Page 232 of 264
PDF/HTML Page 261 of 293
single page version
சேட்டா தவம்ஹி சரியா வவஹாரோ மோக்கமக்கோ த்தி.. ௧௬௦..
சேஷ்டா தபஸி சர்யா வ்யவஹாரோ மோக்ஷமார்க இதி.. ௧௬௦..
[இதி] இஸ ப்ரகார [வ்யவஹாரஃ மோக்ஷமார்கஃ] வ்யவஹாரமோக்ஷமார்க ஹை.
ஶுத்தி ஹோதீ ஹைே’– இஸ பாதகோ பீ ஸாத ஹீ ஸாத ஸமஜநா ஹோ தோ விஸ்தாரஸே ஏைஸா நிரூபண கியா ஜாதா ஹை கி
‘ஜிஸ ஶுத்திகே ஸத்பாவமேஂ, உஸகே ஸாத–ஸாத மஹாவ்ரதாதிகே ஶுபவிகல்ப ஹட விநா ஸஹஜரூபஸே ப்ரவர்தமாந ஹோ வஹ
சடவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய ஶுத்தி ஸாதவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய நிர்விகல்ப ஶுத்த பரிணதிகா ஸாதந ஹை.’ ஐஸே லம்பே கதநகே
பதலே, ஐஸா கஹா ஜாஏ கி ‘சடவேஂ குணஸ்தாநமேஂ ப்ரவர்தமாந மஹாவ்ரதாதிகே ஶுப விகல்ப ஸாதவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய
நிர்விகல்ப ஶுத்த பரிணதிகா ஸாதந ஹை,’ தோ வஹ உபசரித நிரூபண ஹை. ஐஸே உபசரித நிரூபணமேஂஸே ஐஸா அர்த
நிகாலநா சாஹியே கி ‘மஹாவ்ரதாதிகே ஶுப விகல்ப நஹீஂ கிந்து உநகே த்வாரா ஜிஸ சடவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய ஶுத்தி
பதாநா தா வஹ ஶூத்தி வாஸ்தவமேஂ ஸாதவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய நிர்விகல்ப ஶுத்த பரிணதிகா ஸாதந ஹை.’]
தபமாஂஹி சேஷ்டா சரண–ஏக வ்யவஹாரமுக்திமார்க சே. ௧௬௦.
Page 233 of 264
PDF/HTML Page 262 of 293
single page version
ச்சித்திர்ஜ்ஞாநம், ஆசாராதிஸூத்ரப்ரபஞ்சிதவிசித்ரயதிவ்ருத்தஸமஸ்தஸமுதயரூபே தபஸி சேஷ்டா சர்யா–இத்யேஷஃ
ஸ்வபரப்ரத்யயபர்யாயாஶ்ரிதஂ பிந்நஸாத்யஸாதநபாவஂ வ்யவஹாரநயமாஶ்ரித்யாநுகம்யமாநோ மோக்ஷமார்கஃ கார்த–
ஸ்வரபாஷாணார்பிததீப்தஜாதவேதோவத்ஸமாஹிதாந்தரங்கஸ்ய ப்ரதிபதமுபரிதநஶுத்தபூமிகாஸு பரமரம்யாஸு
விஶ்ராந்திமபிந்நாஂ நிஷ்பாதயந், ஜாத்யகார்தஸ்வரஸ்யேவ ஶுத்தஜீவஸ்ய கதஂசித்பிந்நஸாத்யஸாதநபாவாபாவா–
த்ஸ்வயஂ ஶுத்தஸ்வபாவேந விபரிணமமாநஸ்யாபி, நிஶ்சயமோக்ஷமார்கஸ்ய ஸாதநபாவமாபத்யத இதி.. ௧௬௦..
ஸ்வபாவ ஹை ஐஸா, ‘ஶ்ரத்தாந’ நாமகா பாவவிஶேஷ ஸோ ஸம்யக்த்வ; தத்த்வார்தஶ்ரத்தாநகே ஸத்பாவமேஂ அஂகபூர்வகத
பதார்தோஂஂகா அவபோதந [–ஜாநநா] ஸோ ஜ்ஞாந; ஆசாராதி ஸூத்ரோஂ த்வாரா கஹே கஏ அநேகவித முநி–ஆசாரோஂகே
ஸமஸ்த ஸமுதாயரூப தபமேஂ சேஷ்டா [–ப்ரவர்தந] ஸோ சாரித்ர; – ஐஸா யஹ, ஸ்வபரஹேதுக பர்யாயகே ஆஶ்ரித,
பிந்நஸாத்யஸாதநபாவவாலே வ்யவஹாரநயகே ஆஶ்ரயஸே [–வ்யவஹாரநயகீ அபேக்ஷாஸே] அநுஸரண கியா
ஜாநேவாலா மோக்ஷமார்க, ஸுவர்ணபாஷாணகோ லகாஈ ஜாநேவாலீ ப்ரதீப்த அக்நிகீ பாதி ஸமாஹித அஂதரஂகவாலே
ஜீவகோ [அர்தாத்] ஜிஸகா அஂதரஂக ஏகாக்ர–ஸமாதிப்ராப்த ஹை ஐஸே ஜீவகோ] பத–பத பர பரம ரம்ய
ஐஸீ உபரகீ ஶுத்த பூமிகாஓஂமேஂ அபிந்ந விஶ்ராஂதி [–அபேதரூப ஸ்திரதா] உத்பந்ந கரதா ஹுஆ – யத்யபி
உத்தம ஸுவர்ணகீ பாதி ஶுத்த ஜீவ கதஂசித் பிந்நஸாத்யஸாதநபாவகே அபாவகே காரண ஸ்வயஂ [அபநே ஆப]
ஶுத்த ஸ்வபாவஸே பரிணமித ஹோதா ஹை ததாபி–நிஶ்சயமோக்ஷமார்ககே ஸாதநபநேகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை.
வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககே ஸ்வரூபகா நிம்நாநுஸார வர்ணந கியா ஹைஃ– ‘வீதராகஸர்வஜ்ஞப்ரணீத ஜீவாதிபதார்தோ ஸம்பந்தீ ஸம்யக்
ஶ்ரத்தாந ததா ஜ்ஞாந தோநோஂ, க்ருஹஸ்தகோ ஔர தபோதநகோ ஸமாந ஹோதே ஹைஂ; சாரித்ர, தபோதநோஂகோ ஆசாராதி சரணக்ரஂதோஂமேஂ
விஹித கியே ஹுஏ மார்காநுஸார ப்ரமத்த–அப்ரமத்த குணஸ்தாநயோக்ய பஂசமஹாவ்ரத–பஂசஸமிதி–த்ரிகுப்தி–ஷடாவஶ்யகாதிரூப
ஹோதா ஹை ஔர க்ருஹஸ்தோஂகோ உபாஸகாத்யயநக்ரஂதமேஂ விஹித கியே ஹுஏ மார்ககே அநுஸார பஂசமகுணஸ்தாநயோக்ய தாந–ஶீல–
பூவஜா–உபவாஸாதிரூப அதவா தார்ஶநிக–வ்ரதிகாதி க்யாரஹ ஸ்தாநரூப [க்யாரஹ ப்ரதிமாரூப] ஹோதா ஹை; இஸ ப்ரகார
வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககா லக்ஷண ஹை.
Page 234 of 264
PDF/HTML Page 263 of 293
single page version
ண குணதி கிஂசி வி அண்ணஂ ண முயதி ஸோ மோக்கமக்கோ த்தி.. ௧௬௧..
ந கரோதி கிஂசிதப்யந்யந்ந முஞ்சதி ஸ மோக்ஷமார்க இதி.. ௧௬௧..
பாதி அபிந்நஸாத்யஸாதநபாவகே காரண ஸ்வயமேவ ஶுத்தபாவரூப பரிணமந ஹோதா ஹை ததாபி, வ்யவஹாரநயஸே
நிஶ்சயமோக்ஷமார்ககே ஸாதநபநேகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை.
ஹோநேஸே உஸே வ்யவஹாரமோக்ஷமார்க பீ நஹீஂ ஹை..] ௧௬௦..
[அந்யத் கிஂசித் அபி] அந்ய குச பீ [ந கரோதி ந முஞ்சதி] கரதா நஹீஂ ஹை யா சோதா நஹீஂ ஹை,
[ஸஃ] வஹ [நிஶ்சயநயேந] நிஶ்சயநயஸே [மோக்ஷமார்கஃ இதி பணிதஃ] ‘மோக்ஷமார்க’ கஹா கயா ஹை.
டீகாஃ– வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககே ஸாத்யரூபஸே, நிஶ்சயமோக்ஷமார்ககா யஹ கதந ஹை.
சோடே–க்ரஹே நஹி அந்ய கஂஈபண, நிஶ்சயே ஶிவமார்க சே. ௧௬௧.
Page 235 of 264
PDF/HTML Page 264 of 293
single page version
கதார்தாஜ்ஞாநாதபஶ்சேஷ்டாநாஂ தர்மாதிதத்த்வார்தஶ்ரத்தாநாங்கபூர்வகதார்தஜ்ஞாநதபஶ்சேஷ்டாநாஞ்ச த்யாகோபாதாநாய ப்ராரப்த–
விவிக்தபாவவ்யாபாரஃ, குதஶ்சிதுபாதேயத்யாகே த்யாஜ்யோபாதாநே ச புநஃ ப்ரவர்திதப்ரதிவிதாநாபிப்ராயோ,
யஸ்மிந்யாவதி காலே விஶிஷ்டபாவநாஸௌஷ்டவவஶாத்ஸம்யக்தர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ரைஃ ஸ்வபாவபூதைஃ ஸமமங்காங்கிபாவ–
பரிணத்யா
அஶ்ரத்தாநகே, அஂகபூர்வகத பதார்தோஂஸம்பந்தீ அஜ்ஞாநகே ஔர அதபமேஂ சேஷ்டாகே த்யாக ஹேதுஸே ததா தர்மாதிஸம்பந்தீ
தத்த்வார்த–ஶ்ரத்தாநகே, அஂகபூர்வகத பதார்தோஂஸம்பந்தீ ஜ்ஞாநகே ஔர தபமேஂ சேஷ்டாகே க்ரஹண ஹேதுஸே [–தீநோஂகே த்யாக
ஹேது ததா தீநோஂகே க்ரஹண ஹேதுஸே] விவிக்த பாவரூப வ்யாபார கரதா ஹுஆ, ஔர கிஸீ காரணஸே க்ராஹ்யகா
த்யாக ஹோ ஜாநேபர ஔர த்யாஜ்யகா க்ரஹண ஹோ ஜாநேபர உஸகே ப்ரதிவிதாநகா அபிப்ராய கரதா ஹுஆ, ஜிஸ
கால ஔர ஜிதநே கால தக விஶிஷ்ட பாவநாஸௌஷ்டவகே காரண ஸ்வபாவபூத ஸம்யக்தர்ஶந–ஜ்ஞாந–சாரித்ரகே
ஸாத அஂக–அஂகீபாவஸே பரிணதி த்வாரா
[ஸவிகல்ப] ஜீவகோ நிஃஶஂகதா–நிஃகாஂக்ஷா–நிர்விசிகித்ஸாதி பாவரூப, ஸ்வாத்யாய–விநயாதி பாவரூப ஔர
நிரதிசார வ்ரதாதி பாவரூப வ்யாபார பூமிகாநுஸார ஹோதே ஹைஂ ததா கிஸீ காரண உபாதேய பாவோஂகா [–வ்யவஹாரஸே
க்ராஹ்ய பாவோஂகா] த்யாக ஹோ ஜாநே பர ஔர த்யாஜ்ய பாவோஂகா உபாதாந அர்தாத் க்ரஹண ஹோ ஜாநே பர உஸகே
ப்ரதிகாரரூபஸே ப்ராயஶ்சித்தாதி விதாந பீ ஹோதா ஹை.]
