Page 195 of 264
PDF/HTML Page 224 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮ ਸ੍ਪ੍ਰੁਸ਼ਤਿ, ਤਤਸ੍ਤਨ੍ਮੂਰ੍ਤਂ ਤੇਨ ਸਹ ਸ੍ਨੇਹਗੁਣਵਸ਼ਾਦ੍ਬਂਧਮਨੁਭਵਤਿ. ਏਸ਼ ਮੂਰ੍ਤਯੋਃ ਕਰ੍ਮਣੋਰ੍ਬਂਧ–ਪ੍ਰਕਾਰਃ. ਅਥ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯੇਨਾਮੂਰ੍ਤੋ ਜੀਵੋਨਾਦਿਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਨਿਮਿਤ੍ਤਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਾਮਸ੍ਨਿਗ੍ਧਃ ਸਨ੍ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਤਯਾ ਮੂਰ੍ਤਾਨਿ ----------------------------------------------------------------------------- ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਚੂਹੇਕਾ ਵਿਸ਼ਕਾ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ; ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਰ੍ਮਕਾ ਫਲ (–ਵਿਸ਼ਯ) ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ ਔਰ ਮੂਰ੍ਤ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂਕੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ–ਭੋਗਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਇਸਲਿਯੇ ਅਨੁਮਾਨ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰ੍ਮ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ.] ੧੩੩..

[ਬਂਧਮ੍ ਅਨੁਭਵਤਿ] ਬਨ੍ਧਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ; [ਮੂਰ੍ਤਿਵਿਰਹਿਤਃ ਜੀਵਃ] ਮੂਰ੍ਤਤ੍ਵਰਹਿਤ ਜੀਵ [ਤਾਨਿ ਗਾਹਤਿ] ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮੋਂਕੋ ਅਵਗਾਹਤਾ ਹੈ ਔਰ [ਤੈਃ ਅਵਗਾਹ੍ਯਤੇ] ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮ ਜੀਵਕੋ ਅਵਗਾਹਤੇ ਹੈਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਦੋਨੋਂ ਏਕਦੂਸਰੇਮੇਂ ਅਵਗਾਹ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ].

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕਾ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਜੋ ਬਨ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰ ਤਥਾ ਅਮੂਰ੍ਤ ਜੀਵਕਾ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਜੋ ਬਨ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸਕੀ ਸੂਚਨਾ ਹੈ.

ਯਹਾਁ [ਇਸ ਲੋਕਮੇਂ], ਸਂਸਾਰੀ ਜੀਵਮੇਂ ਅਨਾਦਿ ਸਂਤਤਿਸੇ [–ਪ੍ਰਵਾਹਸੇ] ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮ ਵਿਦ੍ਯਮਾਨ ਹੈ. ਵਹ, ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਾਦਿਵਾਲਾ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ, ਆਗਾਮੀ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕੋ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ ਕਰਤਾ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਮੂਰ੍ਤ ਐਸਾ ਵਹ ਵਹ ਉਸਕੇ ਸਾਥ, ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਤ੍ਵਗੁਣਕੇ ਵਸ਼ [–ਅਪਨੇ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਰੂਕ੍ਸ਼ਤ੍ਵਪਰ੍ਯਾਯਕੇ ਕਾਰਣ], ਬਨ੍ਧਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਯਹ, ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕਾ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਬਨ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ. --------------------------------------------------------------------------

Page 196 of 264
PDF/HTML Page 225 of 293
single page version

੧੯੬

ਕਰ੍ਮਾਣ੍ਯਵਗਾਹਤੇ, ਤਤ੍ਪਰਿਣਾਮਨਿਮਿਤ੍ਤਲਬ੍ਧਾਤ੍ਮਪਰਿਣਾਮੈਃ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਭਿਰਪਿ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਤਯਾਵਗਾਹ੍ਯਤੇ ਚ. ਅਯਂ ਤ੍ਵਨ੍ਯੋਨ੍ਯਾਵਗਾਹਾਤ੍ਮਕੋ ਜੀਵਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਣੋਰ੍ਬਂਧਪ੍ਰਕਾਰਃ. ਏਵਮਮੂਰ੍ਤਸ੍ਯਾਪਿ ਜੀਵਸ੍ਯ ਮੂਰ੍ਤੇਨ ਪੁਣ੍ਯਪਾਪਕਰ੍ਮਣਾ ਕਥਞ੍ਚਿਦ੍ਬਨ੍ਧੋ ਨ ਵਿਰੁਧ੍ਯਤੇ.. ੧੩੪..

ਅਥ ਆਸ੍ਰਵਪਦਾਰ੍ਥਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍.

-----------------------------------------------------------------------------

ਪੁਨਸ਼੍ਚ [ਅਮੂਰ੍ਤ ਜੀਵਕਾ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਸਾਥ ਬਨ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਕਿ], ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਜੋ ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈ ਐਸਾ ਜੀਵ, ਅਨਾਦਿ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮ ਜਿਸਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈ ਐਸੇ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਾਮ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ੍ਨਿਗ੍ਧ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ, ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮੋਂਕੋ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਰੂਪਸੇ ਅਵਗਾਹਤਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਏਕ–ਦੂਸਰੇਕੋ ਪਰਿਣਾਮਮੇਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰ ਹੋਂ ਐਸੇ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹਿਤ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ] ਔਰ ਉਸ ਰਾਗਾਦਿਪਰਿਣਾਮਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ ਜੋ ਅਪਨੇ [ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿ] ਪਰਿਣਾਮਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਐਸੇ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮ ਭੀ ਜੀਵਕੋ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਰੂਪਸੇ ਅਵਗਾਹਤੇ ਹੈਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੀਵਕੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਕੇ ਸਾਥ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਤਾਪੂਰ੍ਵਕ ਏਕਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਾਵਗਾਹਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ]. ਯਹ, ਜੀਵ ਔਰ ਮੂਰ੍ਤਕਰ੍ਮਕਾ ਅਨ੍ਯੋਨ੍ਯ–ਅਵਗਾਹਸ੍ਵਰੂਪ ਬਨ੍ਧਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਮੂਰ੍ਤ ਐਸੇ ਜੀਵਕਾ ਭੀ ਮੂਰ੍ਤ ਪੁਣ੍ਯਪਾਪਕਰ੍ਮਕੇ ਸਾਥ ਕਥਂਚਿਤ੍ [–ਕਿਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ] ਬਨ੍ਧ ਵਿਰੋਧਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ.. ੧੩੪..

ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪੁਣ੍ਯ–ਪਾਪਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ.

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਸ੍ਯ] ਜਿਸ ਜੀਵਕੋ [ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਃ ਰਾਗਃ] ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗ ਹੈ, [ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਸਂਸ਼੍ਰਿਤਃ ਪਰਿਣਾਮਃ] ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯੁਕ੍ਤ ਪਰਿਣਾਮ ਹੈੇ [ਚ] ਔਰ [ਚਿਤ੍ਤੇ ਕਾਲੁਸ਼੍ਯਂ ਨ ਅਸ੍ਤਿ] ਚਿਤ੍ਤਮੇਂ ਕਲੁਸ਼ਤਾਕਾ ਅਭਾਵ ਹੈ, [ਜੀਵਸ੍ਯ] ਉਸ ਜੀਵਕੋ [ਪੁਣ੍ਯਮ੍ ਆਸ੍ਰਵਤਿ] ਪੁਣ੍ਯ ਆਸ੍ਰਵਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ. --------------------------------------------------------------------------

Page 197 of 264
PDF/HTML Page 226 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਰਾਗੋਨੁਕਮ੍ਪਾਪਰਿਣਤਿਃ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯਾਕਲੁਸ਼ਤ੍ਵਞ੍ਚੇਤਿ ਤ੍ਰਯਃ ਸ਼ੁਭਾ ਭਾਵਾਃ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵਸ੍ਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵੇਨ ਕਾਰਣਭੁਤਤ੍ਵਾਤ੍ਤਦਾਸ੍ਰਵਕ੍ਸ਼ਣਾਦੂਰ੍ਧ੍ਵਂ ਭਾਵਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵਃ. ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਃ ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰੇਣ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤਾਂ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵ ਇਤਿ.. ੧੩੫..

-----------------------------------------------------------------------------

ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗ, ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਪਰਿਣਤਿ ਔਰ ਚਿਤ੍ਤਕੀ ਅਕਲੁਸ਼ਤਾ–ਯਹ ਤੀਨ ਸ਼ੁਭ ਭਾਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵਕੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਰੂਪਸੇ ਕਾਰਣਭੂਤ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ ‘ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵ’ ਕੇ ਪ੍ਰਸਂਗਕਾ ੧ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਕੇ [–ਅਨੁਲਕ੍ਸ਼ ਕਰਕੇ] ਵੇ ਸ਼ੁਭ ਭਾਵ ਭਾਵਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵ ਹੈਂ ਔਰ ਵੇ [ਸ਼ੁਭ ਭਾਵ] ਜਿਸਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈਂ ਐਸੇ ਜੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮ [–ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪਰਿਣਾਮ] ਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵ ਹੈਂ.. ੧੩੫..

