Panchastikay Sangrah-Hindi (Tamil transliteration). Gatha: 114-131 ; Ajiv padarth ka vyakhyan; Punya-pap padarth ka vyakhyan.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 11 of 15

 

Page 172 of 264
PDF/HTML Page 201 of 293
single page version

௧௭௨
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
ஏகேந்த்ரியாணாஂ சைதந்யாஸ்தித்வே த்ரஷ்டாஂதோபந்யாஸோயம்.
அஂடாஂதர்லீநாநாஂ, கர்பஸ்தாநாஂ, மூர்ச்சிதாநாஂ ச புத்திபூர்வகவ்யாபாராதர்ஶநேபி யேந ப்ரகாரேண ஜீவத்வஂ
நிஶ்சீயதே, தேந ப்ரகாரேணைகேந்த்ரியாணாமபி, உபயேஷாமபி புத்திபூர்வகவ்யாபாராதர்ஶநஸ்ய ஸமாந–த்வாதிதி..
௧௧௩..
ஸஂபுக்கமாதுவாஹா ஸஂகா ஸிப்பீ அபாதகா ய கிமீ.
ஜாணஂதி ரஸஂ பாஸஂ ஜே தே பேஇஂதியா ஜீவா.. ௧௧௪..
ஶஂபூகமாத்ருவாஹாஃ ஶங்காஃ ஶுக்தயோபாதகாஃ ச க்ருமயஃ.
ஜாநந்தி ரஸஂ ஸ்பர்ஶஂ யே தே த்வீந்த்ரியாஃ ஜீவாஃ.. ௧௧௪..
த்வீந்த்ரியப்ரகாரஸூசநேயம்.
-----------------------------------------------------------------------------
அஂடேமேஂ ரஹே ஹுஏ, கர்பமேஂ ரஹே ஹுஏ ஔர மூர்சா பாஏ ஹுஏ [ப்ராணியோஂஂ] கே ஜீவத்வகா, உந்ஹேஂ புத்திபூர்வக
வ்யாபார நஹீஂ தேகா ஜாதா ததாபி, ஜிஸ ப்ரகார நிஶ்சய கியா ஜாதா ஹை, உஸீ ப்ரகார ஏகேந்த்ரியோஂகே
ஜீவத்வகா பீ நிஶ்சய கியா ஜாதா ஹை; க்யோஂகி தோநோஂமேஂ புத்திபூர்வக வ்யாபாரகா அதர்ஶந ஸமாந ஹை.
பாவார்தஃ– ஜிஸ ப்ரகார கர்பஸ்தாதி ப்ராணியோஂமேஂ, ஈஹாபூர்வக வ்யவஹாரகா அபாவ ஹோநே பர பீ, ஜீவத்வ
ஹை ஹீ, உஸீ ப்ரகார ஏகேந்த்ரியோஂமேஂ பீ, ஈஹாபூர்வக வ்யவஹாரகா அபாவ ஹோநே பர பீ, ஜீவத்வ ஹை ஹீ ஐஸா
ஆகம, அநுமாந இத்யாதிஸே நிஶ்சித கியா ஜா ஸகதா ஹை.
யஹா஁ ஐஸா தாத்பர்ய க்ரஹண கரநா கி–ஜீவ பரமார்தேஸே ஸ்வாதீந அநந்த ஜ்ஞாந ஔர ஸௌக்ய ஸஹித
ஹோநே பர பீ அஜ்ஞாந த்வாரா பராதீந இந்த்ரியஸுகமேஂ ஆஸக்த ஹோகர ஜோ கர்ம பந்த கரதா ஹை உஸகே
நிமித்தஸே அபநேகோ ஏகேந்த்ரிய ஔர துஃகீ கரதா ஹை.. ௧௧௩..
காதா ௧௧௪
அந்வயார்தஃ– [ஶஂபூகமாத்ருவாஹாஃ] ஶஂபூக, மாத்ருவாஹ, [ஶங்காஃ] ஶஂக, [ஶுக்தயஃ] ஸீப [ச] ஔர
[அபாதகாஃ க்ருமயஃ] பக ரஹித க்ருமி–[யே] ஜோ கி [ரஸஂ ஸ்பர்ஶஂ] ரஸ ஔர ஸ்பர்ஶகோ [ஜாநந்தி]
ஜாநதே ஹைஂ [தே] வே–[த்வீந்த்ரியாஃ ஜீவாஃ] த்வீந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ, த்வீந்த்ரிய ஜீவோஂகே ப்ரகாரகீ ஸூசநா ஹை.
--------------------------------------------------------------------------
அதர்ஶந = த்ரஷ்டிகோசர நஹீஂ ஹோநா.
ஶஂபூக, சீபோ, மாத்ருவாஹோ, ஶஂக, க்ருமி பக–வகரநா
–ஜே ஜாணதா ரஸஸ்பர்ஶநே, தே ஜீவ த்வீஂத்ரிய ஜாணவா. ௧௧௪.

Page 173 of 264
PDF/HTML Page 202 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௭௩
ஏதே ஸ்பர்ஶநரஸநேந்த்ரியாவரணக்ஷயோபஶமாத் ஶேஷேந்த்ரியாவரணோதயே நோஇந்த்ரியாவரணோதயே ச ஸதி
ஸ்பர்ஶரஸயோஃ பரிச்சேத்தாரோ த்வீந்த்ரியா அமநஸோ பவஂதீதி.. ௧௧௪..
ஜூகாகுஂபீமக்கணபிபீலியா விச்சுயாதியா கீடா.
ஜாணஂதி ரஸஂ பாஸஂ கஂதஂ தேஇஂதியா ஜீவா.. ௧௧௫..
யூகாகுஂபீமத்குணபிபீலிகா வ்ருஶ்சிகாதயஃ கீடாஃ.
ஜாநந்தி ரஸஂ ஸ்பர்ஶஂ கஂதஂ த்ரீஂத்ரியாஃ ஜீவாஃ.. ௧௧௫..
த்ரீந்த்ரியப்ரகாரஸூசநேயம்.
ஏதே ஸ்பர்ஶநரஸநக்ராணேஂத்ரியாவரணக்ஷயோபஶமாத் ஶேஷேஂத்ரியாவரணோதயே நோஇஂத்ரியாவரணோதயே ச ஸதி
ஸ்பர்ஶரஸகஂதாநாஂ பரிச்சேத்தாரஸ்த்ரீந்த்ரியா அமநஸோ பவஂதீதி.. ௧௧௫..
-----------------------------------------------------------------------------
ஸ்பர்ஶநேந்த்ரிய ஔர ரஸநேந்த்ரியகே [–இந தோ பாவேந்த்ரியோஂகே] ஆவரணகே க்ஷயோபஶமகே காரண ததா
ஶேஷ இந்த்ரியோஂகே [–தீந பாவேந்த்ரியோஂகே] ஆவரணகா உதய ததா மநகே [–பாவமநகே] ஆவரணகா உதய
ஹோநேஸே ஸ்பர்ஶ ஔர ரஸகோ ஜாநநேவாலே யஹ [ஶஂபூக ஆதி] ஜீவ மநரஹித த்வீந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.. ௧௧௪..
காதா ௧௧௫
அந்வயார்தஃ– [யுகாகுஂபீமத்குணபிபீலிகாஃ] ஜூ, குஂபீ, கடமல, சீஂடீ ஔர [வ்ருஶ்சிகாதயஃ] பிச்சூ
ஆதி [கீடாஃ] ஜந்து [ரஸஂ ஸ்பர்ஶஂ கஂதஂ] ரஸ, ஸ்பர்ஶ ஔர கஂதகோ [ஜாநந்தி] ஜாநதே ஹைஂ; [த்ரீஂத்ரியாஃ
ஜீவாஃ] வே த்ரீந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ, த்ரீந்த்ரிய ஜீவோஂகே ப்ரகாரகீ ஸூசநா ஹை.
ஸ்பர்ஶநேந்த்ரிய, ரஸநேந்த்ரிய ஔர க்ராணேந்த்ரியகே ஆவரணகே க்ஷயோபஶமகே காரண ததா ஶேஷ இந்த்ரியோஂகே
ஆவரணகா உதய ததா மநகே ஆவரணகா உதய ஹோநேஸே ஸ்பர்ஶ, ரஸ ஔர கந்தகோ ஜாநநேவாலே யஹ [ஜூ
ஆதி] ஜீவ மநரஹித த்ரீந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.. ௧௧௫..
--------------------------------------------------------------------------
ஜூஂ,குஂபீ, மாகட, கீடீ தேம ஜ வ்ருஶ்சிகாதிக ஜஂது ஜே
ரஸ, கஂத தேம ஜ ஸ்பர்ஶ ஜாணே, ஜீவ த்ரீந்த்ரிய தேஹ சே. ௧௧௫.

Page 174 of 264
PDF/HTML Page 203 of 293
single page version

௧௭௪
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
உத்தஂஸமஸயமக்கியமதுகரிபமரா பயஂகமாதீயா.
ரூவஂ ரஸஂ ச கஂதஂ பாஸஂ புண தே விஜாணஂதி.. ௧௧௬..
உத்தஂஶமஶகமக்ஷிகாமதுகரீப்ரமராஃ பதங்காத்யாஃ.
ரூபஂ ரஸஂ ச கஂதஂ ஸ்பர்ஶஂ புநஸ்தே விஜாநந்தி.. ௧௧௬..
சதுரிந்த்ரியப்ரகாரஸூசநேயம்.
ஏதே ஸ்பர்ஶநரஸநக்ராணசக்ஷுரிந்த்ரியாவரணக்ஷயோபஶமாத் ஶ்ரோத்ரேந்த்ரியாவரணோதயே நோஇந்த்ரியா–வரணோதயே ச
ஸதி ஸ்பர்ஶரஸகஂதவர்ணாநாஂ பரிச்சேத்தாரஶ்சதுரிந்த்ரியா அமநஸோ பவஂதீதி.. ௧௧௬..
ஸுரணரணாரயதிரியா வண்ணரஸப்பாஸகஂதஸத்தண்ஹூ.
ஜலசரதலசரகசரா பலியா பஂசேஂதியா ஜீவா.. ௧௧௭..
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௧௬
அந்வயார்தஃ– [புநஃ] புநஶ்ச [உத்தஂஶமஶகமக்ஷிகாமதுகரீப்ரமராஃ] டா஁ஸ, மச்சர, மக்கீ,
மதுமக்கீ, ப஁வரா ஔர [பதங்காத்யாஃ தே] பதஂகே ஆதி ஜீவ [ரூபஂ] ரூப, [ரஸஂ] ரஸ, [கஂதஂ] கந்த
[ச] ஔர [ஸ்பர்ஶஂ] ஸ்பர்ஶகோ [விஜாநந்தி] வஜாநதே ஹைஂ. [வே சதுரிந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.]
டீகாஃ– யஹ, சதுரிந்த்ரிய ஜீவோஂகே ப்ரகாரகீ ஸூசநா ஹை.
ஸ்பர்ஶநேந்த்ரிய, ரஸநேந்த்ரிய, க்ராணேந்த்ரிய ஔர சக்ஷுரிந்த்ரியகே ஆவரணகே க்ஷயோபஶமகே காரண ததா
ஶ்ரோத்ரேந்த்ரியகே ஆவரணகா உதய ததா மநகே ஆவரணகா உதய ஹோநேஸே ஸ்பர்ஶ, ரஸ, கந்த ஔர வர்ணகோ
ஜாநநேவாலே யஹ [டா஁ஸ ஆதி] ஜீவ மநரஹித சதுரிந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.. ௧௧௬..
--------------------------------------------------------------------------
மதமாக, ப்ரமர, பதஂக, மாகீ, டாஂஸ, மச்சர ஆதி ஜே,
தே ஜீவ ஜாணே ஸ்பர்ஶநே, ரஸ, கஂத தேம ஜ ரூபநே. ௧௧௬.
ஸ்பர்ஶாதி பஂசக ஜாணதாஂ திர்யஂச–நாரக–ஸுர–நரோ
–ஜளசர, பூசர கே கேசரோ–பளவாந பஂசேஂத்ரிய ஜீவோ. ௧௧௭.