Page 236 of 264
PDF/HTML Page 265 of 293
single page version
தஸ்மிந் தாவதி காலே அயமேவாத்மா ஜீவஸ்வபாவநியதசரிதத்வாந்நிஶ்சயேந மோக்ஷமார்க இத்யுச்யதே. அதோ
நிஶ்சயவ்யவஹாரமோக்ஷமார்கயோஃ ஸாத்யஸாதநபாவோ நிதராமுபபந்ந.. ௧௬௧..
விராம ப்ராப்த ஹோநேஸே [அர்தாத் பேதபாவரூப–கஂடபாவரூப வ்யாபார ருக ஜாநேஸே] ஸுநிஷ்கம்பரூபஸே ரஹதா ஹை,
உஸ கால ஔர உதநே கால தக யஹீ ஆத்மா ஜீவஸ்வபாவமேஂ நியத சாரித்ரரூப ஹோநேகே காரண நிஶ்சயஸே
‘மோக்ஷமார்க’ கஹலாதா ஹை. இஸலியே, நிஶ்சயமோக்ஷமார்க ஔர வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககோ ஸாத்ய–ஸாதநபநா அத்யந்த
கடதா ஹை.
ஜீவ கதஂசித் [–கிஸீ ப்ரகார, நிஜ உத்யமஸே] அபநே ஸஂவேதநமேஂ ஆநேவாலீ அவித்யாகீ வாஸநாகே விலய
த்வாரா ப்ராப்த ஹோதா ஹுஆ, ஜப குணஸ்தாநரூப ஸோபாநகே க்ரமாநுஸார நிஜஶுத்தாத்மத்ரவ்யகீ பாவநாஸே உத்பந்ந
நித்யாநந்தலக்ஷணவாலே ஸுகாம்ருதகே ரஸாஸ்வாதகீ த்ருப்திரூப பரம கலாகே அநுபவகே காரண நிஜஶுத்தாத்மாஶ்ரித
நிஶ்சயதர்ஶநஜ்ஞாநசாரித்ரரூபஸே அபேதரூப பரிணமித ஹோதா ஹை, தப நிஶ்சயநயஸே பிந்ந ஸாத்ய–ஸாதநகே
அபாவகே காரண யஹ ஆத்மா ஹீ மோக்ஷமார்க ஹை. இஸலியே ஐஸா ஸித்த ஹுஆ கி ஸுவர்ண ஔர ஸுவர்ணபாஷாணகீ
பாதி நிஶ்சயமோக்ஷமார்க ஔர வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககோ ஸாத்ய–ஸாதகபநா [வ்யவஹாரநயஸே] அத்யந்த கடித ஹோதா
ஹை.. ௧௬௧..
௨. யஹா யஹ த்யாநமேஂ ரகநேயோக்ய ஹை கி ஜீவ வ்யவஹாரமோக்ஷமார்ககோ பீ அநாதி அவித்யாகா நாஶ கரகே ஹீ ப்ராப்த கர
ஶுத்தாத்மஸ்வரூபகா பாந கரநேஸே பூர்வ தோ] வ்யவஹாரமோக்ஷமார்க பீ நஹீஂ ஹோதா.
‘சடவேஂ குணஸ்தாநமேஂ வர்தநேவாலே ஶுப விகல்போஂகோ நஹீஂ கிந்து சடவேஂ குணஸ்தாநமேஂ வர்தநேவாலே ஶுத்திகே அஂஶகோே ஔர
ஸாதவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய நிஶ்சயமோக்ஷமார்ககோ வாஸ்தவமேஂ ஸாதந–ஸாத்யபநா ஹை.’ சடவேஂ குணஸ்தாநமேஂ வர்தநேவாலே ஶுத்திகா
அஂஶ பகர ஜப ஔர ஜிதநே கால தக உக்ர ஶுத்திகே காரண ஶுப விகல்போஂகா அபாவ வர்ததா ஹை தப ஔர உதநே
கால தக ஸாதவேஂ குணஸ்தாநயோக்ய நிஶ்சயமோக்ஷமார்க ஹோதா ஹை.
Page 237 of 264
PDF/HTML Page 266 of 293
single page version
ஸோ சாரித்தஂ ணாணஂ தஂஸணமிதி ணிச்சிதோ ஹோதி.. ௧௬௨..
ஸ சாரித்ரஂ ஜ்ஞாநஂ தர்ஶநமிதி நிஶ்சிதோ பவதி.. ௧௬௨..
ஹீ] [சாரித்ரஂ] சாரித்ர ஹை, [ஜ்ஞாநஂ] ஜ்ஞாந ஹை, [தர்ஶநம்] தர்ஶந ஹை–[இதி] ஐஸா [நிஶ்சிதஃ பவதி]
நிஶ்சித ஹை.