ਚੇਸ਼੍ਟਾ] ਧਰ੍ਮਮੇਂ ਯਥਾਰ੍ਥਤਯਾ ਚੇਸ਼੍ਟਾ [ਅਨੁਗਮਨਮ੍ ਅਪਿ ਗੁਰੂਣਾਮ੍] ਔਰ ਗੁਰੁਓਂਕਾ ਅਨੁਗਮਨ, [ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਰਾਗਃ ਇਤਿ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ] ਵਹ ‘ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗ’ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------- ੧. ਸਾਤਾਵੇਦਨੀਯਾਦਿ ਪੁਦ੍ਗਲਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਾਸ੍ਰਵਕਾ ਜੋ ਪ੍ਰਸਙ੍ਗ ਬਨਤਾ ਹੈ ਉਸਮੇਂ ਜੀਵਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗਾਦਿ ਸ਼ੁਭ ਭਾਵ

Page 198 of 264
PDF/HTML Page 227 of 293
single page version

੧੯੮

ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਰਾਗਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.

ਅਰ੍ਹਤ੍ਸਿਦ੍ਧਸਾਧੁਸ਼ੁ ਭਕ੍ਤਿਃ, ਧਰ੍ਮੇ ਵ੍ਯਵਹਾਰਚਾਰਿਤ੍ਰਾਨੁਸ਼੍ਠਾਨੇ ਵਾਸਨਾਪ੍ਰਧਾਨਾ ਚੇਸ਼੍ਟਾ, -----------------------------------------------------------------------------

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.

੧ਅਰ੍ਹਨ੍ਤ–ਸਿਦ੍ਧ–ਸਾਧੁਓਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਭਕ੍ਤਿ, ਧਰ੍ਮਮੇਂ–ਵ੍ਯਵਹਾਰਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ੨ਅਨੁਸ਼੍ਠਾਨਮੇਂ– ੩ਭਾਵਨਾਪ੍ਰਧਾਨ ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਔਰ ਗੁਰੁਓਂਕਾ–ਆਚਾਰ੍ਯਾਦਿਕਾ–ਰਸਿਕਭਾਵਸੇ ੪ਅਨੁਗਮਨ, ਯਹ ‘ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਰਾਗ’ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਸਕਾ ਵਿਸ਼ਯ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------- ੧. ਅਰ੍ਹਨ੍ਤ–ਸਿਦ੍ਧ–ਸਾਧੁਓਂਮੇਂ ਅਰ੍ਹਨ੍ਤ, ਸਿਦ੍ਧ, ਆਚਾਰ੍ਯ, ਉਪਾਧ੍ਯਾਯ ਔਰ ਸਾਧੁ ਪਾਁਚੋਂਕਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ

ਨਿਸ਼੍ਚਯ–ਚਤੁਰ੍ਵਿਧ–ਆਰਾਧਨਾ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜੋ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪਕੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਵੇ ਸਾਧੁ ਹੈਂ.] ੨. ਅਨੁਸ਼੍ਠਾਨ = ਆਚਰਣ; ਆਚਰਨਾ; ਅਮਲਮੇਂ ਲਾਨਾ. ੩. ਭਾਵਨਾਪ੍ਰਧਾਨ ਚੇਸ਼੍ਟਾ = ਭਾਵਪ੍ਰਧਾਨ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ; ਸ਼ੁਭਭਾਵਪ੍ਰਧਾਨ ਵ੍ਯਾਪਾਰ. ੪. ਅਨੁਗਮਨ = ਅਨੁਸਰਣ; ਆਜ੍ਞਾਂਕਿਤਪਨਾ; ਅਨੁਕੂਲ ਵਰ੍ਤਨ. [ਗੁਰੁਓਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਰਸਿਕਭਾਵਸੇ (ਉਲ੍ਲਾਸਸੇ, ਉਤ੍ਸਾਹਸੇ)

Page 199 of 264
PDF/HTML Page 228 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਗੁਰੂਣਾਮਾਚਾਰ੍ਯਾਦੀਨਾਂ ਰਸਿਕਤ੍ਵੇਨਾਨੁਗਮਨਮ੍–ਏਸ਼ਃ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤੋ ਰਾਗਃ ਪ੍ਰਸ਼ਸ੍ਤਵਿਸ਼ਯਤ੍ਵਾਤ੍. ਅਯਂ ਹਿ ਸ੍ਥੂਲਲਕ੍ਸ਼੍ਯਤਯਾ ਕੇਵਲਭਕ੍ਤਿਪ੍ਰਧਾਨਸ੍ਯਾਜ੍ਞਾਨਿਨੋ ਭਵਤਿ. ਉਪਰਿਤਨਭੂਮਿਕਾਯਾਮਲਬ੍ਧਾਸ੍ਪਦਸ੍ਯਾਸ੍ਥਾਨ– ਰਾਗਨਿਸ਼ੇਧਾਰ੍ਥਂ ਤੀਵ੍ਰਰਾਗਜ੍ਵਰਵਿਨੋਦਾਰ੍ਥਂ ਵਾ ਕਦਾਚਿਜ੍ਜ੍ਞਾਨਿਨੋਪਿ ਭਵਤੀਤਿ.. ੧੩੬..

-----------------------------------------------------------------------------

ਅਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਉਚ੍ਚ ਭੂਮਿਕਾਮੇਂ [–ਉਪਰਕੇ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨੋਂਮੇਂ] ਸ੍ਥਿਤਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨ ਕੀ ਹੋ ਤਬ, ੨ਅਸ੍ਥਾਨਕਾ ਰਾਗ ਰੋਕਨੇਕੇ ਹੇਤੁ ਅਥਵਾ ਤੀਵ੍ਰ ਰਾਗਜ੍ਵਰ ਹਠਾਨੇਕੇ ਹੇਤੁ, ਕਦਾਚਿਤ੍ ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਭੀ ਹੋਤਾ ਹੈ.. ੧੩੬..

ਦੇਖਕਰ [ਯਃ ਤੁ] ਜੋ ਜੀਵ [ਦੁਃਖਿਤਮਨਾਃ] ਮਨਮੇਂ ਦੁਃਖ ਪਾਤਾ ਹੁਆ [ਤਂ ਕ੍ਰੁਪਯਾ ਪ੍ਰਤਿਪਦ੍ਯਤੇ] ਉਸਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਕਰੁਣਾਸੇ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, [ਤਸ੍ਯ ਏਸ਼ਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਭਵਤਿ] ਉਸਕਾ ਵਹ ਭਾਵ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਹੈ.

ਕਿਸੀ ਤ੍ਰੁਸ਼ਾਦਿਦੁਃਖਸੇ ਪੀੜਿਤ ਪ੍ਰਾਣੀਕੋ ਦੇਖਕਰ ਕਰੁਣਾਕੇ ਕਾਰਣ ਉਸਕਾ ਪ੍ਰਤਿਕਾਰ [–ਉਪਾਯ] ਕਰਨੇ ਕੀ ਇਚ੍ਛਾਸੇ ਚਿਤ੍ਤਮੇਂ ਆਕੁਲਤਾ ਹੋਨਾ ਵਹ ਅਜ੍ਞਾਨੀਕੀ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨੀਕੀ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾ ਤੋ, ਨੀਚਲੀ ਭੂਮਿਕਾਮੇਂ ਵਿਹਰਤੇ ਹੁਏ [–ਸ੍ਵਯਂ ਨੀਚਲੇ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨੋਂਮੇਂ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੋ ਤਬ], ਜਨ੍ਮਾਰ੍ਣਵਮੇਂ ਨਿਮਗ੍ਨ ਜਗਤਕੇ ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਅਜ੍ਞਾਨੀਕਾ ਲਕ੍ਸ਼੍ਯ [–ਧ੍ਯੇਯ] ਸ੍ਥੂਲ ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੇ ਕੇਵਲ ਭਕ੍ਤਿਕੀ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ੨. ਅਸ੍ਥਾਨਕਾ = ਅਯੋਗ੍ਯ ਸ੍ਥਾਨਕਾ, ਅਯੋਗ੍ਯ ਵਿਸ਼ਯਕੀ ਓਰਕਾ ; ਅਯੋਗ੍ਯ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਅਵਲਮ੍ਬਨ ਲੇਨੇ ਵਾਲਾ.