Page 175 of 264
PDF/HTML Page 204 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௭௫
ஸுரநரநாரகதிர்யசோ வர்ணரஸஸ்பர்ஶகஂதஶப்தஜ்ஞாஃ.
ஜலசரஸ்தலசரகசரா பலிநஃ பஂசேந்த்ரியா ஜீவாஃ.. ௧௧௭..
பஞ்சேந்த்ரியப்ரகாரஸூசநேயம்.
அத ஸ்பர்ஶநரஸநக்ராணசக்ஷுஃஶ்ரோத்ரேந்த்ரியாவரணக்ஷயோபஶமாத் நோஇந்த்ரியாவரணோதயே ஸதி ஸ்பர்ஶ–
ரஸகஂதவர்ணஶப்தாநாஂ பரிச்சேத்தாரஃ பஂசேந்த்ரியா அமநஸ்காஃ. கேசித்து நோஇந்த்ரியாவரணஸ்யாபி க்ஷயோப–ஶமாத்
ஸமநஸ்காஶ்ச பவந்தி. தத்ர தேவமநுஷ்யநாரகாஃ ஸமநஸ்கா ஏவ, திர்யஂச உபயஜாதீயா இதி..௧௧௭..
தேவா சஉண்ணிகாயா மணுயா புண கம்மபோகபூமீயா.
திரியா பஹுப்பயாரா ணேரஇயா புடவிபேயகதா.. ௧௧௮..
தேவாஶ்சதுர்ணிகாயாஃ மநுஜாஃ புநஃ கர்மபோகபூமிஜாஃ.
திர்யஂசஃ பஹுப்ரகாராஃ நாரகாஃ ப்ருதிவீபேதகதாஃ.. ௧௧௮..

-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௧௭
அந்வயார்தஃ– [வர்ணரஸஸ்பர்ஶகஂதஶப்தஜ்ஞாஃ] வர்ண, ரஸ, ஸ்பர்ஶ, கந்த ஔர ஶப்தகோ ஜாநநேவாலே
ஂ[ஸுரநரநாரகதிர்யஂஞ்சஃ] தேவ–மநுஷ்ய–நாரக–திர்யஂச–[ஜலசரஸ்தலசரகசராஃ] ஜோ ஜலசர, ஸ்தலசர,
கேசர ஹோதே ஹைஂ வே –[பலிநஃ பஂசேந்த்ரியாஃ ஜீவாஃ] பலவாந பஂசேந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ, பஂசேந்ந்த்ரிய ஜீவோஂகே ப்ரகாரகீ ஸூசநா ஹை.
ஸ்பர்ஶநேந்த்ரிய, ரஸநேந்த்ரிய, க்ராணேந்த்ரிய, சக்ஷுரிந்த்ரிய ஔர ஶ்ரோத்ரேந்த்ரியகே ஆவரணகே க்ஷயோபஶமகே
காரண, மநகே ஆவரணகா உதய ஹோநேஸே, ஸ்பர்ஶ, ரஸ, கந்த, வர்ண ஔர ஶப்தகோ ஜாநநேவாலே ஜீவ
மநரஹித பஂசேந்த்ரிய ஜீவ ஹைஂ; கதிபய [பஂசேந்த்ரிய ஜீவ] தோ, உந்ஹேஂ மநகே ஆவரணகா பீ க்ஷயோபஶம
ஹோநேஸே, மநஸஹித [பஂசேந்த்ரிய ஜீவ] ஹோதே ஹைஂ.
உநமேஂ, தேவ, மநுஷ்ய ஔர நாரகீ மநஸஹித ஹீ ஹோதே ஹைஂ; திர்யஂச தோநோஂ ஜாதிகே [அர்தாத் மநரஹித
ததா மநஸஹித] ஹோதே ஹைஂ.. ௧௧௭..
காதா ௧௧௮
அந்வயார்தஃ– [தேவாஃ சதுர்ணிகாயாஃ] தேவோஂகே சார நிகாய ஹைஂ, [மநுஜாஃ கர்மபோக–
--------------------------------------------------------------------------
நர கர்மபூமிஜ போகபூமிஜ, தேவ சார ப்ரகாரநா,
திர்யஂச பஹுவித, நாரகோநா ப்ருத்வீகத பேதோ கஹ்யா. ௧௧௮.

Page 176 of 264
PDF/HTML Page 205 of 293
single page version

௧௭௬
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
இந்த்ரியபேதேநோக்தாநாஂ ஜீவாநாஂ சதுர்கதிஸஂபஂதத்வேநோபஸஂஹாரோயம்.

தேவகதிநாம்நோ தேவாயுஷஶ்சோதயாத்தேவாஃ, தே ச பவநவாஸிவ்யஂதரஜ்யோதிஷ்கவைமாநிகநிகாய–பேதாச்சதுர்தா.
மநுஷ்யகதிநாம்நோ மநுஷ்யாயுஷஶ்ச உதயாந்மநுஷ்யாஃ. தே கர்மபோகபூமிஜபேதாத் த்வேதா.
திர்யக்கதிநாம்நஸ்திர்யகாயுஷஶ்ச உதயாத்திர்யஞ்சஃ. தே ப்ருதிவீஶம்பூகயூகோத்தஂஶஜலசரோரகபக்ஷிபரிஸர்ப–
சதுஷ்பதாதிபேதாதநேகதா. நரககதிநாம்நோ நரகாயுஷஶ்ச உதயாந்நாரகாஃ. தே ரத்நஶர்கராவாலுகா–
பங்கதூமதமோமஹாதமஃப்ரபாபூமிஜபேதாத்ஸப்ததா. தத்ர தேவமநுஷ்யநாரகாஃ பஂசேந்த்ரியா ஏவ. திர்யஂசஸ்து
கேசித்பஂசேந்த்ரியாஃ, கேசிதேக–த்வி–த்ரி–சதுரிந்த்ரியா அபீதி.. ௧௧௮..
-----------------------------------------------------------------------------
பூமிஜாஃ] மநுஷ்ய கர்மபூமிஜ ஔர போகபூமிஜ ஐஸே தோ ப்ரகாரகே ஹைஂ, [திர்யஞ்சஃ பஹுப்ரகாராஃ] திர்யஂச அநேக
ப்ரகாரகே ஹைஂ [புநஃ] ஔர [நாரகாஃ ப்ருதிவீபேதகதாஃ] நாரகோஂகே பேத உநகீ ப்ருத்வியோஂகே பேத ஜிதநே ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ, இந்த்ரியோஂகே பேதகீ அபேக்ஷாஸே கஹே கயே ஜீவோஂகா சதுர்கதிஸம்பந்த தர்ஶாதே ஹுஏ உபஸஂஹார
ஹை [அர்தாத் யஹா஁ ஏகேந்த்ரிய–த்வீந்த்ரியாதிரூப ஜீவபேதோஂகா சார கதிகே ஸாத ஸம்பந்த தர்ஶாகர ஜீவபேதோஂ
உபஸஂஹார கியா கயா ஹை].
தேவகதிநாம ஔர தேவாயுகே உதயஸே [அர்தாத் தேவகதிநாமகர்ம ஔர தேவாயுகர்மகே உதயகே
நிமித்தஸே] தேவ ஹோதே ஹைஂ; வே பவநவாஸீ, வ்யஂதர, ஜ்யோதிஷ்க ஔர வைமாநிக ஐஸே ௧நிகாயபேதோஂகே காரண
சார ப்ரகாரகே ஹைஂ. மநுஷ்யகதிநாம ஔர மநுஷ்யாயுகே உதயஸே மநுஷ்ய ஹோதே ஹைஂ; வே கர்மபூமிஜ ஔர போகபூமிஜ
ஐஸே பேதோஂகே காரண தோ ப்ரகாரகே ஹைஂ. திர்யஂசகதிநாம ஔர திர்யஂசாயுகே உதயஸே திர்யஂச ஹோதே ஹைஂ; வே ப்ருத்வீ,
ஶஂபூக, ஜூஂ, டா஁ஸ, ஜலசர, உரக, பக்ஷீ, பரிஸர்ப, சதுஷ்பாத [சௌபாயே] இத்யாதி பேதோஂகே காரண அநேக
ப்ரகாரகே ஹைஂ. நரககதிநாம ஔர நரகாயுகே உதயஸே நாரக ஹோதே ஹைஂ; வே ௨ரத்நப்ரபாபூமிஜ,
ஶர்கராப்ரபாபூமிஜ, பாலுகாப்ரபாபூமிஜ, பஂகப்ரபாபூமிஜ, தூமப்ரபாபூமிஜ, தமஃப்ரபாபூமிஜ ஔர
மஹாதமஃப்ரபாபூமிஜ ஐஸே பேதோஂகே காரண ஸாத ப்ரகாரகே ஹைஂ.
உநமேஂ, தேவ, மநுஷ்ய ஔர நாரகீ பஂசேந்த்ரிய ஹீ ஹோதே ஹைஂ. திர்யஂச தோ கதிபய
--------------------------------------------------------------------------
௧. நிகாய = ஸமூஹ

௨. ரத்நப்ரபாபூமிஜ = ரத்நப்ரபா நாமகீ பூமிமேஂ [–ப்ரதம நரகமேஂ] உத்பந்ந .

