്യതാമാം പണ ഘടേ. ൪൬.
Page 86 of 264
PDF/HTML Page 115 of 293
single page version
ജാനാതീത്യനന്യത്വേപി. യഥാ പ്രാംശോര്ദേവദത്തസ്യ പ്രാംശുര്ഗൌരിത്യന്യത്വേ സംസ്ഥാനം, തഥാ പ്രാംശോര്വൃക്ഷസ്യ പ്രാംശുഃ
ശാഖാഭരോ മൂര്തദ്രവ്യസ്യ മൂര്താ ഗുണാ ഇത്യനന്യത്വേപി. യഥൈകസ്യ ദേവദത്തസ്യ ദശ ഗാവ ഇത്യന്യത്വേ സംഖ്യാ,
തഥൈകസ്യ വൃക്ഷസ്യ ദശ ശാഖാഃ ഏകസ്യ ദ്രവ്യസ്യാനംതാ ഗുണാ ഇത്യനന്യത്വേപി. യഥാ ഗോഷ്ഠേ ഗാവ ഇത്യന്യത്വേ
വിഷയഃ, തഥാ വൃക്ഷേ ശാഖാഃ ദ്രവ്യേ ഗുണാ ഇത്യനന്യത്വേപി. തതോ ന വ്യപദേശാദയോ ദ്രവ്യഗുണാനാം വസ്തുത്വേന ഭേദം
സാധയംതീതി.. ൪൬..
ഭണ്ണംതി തഹ പുധത്തം ഏയത്തം ചാവി തച്ചണ്ഹൂ.. ൪൭..
ഭണംതി തഥാ പൃഥക്ത്വമേകത്വം ചാപി തത്ത്വജ്ഞാഃ.. ൪൭..
ഗുണ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [സംഖ്യാ] ഹോതീ ഹൈ. ജിസ പ്രകാര ‘ബാഡേേ മേം ഗായേം’ ഐസേ അന്യപനേമേം വിഷയ [–
ആധാര] ഹോതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ‘വൃക്ഷമേം ശാഖായേം’, ‘ദ്രവ്യമേം ഗുണ’ ഐസേ അനന്യപനേമേം ഭീ [വിഷയ] ഹോതാ
ഹൈ. ഇസലിയേ [ഐസാ സമഝനാ ചാഹിയേ കി] വ്യപദേശ ആദി, ദ്രവ്യ–ഗുണോംമേം വസ്തുരൂപസേ ഭേദ സിദ്ധ നഹീം
കരതേ.. ൪൬..
കഹാ ജാതാ ഹൈ, [തഥാ] ഉസീ പ്രകാര [തത്ത്വജ്ഞാഃ] തത്ത്വജ്ഞ [പൃഥക്ത്വമ്] പൃഥക്ത്വ [ച അപി] തഥാ
[ഏകത്വമ്] ഏകത്വകോ കഹതേ ഹൈം.
തേ രീത തത്ത്വജ്ഞോ കഹേ ഏകത്വ തേമ പൃഥക്ത്വനേ. ൪൭.
Page 87 of 264
PDF/HTML Page 116 of 293
single page version
വ്യപദേശം പൃഥക്ത്വപ്രകാരേണ കുരുതേ, യഥാ ച ജ്ഞാനമഭിന്നാസ്തിത്വനിര്വൃത്തമഭിന്നാസ്തിത്വനിര്വൃത്തസ്യാഭിന്ന–
സംസ്ഥാനമഭിന്നസംസ്ഥാനസ്യാഭിന്നസംഖ്യമഭിന്നസംഖ്യസ്യാഭിന്നവിഷയലബ്ധവൃത്തികമഭിന്നവിഷയലബ്ധവൃത്തികസ്യ
പുരുഷസ്യ ജ്ഞാനീതി വ്യപദേശമേകത്വപ്രകാരേണ കുരുതേ; തഥാന്യത്രാപി. യത്ര ദ്രവ്യസ്യ ഭേദേന വ്യപദേശാദിഃ തത്ര
പൃഥക്ത്വം, യത്രാഭേദേന തത്രൈകത്വമിതി.. ൪൭..