பரிணமித ஹோகர அநுஸரதா ஹை], [அநந்யமய ஆத்மாகோ ஹீ] ஆத்மாஸே ஜாநதா ஹை அர்தாத்
ஸ்வபரப்ரகாஶகரூபஸே சேததா ஹை, [அநந்யமய ஆத்மாகோ ஹீ] ஆத்மாஸே தேகதா ஹை அர்தாத் யதாததரூபஸே
தே ஜீவ தர்ஶந, ஜ்ஞாந நே சாரித்ர சே நிஶ்சிதபணே. ௧௬௨.
Page 238 of 264
PDF/HTML Page 267 of 293
single page version
அதஶ்சாரித்ரஜ்ஞாநதர்ஶநரூபத்வாஜ்ஜீவஸ்வபாவநியதசரிதத்வலக்ஷணஂ நிஶ்சயமோக்ஷமார்கத்வமாத்மநோ
நிதராமுபபந்நமிதி.. ௧௬௨..
இதி தஂ ஜாணதி பவிஓ அபவியஸத்தோ ண ஸத்தஹதி.. ௧௬௩..
அபேதகே காரண நிஶ்சித ஹை. இஸஸே [ஐஸா நிஶ்சித ஹுஆ கி] சாரித்ர–ஜ்ஞாந–தர்ஶநரூப ஹோநேகே காரண
ஆத்மாகோ ஜீவஸ்வபாவநியத சாரித்ர ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸா நிஶ்சயமோக்ஷமார்கபநா அத்யந்த கடித ஹோதா ஹை
[அர்தாத் ஆத்மா ஹீ சாரித்ர–ஜ்ஞாந–தர்ஶந ஹோநேகே காரண ஆத்மா ஹீ ஜ்ஞாநதர்ஶநரூப ஜீவஸ்வபாவமேஂ த்ரரூபஸே
ஸ்தித சாரித்ர ஜிஸகா ஸ்வரூப ஹை ஐஸா நிஶ்சயமோக்ஷமார்க ஹை].. ௧௬௨..
[இதி தத்] ஐஸா [பவ்யஃ ஜாநாதி] பவ்ய ஜீவ ஜாநதா ஹை, [அபவ்யஸத்த்வஃ ந ஶ்ரத்தத்தே] அபவ்ய ஜீவ ஶ்ரத்தா
நஹீஂ கரதா.
Page 239 of 264
PDF/HTML Page 268 of 293
single page version
ததஸ்தத்தேதுகஸ்யாநாகுலத்வலக்ஷணஸ்ய பரமார்தஸுகஸ்ய மோக்ஷேநுபூதிரசலிதாஸ்தி. இத்யேதத்பவ்ய ஏவ
பாவதோ விஜாநாதி, ததஃ ஸ ஏவ மோக்ஷமார்கார்ஹஃ. நைததபவ்யஃ ஶ்ரத்தத்தே, ததஃ ஸ மோக்ஷமார்காநர்ஹ ஏவேதி. அதஃ
கதிபயே ஏவ ஸஂஸாரிணோ மோக்ஷமார்கார்ஹா ந ஸர்வ ஏவேதி.. ௧௬௩..
வாஸ்தவமேஂ ஆத்மா ஸர்வகோ ஜாநதா ஔர தேகதா ஹோநேஸே உஸகா அபாவ ஹோதா ஹை [அர்தாத் மோக்ஷமேஂ ஸ்வபாவகீ
ப்ரதிகூலதாகா அபாவ ஹோதா ஹை]. இஸலியே உஸகா அபாவ ஜிஸகா காரண ஹை ஐஸே
பாவஸே ஜாநதா ஹை, இஸலியே வஹீ மோக்ஷமார்ககே யோக்ய ஹை; அபவ்ய ஜீவ இஸ ப்ரகார ஶ்ரத்தா நஹீஂ கரதா,
Page 240 of 264
PDF/HTML Page 269 of 293
single page version
ஸாதூஹி இதஂ பணிதஂ தேஹிஂ
ஸாதுபிரிதஂ பணிதஂ தைஸ்து பந்தோ வா மோக்ஷோ வா.. ௧௬௪...
க்ருஶாநு–ஸஂவலிதாநீவ க்ருதாநி கதஞ்சித்விருத்தகாரணத்வரூடேர்பந்தகாரணாந்யபி
து] பரந்து உநஸே [பந்தஃ வா] பந்த பீ ஹோதா ஹை ஔர [மோக்ஷஃ வா] மோக்ஷ பீ ஹோதா ஹை.
வ்யாப்திகே காரண பந்தகாரண பீ ஹை. ஔர ஜப வே
கிஂசித் பீ பரஸமயப்ரவ்ருதிஸே யுக்த ஹோ தோ, உநஸே [கதஂசித்] பந்த பீ ஹோதா ஹை.
௨. பரஸமயப்ரவ்ருத்தியுக்த தர்ஶந–ஜ்ஞாந–சாரித்ரமேஂ கதஂசித் மோக்ஷரூப கார்யஸே விருத்த கார்யகா காரணபநா [அர்தாத் பந்தரூப
த்ருக, ஜ்ஞாந நே சாரித்ர சே ஶிவமார்க தேதீ ஸேவவாஂ
–ஸஂதே கஹ்யுஂ, பண ஹேது சே ஏ பஂதநா வா மோக்ஷநா. ௧௬௪.
Page 241 of 264
PDF/HTML Page 270 of 293
single page version
நிவ்ருத்தக்ருஶாநுஸஂவலநாநீவ க்ருதாநி விருத்தகார்யகாரணபாவாபாவாத்ஸாக்ஷாந்மோக்ஷகாரணாந்யேவ
பவந்தி. ததஃ ஸ்வஸமயப்ரவ்ருத்திநாம்நோ ஜீவஸ்வபாவநியதசரிதஸ்ய ஸாக்ஷாந்மோக்ஷமார்கத்வமுபபந்ந–மிதி..௧௬௪..