Page 200 of 264
PDF/HTML Page 229 of 293
single page version

੨੦੦

ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਕਞ੍ਚਿਦੁਦਨ੍ਯਾਦਿਦੁਃਖਪ੍ਲੁਤਮਵਲੋਕ੍ਯ ਕਰੁਣਯਾ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਚਿਕੀਰ੍ਸ਼ਾਕੁਲਿਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਵਮਜ੍ਞਾਨਿਨੋਨੁ–ਕਮ੍ਪਾ. ਜ੍ਞਾਨਿਨਸ੍ਤ੍ਵਧਸ੍ਤਨਭੂਮਿਕਾਸੁ ਵਿਹਰਮਾਣਸ੍ਯ ਜਨ੍ਮਾਰ੍ਣਵਨਿਮਗ੍ਨਜਗਦਵਲੋਕਨਾਨ੍ਮਨਾਗ੍ਮਨਃਖੇਦ ਇਤਿ.. ੧੩੭..

ਚਿਤ੍ਤਕਲੁਸ਼ਤ੍ਵਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਕ੍ਰੋਧਮਾਨਮਾਯਾਲੋਭਾਨਾਂ ਤੀਵ੍ਰੋਦਯੇ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਯ ਕ੍ਸ਼ੋਭਃ ਕਾਲੁਸ਼੍ਯਮ੍. ਤੇਸ਼ਾਮੇਵ ਮਂਦੋਦਯੇ ਤਸ੍ਯ ਪ੍ਰਸਾਦੋਕਾਲੁਸ਼੍ਯਮ੍. ਤਤ੍ ਕਾਦਾਚਿਤ੍ਕਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਕਸ਼ਾਯਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮੇ ਸਤ੍ਯਜ੍ਞਾਨਿਨੋ ਭਵਤਿ. ਕਸ਼ਾਯੋਦਯਾਨੁ– ਵ੍ਰੁਤ੍ਤੇਰਸਮਗ੍ਰਵ੍ਯਾਵਰ੍ਤਿਤੋਪਯੋਗਸ੍ਯਾਵਾਂਤਰਭੂਮਿਕਾਸੁ ਕਦਾਚਿਤ੍ ਜ੍ਞਾਨਿਨੋਪਿ ਭਵਤੀਤਿ.. ੧੩੮.. ----------------------------------------------------------------------------- ਅਵਲੋਕਨਸੇ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਂਸਾਰਸਾਗਰਮੇਂ ਡੁਬੇ ਹੁਏ ਜਗਤਕੋ ਦੇਖਨੇਸੇ] ਮਨਮੇਂ ਕਿਂਚਿਤ੍ ਖੇਦ ਹੋਨਾ ਵਹ ਹੈ.. ੧੩੭..

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਦਾ] ਜਬ [ਕ੍ਰੋਧਃ ਵਾ] ਕ੍ਰੋਧ, [ਮਾਨਃ] ਮਾਨ, [ਮਾਯਾ] ਮਾਯਾ [ਵਾ] ਅਥਵਾ [ਲੋਭਃ] ਲੋਭ [ਚਿਤ੍ਤਮ੍ ਆਸਾਦ੍ਯ] ਚਿਤ੍ਤਕਾ ਆਸ਼੍ਰਯ ਪਾਕਰ [ਜੀਵਸ੍ਯ] ਜੀਵਕੋ [ਕ੍ਸ਼ੋਭਂ ਕਰੋਤਿ] ਕ੍ਸ਼ੋਭ ਕਰਤੇ ਹੈੈਂ, ਤਬ [ਤਂ] ਉਸੇ [ਬੁਧਾਃ] ਜ੍ਞਾਨੀ [ਕਾਲੁਸ਼੍ਯਮ੍ ਇਤਿ ਚ ਬ੍ਰੁਵਨ੍ਤਿ] ‘ਕਲੁਸ਼ਤਾ’ ਕਹਤੇ ਹੈਂ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਚਿਤ੍ਤਕੀ ਕਲੁਸ਼ਤਾਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ. ------------------------------------------------------------------------- ਇਸ ਗਾਥਾਕੀ ਆਚਾਰ੍ਯਵਰ ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਮੇਂ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਵਰਣ ਹੈਃ– ਤੀਵ੍ਰ ਤ੍ਰੁਸ਼ਾ, ਤੀਵ੍ਰ ਕ੍ਸ਼ੁਧਾ, ਤੀਵ੍ਰ

Page 201 of 264
PDF/HTML Page 230 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਪ੍ਰਮਾਦਬਹੁਲਚਰ੍ਯਾਪਰਿਣਤਿਃ, ਕਾਲੁਸ਼੍ਯਪਰਿਣਤਿਃ, ਵਿਸ਼ਯਲੌਲ੍ਯਪਰਿਣਤਿਃ, ਪਰਪਰਿਤਾਪਪਰਿਣਤਿਃ, ਪਰਾਪਵਾਦਪਰਿਣਤਿਸ਼੍ਚੇਤਿ ਪਞ੍ਚਾਸ਼ੁਭਾ ਭਾਵਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਸ੍ਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵੇਨ ਕਾਰਣਭੂਤਤ੍ਵਾ– ਤ੍ਤਦਾਸ੍ਰਵਕ੍ਸ਼ਣਾਦੂਰ੍ਧ੍ਵਂ ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵਃ. ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰੇਣ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤਾਂ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵ ਇਤਿ.. ੧੩੯.. -----------------------------------------------------------------------------

ਕ੍ਰੋਧ, ਮਾਨ, ਮਾਯਾ ਔਰ ਲੋਭਕੇ ਤੀਵ੍ਰ ਉਦਯਸੇ ਚਿਤ੍ਤਕਾ ਕ੍ਸ਼ੋਭ ਸੋ ਕਲੁਸ਼ਤਾ ਹੈ. ਉਨ੍ਹੀਂਕੇ [– ਕ੍ਰੋਧਾਦਿਕੇ ਹੀ] ਮਂਦ ਉਦਯਸੇ ਚਿਤ੍ਤਕੀ ਪ੍ਰਸਨ੍ਨਤਾ ਸੋ ਅਕਲੁਸ਼ਤਾ ਹੈ. ਵਹ ਅਕਲੁਸ਼ਤਾ, ਕਦਾਚਿਤ੍ ਕਸ਼ਾਯਕਾ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟ [–ਖਾਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ] ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮ ਹੋਨੇ ਪਰ, ਅਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਹੋਤੀ ਹੈ; ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਉਦਯਕਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਪਰਿਣਤਿਮੇਂਸੇ ਉਪਯੋਗਕੋ ੧ਅਸਮਗ੍ਰਰੂਪਸੇ ਵਿਮੁਖ ਕਿਯਾ ਹੋ ਤਬ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਉਦਯਕਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਪਰਿਣਮਨਮੇਂਸੇ ਉਪਯੋਗਕੋ ਪੂਰ੍ਣ ਵਿਮੁਖ ਨ ਕਿਯਾ ਹੋ ਤਬ], ਮਧ੍ਯਮ ਭੂਮਿਕਾਓਂਮੇਂ [– ਮਧ੍ਯਮ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨੋਂਮੇਂ], ਕਦਾਚਿਤ੍ ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਭੀ ਹੋਤੀ ਹੈ.. ੧੩੮..

ਲੋਲਤਾ] ਵਿਸ਼ਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਲੋਲੁਪਤਾ, [ਪਰਪਰਿਤਾਪਾਪਵਾਦਃ] ਪਰਕੋ ਪਰਿਤਾਪ ਕਰਨਾ ਤਥਾ ਪਰਕੇ ਅਪਵਾਦ ਬੋਲਨਾ–ਵਹ [ਪਾਪਸ੍ਯ ਚ ਆਸ੍ਰਵਂ ਕਰੋਤਿ] ਪਾਪਕਾ ਆਸ੍ਰਵ ਕਰਤਾ ਹੈ.

ਬਹੁ ਪ੍ਰਮਾਦਵਾਲੀ ਚਰ੍ਯਾਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ [–ਅਤਿ ਪ੍ਰਮਾਦਸੇ ਭਰੇ ਹੁਏ ਆਚਰਣਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ], ਕਲੁਸ਼ਤਾਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ, ਵਿਸ਼ਯਲੋਲੁਪਤਾਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ, ਪਰਪਰਿਤਾਪਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ [–ਪਰਕੋ ਦੁਃਖ ਦੇਨੇਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ] ਔਰ ਪਰਕੇ ਅਪਵਾਦਰੂਪ ਪਰਿਣਤਿ–ਯਹ ਪਾਁਚ ਅਸ਼ੁਭ ਭਾਵ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਰੂਪਸੇ ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਅਸਮਗ੍ਰਰੂਪਸੇ = ਅਪੂਰ੍ਣਰੂਪਸੇ; ਅਧੂਰੇਰੂਪਸੇ; ਅਂਸ਼ਤਃ.