Page 177 of 264
PDF/HTML Page 206 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௭௭
கீணே புவ்வணிபத்தே கதிணாமே ஆஉஸே ய தே வி கலு.
பாஉண்ணஂதி ய அண்ணஂ கதிமாஉஸ்ஸஂ ஸலேஸ்ஸவஸா.. ௧௧௯..
க்ஷீணே பூர்வநிபத்தே கதிநாம்நி ஆயுஷி ச தேபி கலு.
ப்ராப்நுவந்தி சாந்யாஂ கதிமாயுஷ்கஂ ஸ்வலேஶ்யாவஶாத்.. ௧௧௯..
கத்யாயுர்நாமோதயநிர்வ்ருத்தத்வாத்தேவத்வாதீநாமநாத்மஸ்வபாவத்வோத்யோதநமேதத்.
க்ஷீயதே ஹி க்ரமேணாரப்தபலோ கதிநாமவிஶேஷ ஆயுர்விஶேஷஶ்ச ஜீவாநாம். ஏவமபி தேஷாஂ
கத்யஂதரஸ்யாயுரஂதரஸ்ய ச கஷாயாநுரஂஜிதா யோகப்ரவ்ருத்திர்லேஶ்யா பவதி பீஜஂ, ததஸ்ததுசிதமேவ
-----------------------------------------------------------------------------
பஂசேந்த்ரிய ஹோதே ஹைஂ ஔர கதிபய ஏகேந்த்ரிய, த்வீந்த்ரிய, த்ரீந்த்ரிய ஔர சதுரிந்த்ரிய பீ ஹோதே ஹைஂ.
பாவார்தஃ– யஹா஁ ஐஸா தாத்பர்ய க்ரஹண கரநா சாஹியே கி சார கதிஸே விலக்ஷண, ஸ்வாத்மோபலப்தி
ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ ஜோ ஸித்தகதி உஸகீ பாவநாஸே ரஹித ஜீவ அதவா ஸித்தஸத்ரஶ நிஜஶுத்தாத்மாகீ
பாவநாஸே ரஹித ஜீவ ஜோ சதுர்கதிநாமகர்ம உபார்ஜித கரதே ஹைஂ உஸகே உதயவஶ வே தேவாதி கதியோஂமேஂ
உத்பந்ந ஹோதே ஹைஂ.. ௧௧௮..
காதா ௧௧௯
அந்வயார்தஃ– [பூர்வநிபத்தே] பூர்வபத்த [கதிநாம்நி ஆயுஷி ச] கதிநாமகர்ம ஔர ஆயுஷகர்ம [க்ஷீணே]
க்ஷீண ஹோநேஸே [தே அபி] ஜீவ [ஸ்வலேஶ்யாவஶாத்] அபநீ லேஶ்யாகே வஶ [கலு] வாஸ்தவமேஂ [அந்யாஂ கதிம்
ஆயுஷ்கஂ ச] அந்ய கதி ஔர ஆயுஷ்ய [ப்ராப்நுவந்தி] ப்ராப்த கரதே ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹா஁, கதிநாமகர்ம ஔர ஆயுஷகர்மகே உதயஸே நிஷ்பந்ந ஹோதே ஹைஂ இஸலியே தேவத்வாதி
அநாத்மஸ்வபாவபூத ஹைஂ [அர்தாத் தேவத்வ, மநுஷ்யத்வ, திர்யஂசத்வ ஔர நாரகத்வ ஆத்மாகா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை]
ஐஸா தர்ஶாயா கயா ஹை.
ஜீவோஂகோ, ஜிஸகா பல ப்ராரம்ப ஹோஜாதா ஹை ஐஸா அமுக கதிநாமகர்ம ஔர அமுக ஆயுஷகர்ம
க்ரமஶஃ க்ஷயகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை. ஐஸா ஹோநே பர பீ உந்ஹேஂ கஷாய–அநுரஂஜித யோகப்ரவ்ருத்திரூப லேஶ்யா அந்ய
--------------------------------------------------------------------------
கஷாய–அநுரஂஜித =கஷாயரஂஜித; கஷாயஸே ரஂகீ ஹுஈ. [கஷாயஸே அநுரஂஜித யோகப்ரவ்ருத்தி ஸோ லேஶ்யா ஹை.]
கதிநாம நே ஆயுஷ்ய பூர்வநிபத்த ஜ்யாஂ க்ஷய தாய சே,
த்யாஂ அந்ய கதி–ஆயுஷ்ய பாமே ஜீவ நிஜலேஶ்யாவஶே. ௧௧௯.

Page 178 of 264
PDF/HTML Page 207 of 293
single page version

௧௭௮
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
கத்யஂதரமாயுரஂதரஂச தே ப்ராப்நுவந்தி. ஏவஂ க்ஷீணாக்ஷீணாப்யாமபி புநஃ புநர்நவீபூதாப்யாஂ
கதிநாமாயுஃகர்மப்யாமநாத்மஸ்வபாவபூதாப்யாமபி சிரமநுகம்யமாநாஃ ஸஂஸரஂத்யாத்மாநமசேதயமாநா ஜீவா
இதி.. ௧௧௯..
ஏதே ஜீவணிகாயா தேஹப்பவிசாரமஸ்ஸிதா பணிதா.
தேஹவிஹூணா ஸித்தா பவ்வா ஸஂஸாரிணோ அபவ்வா ய.. ௧௨௦..
ஏதே ஜீவநிகாயா தேஹப்ரவீசாரமாஶ்ரிதாஃ பணிதாஃ.
தேஹவிஹீநாஃ ஸித்தாஃ பவ்யாஃ ஸஂஸாரிணோபவ்யாஶ்ச.. ௧௨௦..

-----------------------------------------------------------------------------
கதி ஔர அந்ய ஆயுஷகா பீஜ ஹோதீ ஹை [அர்தாத் லேஶ்யா அந்ய கதிநாமகர்ம ஔர அந்ய ஆயுஷகர்மகா
காரண ஹோதீ ஹை], இஸலியே உஸகே உசித ஹீ அந்ய கதி ததா அந்ய ஆயுஷ வே ப்ராப்த கரதே ஹைஂ. இஸ
ப்ரகார க்ஷீண–அக்ஷீணபநேகோ ப்ராப்த ஹோநே பர பீ புநஃ–புநஃ நவீந உத்பந்ந ஹோேவாலே கதிநாமகர்ம ஔர
ஆயுஷகர்ம [ப்ரவாஹரூபஸே] யத்யபிே வே அநாத்மஸ்வபாவபூத ஹைஂ ததாபி–சிரகால [ஜீவோஂகே] ஸாத ஸாத
ரஹதே ஹைஂ இஸலியே, ஆத்மாகோ நஹீஂ சேதநேவாலே ஜீவ ஸஂஸரண கரதே ஹைஂ [அர்தாத் ஆத்மாகா அநுபவ நஹீஂ
கரநேவாலே ஜீவ ஸஂஸாரமேஂ பரிப்ரமண கரதே ஹைஂ].
பாவார்தஃ– ஜீவோஂகோ தேவத்வாதிகீ ப்ராப்திமேஂ பௌத்கலிக கர்ம நிமித்தபூத ஹைஂ இஸலியே தேவத்வாதி
ஜீவகா ஸ்வபாவ நஹீஂ ஹை.
[புநஶ்ச, தேவ மரகர தேவ ஹீ ஹோதா ரஹே ஔர மநுஷ்ய மரகர மநுஷ்ய ஹீ ஹோதா ரஹே இஸ மாந்யதாகா
பீ யஹா஁ நிஷேத ஹுஆ. ஜீவோஂகோ அபநீ லேஶ்யாகே யோக்ய ஹீ கதிநாமகர்ம ஔர ஆயுஷகர்மகா பந்த ஹோதா ஹை
ஔர இஸலியே உஸகே யோக்ய ஹீ அந்ய கதி–ஆயுஷ ப்ராப்த ஹோதீ ஹை] .. ௧௧௯..
காதா ௧௨௦
அந்வயார்தஃ– [ஏதே ஜீவநிகாயாஃ] யஹ [பூர்வோக்த] ஜீவநிகாய [தேஹப்ரவீசாரமாஶ்ரிதாஃ] தேஹமேஂ
வர்தநேவாலே அர்தாத் தேஹஸஹித [பணிதாஃ] கஹே கயே ஹைஂ; [தேஹவிஹீநாஃ ஸித்தாஃ] தேஹரஹித ஐஸே ஸித்த ஹைஂ.
--------------------------------------------------------------------------
பஹலேகே கர்ம க்ஷீண ஹோதே ஹைஂ ஔர பாதகே அக்ஷீணரூபஸே வர்ததே ஹைஂ.
ஆ உக்த ஜீவநிகாய ஸர்வே தேஹஸஹித கஹேல சே,
நே தேஹவிரஹித ஸித்த சே; ஸஂஸாரீ பவ்ய–அபவ்ய சே. ௧௨௦.

Page 179 of 264
PDF/HTML Page 208 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௭௯
உக்தஜீவப்ரபஂசோபஸஂஹாரோயம்.
ஏதே ஹ்யுக்தப்ரகாராஃ ஸர்வே ஸஂஸாரிணோ தேஹப்ரவீசாராஃ, அதேஹப்ரவீசாரா பகவஂதஃ ஸித்தாஃ ஶுத்தா ஜீவாஃ.
தத்ர தேஹப்ரவீசாரத்வாதேகப்ரகாரத்வேபி ஸஂஸாரிணோ த்விப்ரகாராஃ பவ்யா அபவ்யாஶ்ச. தே ஶுத்த–
ஸ்வரூபோபலம்பஶக்திஸத்பாவாஸத்பாவாப்யாஂ பாச்யாபாச்யமுத்கவதபிதீயஂத இதி.. ௧௨௦..
ண ஹி இஂதியாணி ஜீவா காயா புண சப்பயார பண்ணத்தா.
ஜஂ ஹவதி தேஸு ணாணஂ ஜீவோ த்தி ய தஂ பரூவேஂதி.. ௧௨௧..
ந ஹீந்த்ரியாணி ஜீவாஃ காயாஃ புநஃ ஷட்ப்ரகாராஃ ப்ரஜ்ஞப்தாஃ.
யத்பவதி தேஷு ஜ்ஞாநஂ ஜீவ இதி ச தத்ப்ரரூபயந்தி.. ௧௨௧..
-----------------------------------------------------------------------------
[ஸஂஸாரிணாஃ] ஸஂஸாரீ [பவ்யாஃ அபவ்யாஃ ச] பவ்ய ஔர அபவ்ய ஐஸே தோ ப்ரகாரகே ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ உக்த [–பஹலே கஹே கயே] ஜீவவிஸ்தாரகா உபஸஂஹார ஹை.
ஜிநகே ப்ரகார [பஹலே] கஹே கயே ஐஸே யஹ ஸமஸ்த ஸஂஸாரீ தேஹமேஂ வர்தநேவாலே [அர்தாத் தேஹஸஹித]
ஹைஂ; தேஹமேஂ நஹீஂ வர்தநேவாலே [அர்தாத் தேஹரஹித] ஐஸே ஸித்தபகவந்த ஹைஂ– ஜோ கி ஶுத்த ஜீவ ஹை. வஹா஁, தேஹமேஂ
வர்தநேகீ அபேக்ஷாஸே ஸஂஸாரீ ஜீவோஂகா ஏக ப்ரகார ஹோநே பர பீ வே பவ்ய ஔர அபவ்ய ஐஸே தோ ப்ரகாரகே ஹைஂ.
‘௧பாச்ய’ ஔர ‘௨அபாச்ய’ மூ஁ககீ பா஁தி, ஜிநமேஂ ஶுத்த ஸ்வரூபகீ ௩உபலப்திகீ ஶக்திகா ஸத்பாவ ஹை
உந்ஹேஂ ‘பவ்ய’ ஔர ஜிநமேஂ ஶுத்த ஸ்வரூபகீ உபலப்திகீ ஶக்திகா அஸத்பாவ ஹை உந்ஹேஂ ‘அபவ்ய’ கஹா ஜாதா
ஹைஂ .. ௧௨௦..
காதா ௧௨௧
அந்வயார்தஃ– [ந ஹி இஂத்ரியாணி ஜீவாஃ] [வ்யவஹாரஸே கஹே ஜாநேவாலே ஏகேந்த்ரியாதி ததா
ப்ருத்வீகாயிகாதி ‘ஜீவோஂ’மேஂ] இந்த்ரியா஁ ஜீவ நஹீஂ ஹை ஔர [ஷட்ப்ரகாராஃ ப்ரஜ்ஞப்தாஃ காயாஃ புநஃ] சஹ
--------------------------------------------------------------------------
௧. பாச்ய = பகநேயோக்ய; ரஂதநேயோக்ய; ஸீஜநே யோக்ய; கோரா ந ஹோ ஐஸா.
௨. அபாச்ய = நஹீஂ பகநேயோக்ய; ரஂதநே–ஸீஜநேகீ யோக்யதா ரஹித; கோரா.
௩. உபலப்தி = ப்ராப்தி; அநுபவ.
ரே! இஂத்ரியோ நஹி ஜீவ, ஷட்வித காய பண நஹி ஜீவ சே;
சே தேமநாமாஂ ஜ்ஞாந ஜே பஸ தே ஜ ஜீவ நிர்திஷ்ட சே. ௧௨௧.