பவதீதி துஃகமோக்ஷஃ பரஸமயரதோ பவதி ஜீவஃ.. ௧௬௫..
ஹைஂ தப, ஜிஸே அக்நிகே ஸாதகா மிலிதபநா நிவ்ருத்த ஹுஆ ஹை ஐஸே க்ருதகீ பாதி, விருத்த கார்யகா காரணபாவ
நிவ்ருத்த ஹோ கயா ஹோநேஸே ஸாக்ஷாத் மோக்ஷகா காரண ஹீ ஹை. இஸலியே ‘ஸ்வஸமயப்ரவ்ருத்தி’ நாமகா ஜோ
ஜீவஸ்வபாவமேஂ நியத சாரித்ர உஸே ஸாக்ஷாத் மோக்ஷமார்கபநா கடித ஹோதா ஹை .. ௧௬௪..
வஹ [பரஸமயரதஃ ஜீவஃ] பரஸமயரத ஜீவ [பவதி] ஹை. [‘அர்ஹஂதாதிகே ப்ரதி பக்தி–அநுராகவாலீ
மஂதஶுத்திஸே பீ க்ரமஶஃ மோக்ஷ ஹோதா ஹை’ இஸ ப்ரகார யதி அஜ்ஞாநகே காரண [–ஶுத்தாத்மஸஂவேதநகே அபாவகே
காரண, ராகாஂஶகேே காரண] ஜ்ஞாநீகோ பீ [மஂத புருஷார்தவாலா] ஜுகாவ வர்தே, தோ தப தக வஹ பீ ஸூக்ஷ்ம
பரஸமயமேஂ ரத ஹை.]
ஶாஸ்த்ரோமேஂ ஆநேவாலே ஐஸே பிந்நபிந்ந பத்ததிநகே கதநோஂகோ ஸுலஜாதே ஹுஏ யஹ ஸாரபூத வாஸ்தவிகதா த்யாநமேஂ ரகநீ
சாஹியே கி –ஜ்ஞாநீகோ ஜப ஶுத்தாஶுத்தரூப மிஶ்ரபர்யாய வர்ததீ ஹை தப வஹ மிஶ்ரபர்யாய ஏகாஂதஸே ஸஂவர–நிர்ஜரா–மோக்ஷகே
காரணபூத நஹீஂ ஹோதீ , அதவா ஏகாஂதஸே ஆஸ்ரவ–பஂதகே காரணபூத நஹீஂ ஹோதீ, பரந்து உஸ மிஶ்ரபர்யாயகா ஶுத்த
அஂஶ ஸஂவர–நிர்ஜரா–மோக்ஷகே காரணபூத ஹோதா ஹை ஔர அஶுத்த அஂஶ ஆஸ்ரவ–பஂதகே காரணபூத ஹோதா ஹை.]
௧. இஸ நிரூபணகே ஸாத துலநா கரநேகே லியே ஶ்ரீ ப்ரவசநஸாரகீ ௧௧ வீஂ காதா ஔர உஸகீ தத்த்வப்ரதீபிகா டீகா
Page 242 of 264
PDF/HTML Page 271 of 293
single page version
த்யபிப்ராயேண கித்யமாநஸ்தத்ர ப்ரவர்ததே ததா தாவத்ஸோபி ராகலவஸத்பாவாத்பரஸமயரத இத்யுபகீயதே. அத
ந கிஂ புநர்நிரங்குஶராககலிகலங்கிதாந்தரங்கவ்ருத்திரிதரோ ஜந இதி.. ௧௬௫..
ஹீ]
௨. அஜ்ஞாநலவ = கிந்சித் அஜ்ஞாந; அல்ப அஜ்ஞாந.
௩. ராகலவ = கிந்சித் ராக; அல்ப ராக.
௫. இஸ காதாகீ ஶ்ரீ ஜயஸேநாசார்யதேவக்ருத டீகாமேஂ இஸ ப்ரகார விவரண ஹைஃ–
பஂசபரமேஷ்டீகே ப்ரதி குணஸ்தவநாதி பக்தி கரதா ஹை, தப வஹ ஸூக்ஷ்ம பரஸமயரூபஸே பரிணத வர்ததா ஹுஆ ஸராக
ஸம்யக்த்ரஷ்டி ஹைே; ஔர யதி வஹ புருஷ ஶுத்தாத்மபாவநாமேஂ ஸமர்த ஹோநே பர பீ உஸே [ஶுத்தாத்மபாவநாகோ] சோகர
‘ஶுபோபயோகஸே ஹீ மோக்ஷ ஹோதா ஹை ஐஸா ஏகாந்த மாநே, தோ வஹ ஸ்தூல பரஸமயரூப பரிணாம த்வாரா அஜ்ஞாநீ மித்யாத்ரஷ்டி
ஹோதா ஹை.
Page 243 of 264
PDF/HTML Page 272 of 293
single page version
பஂததி புண்ணஂ பஹுஸோ ண ஹு ஸோ கம்மக்கயஂ குணதி.. ௧௬௬..
பத்நாதி புண்யஂ பஹுஶோ ந கலு ஸ கர்மக்ஷயஂ கரோதி.. ௧௬௬..
புண்யஂ பத்நாதி] பஹுத புண்ய பாஂததா ஹை, [ந கலு ஸஃ கர்மக்ஷயஂ கரோதி] பரந்து வாஸ்தவமேஂ வஹ கர்மோஂகா க்ஷய
நஹீஂ கரதா.