Page 202 of 264
PDF/HTML Page 231 of 293
single page version

੨੦੨

ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਭੂਤਭਾਵਪ੍ਰਪਞ੍ਚਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਤੀਵ੍ਰਮੋਹਵਿਪਾਕਪ੍ਰਭਵਾ ਆਹਾਰਭਯਮੈਥੁਨਪਰਿਗ੍ਰਹਸਂਜ੍ਞਾਃ, ਤੀਵ੍ਰਕਸ਼ਾਯੋਦਯਾਨੁਰਂਜਿਤਯੋਗਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ–ਰੂਪਾਃ ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਨੀਲਕਾਪੋਤਲੇਸ਼੍ਯਾਸ੍ਤਿਸ੍ਰਃ, ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ੋਦਯਪ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਾਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧੀਨਤ੍ਵਮ੍, ----------------------------------------------------------------------------- ਕਾਰਣਭੂਤ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ ‘ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵ’ ਕੇ ਪ੍ਰਸਂਗਕਾ ੧ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਕੇ [–ਅਨੁਲਕ੍ਸ਼ ਕਰਕੇ] ਵੇ ਅਸ਼ੁਭ ਭਾਵ ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵ ਹੈਂ ਔਰ ਵੇ [ਅਸ਼ੁਭ ਭਾਵ] ਜਿਨਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈਂ ਐਸੇ ਜੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਅਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮ [–ਅਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪਰਿਣਾਮ] ਵੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵ ਹੈਂ.. ੧੩੯..

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਸਂਜ੍ਞਾਃ ਚ] [ਚਾਰੋਂ] ਸਂਜ੍ਞਾਏਁ, [ਤ੍ਰਿਲੇਸ਼੍ਯਾ] ਤੀਨ ਲੇਸ਼੍ਯਾਏਁ, [ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਸ਼ਤਾ ਚ] ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵਸ਼ਤਾ, [ਆਰ੍ਤਰੌਦ੍ਰੇ] ਆਰ੍ਤ–ਰੌਦ੍ਰਧ੍ਯਾਨ, [ਦੁਃਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਂ ਜ੍ਞਾਨਂ] ਦੁਃਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤ ਜ੍ਞਾਨ [–ਦੁਸ਼੍ਟਰੂਪਸੇ ਅਸ਼ੁਭ ਕਾਰ੍ਯਮੇਂ ਲਗਾ ਹੁਆ ਜ੍ਞਾਨ] [ਚ] ਔਰ [ਮੋਹਃ] ਮੋਹ–[ਪਾਪਪ੍ਰਦਾਃ ਭਵਨ੍ਤਿ] ਯਹ ਭਾਵ ਪਾਪਪ੍ਰਦ ਹੈ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਭੂਤ ਭਾਵੋਂਕੇ ਵਿਸ੍ਤਾਰਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.

ਤੀਵ੍ਰ ਮੋਹਕੇ ਵਿਪਾਕਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਆਹਾਰ–ਭਯ–ਮੈਥੁਨ–ਪਰਿਗ੍ਰਹਸਂਜ੍ਞਾਏਁ; ਤੀਵ੍ਰ ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ੨ਅਨੁਰਂਜਿਤ ਯੋਗਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਰੂਪ ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣ–ਨੀਲ–ਕਾਪੋਤ ਨਾਮਕੀ ਤੀਨ ਲੇਸ਼੍ਯਾਏਁ; ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਅਸਾਤਾਵੇਦਨੀਯਾਦਿ ਪੁਦ੍ਗਲਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕਾ ਜੋ ਪ੍ਰਸਂਗ ਬਨਤਾ ਹੈ ਉਸਮੇਂ ਜੀਵਕੇ ਅਸ਼ੁਭ ਭਾਵ

੨. ਅਨੁਰਂਜਿਤ = ਰਂਗੀ ਹੁਈ. [ਕਸ਼ਾਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਅਨੁਰਂਜਿਤ ਯੋਗਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ ਵਹ ਲੇਸ਼੍ਯਾ ਹੈ. ਵਹਾਁ, ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਾਦਿ ਤੀਨ ਲੇਸ਼੍ਯਾਏਁ

Page 203 of 264
PDF/HTML Page 232 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ੋਦ੍ਰੇਕਾਤ੍ਪ੍ਰਿਯ–ਸਂਯੋਗਾਪ੍ਰਿਯਵਿਯੋਗਵੇਦਨਾਮੋਕ੍ਸ਼ਣਨਿਦਾਨਾਕਾਂਕ੍ਸ਼ਣਰੂਪਮਾਰ੍ਤਮ੍, ਕਸ਼ਾਯਕ੍ਰੂਰਾਸ਼ਯਤ੍ਵਾਦ੍ਧਿਂਸਾਸਤ੍ਯਸ੍ਤੇਯਵਿਸ਼ਯ–ਸਂਰਕ੍ਸ਼ਣਾਨਂਦਰੂਪਂ ਰੌਦ੍ਰਮ੍, ਨੈਸ਼੍ਕਰ੍ਮ੍ਯਂ ਤੁ ਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਣਸ਼੍ਚਾਨ੍ਯਤ੍ਰ ਦੁਸ਼੍ਟਤਯਾ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਂ ਜ੍ਞਾਨਮ੍, ਸਾਮਾਨ੍ਯੇਨ ਦਰ੍ਸ਼ਨ–ਚਾਰਿਤ੍ਰਮੋਹਨੀਯੋਦਯੋਪਜਨਿਤਾਵਿਵੇਕਰੂਪੋ ਮੋਹਃ, –ਏਸ਼ਃ ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵਪ੍ਰਪਞ੍ਚੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਪ੍ਰਪਞ੍ਚਪ੍ਰਦੋ ਭਵਤੀਤਿ.. ੧੪੦..

ਅਥ ਸਂਵਰਪਦਾਰ੍ਥਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍.

----------------------------------------------------------------------------- ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਕੇ ਉਦਯਕੇ ੧ਪ੍ਰਕਰ੍ਸ਼ਕੇ ਕਾਰਣ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਧੀਨਪਨਾ; ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਕੇ ੨ਉਦ੍ਰੇਕਕੇ ਕਾਰਣ ਪ੍ਰਿਯਕੇ ਸਂਯੋਗਕੀ, ਅਪ੍ਰਿਯਕੇ ਵਿਯੋਗਕੀ, ਵੇਦਨਾਸੇ ਛੁਟਕਾਰਾਕੀ ਤਥਾ ਨਿਦਾਨਕੀ ਇਚ੍ਛਾਰੂਪ ਆਰ੍ਤਧ੍ਯਾਨਃ ਕਸ਼ਾਯ ਦ੍ਵਾਰਾ ੩ਕ੍ਰੂਰ ਐਸੇ ਪਰਿਣਾਮਕੇ ਕਾਰਣ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਹਿਂਸਾਨਨ੍ਦ, ਅਸਤ੍ਯਾਨਨ੍ਦ, ਸ੍ਤੇਯਾਨਨ੍ਦ ਏਵਂ ਵਿਸ਼ਯਸਂਰਕ੍ਸ਼ਣਾਨਨ੍ਦਰੂਪ ਰੌਦ੍ਰਧ੍ਯਾਨ; ਨਿਸ਼੍ਪ੍ਰਯੋਜਨ [–ਵ੍ਯਰ੍ਥ] ਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮਸੇ ਅਨ੍ਯਤ੍ਰ [–ਅਸ਼ੁਭ ਕਾਰ੍ਯਮੇਂ] ਦੁਸ਼੍ਟਰੂਪਸੇ ਲਗਾ ਹੁਆ ਜ੍ਞਾਨ; ਔਰ ਸਾਮਾਨ੍ਯਰੂਪਸੇ ਦਰ੍ਸ਼ਨਚਾਰਿਤ੍ਰ ਮੋਹਨੀਯਕੇ ਉਦਯਸੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਅਵਿਵੇਕਰੂਪ ਮੋਹ;– ਯਹ, ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕਾ ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕੇ ਵਿਸ੍ਤਾਰਕੋ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੇਵਾਲਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਪਰੋਕ੍ਤ ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵਰੂਪ ਅਨੇਕਵਿਧ ਭਾਵ ਵੈਸੇ–ਵੈਸੇ ਅਨੇਕਵਿਧ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਮੇਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਹੈਂ].. ੧੪੦..

ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਸ੍ਰਵਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ.

ਅਬ, ਸਂਵਰਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------

Page 204 of 264
PDF/HTML Page 233 of 293
single page version

੨੦੪

ਅਨਨ੍ਤਰਤ੍ਵਾਤ੍ਪਾਪਸ੍ਯੈਵ ਸਂਵਰਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.