Page 180 of 264
PDF/HTML Page 209 of 293
single page version

௧௮௦
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
வ்யவஹாரஜீவத்வைகாஂதப்ரதிபத்திநிராஸோயம்.
ய இமே ஏகேந்த்ரியாதயஃ ப்ருதிவீகாயிகாதயஶ்சாநாதிஜீவபுத்கலபரஸ்பராவகாஹமவலோக்ய வ்ய–
வஹாரநயேந ஜீவப்ராதாந்யாஞ்ஜீவா இதி ப்ரஜ்ஞாப்யஂதே. நிஶ்சயநயேந தேஷு ஸ்பர்ஶநாதீந்த்ரியாணி ப்ருதிவ்யாதயஶ்ச
காயாஃ ஜீவலக்ஷணபூதசைதந்யஸ்வபாவாபாவாந்ந ஜீவா பவஂதீதி. தேஷ்வேவ யத்ஸ்வபரபரிச்சித்திரூபேண
ப்ரகாஶமாநஂ ஜ்ஞாநஂ ததேவ குணகுணிநோஃ கதஞ்சிதபேதாஜ்ஜீவத்வேந ப்ரரூப்யத இதி.. ௧௨௧..
ஜாணதி பஸ்ஸதி ஸவ்வஂ இச்சதி ஸுக்கஂ பிபேதி துக்காதோ.
குவ்வதி ஹிதமஹிதஂ வா புஂஜதி ஜீவோ பலஂ தேஸிஂ.. ௧௨௨..
ஜாநாதி பஶ்யதி ஸர்வமிச்சதி ஸௌக்யஂ பிபேதி துஃகாத்.
கரோதி ஹிதமஹிதஂ வா புஂக்தே ஜீவஃ பலஂ தயோஃ.. ௧௨௨..
-----------------------------------------------------------------------------
ப்ரகாரகீ ஶாஸ்த்ரோக்த காயேஂ பீ ஜீவ நஹீஂ ஹை; [தேஷு] உநமேஂ [யத் ஜ்ஞாநஂ பவதி] ஜோ ஜ்ஞாந ஹை [தத் ஜீவஃ]
வஹ ஜீவ ஹை [இதி ச ப்ரரூபயந்தி] ஐஸீ [ஜ்ஞாநீ] ப்ரரூபணா கரதே ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ, வ்யவஹாரஜீவத்வகே ஏகாந்தகீ ப்ரதிபத்திகா கண்டந ஹை [அர்தாத் ஜிஸே மாத்ர
வ்யவஹாரநயஸே ஜீவ கஹா ஜாதா ஹை உஸகா வாஸ்தவமேஂ ஜீவரூபஸே ஸ்வீகார கரநா உசித நஹீஂ ஹை ஐஸா
யஹா஁ ஸமஜாயா ஹை].
யஹ ஜோ ஏகேந்த்ரியாதி ததா ப்ருத்வீகாயிகாதி, ‘ஜீவ’ கஹே ஜாதே ஹைஂ, அநாதி ஜீவ –புத்கலகா
பரஸ்பர அவகாஹ தேககர வ்யவஹாரநயஸே ஜீவகே ப்ராதாந்ய த்வாரா [–ஜீவகோ முக்யதா தேகர] ‘ஜீவ’ கஹே
ஜாதே ஹைஂ. நிஶ்சயநயஸே உநமேஂ ஸ்பர்ஶநாதி இந்த்ரியா஁ ததா ப்ருத்வீ–ஆதி காயேஂ, ஜீவகே லக்ஷணபூத
சைதந்யஸ்வபாவகே அபாவகே காரண, ஜீவ நஹீஂ ஹைஂ; உந்ஹீஂமேஂ ஜோ ஸ்வபரகோ ஜ்ஞப்திரூபஸே ப்ரகாஶமாந ஜ்ஞாந ஹை
வஹீ, குண–குணீகே கதஂசித் அபேதகே காரண, ஜீவரூபஸே ப்ரரூபித கியா ஜாதா ஹை.. ௧௨௧..
காதா ௧௨௨
அந்வயார்தஃ– [ஜீவஃ] ஜீவ [ஸர்வஂ ஜாநாதி பஶ்யதி] ஸப ஜாநதா ஹை ஔர தேகதா ஹை, [ஸௌக்யம்
இச்சதி] ஸுககீ இச்சா கரதா ஹை, [துஃகாத் பிபேதி] துஃகஸே டரதா ஹை, [ஹிதம் அஹிதம் கரோதி]
--------------------------------------------------------------------------
ப்ரதிபத்தி = ஸ்வீக்ருதி; மாந்யதா.
ஜாணே அநே தேகே பதுஂ, ஸுக அபிலஷே, துகதீ டரே,
ஹித–அஹித ஜீவ கரே அநே ஹித–அஹிதநுஂ பள போகவே. ௧௨௨.

Page 181 of 264
PDF/HTML Page 210 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௮௧
அந்யாஸாதாரணஜீவகார்யக்யாபநமேதத்.
சைதந்யஸ்வபாவத்வாத்கர்த்ருஸ்தாயாஃ க்ரியாயாஃ ஜ்ஞப்தேர்த்ரஶேஶ்ச ஜீவ ஏவ கர்தா, ந தத்ஸஂபந்தஃ புத்கலோ,
யதாகாஶாதி. ஸுகாபிலாஷக்ரியாயாஃ துஃகோத்வேகக்ரியாயாஃ ஸ்வஸஂவேதிதஹிதாஹிதநிர்விர்தநக்ரியாயாஶ்ச
சைதந்யவிவர்தரூபஸங்கல்பப்ரபவத்வாத்ஸ ஏவ கர்தா, நாந்யஃ. ஶுபாஶுபாகர்மபலபூதாயா இஷ்டாநிஷ்ட–
விஷயோபபோகக்ரியாயாஶ்ச ஸுகதுஃகஸ்வரூபஸ்வபரிணாமக்ரியாயா இவ ஸ ஏவ கர்தா, நாந்யஃ.
ஏதேநாஸாதாரணகார்யாநுமேயத்வஂ புத்கலவ்யதிரிக்தஸ்யாத்மநோ த்யோதிதமிதி.. ௧௨௨..
-----------------------------------------------------------------------------
ஹித–அஹிதகோ [ஶுப–அஶுப பாவோஂகோ] கரதா ஹை [வா] ஔர [தயோஃ பலஂ புஂக்தே] உநகே பலகோ
போகதா ஹை.
டீகாஃ– யஹ, அந்யஸே அஸாதாரண ஐஸே ஜீவகார்யோஂகா கதந ஹை [அர்தாத் அந்ய த்ரவ்யோஂஸே அஸாதாரண
ஐஸே ஜோ ஜீவகே கார்ய வே யஹா஁ தர்ஶாயே ஹைஂ].
சைதந்யஸ்வபாவபநேகே காரண, கர்த்ருஸ்தித [கர்தாமேஂ ரஹநேவாலீ] க்ரியாகா–ஜ்ஞப்தி ததா த்ரஶிகா–ஜீவ
ஹீ கர்தா ஹை; உஸகே ஸம்பந்தமேஂ ரஹா ஹுஆ புத்கல உஸகா கர்தா நஹீஂ ஹை, ஜிஸ ப்ரகார ஆகாஶாதி நஹீஂ ஹை
உஸீ ப்ரகார. [சைதந்யஸ்வபாவகே காரண ஜாநநே ஔர தேகநே கீ க்ரியாகா ஜீவ ஹீ கர்தா ஹை; ஜஹா஁ ஜீவ
ஹை வஹா஁ சார அரூபீ அசேதந த்ரவ்ய பீ ஹைஂ ததாபி வே ஜிஸ ப்ரகார ஜாநநே ஔர தேகநே கீ க்ரியாகே
கர்தா நஹீஂ ஹை உஸீ ப்ரகார ஜீவகே ஸாத ஸம்பந்தமேஂ ரஹே ஹுஏ கர்ம–நோகர்மரூப புத்கல பீ உஸ க்ரியாகே
கர்தா நஹீஂ ஹை.] சைதந்யகே விவர்தரூப [–பரிவர்தநரூப] ஸஂகல்பகீ உத்பத்தி [ஜீவமேஂ] ஹோநேகே காரண,
ஸுககீ அபிலாஷாரூப க்ரியாகா, துஃககே உத்வேகரூப க்ரியாகா ததா ஸ்வஸஂவேதித ஹித–அஹிதகீ
நிஷ்பத்திரூப க்ரியாகா [–அபநேஸே ஸஂசேதந கியே ஜாநேவாலே ஶுப–அஶுப பாவோஂகோ ரசநேரூப க்ரியாகா]
ஜீவ ஹீ கர்தா ஹை; அந்ய நஹீஂ ஹை. ஶுபாஶுப கர்மகே பலபூத இஷ்டாநிஷ்டவிஷயோபபோகக்ரியாகா, ஸுக–
துஃகஸ்வரூப ஸ்வபரிணாமக்ரியாகீ பா஁தி, ஜீவ ஹீ கர்தா ஹை; அந்ய நஹீஂ.
இஸஸே ஐஸா ஸமஜாயா கி [உபரோக்த] அஸாதாரண கார்யோஂ த்வாரா புத்கலஸே பிந்ந ஐஸா ஆத்மா
அநுமேய [–அநுமாந கர ஸகநே யோக்ய] ஹை.
--------------------------------------------------------------------------
இஷ்டாநிஷ்ட விஷய ஜிஸமேஂ நிமித்தபூத ஹோதே ஹைஂ ஐஸே ஸுகதுஃகபரிணாமோஂகே உபபோகரூப க்ரியாகோ ஜீவ கரதா ஹை
இஸலியே உஸே இஷ்டாநிஷ்ட விஷயோஂகே உபபோகரூப க்ரியாகா கர்தா கஹா ஜாதா ஹை.