நஹீஂ ஹை ஐஸா யஹா தர்ஶாயா ஹை]. அர்ஹஂதாதிகே ப்ரதி பக்திஸம்பந்ந ஜீவ, கதஂசித் ‘ஶுத்தஸம்ப்ரயோகவாலா’
ஹோநே பர பீ, ராகலவ ஜீவித [வித்யமாந] ஹோநேஸே ‘ஶுபோபயோகீபநே’ கோ நஹீஂ சோதா ஹுஆ, பஹுத
க்யோஂகி அஶுத்திரூப அஂஶ ஹை.]
௩. ஸித்திகே நிமித்தபூத ஐஸே ஜோ அர்ஹஂந்தாதி உநகே ப்ரதி பக்திபாவகோ பஹலே ஶுத்தஸம்ப்ரயோக கஹா கயா ஹை. உஸமேஂ ‘ஶுத்த’
ப்ரயோக ஹோதா ஹை உஸீ ப்ரகார யஹா ‘ஶுத்த’ ஶப்தகா ப்ரயோக ஹுஆ ஹை.]
ஜிந–ஸித்த–ப்ரவசந–சைத்ய–முநிகண–ஜ்ஞாநநீ பக்தி கரே,
தே புண்யபஂத லஹே கணோ, பண கர்மநோ க்ஷய நவ கரே. ௧௬௬.
Page 244 of 264
PDF/HTML Page 273 of 293
single page version
பரஸமயப்ரவ்ருத்திநிபந்தநத்வாதிதி.. ௧௬௬..
பரிஹரநேயோக்ய ஹை, க்யோஂகி வஹ பரஸமயப்ரவ்ருத்திகா காரண ஹை.. ௧௬௬..
ஹோ ததாபி, [ஸ்வகஸ்ய ஸமயஂ ந விஜாநாதி] ஸ்வகீய ஸமயகோ நஹீஂ ஜாநதா [–அநுபவ நஹீஂ
கரதா].
கணிகா பீ ஹ்ருதயமேஂ ஜீவித ஹை வஹ, பலே ஸமஸ்த ஸித்தாஂதஸாகரகா பாரஂகத ஹோ ததாபி, நிருபராக–
ஶுத்தஸ்வரூப ஸ்வஸமயகோ வாஸ்தவமேஂ நஹீஂ சேததா [–அநுபவ நஹீஂ கரதா].
ஹோ ஸர்வஆகமதர பலே ஜாணே நஹீஂ ஸ்வக–ஸமயநே. ௧௬௭.
Page 245 of 264
PDF/HTML Page 274 of 293
single page version
ராகரேணுரபஸாரணீய இதி.. ௧௬௭..
ரோதஸ்தஸ்ய ந வித்யதே ஶுபாஶுபக்ருதஸ்ய கர்மணஃ.. ௧௬௮..
ராகபரிணதிகே பிநா நஹீஂ ஹோதீ. ராகாதிபரிணதி ஹோநே பர, ஆத்மா புத்திப்ரஸார ரஹித [–சித்தகே
ப்ரமணஸே ரஹித] அபநேகோ கிஸீ ப்ரகார நஹீஂ ரக ஸகதா ;
அர்ஹஂதாதி–விஷயக பீ ராகரேணு [–அர்ஹஂதாதிகே ஓரகீ பீ ராகரஜ] க்ரமஶஃ தூர கரநேயோக்ய ஹை.. ௧௬௭..
கர்மணஃ] ஶுபாஶுப கர்மகா [ரோதஃ ந வித்யதே] நிரோத நஹீஂ ஹை.
ஸா பீ ராக ஸ்வஸமயகீ உபலப்திரூப கார்யமேஂ விக்ந கரதா ஹை.
ஶுப வா அஶுப கர்மோ தணோ நஹி ரோத சே தே ஜீவநே. ௧௬௮.
Page 246 of 264
PDF/HTML Page 275 of 293
single page version
ஏவாயமநர்தஸந்தாந இதி.. ௧௬௮..
ஸித்தேஸு குணதி பத்திஂ ணிவ்வாணஂ தேண பப்போதி.. ௧௬௯..
ஸித்தேஷு கரோதி பக்திஂ நிர்வாணஂ தேந ப்ராப்நோதி.. ௧௬௯..
ஸமஸ்தவிபாவரூப புத்திப்ரஸார ரோகா நஹீஂ ஜா ஸகதா ஔர யஹ நஹீஂ ருகநேஸே [அர்தாத் புத்திப்ரஸாரகா நிரோத நஹீஂ
ஹோநேஸே] ஶுபாஶுப கர்மகா ஸஂவர நஹீஂ ஹோதா; இஸலிஏ ஐஸா ஸித்த ஹுஆ கி ஸமஸ்த அநர்தபரம்பராஓஂகா
ராகாதிவிகல்ப ஹீ மூல ஹை.
இஸலிஏ, இஸ அநர்தஸஂததிகா மூல ராகரூப க்லேஶகா விலாஸ ஹீ ஹை.
பாரமார்திக ஸித்தபக்தி] [கரோதி] கரதா ஹை, [தேந] இஸலிஏ வஹ [நிர்வாணஂ ப்ராப்நோதி] நிர்வாணகோ ப்ராப்த
கரதா ஹை.
தே காரணே மோக்ஷேச்சு ஜீவ அஸஂக நே நிர்மம பநீ
ஸித்தோ தணீ பக்தி கரே, உபலப்தி ஜேதீ மோக்ஷநீ. ௧௬௯.