ദോണ്ഹം അചേദണത്തം പസജദി സമ്മം ജിണാവമദം.. ൪൮..
ദ്വയോരചേതനത്വം പ്രസജതി സമ്യഗ് ജിനാവമതമ്.. ൪൮..
സംഖ്യാവാലേ ഔര [൪] ഭിന്ന വിഷയമേം സ്ഥിത ഐസേ പുരുഷകോ ‘ധനീ’ ഐസാ വ്യപദേശ പൃഥക്ത്വപ്രകാരസേ കരതാ
ഹൈം, തഥാ ജിസ പ്രകാര [൧] അഭിന്ന അസ്തിത്വസേ രചിത, [൨] അഭിന്ന സംസ്ഥാനവാലാ, [൩] അഭിന്ന
സംഖ്യാവാലാ ഔര [൪] അഭിന്ന വിഷയമേം സ്ഥിത ഐസാ ജ്ഞാന [൧] അഭിന്ന അസ്തിത്വസേ രചിത, [൨] അഭിന്ന
സംസ്ഥാനവാലേ, [൩] അഭിന്ന സംഖ്യാവാലേ ഔര [൪] അഭിന്ന വിഷയമേം സ്ഥിത ഐസേ പുരുഷകോ ‘ജ്ഞാനീ’ ഐസാ
വ്യപദേശ ഏകത്വപ്രകാരസേ കരതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര അന്യത്ര ഭീ സമഝനാ ചാഹിയേ. ജഹാ ദ്രവ്യകേ ഭേദസേ
വ്യപദേശ ആദി ഹോം വഹാ പൃഥക്ത്വ ഹൈ, ജഹാ [ദ്രവ്യകേ] അഭേദസേ [വ്യപദേശ ആദി] ഹോം വഹാ ഏകത്വ ഹൈ..
൪൭..
[അചേതനത്വം പ്രസജതി] അചേതനപനേകാ പ്രസംഗ ആയേ– [സമ്യഗ് ജിനാവമതമ്] ജോ കി ജിനോംകോ സമ്യക്
പ്രകാരസേ അസംമത ഹൈ.
ബന്നേ അചേതനതാ ലഹേ–ജിനദേവനേ നഹി മാന്യ ജേ. ൪൮.
Page 88 of 264
PDF/HTML Page 117 of 293
single page version
ദേവദത്തരഹിതപരശുവത്തത്കര്തൃത്വവ്യാപാരാസമര്ഥത്വാദചേതയമാനമചേതനമേവ സ്യാത്. ന ച ജ്ഞാനജ്ഞാനിനോ–
ര്യുതസിദ്ധയോസ്സംയോഗേന ചേതനത്വം ദ്രവ്യസ്യ നിര്വിശേഷസ്യ ഗുണാനാം നിരാശ്രയാണാം ശൂന്യത്വാദിതി.. ൪൮..
ബിനാ, ദേവദത്ത രഹിത കുല്ഹാഡീകീ ഭാ തി, അപനേ
ഹോതേ ഹൈം.. ൪൮..
അചേതനത്വ ആ ജായേഗാ.]
അചേതനപനാ ആ ജാവേഗാ.]