Page 182 of 264
PDF/HTML Page 211 of 293
single page version

௧௮௨
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
ஏவமபிகம்ம ஜீவஂ அண்ணேஹிஂ வி பஜ்ஜஏஹிஂ பஹுகேஹிஂ.
அபிகச்சது அஜ்ஜீவஂ ணாணஂதரிதேஹிஂ லிஂகேஹிஂ.. ௧௨௩..
ஏவமபிகம்ய ஜீவமந்யைரபி பர்யாயைர்பஹுகைஃ.
அபிகச்சத்வஜீவஂ ஜ்ஞாநாஂதரிதைர்லிங்கைஃ.. ௧௨௩..
ஜீவாஜீவவ்யாகயோபஸஂஹாரோபக்ஷேபஸூசநேயம்.
-----------------------------------------------------------------------------
பாவார்தஃ– ஶரீர, இந்த்ரிய, மந, கர்ம ஆதி புத்கல யா அந்ய கோஈ அசேதந த்ரவ்ய கதாபி ஜாநதே
நஹீஂ ஹை, தேகதே நஹீஂ ஹை, ஸுககீ இச்சா நஹீஂ கரதே, துஃகஸே டரதே நஹீஂ ஹை, ஹித–அஹிதமேஂ ப்ரவர்ததே நஹீஂ
ஹை யா உநகே பலகோ நஹீஂ போகதே; இஸலியே ஜோ ஜாநதா ஹை ஔர தேகதா ஹை, ஸுககீ இச்சா கரதா ஹை,
துஃகஸே பயபீத ஹோதா ஹை, ஶுப–அஶுப பாவோஂமேஂ ப்ரவர்ததா ஹை ஔர உநகே பலகோ போகதா ஹை, வஹ, அசேதந
பதார்தோஂகே ஸாத ரஹநே பர பீ ஸர்வ அசேதந பதார்தோஂகீ க்ரியாஓஂஸே பிலகுல விஶிஷ்ட ப்ரகாரகீ க்ரியாஏ஁
கரநேவாலா, ஏக விஶிஷ்ட பதார்த ஹை. இஸப்ரகார ஜீவ நாமகா சைதந்யஸ்வபாவீ பதார்தவிஶேஷ–கி ஜிஸகா
ஜ்ஞாநீ ஸ்வயஂ ஸ்பஷ்ட அநுபவ கரதே ஹைஂ வஹ–அபநீ அஸாதாரண க்ரியாஓஂ த்வாரா அநுமேய பீ ஹை.. ௧௨௨..
காதா ௧௨௩
அந்வயார்தஃ– [ஏவம்] இஸப்ரகார [அந்யைஃ அபி பஹுகைஃ பர்யாயைஃ] அந்ய பீ பஹுத பர்யாயோஂஂ த்வாரா
[ஜீவம் அபிகம்ய] ஜீவகோ ஜாநகர [ஜ்ஞாநாஂதரிதைஃ லிங்கைஃ] ஜ்ஞாநஸே அந்ய ஐஸே [ஜ஡] லிஂகோஂஂ த்வாரா
[அஜீவம் அபிகச்சது] அஜீவ ஜாநோ.
டீகாஃ– யஹ, ஜீவ–வ்யாக்யாநகே உபஸஂஹாரகீ ஔர அஜீவ–வ்யாக்யாநகே ப்ராரம்பகீ ஸூசநா ஹை.
--------------------------------------------------------------------------
பீஜாய பஹு பர்யாயதீ ஏ ரீத ஜாணீ ஜீவநே,
ஜாணோ அஜீவபதார்த ஜ்ஞாநவிபிந்ந ஜட லிஂகோ வடே. ௧௨௩.

Page 183 of 264
PDF/HTML Page 212 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௮௩
ப்ரபஞ்சிதவிவித்ரவிகல்பரூபைஃ, நிஶ்சயநயேந மோஹராகத்வேஷபரிணதிஸஂபாதிதவிஶ்வரூபத்வாத்கதாசிதஶுத்தைஃ
கதாசித்ததபாவாச்சுத்தைஶ்சைதந்யவிவர்தக்ரந்திரூபைர்பஹுபிஃ பர்யாயைஃ ஜீவமதிகச்சேத். அதிகம்ய சைவமசைதந்ய–
ஸ்வபாவத்வாத் ஜ்ஞாநாதர்தாஂதரபூதைரிதஃ ப்ரபஂச்யமாநைர்லிங்கைர்ஜீவஸஂபத்தமஸஂபத்தஂ வா ஸ்வதோ பேதபுத்தி–ப்ரஸித்தய
ர்தமஜீவமதிகச்சேதிதி.. ௧௨௩..
–இதி ஜீவபதார்தவ்யாக்யாநஂ ஸமாப்தம்.
-----------------------------------------------------------------------------
இஸப்ரகார இஸ நிர்தேஶகே அநுஸார [அர்தாத் உபர ஸஂக்ஷேபமேஂ ஸமஜாயே அநுஸார], [௧] வ்யவஹாரநயஸே
௧கர்மக்ரஂதப்ரதிபாதித ஜீவஸ்தாந–குணஸ்தாந–மார்கணாஸ்தாந இத்யாதி த்வாரா ௨ப்ரபஂசித விசித்ர பேதரூப பஹு
பர்யாயோஂ த்வாரா, ததா [௨] நிஶ்சயநயஸே மோஹராக–த்வேஷபரிணதிஸஂப்ராப்த ௩விஶ்வரூபதாகே காரண கதாசித்
அஶுத்த [ஐஸீ] ஔர கதாசித் உஸகே [–மோஹராகத்வேஷபரிணதிகே] அபாவகே காரண ஶுத்த ஐஸீ
௪சைதந்யவிவர்தக்ரந்திரூப பஹு பர்யாயோஂ த்வாரா, ஜீவகோ ஜாநோ. இஸப்ரகார ஜீவகோ ஜாநகர, அசைதந்யஸ்வபாவகே
காரண, ௫ஜ்ஞாநஸே அர்தாஂதரபூத ஐஸே, யஹா஁ஸே [அபகீ காதாஓஂமேஂ] கஹே ஜாநேவாலே லிஂகோஂஂ த்வாரா, ௬ஜீவ–
ஸம்பத்த யா ஜீவ–அஸம்பத்த அஜீவகோ, அபநேஸே பேதபுத்திகீ ப்ரஸித்திகே லியே ஜாநோ.. ௧௨௩..
இஸப்ரகார ஜீவபதார்தகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ.
--------------------------------------------------------------------------
௧. கர்மக்ரஂதப்ரதிபாதித = கோம்மடஸாராதி கர்மபத்ததிகே க்ரந்தோமேஂ ப்ரரூபித –நிரூபித .

௨. ப்ரபஂசித = விஸ்தாரபூர்வக கஹீ கஈ.

௩. மோஹராகத்வேஷபரிணதிகே காரணா ஜீவகோ விஶ்வரூபதா அர்தாத் அநேகரூபதா ப்ராப்த ஹோதீ ஹை.

௪. க்ரந்தி = கா஁ட. [ஜீவகீ கதாசித் அஶுத்த ஔர கதாசித் ஶுத்த ஐஸீ பர்யாயேஂ சைதந்யவிவர்தகீ–சைதந்யபரிணமநகீ–
க்ரந்தியா஁ ஹைஂ; நிஶ்சயநயஸே உநகே த்வாரா ஜீவகோ ஜாநோ.]

௫. ஜ்ஞாநஸே அர்தாஂந்தரபூத = ஜ்ஞாநஸே அந்யவஸ்துபூத; ஜ்ஞாநஸே அந்ய அர்தாத் ஜ஡. [அஜீவகா ஸ்வபாவ அசைதந்ய ஹோநேகே
காரண ஜ்ஞாநஸே அந்ய ஐஸே ஜ஡ சிஹ்நோஂஂ த்வாரா வஹ ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை.]

௬. ஜீவகே ஸாத ஸம்பத்த யா ஜீவ ஸாத அஸம்பத்த ஐஸே அஜீவகோ ஜாநநேகா ப்ரயோஜந யஹ ஹை கி ஸமஸ்த அஜீவ
அபநேஸே [ஸ்வஜீவஸே] பிலகுல பிந்ந ஹைஂ ஐஸீ புத்தி உத்பந்ந ஹோ.