Page 247 of 264
PDF/HTML Page 276 of 293
single page version
கர்மபந்தமூலசித்தோத்ப்ராந்திமூலபூதா ராகாத்யநுவ்ருத்திரேகாந்தேந நிஃஶேஷீகரணீயா. நிஃ–ஶேஷிதாயாஂ தஸ்யாஂ
ப்ரஸித்தநைஃஸங்கயநைர்மம்யஃ ஶுத்தாத்மத்ரவ்யவிஶ்ராந்திரூபாஂ பாரமார்திகீஂ ஸித்தபக்திமநுபிப்ராணஃ
ப்ரஸித்தஸ்வஸமயப்ரவ்ருத்திர்பவதி. தேந காரணேந ஸ ஏவ நிஃ–ஶேஷிதகர்மபந்தஃ ஸித்திமவாப்நோதீதி.. ௧௬௯..
[பஹலே] கஹா கயா, இஸலிஏ மோக்ஷார்தீகோ கர்மபந்தகா மூல ஐஸா ஜோ சித்தகா ப்ரமண உஸகே மூலபூத
ராகாதிபரிணதிகா ஏகாந்த நிஃஶேஷ நாஶ கரநேயோக்ய ஹை. உஸகா நிஃஶேஷ நாஶ கியா ஜாநேஸே, ஜிஸே
கர்மபந்தகா நிஃஶேஷ நாஶ கரகே ஸித்திகோ ப்ராப்த கரதா ஹை.. ௧௬௯..
௨. ராகாதி–உபாதிரஹித சைதந்யப்ரகாஶ ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸே ஆத்மதத்த்வஸே விபரீத மோஹோதய ஜிஸகீ உத்பத்திமேஂ
ஹை இஸலிஏ ஸ்வஸமயப்ரவ்ருத்திகே காரண வஹீ ஜீவ கர்மபந்தகா க்ஷய கரகே மோக்ஷகோ ப்ராப்த கரதா ஹை, அந்ய நஹீஂ.]
Page 248 of 264
PDF/HTML Page 277 of 293
single page version
தூரதரஂ ணிவ்வாணஂ ஸஂஜமதவஸஂபஉத்தஸ்ஸ.. ௧௭௦..
தூரதரஂ நிர்வாணஂ ஸஂயமதபஃஸம்ப்ரயுக்தஸ்ய.. ௧௭௦..
ஸூத்ரோஂகே ப்ரதி ஜிஸே ருசி [ப்ரீதி] வர்ததீ ஹை, உஸ ஜீவகோ [நிர்வாணஂ] நிர்வாண [தூரதரம்] தூரதர
[விஶேஷ தூர] ஹை.
தோ மாத்ர தேவலோகாதிகே க்லேஶகீ பரம்பராகா ஹீ ஹேது ஹை ஔர ஸாத ஹீ ஸாத ஜ்ஞாநீகோ ஜோ [மஂதஶுத்திரூப] ஶுத்த
அஂஶ பரிணமித ஹோதா ஹை வஹ ஸஂவரநிர்ஜராகா ததா [உதநே அஂஶமேஂ] மோக்ஷகா ஹேது ஹை. வாஸ்தவமேஂ ஐஸா ஹோநே பர பீ,
ஶுத்த அஂஶமேஂ ஸ்தித ஸஂவர–நிர்ஜரா–மோக்ஷஹேதுத்வகா ஆரோப உஸகே ஸாதகே பக்தி–ஆதிரூப ஶுப அஂஶமேஂ கரகே உந
ஶுப பாவோஂகோ தேவலோகாதிகே க்லேஶகீ ப்ராப்திகீ பரம்பரா ஸஹித மோக்ஷப்ராப்திகே ஹேதுபூத கஹா கயா ஹை. யஹ கதந
ஆரோபஸே [உபசாரஸே] கியா கயா ஹை ஐஸா ஸமஜநா. [ஐஸா கதஂசித் மோக்ஷஹேதுத்வகா ஆரோப பீ ஜ்ஞாநீகோ ஹீ
வர்தநேவாலே பக்தி–ஆதிரூப ஶுப பாவோஂமேஂ கியா ஜா ஸகதா ஹை. அஜ்ஞாநீகே தோ ஶுத்திகா அஂஶமாத்ர பீ பரிணமநமேஂ நஹீஂ
ஹோநேஸே யதார்த மோக்ஷஹேது பிலகுல ப்ரகட ஹீ நஹீஂ ஹுஆ ஹை–வித்யமாந ஹீ நஹீஂஂ ஹை தோ பிர வஹா உஸகே பக்தி–
ஆதிரூப ஶுப பாவோஂமேஂ ஆரோப கிஸகா கியா ஜாய?]
ஸூத்ரோ, பதார்தோ, ஜிநவரோ ப்ரதி சித்தமாஂ ருசி ஜோ ரஹே. ௧௭௦.
Page 249 of 264
PDF/HTML Page 278 of 293
single page version
ஸமயப்ரவ்ருத்திஂ பரித்யக்துஂ நோத்ஸஹதே, ஸ கலு ந நாம ஸாக்ஷாந் மோக்ஷஂ லபதே கிந்து ஸுரலோகாதி–
க்ல்ருேஶப்ராப்திரூபயா பரம்பரயா தமவாப்நோதி.. ௧௭௦..
ஜோ குணதி தவோகம்மஂ ஸோ ஸுரலோகஂ ஸமாதியதி.. ௧௭௧..