ജ്ഞാനകേ സാഥ യുക്ത ഹോകര ആത്മാ ‘ജ്ഞാനവാലാ [–ജ്ഞാനീ]’ ഹോതാ ഹൈ ഐസാ ഭീ നഹീം ഹൈ. ലകഡീ ഔര മനുഷ്യകീ
ഭാ തി ജ്ഞാന ഔര ആത്മാ കഭീ പൃഥക് ഹോംഗേ ഹീ കൈസേ? വിശേഷരഹിത ദ്രവ്യ ഹോ ഹീ നഹീം സകതാ, ഇസലിയേ ജ്ഞാന രഹിത
ആത്മാ കൈസാ? ഔര ആശ്രയ ബിനാ ഗുണ ഹോ ഹീ നഹീം സകതാ, ഇസലിയേ ആത്മാകേ ബിനാ ജ്ഞാന കൈസാ? ഇസലിയേ
‘ലകഡീ’ ഔര ‘ലകഡീവാലേ’കീ ഭാ തി ‘ജ്ഞാന’ ഔര ‘ജ്ഞാനീ’കാ യുതസിദ്ധപനാ ഘടിത നഹീം ഹോതാ.]
Page 89 of 264
PDF/HTML Page 118 of 293
single page version
അണ്ണാണീതി ച വയണം ഏഗത്തപ്പസാധഗം ഹോദി.. ൪൯..
അജ്ഞാനീതി ച വചനമേകത്വപ്രസാധകം ഭവതി.. ൪൯..
കിമജ്ഞാനസമവായാത്, കിമജ്ഞാനേന സഹൈകത്വാത്? ന താവദജ്ഞാനസമവായാത്; അജ്ഞാനിനോ ഹ്യജ്ഞാനസമവായോ
നിഷ്ഫലഃ, ജ്ഞാനിത്വം തു ജ്ഞാനസമവായാഭാവാന്നാസ്ത്യേവ. തതോജ്ഞാനീതി വചനമജ്ഞാനേന സഹൈകത്വമവശ്യം
‘അജ്ഞാനീ’ [ഇതി ച വചനമ്] ഐസാ വചന [ഏകത്വപ്രസാധകം ഭവതി] [ഗുണ–ഗുണീകേ] ഏകത്വകോ സിദ്ധ
കരതാ ഹൈ.
ജ്ഞാനസേ അര്ഥാന്തരഭൂത ആത്മാ ജ്ഞാനകേ സമവായസേ ജ്ഞാനീ ഹോതാ ഹൈ ഐസാ മാനനാ വാസ്തവമേം യോഗ്യ നഹീം ഹൈ.
[ആത്മാകോ ജ്ഞാനകേ സമവായസേ ജ്ഞാനീ ഹോനാ മാനാ ജായേ തോ ഹമ പൂഛതേ ഹൈം കി] വഹ [–ആത്മാ] ജ്ഞാനകാ
സമവായ ഹോനേസേ പഹലേ വാസ്തവമേം ജ്ഞാനീ ഹൈ കി അജ്ഞാനീ? യദി ജ്ഞാനീ ഹൈ [ഐസാ കഹാ ജായേ] തോ ജ്ഞാനകാ
സമവായ നിഷ്ഫല ഹൈ. അബ യദി അജ്ഞാനീ ഹൈ [ഐസാ കഹാ ജായേ] തോ [പൂഛതേ ഹൈം കി] അജ്ഞാനകേ സമവായസേ
അജ്ഞാനീ ഹൈ കി അജ്ഞാനകേ സാഥ ഏകത്വസേ അജ്ഞാനീ ഹൈ? പ്രഥമ, അജ്ഞാനകേ സമവായസേ അജ്ഞാനീ ഹോ നഹീം
സകതാ; ക്യോംകി അജ്ഞാനീകോ അജ്ഞാനകാ സമവായ നിഷ്ഫല ഹൈ ഔര ജ്ഞാനീപനാ തോ ജ്ഞാനകേ സമവായകാ അഭാവ
ഹോനേസേ ഹൈ ഹീ നഹീംം. ഇസലിയേ ‘അജ്ഞാനീ’ ഐസാ വചന അജ്ഞാനകേ സാഥ ഏകത്വകോ അവശ്യ സിദ്ധ കരതാ ഹീ
ഹൈ. ഔര ഇസ പ്രകാര അജ്ഞാനകേ സാഥ ഏകത്വ സിദ്ധ ഹോനേസേ ജ്ഞാനകേ സാഥ ഭീ ഏകത്വ അവശ്യ സിദ്ധ ഹോതാ
ഹൈ.