Page 184 of 264
PDF/HTML Page 213 of 293
single page version

௧௮௪
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
அத அஜீவபதார்தவ்யாக்யாநம்.
ஆகாஸகாலபோக்கலதம்மாதம்மேஸு ணத்தி ஜீவகுணா.
தேஸிஂ அசேதணத்தஂ பணிதஂ ஜீவஸ்ஸ சேதணதா.. ௧௨௪..
ஆகாஶகாலபுத்கலதர்மாதர்மேஷு ந ஸந்தி ஜீவகுணாஃ.
தேஷாமசேதநத்வஂ பணிதஂ ஜீவஸ்ய சேதநதா.. ௧௨௪..
ஆகாஶாதீநாமேவாஜீவத்வே ஹேதூபந்யாஸோயம்.
ஆகாஶகாலபுத்கலதர்மாதர்மேஷு சைதந்யவிஶேஷரூபா ஜீவகுணா நோ வித்யஂதே, ஆகாஶாதீநாஂ
தேஷாமசேதநத்வஸாமாந்யத்வாத். அசேதநத்வஸாமாந்யஞ்சாகாஶாதீநாமேவ, ஜீவஸ்யைவ சேதநத்வஸாமாந்யா–
திதி.. ௧௨௪..
ஸுஹதுக்கஜாணணா வா ஹிதபரியம்மஂ ச அஹிதபீருத்தஂ.
ஜஸ்ஸ ண விஜ்ஜதி ணிச்சஂ தஂ ஸமணா பேஂதி அஜ்ஜீவஂ.. ௧௨௫..
-----------------------------------------------------------------------------
அப அஜீவபதார்தகா வ்யாக்யாந ஹை.
காதா ௧௨௪
அந்வயார்தஃ– [ஆகாஶகாலபுத்கலதர்மாதர்மேஷு] ஆகாஶ, கால, புத்கல, தர்ம ஔர அதர்மமேஂ
[ஜீவகுணாஃ ந ஸந்தி] ஜீவகே குண நஹீஂ ஹை; [க்யோஂகி] [தேஷாம் அசேதநத்வஂ பணிதம்] உந்ஹேஂ
அசேதநபநா கஹா ஹை, [ஜீவஸ்ய சேதநதா] ஜீவகோ சேதநதா கஹீ ஹை.
டீகாஃ– யஹ, ஆகாஶாதிகா ஹீ அஜீவபநா தர்ஶாநேகே லியே ஹேதுகா கதந ஹை.
ஆகாஶ, கால, புத்கல, தர்ம ஔர அதர்மமேஂ சைதந்யவிஶேஷோஂரூப ஜீவகுண வித்யமாந நஹீஂ ஹை; க்யோஂகி
உந ஆகாஶாதிகோ அசேதநத்வஸாமாந்ய ஹை. ஔர அசேதநத்வஸாமாந்ய ஆகாஶாதிகோ ஹீ ஹை, க்யோஂகி ஜீவகோ
ஹீ சேதநத்வஸாமாந்ய ஹை.. ௧௨௪..
--------------------------------------------------------------------------
சே ஜீவகுண நஹி ஆப–தர்ம–அதர்ம–புத்கல–காளமாஂ;
தேமாஂ அசேதநதா கஹீ, சேதநபணுஂ கஹ்யுஂ ஜீவமாஂ. ௧௨௪.
ஸுகதுஃகஸஂசேதந, அஹிதநீ பீதி, உத்யம ஹித விஷே
ஜேநே கதீ ஹோதாஂ நதீ, தேநே அஜீவ ஶ்ரமணோ கஹே. ௧௨௫.
ஸுகதுஃகஜ்ஞாநஂ வா ஹிதபரிகர்ம சாஹிதபீருத்வம்.
யஸ்ய ந வித்யதே நித்யஂ தஂ ஶ்ரமணா ப்ருவந்த்யஜீவம்.. ௧௨௫..

Page 185 of 264
PDF/HTML Page 214 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௮௫
ஆகாஶாதீநாமசேதநத்வஸாமாந்யே புநரநுமாநமேதத்.
ஸுகதுஃகஜ்ஞாநஸ்ய ஹிதபரிகர்மணோஹிதபீருத்வஸ்ய சேதி சைதந்யவிஶேஷாணாஂ நித்யமநுபலப்தேர–
வித்யமாநசைதந்யஸாமாந்யா ஏவாகாஶாதயோஜீவா இதி.. ௧௨௫..
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௨௫
அந்வயார்தஃ– [ஸுகதுஃகஜ்ஞாநஂ வா] ஸுகதுஃககா ஜ்ஞாந [ஹிதபரிகர்ம] ஹிதகா உத்யம [ச] ஔர
[அஹிதபீருத்வம்] அஹிதகா பய– [யஸ்ய நித்யஂ ந வித்யதே] யஹ ஜிஸே ஸதைவ நஹீஂ ஹோதே, [தம்] உஸே
[ஶ்ரமணாஃ] ஶ்ரமண [அஜீவம் ப்ருவந்தி] அஜீவ கஹதே ஹைஂ.
டீகாஃ– யஹ புநஶ்ச, ஆகாஶாதிகா அசேதநத்வஸாமாந்ய நிஶ்சித கரநேகே லியே அநுமாந ஹை.
ஆகாஶாதிகோ ஸுகதுஃககா ஜ்ஞாந, ஹிதகா உத்யம ஔர அஹிதகா பய–இந சைதந்யவிஶேஷோஂகீ ஸதா
அநுபலப்தி ஹை [அர்தாத் யஹ சைதந்யவிஶேஷ ஆகாஶாதிகோ கிஸீ கால நஹீஂ தேகே ஜாதே], இஸலியே [ஐஸா
நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி] ஆகாஶாதி அஜீவோஂகோ சைதந்யஸாமாந்ய வித்யமாந நஹீஂ ஹை.
பாவார்தஃ– ஜிஸே சேதநத்வஸாமாந்ய ஹோ உஸே சேதநத்வவிஶேஷ ஹோநா ஹீ சாஹிஏ. ஜிஸே சேதநத்வவிஶேஷ
ந ஹோ உஸே சேதநத்வஸாமாந்ய பீ நஹீஂ ஹோதா. அப, ஆகாஶாதி பா஁ச த்ரவ்யோஂகோ ஸுகதுஃககா ஸஂசேதந,
ஹித கே லிஏ ப்ரயத்ந ஔர அஹிதகே லிஏ பீதி–யஹ சேதநத்வவிஶேஷ கபீ தேகே நஹீஂ ஜாதே; இஸலியே
நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி ஆகாஶாதிகோ சேதநத்வஸாமாந்ய பீ நஹீஂ ஹை, அர்தாத் அசேதநத்வஸாமாந்ய ஹீ ஹை..
௧௨௫..
--------------------------------------------------------------------------
ஹித ஔர அஹிதகே ஸம்பந்தமேஂ ஆசார்யவர ஶ்ரீ ஜயஸேநாசார்யதேவக்ருத தாத்பர்யவ்ருத்தி நாமக டீகாமேஂ நிம்நோக்தாநுஸார
விவரண ஹைஃ–
அஜ்ஞாநீ ஜீவ பூலகீ மாலா, ஸ்த்ரீ, சஂதநாதிகோே ததா உநகே காரணபூத தாநபூஜாதிகோ ஹித ஸமஜதே ஹைஂ ஔர
ஸர்ப, விஷ, கஂடகாதிகோ அஹித ஸமஜதே ஹைஂ. ஸம்யக்ஜ்ஞாநீ ஜீவ அக்ஷய அநந்த ஸுககோ ததா உஸகே காரணபூத
நிஶ்சயரத்நத்ரயபரிணத பரமாத்மத்ரவ்யகோ ஹித ஸமஜதே ஹைஂ ஔர ஆகுலதாகே உத்பாதக ஐஸே துஃககோ ததா உஸகே
காரணபூத மித்யாத்வராகாதிபரிணத ஆத்மத்ரவ்யகோ அஹித ஸமஜதே ஹைஂ.

Page 186 of 264
PDF/HTML Page 215 of 293
single page version

௧௮௬
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
ஸஂடாணா ஸஂகாதா வண்ணரஸப்பாஸகஂதஸத்தா ய.
போக்கலதவ்வப்பபவா ஹோஂதி குணா பஜ்ஜயா ய பஹூ.. ௧௨௬..
அரஸமரூவமகஂதஂ அவ்வத்தஂ சேதணாகுணமஸத்தஂ.
ஜாண அலிஂகக்கஹணஂ ஜீவமணித்திட்டஸஂடாணஂ.. ௧௨௭..
ஸஂஸ்தாநாநி ஸஂகாதாஃ வர்ணரஸஸ்பர்ஶகஂதஶப்தாஶ்ச.
புத்கலத்ரவ்யப்ரபவா பவந்தி குணாஃ பர்யாயாஶ்ச பஹவஃ.. ௧௨௬..
அரஸமரூபமகஂதமவ்யக்தஂ சேதநாகுணமஶப்தம்.
ஜாநீஹ்யலிங்கக்ரஹணஂ ஜீவமநிர்திஷ்டஸஂஸ்தாநம்.. ௧௨௭..
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௨௬–௧௨௭
அந்வயார்தஃ– [ஸஂஸ்தாநாநி] [ஸமசதுரஸ்ராதி] ஸஂஸ்தாந, [ஸஂகாதாஃ] [ஔதாரிக ஶரீர ஸம்பந்தீ]
ஸஂகாத, [வர்ணரஸஸ்பர்ஶகஂதஶப்தாஃ ச] வர்ண, ரஸ, ஸ்பர்ஶ, கந்த ஔர ஶப்த–[பஹவஃ குணாஃ பர்யாயாஃ ச] ஐஸே
ஜோ பஹு குண ஔர பர்யாயேஂ ஹைஂ, [புத்கலத்ரவ்யப்ரபவாஃ பவந்தி] வே புத்கலத்ரவ்யநிஷ்பந்ந ஹை.
[அரஸம் அரூபம் அகஂதம்] ஜோ அரஸ, அரூப ததா அகந்த ஹை, [அவ்யக்தம்] அவ்யக்த ஹை,
[அஶப்தம்] அஶப்த ஹை, [அநிர்திஷ்டஸஂஸ்தாநம்] அநிர்திஷ்டஸஂஸ்தாந ஹை [அர்தாத் ஜிஸகா கோஈ ஸஂஸ்தாந நஹீஂ
கஹா ஐஸா ஹை], [சேதநாகுணம்] சேதநாகுணவாலா ஹை ஔர [அலிங்கக்ரஹணம்] இந்த்ரியோஂகே த்வாரா அக்ராஹ்ய ஹை,
[ஜீவஂ ஜாநீஹி] உஸே ஜீவ ஜாநோ.
டீகாஃ– ஜீவ–புத்கலகே ஸஂயோகமேஂ பீ, உநகே பேதகே காரணபூத ஸ்வரூபகா யஹ கதந ஹை [அர்தாத்
ஜீவ ஔர புத்கலகே ஸஂயோகமேஂ பீ, ஜிஸகே த்வாரா உநகா பேத ஜாநா ஜா ஸகதா ஹை ஐஸே உநகே பிந்ந–
பிந்ந ஸ்வரூபகா யஹ கதந ஹை].
--------------------------------------------------------------------------
ஸஂஸ்தாந–ஸஂதாதோ, வரண–ரஸ–கஂத–ஶப்த–ஸ்பர்ஶ ஜே,
தே பஹு குணோ நே பர்யயோ புத்கலதரவநிஷ்பந்ந சே. ௧௨௬.
ஜே சேதநாகுண, அரஸரூப, அகஂதஶப்த, அவ்யக்த சே,
நிர்திஷ்ட நஹி ஸஂஸ்தாந, இஂத்ரியக்ராஹ்ய நஹி, தே ஜீவ சே. ௧௨௭.