ਮਾਰ੍ਗੋ ਹਿ ਸਂਵਰਸ੍ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਕਸ਼ਾਯਾਃ ਸਂਜ੍ਞਾਸ਼੍ਚ ਯਾਵਤਾਂਸ਼ੇਨ ਯਾਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਕਾਲਂ ਨਿਗ੍ਰੁਹ੍ਯਨ੍ਤੇ ਤਾਵਤਾਂਸ਼ੇਨ ਤਾਵਨ੍ਤਂ ਵਾ ਕਾਲਂ ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਦ੍ਵਾਰਂ ਪਿਧੀਯਤੇ. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਸ਼ਾਯਸਂਜ੍ਞਾਃ ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਹੇਤੁਃ ਪੂਰ੍ਵਮੁਕ੍ਤਃ. ਇਹ ਤਨ੍ਨਿਰੋਧੋ ਭਾਵਪਾਪਸਂਵਰੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਸਂਵਰਹੇਤੁਰਵਧਾਰਣੀਯ ਇਤਿ..੧੪੧..

-----------------------------------------------------------------------------

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯੈਃ] ਜੋ [ਸੁਸ਼੍ਠੁ ਮਾਰ੍ਗੇ] ਭਲੀ ਭਾਁਤਿ ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਰਹਕਰ [ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਸ਼ਾਯਸਂਜ੍ਞਾਃ] ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਁ, ਕਸ਼ਾਯੋਂ ਔਰ ਸਂਜ੍ਞਾਓਂਕਾ [ਯਾਵਤ੍ ਨਿਗ੍ਰੁਹੀਤਾਃ] ਜਿਤਨਾ ਨਿਗ੍ਰਹ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, [ਤਾਵਤ੍] ਉਤਨਾ [ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਛਿਦ੍ਰਮ੍] ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕਾ ਛਿਦ੍ਰ [ਤੇਸ਼ਾਮ੍] ਉਨਕੋ [ਪਿਹਿਤਮ੍] ਬਨ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ.

ਟੀਕਾਃ– ਪਾਪਕੇ ਅਨਨ੍ਤਰ ਹੋਨੇਸੇੇ, ਪਾਪਕੇ ਹੀ ਸਂਵਰਕਾ ਯਹ ਕਥਨ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪਾਪਕੇ ਕਥਨਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ ਤੁਰਨ੍ਤ ਹੋਨੇਸੇੇ, ਯਹਾਁ ਪਾਪਕੇ ਹੀ ਸਂਵਰਕਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ].

ਮਾਰ੍ਗ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਂਵਰ ਹੈ; ਉਸਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ [–ਉਸਕੇ ਲਿਯੇ] ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂ, ਕਸ਼ਾਯੋਂ ਤਥਾ ਸਂਜ੍ਞਾਓਂਕਾ ਜਿਤਨੇ ਅਂਸ਼ਮੇਂ ਅਥਵਾ ਜਿਤਨੇ ਕਾਲ ਨਿਗ੍ਰਹ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਉਤਨੇ ਅਂਸ਼ਮੇਂ ਅਥਵਾ ਉਤਨੇ ਕਾਲ ਪਾਪਾਸ੍ਰਵਦ੍ਵਾਰਾ ਬਨ੍ਧ ਹੋਤਾ ਹੈ.

ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂ, ਕਸ਼ਾਯੋਂ ਔਰ ਸਂਜ੍ਞਾਓਂ–ਭਾਵਪਾਪਾਸ੍ਰਵ––ਕੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪਾਪਾਸ੍ਰਵਕਾ ਹੇਤੁ [–ਨਿਮਿਤ੍ਤ] ਪਹਲੇ [੧੪੦ ਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ] ਕਹਾ ਥਾ; ਯਹਾਁ [ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ] ਉਨਕਾ ਨਿਰੋਧ [–ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋਂ, ਕਸ਼ਾਯੋਂ ਔਰ ਸਂਜ੍ਞਾਓਂਕਾ ਨਿਰੋਧ]–ਭਾਵਪਾਪਸਂਵਰ–ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਾਪਸਂਵਰਕਾ ਹੇਤੁ ਅਵਧਾਰਨਾ [–ਸਮਝਨਾ].. ੧੪੧.. -------------------------------------------------------------------------

Page 205 of 264
PDF/HTML Page 234 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਸਾਮਾਨ੍ਯਸਂਵਰਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.

ਯਸ੍ਯ ਰਾਗਰੂਪੋ ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪੋ ਮੋਹਰੂਪੋ ਵਾ ਸਮਗ੍ਰਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੇਸ਼ੁ ਨ ਹਿ ਵਿਦ੍ਯਤੇ ਭਾਵਃ ਤਸ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਚੈਤਨ੍ਯਤ੍ਵਾਤ੍ਸਮਸੁਖਦੁਃਖਸ੍ਯ ਭਿਕ੍ਸ਼ੋਃ ਸ਼ੁਭਮਸ਼ੁਭਞ੍ਚ ਕਰ੍ਮ ਨਾਸ੍ਰਵਤਿ, ਕਿਨ੍ਤੁ ਸਂਵ੍ਰਿਯਤ ਏਵ. ਤਦਤ੍ਰ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਾਮਨਿਰੋਧੋ ਭਾਵਸਂਵਰਃ. ਤਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਃ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮਨਿਰੋਧੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰੇਣ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤਾਂ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਵਰ ਇਤਿ.. ੧੪੨.. -----------------------------------------------------------------------------

[ਮੋਹਃ] ਮੋਹ [ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ] ਨਹੀਂ ਹੈ, [ਸਮਸੁਖਦੁਃਖਸ੍ਯ ਭਿਕ੍ਸ਼ੋਃ] ਉਸ ਸਮਸੁਖਦੁਃਖ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਕੋ [– ਸੁਖਦੁਃਖਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਸਮਭਾਵਵਾਲੇ ਮੁਨਿਕੋ] [ਸ਼ੁਭਮ੍ ਅਸ਼ੁਭਮ੍] ਸ਼ੁਭ ਔਰ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮ [ਨ ਆਸ੍ਰਵਤਿ] ਆਸ੍ਰਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਸਾਮਾਨ੍ਯਰੂਪਸੇ ਸਂਵਰਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.

ਜਿਸੇ ਸਮਗ੍ਰ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਰਾਗਰੂਪ, ਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਯਾ ਮੋਹਰੂਪ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਸ ਭਿਕ੍ਸ਼ੁਕੋ – ਜੋ ਕਿ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਚੈਤਨ੍ਯਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ੧ਸਮਸੁਖਦੁਃਖ ਹੈ ਉਸੇੇ–ਸ਼ੁਭ ਔਰ ਅਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮਕਾ ਆਸ੍ਰਵ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਸਂਵਰ ਹੀ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਯਹਾਁ [ਐਸਾ ਸਮਝਨਾ ਕਿ] ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਪਰਿਣਾਮਕਾ ਨਿਰੋਧ ਸੋ ਭਾਵਸਂਵਰ ਹੈ, ਔਰ ਵਹ [ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਪਰਿਣਾਮਕਾ ਨਿਰੋਧ] ਜਿਸਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੈ ਐਸਾ ਜੋ ਯੋਗਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਪਰਿਣਾਮਕਾ [ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪਰਿਣਾਮਕਾ] ਨਿਰੋਧ ਸੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਵਰ ਹੈ.. ੧੪੨.. ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਸਮਸੁਖਦੁਃਖ = ਜਿਸੇ ਸੁਖਦੁਃਖ ਸਮਾਨ ਹੈ ਐਸੇਃ ਇਸ਼੍ਟਾਨਿਸ਼੍ਟ ਸਂਯੋਗੋਮੇਂ ਜਿਸੇ ਹਰ੍ਸ਼ਸ਼ੋਕਾਦਿ ਵਿਸ਼ਮ ਪਰਿਣਾਮ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ

Page 206 of 264
PDF/HTML Page 235 of 293
single page version

੨੦੬

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣ ਸਂਵਰਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.

ਯਸ੍ਯ ਯੋਗਿਨੋ ਵਿਰਤਸ੍ਯ ਸਰ੍ਵਤੋ ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਸ੍ਯ ਯੋਗੇ ਵਾਙ੍ਮਨਃਕਾਯਕਰ੍ਮਣਿ ਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਰੂਪਂ ਪੁਣ੍ਯਮਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਰੂਪਂ ਪਾਪਞ੍ਚ ਯਦਾ ਨ ਭਵਤਿ ਤਸ੍ਯ ਤਦਾ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਭਾਵਕ੍ਰੁਤਸ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਣਃ ਸਂਵਰਃ ਸ੍ਵਕਾਰਣਾਭਾਵਾਤ੍ਪ੍ਰਸਿਦ੍ਧਯਤਿ. ਤਦਤ੍ਰ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਨਿਰੋਧੋ ਭਾਵਪੁਣ੍ਯਪਾਪਸਂਵਰੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਪਾਪ–ਸਂਵਰਸ੍ਯ ਹੇਤੁਃ ਪ੍ਰਧਾਨੋਵਧਾਰਣੀਯ ਇਤਿ.. ੧੪੩..