ஹோநேஸே, ‘துநகீ கோ சிபகீ ஹுஈ ரூஈ’கே ந்யாயஸே, நவ பதார்தோஂ ததா அர்ஹஂதாதிகீ ருசிரூப [ப்ரீதிரூப]
பரஸமயப்ரவ்ருத்திகா பரித்யாக நஹீஂ கர ஸகதா, வஹ ஜீவ வாஸ்தவமேஂ ஸாக்ஷாத் மோக்ஷகோ ப்ராப்த நஹீஂ கரதா
கிந்து தேவலோகாதிகே க்லேஶகீ ப்ராப்திரூப பரம்பரா த்வாரா உஸே ப்ராப்த கரதா ஹை.. ௧௭௦..
ப்ரதிபாதந கரநேவாலே ஆகமோஂகே ப்ரதி ருசி [ப்ரீதி] கரதா ஹை, கதாசித் [ஜிஸ ப்ரகார கோஈ ராமசந்த்ராதி புருஷ
தேஶாந்தரஸ்தித ஸீதாதி ஸ்த்ரீ கே பாஸஸே ஆஏ ஹுஏ மநுஷ்யோஂகோ ப்ரேமஸே ஸுநதா ஹை, உநகா ஸந்மாநாதி கரதா ஹை ஔர
உந்ஹேஂ தாந தேதா ஹை உஸீ ப்ரகார] நிர்தோஷ–பரமாத்மா தீர்தஂகரபரமதேவோஂகே ஔர கணதரதேவ–பரத–ஸகர–ராம–
பாஂடவாதி மஹாபுருஷோஂகே சரித்ரபுராண ஶுப தர்மாநுராகஸே ஸுநதா ஹை ததா கதாசித் க்ருஹஸ்த–அவஸ்தாமேஂ
பேதாபேதரத்நத்ரயபரிணத ஆசார்ய–உபாத்யாய–ஸாதுநகே பூஜநாதி கரதா ஹை ஔர உந்ஹேஂ தாந தேதா ஹை –இத்யாதி ஶுப
பாவ கரதா ஹை. இஸ ப்ரகார ஜோ ஜ்ஞாநீ ஜீவ ஶுப ராககோ ஸர்வதா நஹீஂ சோ ஸகதா, வஹ ஸாக்ஷாத் மோக்ஷகோ ப்ராப்த
நஹீஂ கரதா பரந்து தேவலோகாதிகே க்லேஶகீ பரம்பராகோ பாகர பிர சரம தேஹஸே நிர்விகல்பஸமாதிவிதாந த்வாரா
விஶுத்ததர்ஶநஜ்ஞாநஸ்வபாவவாலே நிஜஶுத்தாத்மாமேஂ ஸ்திர ஹோகர உஸே [மோக்ஷகோ] ப்ராப்த கரதா ஹை.]
Page 250 of 264
PDF/HTML Page 279 of 293
single page version
யஃ கரோதி தபஃகர்ம ஸ ஸுரலோகஂ ஸமாதத்தே.. ௧௭௧..
ஸமாஸாத்ய, ஸுசிரஂ ராகாங்காரைஃ பச்யமாநோந்தஸ்தாம்யதீதி.. ௧௭௧..
ஸோ தேண வீதராகோ
ஸஂயம ஸஹித [தபஃகர்ம] தபகர்ம [–தபரூப கார்ய] [கரோதி] கரதா ஹை, [ஸஃ] வஹ [ஸுரலோகஂ]
தேவலோககோ [ஸமாதத்தே] ஸம்ப்ராப்த கரதா ஹை.
[–மலிந] ஹை ஐஸா வர்ததா ஹுஆ, விஷயவிஷவ்ருக்ஷகே
பர்யஂத [–பஹுத லம்பே கால தக] ராகரூபீ அஂகாரோஂஸே தஹ்யமாந ஹுஆ அந்தரமேஂ ஸஂதப்த [–துஃகீ, வ்யதித]
ஹோதா ஹை.. ௧௭௧..
௨. ஆமோத = [௧] ஸுகஂத; [௨] மோஜ.
வீதராக தஈநே ஏ ரீதே தே பவ்ய பவஸாகர தரே. ௧௭௨.
Page 251 of 264
PDF/HTML Page 280 of 293
single page version
ஸ தேந வீதராகோ பவ்யோ பவஸாகரஂ தரதி.. ௧௭௨..
மஹாஜநஃ ஸமஸ்தவிஷயமபி ராகமுத்ஸ்ருஜ்யாத்யந்தவீதராகோ பூத்வா ஸமுச்சலஜ்ஜ்வலத்துஃகஸௌக்யகல்லோலஂ
கர்மாக்நிதப்தகலகலோதபாரப்ராக்பாரபயங்கரஂ பவஸாகரமுத்தீர்ய, ஶுத்தஸ்வரூபபரமாம்ருதஸமுத்ரமத்யாஸ்ய ஸத்யோ
நிர்வாதி..
ஸமஜகர, ஸாக்ஷாத் மோக்ஷகா அபிலாஷீ மஹாஜந ஸபீ கீ ஓரஸே ராககோ சோகர, அத்யந்த வீதராக
ஹோகர, ஜிஸமேஂ உபலதீ ஹுஈ துஃகஸுககீ கல்லோலேஂ ஊசலதீ ஹை ஔர ஜோ கர்மாக்நி த்வாரா தப்த, கலபலாதே
ஜலஸமூஹகீ அதிஶயதாஸே பயஂகர ஹை ஐஸே பவஸாகரகோ பார உதரகர, ஶுத்தஸ்வரூப பரமாம்ருதஸமுத்ரகோ
அவகாஹகர, ஶீக்ர நிர்வாணகோ ப்ராப்த கரதா ஹை.
[வீதராகஃ] வீதராக ஹோகர [பவஸாகரஂ தரதி] பவஸாகரகோ தரதா ஹை.
அத்யந்த அந்தரஂக ஜலநகா காரண ஹோதா ஹை.]