Page 187 of 264
PDF/HTML Page 216 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௮௭
ஜீவபுத்கலயோஃ ஸஂயோகேபி பேதநிபஂதநஸ்வரூபாக்யாநமேதத்.
யத்கலு ஶரீரஶரீரிஸஂயோகே ஸ்பர்ஶரஸகஂதவர்ணகுணத்வாத்ஸஶப்தத்வாத்ஸஂஸ்தாநஸங்காதாதிபர்யாய–
பரிணதத்வாச்ச இந்த்ரியக்ரஹணயோக்யஂ, தத்புத்கலத்ரவ்யம். யத்புநரஸ்பர்ஶரஸகஂதவர்ணகுணத்வாதஶப்தத்வாத–
நிர்திஷ்டஸஂஸ்தாநத்வாதவ்யக்தத்வாதிபர்யாயைஃ பரிணதத்வாச்ச நேந்த்ரியக்ரஹணயோக்யஂ, தச்சேதநா–
குணத்வாத் ரூபிப்யோரூபிப்யஶ்சாஜீவேப்யோ விஶிஷ்டஂ ஜீவத்ரவ்யம். ஏவமிஹ ஜீவாஜீவயோர்வாஸ்தவோ பேதஃ
ஸம்யக்ஜ்ஞாநிநாஂ மார்கப்ரஸித்தயர்தஂ ப்ரதிபாதித இதி.. ௧௨௬–௧௨௭..
–இதி அஜீவபதார்தவ்யாக்யாநஂ ஸமாப்தம்.
-----------------------------------------------------------------------------
ஶரீர ஔர ௧ஶரீரீகே ஸஂயோகமேஂ, [௧] ஜோ வாஸ்தவமேஂ ஸ்பர்ஶ–ரஸ–கந்த–வர்ண. குணவாலா ஹோநேகே
காரண, ஸஶப்த ஹோநேகே காரண ததா ஸஂஸ்தாந–ஸஂகாதாதி பர்யாயோஂரூபஸே பரிணத ஹோநேகே காரண
இந்த்ரியக்ரஹணயோக்ய ஹை, வஹ புத்கலத்ரவ்ய ஹைே; ஔர [௨] ஜோ ஸ்பர்ஶ–ரஸ–கந்த–வர்ணகுண ரஹித ஹோநேகே
காரண, அஶப்த ஹோநேகே காரண, அநிர்திஷ்டஸஂஸ்தாந ஹோநேகே காரண ததா ௨அவ்யக்தத்வாதி பர்யாயோஂரூபஸே
பரிணத ஹோநேகே காரண இந்த்ரியக்ரஹணயோக்ய நஹீஂ ஹை, வஹ, சேதநாகுணமயபநேகே காரண ரூபீ ததா அரூபீ
அஜீவோஂஸே ௩விஶிஷ்ட [பிந்ந] ஐஸா ஜீவத்ரவ்ய ஹை.
இஸ ப்ரகார யஹா஁ ஜீவ ஔர அஜீவகா வாஸ்தவிக பேத ஸம்யக்ஜ்ஞாநீயோஂகே மார்ககீ ப்ரஸித்திகே ஹேது
ப்ரதிபாதித கியா கயா.
[பாவார்தஃ– அநாதி மித்யாவாஸநாகே காரண ஜீவோஂகோ ஸ்வயஂ கௌந ஹை உஸகா வாஸ்தவிக ஜ்ஞாந நஹீஂ
ஹை ஔர அபநேகோ ஶரீராதிரூப மாநதே ஹைஂ. உந்ஹேஂ ஜீவத்ரவ்ய ததா அஜீவத்ரவ்யகா யதார்த பேத தர்ஶாகர
முக்திகா மார்க ப்ராப்த கராநேகே ஹேது யஹா஁ ஜ஡ புத்கலத்ரவ்யகே ஔர சேதந ஜீவத்ரவ்யகே வீதராகஸர்வஜ்ஞகதித
லக்ஷண கஹே கஏ. ஜோ ஜீவ உந லக்ஷணோஂகோ ஜாநகர, அபநேகோ ஏக ஸ்வதஃஸித்த ஸ்வதஂத்ர த்ரவ்யரூபஸே
பஹிசாநகர, பேதவிஜ்ஞாநீ அநுபவீ ஹோதா ஹை, வஹ நிஜாத்மத்ரவ்யமேஂ லீந ஹோகர மோக்ஷமார்ககோ ஸாதகர
ஶாஶ்வத நிராகுல ஸுககா போக்தா ஹோதா ஹை.] ௧௨௬–௧௨௭..
இஸ ப்ரகார அஜீவபதார்தகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ.
--------------------------------------------------------------------------
௧. ஶரீரீ = தேஹீ; ஶரீரவாலா [அர்தாத் ஆத்மா].

௨. அவ்யக்தத்வாதி = அவ்யக்தத்வ ஆதி; அப்ரகடத்வ ஆதிே.

௩. விஶிஷ்ட = பிந்ந; விலக்ஷண; காஸ ப்ரகாரகா.

Page 188 of 264
PDF/HTML Page 217 of 293
single page version

௧௮௮
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
உக்தௌ மூலபதார்தௌ. அத ஸஂயோகபரிணாமநிர்வ்ருத்தேதரஸப்தபதார்தாநாமுபோத்தாதார்தஂ ஜீவபுத்கல–
கர்மசக்ரமநுவர்ண்யதே–
ஜோ கலு ஸஂஸாரத்தோ ஜீவோ தத்தோ து ஹோதி பரிணாமோ.
பரிணாமாதோ கம்மஂ கம்மாதோ ஹோதி கதிஸு கதீ.. ௧௨௮..
கதிமதிகதஸ்ஸ தேஹோ தேஹாதோ இஂதியாணி ஜாயஂதே.
தேஹிஂ து விஸயக்கஹணஂ தத்தோ ராகோ வ தோஸோ வா.. ௧௨௯..
ஜாயதி ஜீவஸ்ஸேவஂ பாவோ ஸஂஸாரசக்கவாலம்மி.
இதி ஜிணவரேஹிஂ பணிதோ அணாதிணிதணோ ஸணிதணோ வா.. ௧௩௦..
யஃ கலு ஸஂஸாரஸ்தோ ஜீவஸ்ததஸ்து பவதி பரிணாமஃ.
பரிணாமாத்கர்ம கர்மணோ பவதி கதிஷு கதிஃ.. ௧௨௮..
கதிமதிகதஸ்ய தேஹோ தேஹாதிந்த்ரியாணி ஜாயஂதே.
தைஸ்து விஷயக்ரஹணஂ ததோ ராகோ வா த்வேஷோ வா.. ௧௨௯..
ஜாயதே ஜீவஸ்யைவஂ பாவஃ ஸஂஸாரசக்ரவாலே.
இதி ஜிநவரைர்பணிதோநாதிநிதநஃ ஸநிதநோ வா.. ௧௩௦..
-----------------------------------------------------------------------------
தோ மூலபதார்த கஹே கஏ அப [உநகே] ஸஂயோகபரிணாமஸே நிஷ்பந்ந ஹோநேவாலே அந்ய ஸாத பதார்தோஂகே
உபோத்காதகே ஹேது ஜீவகர்ம ஔர புத்கலகர்மகே சக்ரகா வர்ணந கியா ஜாதா ஹை.
--------------------------------------------------------------------------
ஸஂஸாரகத ஜே ஜீவ சே பரிணாம தேநே தாய சே,
பரிணாமதீ கர்மோ, கரமதீ கமந கதிமாஂ தாய சே; ௧௨௮.
கதிப்ராப்தநே தந தாய, தநதீ இஂத்ரியோ வளீ தாய சே,
ஏநாதீ விஷய க்ரஹாய, ராகத்வேஷ தேதீ தாய சே. ௧௨௯.
ஏ ரீத பாவ அநாதிநிதந அநாதிஸாஂத தயா கரே
ஸஂஸாரசக்ர விஷே ஜீவோநே–ஏம ஜிநதேவோ கஹே. ௧௩௦.

Page 189 of 264
PDF/HTML Page 218 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௮௯
இஹ ஹி ஸஂஸாரிணோ ஜீவாதநாதிபஂதநோபாதிவஶேந ஸ்நிக்தஃ பரிணாமோ பவதி.
பரிணாமாத்புநஃ புத்கலபரிணாமாத்மகஂ கர்ம. கர்மணோ நாரகாதிகதிஷு கதிஃ. கத்யதிகமநா–த்தேஹஃ.
தேஹாதிந்த்ரியாணி. இந்த்ரியேப்யோ விஷயக்ரஹணம். விஷயக்ரஹணாத்ராகத்வேஷௌ. ராகத்வேஷாப்யாஂ புநஃ ஸ்நிக்தஃ பரிணாமஃ.
பரிணாமாத்புநஃ புத்கலபரிணாமாத்மகஂ கர்ம. கர்மணஃ புநர்நாரகாதிகதிஷு கதிஃ. கத்யதிகமநாத்புநர்தேஹஃ.
தேஹாத்புநரிந்த்ரியாணி. இந்த்ரியேப்யஃ புநர்விஷயக்ரஹணம். விஷயக்ரஹணாத்புநா ராகத்வேஷௌ. ராகத்வேஷாப்யாஂ புநரபி
ஸ்நிக்தஃ பரிணாமஃ. ஏவமிதமந்யோந்யகார்யகாரணபூதஜீவபுத்கல–பரிணாமாத்மகஂ கர்மஜாலஂ ஸஂஸாரசக்ரே
ஜீவஸ்யாநாத்யநிதநஂ அநாதிஸநிதநஂ வா சக்ரவத்பரிவர்ததே. ததத்ர புத்கலபரிணாமநிமித்தோ ஜீவபரிணாமோ
ஜீவபரிணாமநிமித்தஃ புத்கலபரிணாமஶ்ச வக்ஷ்யமாண–பதார்தபீஜத்வேந ஸஂப்ரதாரணீய இதி.. ௧௨௮–௧௩௦..
-----------------------------------------------------------------------------
காதா ௧௨௮–௧௩௦
அந்வயார்தஃ– [யஃ] ஜோ [கலு] வாஸ்தவமேஂ [ஸஂஸாரஸ்தஃ ஜீவஃ] ஸஂஸாரஸ்தித ஜீவ ஹை [ததஃ து
பரிணாமஃ பவதி] உஸஸே பரிணாம ஹோதா ஹை [அர்தாத் உஸே ஸ்நிக்த பரிணாம ஹோதா ஹை], [பரிணாமாத்
கர்ம] பரிணாமஸே கர்ம ஔர [கர்மணஃ] கர்மஸே [கதிஷு கதிஃ பவதி] கதியோஂமேஂ கமந ஹோதா ஹை.
[கதிம் அதிகதஸ்ய தேஹஃ] கதிப்ராப்தகோ தேஹ ஹோதீ ஹை, [தேஹாத் இந்த்ரியாணி ஜாயஂதே] தேஹதீ
இந்த்ரியா஁ ஹோதீ ஹை, [தைஃ து விஷயக்ரஹணஂ] இந்த்ரியோஂஸே விஷயக்ரஹண ஔர [ததஃ ராகஃ வா த்வேஷஃ வா]
விஷயக்ரஹணஸே ராக அதவா த்வேஷ ஹோதா ஹை.
[ஏவஂ பாவஃ] ஐஸே பாவ, [ஸஂஸாரசக்ரவாலே] ஸஂஸாரசக்ரமேஂ [ஜீவஸ்ய] ஜீவகோ [அநாதிநிதநஃ
ஸநிதநஃ வா] அநாதி–அநந்த அதவா அநாதி–ஸாந்த [ஜாயதே] ஹோதே ரஹதே ஹைஂ–[இதி ஜிநவரைஃ பணிதஃ]
ஐஸா ஜிநவரோஂநே கஹா ஹை.
டீகாஃ– இஸ லோகமேஂ ஸஂஸாரீ ஜீவஸே அநாதி பந்தநரூப உபாதிகே வஶ ஸ்நிக்த பரிணாம ஹோதா ஹை,
பரிணாமஸே புத்கலபரிணாமாத்மக கர்ம, கர்மஸே நரகாதி கதியோஂமேஂ கமந, கதிகீ ப்ராப்திஸே தேஹ, தேஹஸே
இந்த்ரியா஁, இந்த்ரியோஂஸே விஷயக்ரஹண, விஷயக்ரஹணஸே ராகத்வேஷ, ராகத்வேஷஸே பிர ஸ்நிக்த பரிணாம, பரிணாமஸே பிர
புத்கலபரிணாமாத்மக கர்ம, கர்மஸே பிர நரகாதி கதியோஂமேஂ கமந, கதிகீ ப்ராப்திஸே பிர தேஹ, தேஹஸே
பிர இந்த்ரியா஁, இந்த்ரியோஂஸே பிர விஷயக்ரஹண, விஷயக்ரஹணஸே பிர ராகத்வேஷ, ராகத்வேஷஸே பிர புநஃ ஸ்நிக்த
பரிணாம. இஸ ப்ரகார யஹ அந்யோந்ய ௧கார்யகாரணபூத ஜீவபரிணாமாத்மக ஔர புத்கலபரிணாமாத்மக
கர்மஜால ஸஂஸாரசக்ரமேஂ ஜீவகோ அநாதி–அநந்தரூபஸே அதவா அநாதி–ஸாந்தரூபஸே சக்ரகீ பா஁தி புநஃ–
புநஃ ஹோதே ரஹதே ஹைஂ.
--------------------------------------------------------------------------
௧. கார்ய அர்தாத் நைமித்திக, ஔர காரண அர்தாத் நிமித்த. [ஜீவபரிணாமாத்மக கர்ம ஔர புத்கலபரிணாமாத்மக கர்ம
பரஸ்பர கார்யகாரணபூத அர்தாத் நைமித்திக–நிமித்தபூத ஹைஂ. வே கர்ம கிஸீ ஜீவகோ அநாதி–அநந்த ஔர கிஸீ
ஜீவகோ அநாதி–ஸாந்த ஹோதே ஹைஂ.]