-----------------------------------------------------------------------------

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਸ੍ਯ] ਜਿਸੇ [–ਜਿਸ ਮੁਨਿਕੋ], [ਵਿਰਤਸ੍ਯ] ਵਿਰਤ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੁਏ [ਯੋਗੇ] ਯੋਗਮੇਂ [ਪੁਣ੍ਯਂ ਪਾਪਂ ਚ] ਪੁਣ੍ਯ ਔਰ ਪਾਪ [ਯਦਾ] ਜਬ [ਖਲੁ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ [ਨ ਅਸ੍ਤਿ] ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, [ਤਦਾ] ਤਬ [ਤਸ੍ਯ] ਉਸੇ [ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕ੍ਰੁਤਸ੍ਯ ਕਰ੍ਮਣਾਃ] ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਭਾਵਕ੍ਰੁਤ ਕਰ੍ਮਕਾ [ਸਂਵਰਣਮ੍] ਸਂਵਰ ਹੋਤਾ ਹੈ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਰੂਪਸੇ ਸਂਵਰਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.

ਜਿਸ ਯੋਗੀਕੋ, ਵਿਰਤ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਰ੍ਵਥਾ ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੁਏ, ਯੋਗਮੇਂ–ਵਚਨ, ਮਨ ਔਰ ਕਾਯਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਕ੍ਰਿਯਾਮੇਂਂ–ਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ਪੁਣ੍ਯ ਔਰ ਅਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਰੂਪ ਪਾਪ ਜਬ ਨਹੀਂ ਹੋਤੇ, ਤਬ ਉਸੇ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਭਾਵਕ੍ਰੁਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਕਾ [–ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਭਾਵ ਜਿਸਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਐਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਕਾ], ਸ੍ਵਕਾਰਣਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ ਸਂਵਰ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਯਹਾਁ [ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ] ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭ ਪਰਿਣਾਮਕਾ ਨਿਰੋਧ–ਭਾਵਪੁਣ੍ਯਪਾਪਸਂਵਰ– ਦ੍ਰਵ੍ਯਪੁਣ੍ਯਪਾਪਸਂਵਰਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੇਤੁ ਅਵਧਾਰਨਾ [–ਸਮਝਨਾ].. ੧੪੩..

ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਂਵਰਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ. ------------------------------------------------------------------------- ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੇਤੁ = ਮੁਖ੍ਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤ. [ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਵਰਮੇਂ ‘ਮੁਖ੍ਯ ਨਿਮਿਤ੍ਤ’ ਜੀਵਕੇ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭ ਪਰਿਣਾਮਕਾ ਨਿਰੋਧ ਹੈ. ਯੋਗਕਾ ਨਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਹੈ. [ ਯਹਾਁ ਯਹ ਧ੍ਯਾਨ ਰਖਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਵਰਕਾ ਉਪਾਦਾਨ ਕਾਰਣ– ਨਿਸ਼੍ਚਯ ਕਾਰਣ ਤੋ ਪੁਦ੍ਗਲ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਹੈ.]

Page 207 of 264
PDF/HTML Page 236 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਅਥ ਨਿਰ੍ਜਰਾਪਦਾਰ੍ਥਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍.

ਨਿਰ੍ਜਰਾਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍.

ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਨਿਰੋਧਃ ਸਂਵਰਃ, ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗੋ ਯੋਗਃ. ਤਾਭ੍ਯਾਂ ਯੁਕ੍ਤਸ੍ਤਪੋਭਿਰਨਸ਼ਨਾਵਮੌਦਰ੍ਯ– ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਪਰਿਸਂਖ੍ਯਾਨਰਸਪਰਿਤ੍ਯਾਗਵਿਵਿਕ੍ਤਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨਕਾਯਕ੍ਲੇਸ਼ਾਦਿਭੇਦਾਦ੍ਬਹਿਰਙ੍ਗੈਃ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਵਿਨਯਵੈਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯ– ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਵ੍ਯੁਤ੍ਸਰ੍ਗਧ੍ਯਾਨਭੇਦਾਦਨ੍ਤਰਙ੍ਗੈਸ਼੍ਚ ਬਹੁਵਿਧੈਰ੍ਯਸ਼੍ਚੇਸ਼੍ਟਤੇ ਸ ਖਲੁ -----------------------------------------------------------------------------

ਅਬ ਨਿਰ੍ਜਰਾਪਦਾਰ੍ਥਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਹੈ.

ਜੀਵ [ਬਹੁਵਿਧੈਃ ਤਪੋਭਿਃ ਚੇਸ਼੍ਟਤੇ] ਬਹੁਵਿਧ ਤਪੋਂ ਸਹਿਤ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, [ਸਃ] ਵਹ [ਨਿਯਤਮ੍] ਨਿਯਮਸੇ [ਬਹੁਕਾਨਾਮ੍ ਕਰ੍ਮਣਾਮ੍] ਅਨੇਕ ਕਰ੍ਮੋਂਕੀ [ਨਿਰ੍ਜਰਣਂ ਕਰੋਤਿ] ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਕਰਤਾ ਹੈ.

ਸਂਵਰ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭ ਪਰਿਣਾਮਕਾ ਨਿਰੋਧ, ਔਰ ਯੋਗ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗ; ਉਨਸੇ [–ਸਂਵਰ ਔਰ ਯੋਗਸੇ] ਯੁਕ੍ਤ ਐਸਾ ਜੋ [ਪੁਰੁਸ਼], ਅਨਸ਼ਨ, ਅਵਮੌਦਰ੍ਯ, ਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਪਰਿਸਂਖ੍ਯਾਨ, ਰਸਪਰਿਤ੍ਯਾਗ, ਵਿਵਿਕ੍ਤਸ਼ਯ੍ਯਾਸਨ ਤਥਾ ਕਾਯਕ੍ਲੇਸ਼ਾਦਿ ਭੇਦੋਂਵਾਲੇ ਬਹਿਰਂਗ ਤਪੋਂ ਸਹਿਤ ਔਰ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤ, ਵਿਨਯ, ਵੈਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯ, ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯ, ਵ੍ਯੁਤ੍ਸਰ੍ਗ ਔਰ ਧ੍ਯਾਨ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਵਾਲੇ ਅਂਤਰਂਗ ਤਪੋਂ ਸਹਿਤ–ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬਹੁਵਿਧ ੧ਤਪੋਂ ਸਹਿਤ -------------------------------------------------------------------------

Page 208 of 264
PDF/HTML Page 237 of 293
single page version

੨੦੮

ਬਹੂਨਾਂ ਕਰ੍ਮਣਾਂ ਨਿਰ੍ਜਰਣਂ ਕਰੋਤਿ. ਤਦਤ੍ਰ ਕਰ੍ਮਵੀਰ੍ਯਸ਼ਾਤਨਸਮਰ੍ਥੋ ਬਹਿਰਙ੍ਗਾਨ੍ਤਰਙ੍ਗਤਪੋਭਿਰ੍ਬ੍ਰੁਂਹਿਤਃ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗੋ ਭਾਵਨਿਰ੍ਜਰਾ, ਤਦਨੁਭਾਵਨੀਰਸੀਭੂਤਾਨਾਮੇਕਦੇਸ਼ਸਂਕ੍ਸ਼ਯਃ ਸਮੁਪਾਤ੍ਤਕਰ੍ਮਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਨਿਰ੍ਜਰੇਤਿ.. ੧੪੪..

----------------------------------------------------------------------------- ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, ਵਹ [ਪੁਰੁਸ਼] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਬਹੁਤ ਕਰ੍ਮੋਂਕੀ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਯਹਾਁ [ਇਸ ਗਾਥਾਮੇਂ ਐਸਾ ਕਹਾ ਕਿ], ਕਰ੍ਮਕੇ ਵੀਰ੍ਯਕਾ [–ਕਰ੍ਮਕੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਕਾ] ਸ਼ਾਤਨ ਕਰਨੇਮੇਂ ਸਮਰ੍ਥ ਐਸਾ ਜੋ ਬਹਿਰਂਗ ਔਰ ਅਂਤਰਂਗ ਤਪੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗ ਸੋ ਭਾਵਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੈੇ ਔਰ ਉਸਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸੇ [–ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸੇ] ਨੀਰਸ ਹੁਏ ਐਸੇ ਉਪਾਰ੍ਜਿਤ ਕਰ੍ਮਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕਾ ਏਕਦੇਸ਼ ਸਂਕ੍ਸ਼ਯ ਸੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਨਿਰ੍ਜਰਾ ਹੈ.. ੧੪੪..