‘അജ്ഞാനീ’ ഏവും വചന തേ ഏകത്വനീ സിദ്ധി കരേ. ൪൯.
Page 90 of 264
PDF/HTML Page 119 of 293
single page version
തമ്ഹാ ദവ്വഗുണാണം അജുദാ സിദ്ധി ത്തി ണിദ്ദിഠ്ഠാ.. ൫൦..
തസ്മാദ്ര്രവ്യഗുണാനാം അയുതാ സിദ്ധിരിതി നിര്ദിഷ്ടാ.. ൫൦..
ഹുആ ന?
ജ്ഞാനഗുണമേം ശക്തിരൂപസേ സ്ഥിത കേവലജ്ഞാന വ്യക്ത ഹോതാ ഹൈ; കേവലജ്ഞാന കഹീം ബാഹരസേ ആകര
കേവലീഭഗവാനകേ ആത്മാകേ സാഥ സമവായകോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹോ ഐസാ നഹീം ഹൈ. ഛദ്മസ്ഥദശാമേം ഔര
കേവലീദശാമേം ജോ ജ്ഞാനകാ അന്തര ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ വഹ മാത്ര ശക്തി–വ്യക്തിരൂപ അന്തര സമഝനാ ചാഹിയേ..
൪൯..
ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോംകീ [അയുതാ സിദ്ധിഃ ഇതി] അയുതസിദ്ധി [നിര്ദിഷ്ടാ] [ജിനോംനേ] കഹീ ഹൈ.
തേ കാരണേ ഭാഖീ അയുതസിദ്ധി ഗുണോ നേ ദ്രവ്യനേ. ൫൦.
Page 91 of 264
PDF/HTML Page 120 of 293
single page version
നിബംധനസ്യാസ്തിത്വാന്തരസ്യാഭാവാദയുതസിദ്ധത്വമ്. തതോ ദ്രവ്യഗുണാനാം സമവര്തിത്വലക്ഷണസമവായഭാജാമ–
യുതസിദ്ധിരേവ, ന പൃഥഗ്ഭൂതത്വമിതി.. ൫൦..
ദവ്വാദോ യ അണണ്ണാ അണ്ണത്തപഗാസഗാ
വവദേസദോ പുധത്തം കുവ്വംതി ഹി ണോ
ദ്രവ്യ ഔര ഗുണ ഏക അസ്തിത്വസേ രചിത ഹൈം ഉനകീ ജോ അനാദി–അനന്ത സഹവൃത്തി [–ഏക സാഥ
[–ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോംകോ സംജ്ഞാ– ലക്ഷണ–പ്രയോജന ആദികീ അപേക്ഷാസേ ഭേദ ഹോനേ പര ഭീ] വസ്തുരൂപസേ അഭേദ
ഹോനേസേ അപൃഥക്പനാ ഹൈ; വഹീ, യുതസിദ്ധികേ കാരണഭൂത
൨. സമവായകാ സ്വരൂപ സമവര്തീപനാ അര്ഥാത് അനാദി–അനന്ത സഹവൃത്തി ഹൈ. ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോേംകോ ഐസാ സമവായ [അനാദി–
പരമാണുമാം പ്രരൂപിത വരണ, രസ, ഗംധ തേമ ജ സ്പര്ശ ജേ,
അണുഥീ അഭിന്ന രഹീ വിശേഷ വഡേ പ്രകാശേ ഭേദനേ; ൫൧.
ത്യമ ജ്ഞാനദര്ശന ജീവനിയത അനന്യ രഹീനേ ജീവഥീ,
അന്യത്വനാ കര്താ ബനേ വ്യപദേശഥീ–ന സ്വഭാവഥീ. ൫൨.