Page 190 of 264
PDF/HTML Page 219 of 293
single page version

௧௯௦
] பஂசாஸ்திகாயஸஂக்ரஹ
[பகவாநஶ்ரீகுந்தகுந்த
இஸ ப்ரகார யஹா஁ [ஐஸா கஹா கி], புத்கலபரிணாம ஜிநகா நிமித்த ஹை ஐஸே ஜீவபரிணாம ஔர
ஜீவபரிணாம ஜிநகா நிமித்த ஹை ஐஸே புத்கலபரிணாம அப ஆகே கஹே ஜாநேவாலே [புண்யாதி ஸாத]
பதார்தோஂகே பீஜரூப அவதாரநா.
பாவார்தஃ– ஜீவ ஔர புத்கலகோ பரஸ்பர நிமித்த–நைமித்திகரூபஸே பரிணாம ஹோதா ஹை. உஸ
பரிணாமகே காரண புண்யாதி பதார்த உத்பந்ந ஹோதே ஹைஂ, ஜிநகா வர்ணந அகலீ காதாஓஂமேஂ கியா ஜாஏகா.
ப்ரஶ்நஃ– புண்யாதி ஸாத பதார்தோஂகா ப்ரயோஜந ஜீவ ஔர அஜீவ இந தோ ஸே ஹீ பூரா ஹோ ஜாதா ஹை,
க்யோஂகி வே ஜீவ ஔர அஜீவகீ ஹீ பர்யாயேஂ ஹைஂ. தோ பிர வே ஸாத பதார்த கிஸலிஏ கஹே ஜா ரஹே ஹைஂ?
உத்தரஃ– பவ்யோஂகோ ஹேய தத்த்வ ஔர உபாதேய தத்த்வ [அர்தாத் ஹேய ஔர உபாதேய தத்த்வோஂகா ஸ்வரூப ததா
உநகே காரண] தர்ஶாநேகே ஹேது உநகா கதந ஹை. துஃக வஹ ஹேய தத்த்வ ஹை, உநகா காரண ஸஂஸார ஹை,
ஸஂஸாரகா காரண ஆஸ்ரவ ஔர பந்த தோ ஹைஂ [அதவா விஸ்தாரபூர்வக கஹே தோ புண்ய, பாப, ஆஸ்ரவ ஔர பந்த
சார ஹைஂ] ஔர உநகா காரண மித்யாதர்ஶந–ஜ்ஞாந–சாரித்ர ஹை. ஸுக வஹ உபாதேய தத்த்வ ஹை, உஸகா காரண
மோக்ஷ ஹை, மோக்ஷகா காரண ஸஂவர ஔர நிர்ஜரா ஹை ஔர உநகா காரண ஸம்யக்தர்ஶந–ஜ்ஞாந–சாரித்ர ஹை. யஹ
ப்ரயோஜநபூத பாத பவ்ய ஜீவோஂகோ ப்ரகடரூபஸே தர்ஶாநேகே ஹேது புண்யாதி ௧ஸாத பதார்தோஂகா கதந ஹை.. ௧௨௮–
௧௩௦..
--------------------------------------------------------------------------
௧. அஜ்ஞாநீ ஔர ஜ்ஞாநீ ஜீவ புண்யாதி ஸாத பதார்தோஂமேஸேஂ கிந–கிந பதார்தோஂகே கர்தா ஹைஂ தத்ஸம்பந்தீ ஆசார்யவர ஶ்ரீ
ஜயஸேநாசார்யதேவக்ருத தாத்பர்யவ்ருத்தி நாமகீ டீகாமேஂ நிம்நோக்தாநுஸார வர்ணந ஹைேஃ–
அஜ்ஞாநீ ஜீவ நிர்விகார ஸ்வஸஂவேதநகே அபாவகே காரண பாபபதார்தகா ததா ஆஸ்ரவ–பஂதபதார்தோஂகா கர்தா ஹோதா
ஹை; கதாசித் மஂத மித்யாத்வகே உதயஸே, தேகே ஹுஏ–ஸுநே ஹுஏ–அநுபவ கிஏ ஹுஏ போகோகீ ஆகாஂக்ஷாரூப நிதாநபந்த
த்வாரா, பவிஷ்யகாலமேஂ பாபகா அநுபந்த கரநேவாலே புண்யபதார்தகா பீ கர்தா ஹோதா ஹை. ஜோ ஜ்ஞாநீ ஜீவ ஹை வஹ,
நிர்விகார–ஆத்மதத்த்வவிஷயக ருசி, தத்விஷயக ஜ்ஞப்தி ஔர தத்விஷயக நிஶ்சல அநுபூதிரூப அபேதரத்நத்ரயபரிணாம
த்வாரா, ஸஂவர–நிர்ஜரா–மோக்ஷபதார்தோஂகா கர்தா ஹோதா ஹை; ஔர ஜீவ ஜப பூர்வோக்த நிஶ்சயரத்நத்ரயமேஂ ஸ்திர நஹீஂ ரஹ
ஸகதா தப நிர்தோஷபரமாத்மஸ்வரூப அர்ஹஂத–ஸித்தோஂகீ ததா உநகா [நிர்தோஷ பரமாத்மாகா] ஆராதந கரநேவாலே
ஆசார்ய–உபாத்யாய–ஸாதுஓஂகீ நிர்பர அஸாதாரண பக்திரூப ஐஸா ஜோ ஸஂஸாரவிச்சேதகே காரணபூத, பரம்பராஸே
முக்திகாரணபூத, தீர்தஂகரப்ரக்ருதி ஆதி புண்யகா அநுபந்த கரநேவாலா விஶிஷ்ட புண்ய உஸே அநீஹிதவ்ருத்திஸே நிதாநரஹித
பரிணாமஸே கரதா ஹை. இஸ ப்ரகார அஜ்ஞாநீ ஜீவ பாபாதி சார பதார்தோஂகா கர்தா ஹை ஔர ஜ்ஞாநீ ஸஂவராதி தீந
பதார்தோஂகா கர்தா ஹைே.

Page 191 of 264
PDF/HTML Page 220 of 293
single page version

கஹாநஜைநஶாஸ்த்ரமாலா] நவபதார்தபூர்வக–மோக்ஷமார்கப்ரபஂசவர்ணந
[
௧௯௧
அத புண்யபாபபதார்தவ்யாக்யாநம்.
மோஹோ ராகோ தோஸோ சித்தபஸாதோ ய ஜஸ்ஸ பாவம்மி.
விஜ்ஜதி தஸ்ஸ ஸுஹோ வா அஸுஹோ வா ஹோதி பரிணாமோ.. ௧௩௧..
மோஹோ ராகோ த்வேஷஶ்சித்தப்ரஸாதஃ வா யஸ்ய பாவே.
வித்யதே தஸ்ய ஶுபோ வா அஶுபோ வா பவதி பரிணாமஃ.. ௧௩௧..
-----------------------------------------------------------------------------
அப புண்ய–பாபபதார்தகா வ்யக்யாந ஹை.
காதா ௧௩௧
அந்வயார்தஃ– [யஸ்ய பாவே] ஜிஸகே பாவமேஂ [மோஹஃ] மோஹ, [ராகஃ] ராக, [த்வேஷஃ] த்வேஷ [வா]
அதவா [சித்தப்ரஸாதஃ] சித்தப்ரஸந்நதா [வித்யதே] ஹை, [தஸ்ய] உஸேே [ஶுபஃ வா அஶுபஃ வா] ஶுப அதவா
அஶுப [பரிணாமஃ] பரிணாம [பவதி] ஹை.
-------------------------------------------------------------------------
[யஹா ஜ்ஞாநீகே விஶிஷ்ட புண்யகோ ஸஂஸாரவிச்சேதகே காரணபூத கஹா வஹா ஐஸா ஸமஜநா கி –வாஸ்தவமேஂ தோ
ஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ர ஹீ ஸஂஸாரவிச்சேதகே காரணபூத ஹைஂ, பரந்து ஜப வஹ ஸம்யக்தர்ஶந–ஜ்ஞாந–சாரித்ர அபூர்ணதஶாமேஂ
ஹோதா ஹை தப உஸகே ஸாத அநிச்சிதவ்ருத்திஸே வர்ததே ஹுஏ விஶிஷ்ட புண்யமேஂ ஸஂஸாரவிச்சேதகே காரணபநேகா ஆரோப கியா
ஜாதா ஹை. வஹ ஆரோப பீ வாஸ்தவிக காரணகே–ஸம்யக்தர்ஶநாதிகே –அஸ்தித்வமேஂ ஹீ ஹோ ஸகதா ஹை.]
சே ராக, த்வேஷ, விமோஹ, சித்தப்ரஸாதபரிணதி ஜேஹநே,
தே ஜீவநே ஶுப வா அஶுப பரிணாமநோ ஸத்பாவ சே. ௧௩௧.