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਸਂਵਰੇਣ ਯੁਕ੍ਤਃ] ਸਂਵਰਸੇ ਯੁਕ੍ਤ ਐਸਾ [ਯਃ] ਜੋ ਜੀਵ, [ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥ– ਪ੍ਰਸਾਧਕਃ ਹਿ] ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਸ਼ਾਤਨ ਕਰਨਾ = ਪਤਲਾ ਕਰਨਾ; ਹੀਨ ਕਰਨਾ; ਕ੍ਸ਼ੀਣ ਕਰਨਾ; ਨਸ਼੍ਟ ਕਰਨਾ. ੨. ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ = ਬਢਾ ਹੁਆ; ਉਗ੍ਰ ਹੁਆ. [ਸਂਵਰ ਔਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗਵਾਲੇ ਜੀਵਕੋ ਜਬ ਉਗ੍ਰ ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਪਯੋਗ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤਬ

੩. ਸਂਕ੍ਸ਼ਯ = ਸਮ੍ਯਕ੍ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਕ੍ਸ਼ਯ.

Page 209 of 264
PDF/HTML Page 238 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਮੁਖ੍ਯਨਿਰ੍ਜਰਾਕਾਰਣੋਪਨ੍ਯਾਸੋਯਮ੍.

ਯੋ ਹਿ ਸਂਵਰੇਣ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਪਰਿਣਾਮਪਰਮਨਿਰੋਧੇਨ ਯੁਕ੍ਤਃ ਪਰਿਜ੍ਞਾਤਵਸ੍ਤੁਸ੍ਵਰੂਪਃ ਪਰਪ੍ਰਯੋਜਨੇਭ੍ਯੋ ਵ੍ਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤਬੁਦ੍ਧਿਃ ਕੇਵਲਂ ਸ੍ਵਪ੍ਰਯੋਜਨਸਾਧਨੋਦ੍ਯਤਮਨਾਃ ਆਤ੍ਮਾਨਂ ਸ੍ਵੋਪਲਭ੍ਭੇਨੋਪਲਭ੍ਯ ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਰ੍ਵਸ੍ਤੁ– ਤ੍ਵੇਨਾਭੇਦਾਤ੍ਤਦੇਵ ਜ੍ਞਾਨਂ ਸ੍ਵਂ ਸ੍ਵੇਨਾਵਿਚਲਿਤਮਨਾਸ੍ਸਂਚੇਤਯਤੇ ਸ ਖਲੁ ਨਿਤਾਨ੍ਤਨਿਸ੍ਸ੍ਨੇਹਃ ਪ੍ਰਹੀਣ– ਸ੍ਨੇਹਾਭ੍ਯਙ੍ਗਪਰਿਸ਼੍ਵਙ੍ਗਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਫਟਿਕਸ੍ਤਮ੍ਭਵਤ੍ ਪੂਰ੍ਵੋਪਾਤ੍ਤਂ ਕਰ੍ਮਰਜਃ ਸਂਧੁਨੋਤਿ ਏਤੇਨ ਨਿਰ੍ਜਰਾਮੁਖ੍ਯਤ੍ਵੇ ਹੇਤੁਤ੍ਵਂ ਧ੍ਯਾਨਸ੍ਯ ਦ੍ਯੋਤਿਤਮਿਤਿ.. ੧੪੫.. ----------------------------------------------------------------------------- ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਆਤ੍ਮਾਰ੍ਥਕਾ ਪ੍ਰਸਾਧਕ [ਸ੍ਵਪ੍ਰਯੋਜਨਕਾ ਪ੍ਰਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਸਾਧਕ] ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ, [ਆਤ੍ਮਾਨਮ੍ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ] ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜਾਨਕਰ [–ਅਨੁਭਵ ਕਰਕੇ] [ਜ੍ਞਾਨਂ ਨਿਯਤਂ ਧ੍ਯਾਯਤਿ] ਜ੍ਞਾਨਕੋ ਨਿਸ਼੍ਚਲਰੂਪਸੇ ਧ੍ਯਾਤਾ ਹੈ, [ਸਃ] ਵਹ [ਕਰ੍ਮਰਜਃ] ਕਰ੍ਮਰਜਕੋ [ਸਂਧੁਨੋਤਿ] ਖਿਰਾ ਦੇਤਾ ਹੈ.

ਉਪਾਦੇਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਕੋ] ਬਰਾਬਰ ਜਾਨਤਾ ਹੁਆ ਪਰਪ੍ਰਯੋਜਨਸੇ ਜਿਸਕੀ ਬੁਦ੍ਧਿ ਵ੍ਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੁਈ ਹੈ ਔਰ ਕੇਵਲ ਸ੍ਵਪ੍ਰਯੋਜਨ ਸਾਧਨੇਮੇਂ ਜਿਸਕਾ ੨ਮਨ ਉਦ੍ਯਤ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸਾ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ, ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਸ੍ਵੋਪਲਬ੍ਧਿਸੇ ਉਪਲਬ੍ਧ

ਕਰਕੇ [–ਅਪਨੇਕੋ ਸ੍ਵਾਨੁਭਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਕੇ], ਗੁਣ–ਗੁਣੀਕਾ ਵਸ੍ਤੁਰੂਪਸੇ ਅਭੇਦ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਉਸੀ

੫ਨਿਃਸ੍ਨੇਹ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ –ਜਿਸਕੋ ੬ਸ੍ਨੇਹਕੇ ਲੇਪਕਾ ਸਂਗ ਪ੍ਰਕ੍ਸ਼ੀਣ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਸ੍ਫਟਿਕਕੇ ਸ੍ਤਂਭਕੀ

ਭਾਁਤਿ–ਪੂਰ੍ਵੋਪਾਰ੍ਜਿਤ ਕਰ੍ਮਰਜਕੋ ਖਿਰਾ ਦੇਤੀ ਹੈ. ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਵ੍ਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੋਨਾ = ਨਿਵਰ੍ਤਨਾ; ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੋਨਾ; ਵਿਮੁਖ ਹੋਨਾ. ੨. ਮਨ = ਮਤਿ; ਬੁਦ੍ਧਿ; ਭਾਵ; ਪਰਿਣਾਮ. ੩. ਉਦ੍ਯਤ ਹੋਨਾ = ਤਤ੍ਪਰ ਹੋਨਾ ; ਲਗਨਾ; ਉਦ੍ਯਮਵਂਤ ਹੋਨਾ ; ਮੁੜ਼ਨਾ; ਢਲਨਾ. ੪. ਗੁਣੀ ਔਰ ਗੁਣਮੇਂ ਵਸ੍ਤੁ–ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਅਭੇਦ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਆਤ੍ਮਾ ਕਹੋ ਯਾ ਜ੍ਞਾਨ ਕਹੋ–ਦੋਨੋਂ ਏਕ ਹੀ ਹੈਂ. ਉਪਰ ਜਿਸਕਾ

੫. ਨਿਃਸ੍ਨੇਹ = ਸ੍ਨੇਹ ਰਹਿਤ; ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ ਰਹਿਤ. ੬. ਸ੍ਨੇਹ = ਤੇਲ; ਚਿਕਨਾ ਪਦਾਰ੍ਥ; ਸ੍ਨਿਗ੍ਧਤਾ; ਚਿਕਨਾਪਨ.

Page 210 of 264
PDF/HTML Page 239 of 293
single page version

੨੧੦

ਜਸ੍ਸ ਣ ਵਿਜ੍ਜਦਿ ਰਾਗੋ ਦੋਸੋ ਮੋਹੋ ਵ ਜੋਗਪਰਿਕਮ੍ਮੋ.

ਧ੍ਯਾਨਸ੍ਵਰੂਪਾਭਿਧਾਨਮੇਤਤ੍.

ਸ਼ੁਦ੍ਧਸ੍ਵਰੂਪੇਵਿਚਲਿਤਚੈਤਨ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਰ੍ਹਿ ਧ੍ਯਾਨਮ੍. ਅਥਾਸ੍ਯਾਤ੍ਮਲਾਭਵਿਧਿਰਭਿਧੀਯਤੇ. ਯਦਾ ਖਲੁ ਯੋਗੀ ਦਰ੍ਸ਼ਨਚਾਰਿਤ੍ਰਮੋਹਨੀਯਵਿਪਾਕਂ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰ੍ਮਤ੍ਵਾਤ੍ ਕਰ੍ਮਸੁ ਸਂਹ੍ਰੁਤ੍ਯ, ਤਦਨੁਵ੍ਰੁਤ੍ਤੇਃ ਵ੍ਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯੋਪਯੋਗਮ– ਮੁਹ੍ਯਨ੍ਤਮਰਜ੍ਯਨ੍ਤਮਦ੍ਵਿਸ਼ਨ੍ਤਂ ਚਾਤ੍ਯਨ੍ਤਸ਼ੁਦ੍ਧ ਏਵਾਤ੍ਮਨਿ ਨਿਸ਼੍ਕਮ੍ਪਂ -----------------------------------------------------------------------------

ਇਸਸੇ [–ਇਸ ਗਾਥਾਸੇ] ਐਸਾ ਦਰ੍ਸ਼ਾਯਾ ਕਿ ਨਿਰ੍ਜਰਾਕਾ ਮੁਖ੍ਯ ਹੇਤੁ ੧ਧ੍ਯਾਨ ਹੈ.. ੧੪੫..

ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਸ੍ਯ] ਜਿਸੇ [ਮੋਹਃ ਰਾਗਃ ਦ੍ਵੇਸ਼ਃ] ਮੋਹ ਔਰ ਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ [ਨ ਵਿਦ੍ਯਤੇ] ਨਹੀਂ ਹੈ [ਵਾ] ਤਥਾ [ਯੋਗਪਰਿਕਰ੍ਮ] ਯੋਗੋਂਕਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਮਨ–ਵਚਨ–ਕਾਯਾਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਉਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਹੈ], [ਤਸ੍ਯ] ਉਸੇ [ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਦਹਨਃ] ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕੋ ਜਲਾਨੇਵਾਲੀ [ਧ੍ਯਾਨਮਯਃ ਅਗ੍ਨਿਃ] ਧ੍ਯਾਨਮਯ ਅਗ੍ਨਿ [ਜਾਯਤੇ] ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤੀ ਹੈ.

ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਧ੍ਯਾਨਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.

ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਅਵਿਚਲਿਤ ਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਤਿ ਸੋ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਧ੍ਯਾਨ ਹੈ. ਵਹ ਧ੍ਯਾਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਨੇਕੀ ਵਿਧਿ ਅਬ ਕਹੀ ਜਾਤੀ ਹੈ; ਜਬ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਯੋਗੀ, ਦਰ੍ਸ਼ਨਮੋਹਨੀਯ ਔਰ ਚਾਰਿਤ੍ਰਮੋਹਨੀਯਕਾ ਵਿਪਾਕ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰ੍ਮ ਹੋਨੇਸੇ ਉਸ ਵਿਪਾਕਕੋ [ਅਪਨੇਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਐਸੇ ਅਚੇਤਨ] ਕਰ੍ਮੋਂਮੇਂ ਸਮੇਟਕਰ, ਤਦਨੁਸਾਰ ਪਰਿਣਤਿਸੇ ਉਪਯੋਗਕੋ ਵ੍ਯਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਕਰਕੇ [–ਉਸ ਵਿਪਾਕਕੇ ਅਨੁਰੂਪ ਪਰਿਣਮਨਮੇਂਸੇ ਉਪਯੋਗਕਾ ਨਿਵਰ੍ਤਨ ਕਰਕੇ], ਮੋਹੀ, ਰਾਗੀ ਔਰ ਦ੍ਵੇਸ਼ੀ ਨ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਐਸੇ ਉਸ ਉਪਯੋਗਕੋ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਹੀ ਨਿਸ਼੍ਕਮ੍ਪਰੂਪਸੇ ਲੀਨ ਕਰਤਾ ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਯਹ ਧ੍ਯਾਨ ਸ਼ੁਦ੍ਧਭਾਵਰੂਪ ਹੈ.

Page 211 of 264
PDF/HTML Page 240 of 293
single page version

ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਨਵਪਦਾਰ੍ਥਪੂਰ੍ਵਕ–ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪ੍ਰਪਂਚਵਰ੍ਣਨ

ਨਿਵੇਸ਼ਯਤਿ, ਤਦਾਸ੍ਯ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਚੈਤਨ੍ਯਰੂਪਸ੍ਵਰੂਪਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਸ੍ਯ ਵਾਙ੍ਮਨਃਕਾਯਾਨਭਾਵਯਤਃ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮਸ੍ਵ– ਵ੍ਯਾਪਾਰਯਤਃ ਸਕਲਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭਕਰ੍ਮੇਨ੍ਧਨਦਹਨਸਮਰ੍ਥਤ੍ਵਾਤ੍ ਅਗ੍ਨਿਕਲ੍ਪਂ ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਯੁਪਾਯਭੂਤਂ ਧ੍ਯਾਨਂ ਜਾਯਤੇ ਇਤਿ. ਤਥਾ ਚੋਕ੍ਤਮ੍– ‘‘ਅਜ੍ਜ ਵਿ ਤਿਰਯਣਸੁਦ੍ਧਾ ਅਪ੍ਪਾ ਝਾਏਵਿ ਲਹਇ ਇਂਦਤ੍ਤਂ. ਲੋਯਂਤਿਯਦੇਵਤ੍ਤਂ ਤਤ੍ਥ ਚੁਆ ਣਿਵ੍ਵੁਦਿਂ ਜਂਤਿ’’.. ‘‘ਅਂਤੋ ਣਤ੍ਥਿ ਸੁਈਣਂ ਕਾਲੋ ਥੋਓ ਵਯਂ ਚ ਦੁਮ੍ਮੇਹਾ. ਤਣ੍ਣਵਰਿ ਸਿਕ੍ਖਿਯਵ੍ਵਂ ਜਂ ਜਰਮਰਣਂ ਖਯਂ ਕੁਣਈ’’.. ੧੪੬.. ----------------------------------------------------------------------------- ਹੈ, ਤਬ ਉਸ ਯੋਗੀਕੋ– ਜੋ ਕਿ ਅਪਨੇ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਚੈਤਨ੍ਯਰੂਪ ਸ੍ਵਰੂਪਮੇਂ ਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤ ਹੈ, ਵਚਨ–ਮਨ–ਕਾਯਾਕੋ ਨਹੀਂ ੧ਭਾਤਾ ਔਰ ਸ੍ਵਕਰ੍ਮੋਮੇਂ ੨ਵ੍ਯਾਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਉਸੇ– ਸਕਲ ਸ਼ੁਭਾਸ਼ੁਭ ਕਰ੍ਮਰੂਪ ਈਂਧਨਕੋ ਜਲਾਨੇਮੇਂ ਸਮਰ੍ਥ ਹੋਨੇਸੇ ਅਗ੍ਨਿਸਮਾਨ ਐਸਾ, ੩ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥਸਿਦ੍ਧਿਕੇ ਉਪਾਯਭੂਤ ਧ੍ਯਾਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਤਾ ਹੈ.

[ਅਰ੍ਥਃ– ਇਸ ਸਮਯ ਭੀ ਤ੍ਰਿਰਤ੍ਨਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜੀਵ [– ਇਸ ਕਾਲ ਭੀ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਰੂਪ ਤੀਨ ਰਤ੍ਨੋਂਸੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਐਸੇ ਮੁਨਿ] ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਧ੍ਯਾਨ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਪਨਾ ਤਥਾ ਲੌਕਾਨ੍ਤਿਕ–ਦੇਵਪਨਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਵਹਾਁ ਸੇ ਚਯ ਕਰ [ਮਨੁਸ਼੍ਯਭਵ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ] ਨਿਰ੍ਵਾਣਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ.

ਇਸਲਿਯੇ ਵਹੀ ਕੇਵਲ ਸੀਖਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਜਰਾ–ਮਰਣਕਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਕਰੇ.] ------------------------------------------------------------------------- ਇਨ ਦੋ ਉਦ੍ਧਵਤ ਗਾਥਾਓਂਮੇਂਸੇ ਪਹਲੀ ਗਾਥਾ ਸ਼੍ਰੀਮਦ੍ਭਗਵਤ੍ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਪ੍ਰਣੀਤ ਮੋਕ੍ਸ਼ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕੀ ਹੈ. ੧. ਭਾਨਾ = ਚਿਂਤਵਨ ਕਰਨਾ; ਧ੍ਯਾਨਾ; ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ. ੨. ਵ੍ਯਾਪਾਰ = ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ [ਸ੍ਵਰੂਪਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤ ਯੋਗੀਕੋ ਅਪਨੇ ਪੂਰ੍ਵੋਪਾਰ੍ਜਿਤ ਕਰ੍ਮੋਂਮੇਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵਹ ਮੋਹਨੀਯਕਰ੍ਮਕੇ

੩. ਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ = ਪੁਰੁਸ਼ਕਾ ਅਰ੍ਥ; ਪੁਰੁਸ਼ਕਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ; ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਪ੍ਰਯੋਜਨ; ਆਤ੍ਮਪ੍ਰਯੋਜਨ. [ਪਰਮਪੁਰੁਸ਼ਾਰ੍ਥ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਆਤ੍ਮਾਕਾ