Page 132 of 264
PDF/HTML Page 161 of 293
single page version
பர்யாயோத்பத்திஹேதவோநஂதா அநஂதாணுவர்கணாஃ, அநஂதா அஸஂக்யேயாணுவர்கணாஃ, அநஂதா ஸஂக்யேயாணுவர்கணாஃ த்வய
ணுகஸ்கஂதபர்யஂதாஃ, பரமாணவஶ்ச, யதந்யதபி மூர்தஂ தத்ஸர்வஂ புத்கலவிகல்பத்வேநோபஸஂஹர்தவ்ய–மிதி..௮௨..
த்ரவ்யமந, த்ரவ்யகர்ம, நோகர்ம, விசித்ர பர்யாயோஂஂகீ உத்பத்திகே ஹேதுபூத [அர்தாத் அநேக ப்ரகாரகீ பர்யாயேஂ உத்பந்ந
ஹோநேகே காரணபூத]
புத்கலகே பேத ரூபஸே ஸமேடநா.
விகல்பஜாலரஹித ஶுத்தஜீவாஸ்திகாயஸே விபரீத மந, கர்மரஹித ஆத்மத்ரவ்யஸே ப்ரதிகூல ஆட கர்ம ஔர
அமூர்த ஆத்மஸ்வபாவஸே ப்ரதிபக்ஷபூத அந்ய பீ ஜோ குச மூர்த ஹோ வஹ ஸப புத்கல ஜாநோ.. ௮௨..
இஸ ப்ரகார புத்கலத்ரவ்யாஸ்திகாயகா வ்யாக்யாந ஸமாப்த ஹுஆ.
[அவிபாகீ பரமாணு பீ அநந்த ஹைஂ.]
Page 133 of 264
PDF/HTML Page 162 of 293
single page version
லேகாகாடஂ புட்டஂ பிஹுலமஸஂகாதியபதேஸஂ.. ௮௩..
லேகாவகாடஃ ஸ்ப்ருஷ்டஃ ப்ருதுலோஸஂக்யாதப்ரதேஶஃ.. ௮௩..
விஸ்த்ருதத்வாத்ப்ருதுலஃ. நிஶ்சயநயேநைகப்ரதேஶோபி வ்யவஹாரநயேநாஸஂக்யாதப்ரதேஶ இதி.. ௮௩..
[ப்ருதுலஃ] விஶால ஔர [அஸஂக்யாதப்ரதேஶஃ] அஸஂக்யாதப்ரதேஶீ ஹை.
ஹை;
உஸமேஂ பீசமேஂ வ்யவதாந–அந்தர–அவகாஶ நஹீஂ ஹை ; இஸலியே தர்மாஸ்திகாய அகண்ட ஹை.]
௨. ஏகப்ரதேஶீ=அவிபாஜ்ய–ஏகக்ஷேத்ரவாலா. [நிஶ்சயநயஸே தர்மாஸ்திகாய அவிபாஜ்ய–ஏகபதார்த ஹோநேஸே அவிபாஜ்ய–
லோகாவகாஹீ, அகஂட சே, விஸ்த்ருத, அஸஂக்யப்ரதேஶ. ௮௩.
Page 134 of 264
PDF/HTML Page 163 of 293
single page version
கதிகிரியாஜுத்தாணஂ காரணபூதஂ ஸயமகஜ்ஜஂ.. ௮௪..
கதிக்ரியாயுக்தாநாஂ காரணபூதஃ ஸ்வயமகார்யஃ.. ௮௪..
வ்யயவத்த்வேபி ஸ்வரூபாதப்ரச்யவநாந்நித்யஃ. கதிக்ரியாபரிணதாநாமுதா–
கதிக்ரியாயுக்தகோ [காரணபூதஃ] காரணபூத [நிமித்தரூப] ஹை ஔர [ஸ்வயம் அகார்யஃ] ஸ்வயஂ அகார்ய ஹை.
அகுருலகு குண [–அஂஶ] கஹே ஹைஂ.]
ஜே அகுருலதுக அநந்த தே–ரூப ஸர்வதா ஏ பரிணமே,
சே நித்ய, ஆப அகார்ய சே, கதிபரிணமிதநே ஹேது சே. ௮௪.
Page 135 of 264
PDF/HTML Page 164 of 293
single page version
த்ஹ ஜீவபுக்கலோணஂ தம்மஂ தவ்வஂ வியாணாஹி.. ௮௫..
த்தா ஜீவபுத்கலாநாஂ தர்மத்ரவ்யஂ விஜாநீஹி.. ௮௫..
ஹோநேமேஂ ஜீவ–புத்கலோஂகோ]
கிஸீ அந்யஸே உத்பந்ந நஹீஂ ஹுஆ ஹை இஸலியே கிஸீ அந்ய காரணகே கார்யரூப நஹீஂ ஹை].. ௮௪..
[ஜீவபுத்கலாநாஂ] ஜீவ–புத்கலோஂகோ கமநமேஂ அநுக்ரஹ கரதா ஹை [–நிமித்தபூத ஹோதா ஹை] ஐஸா
[விஜாநீஹி] ஜாநோ.
கதிரூப பரிணமித ஜீவ–புத்கலோஂகோ கதிகா ஸஹகாரீ காரண ஹை.
௨. யதி கோஈ ஏக, கிஸீ தூஸரேகே பிநா ந ஹோ, தோ பஹலேகோ தூஸரேகா அவிநாபாவீ கஹா ஜாதா ஹை. யஹா தர்மத்ரவ்யகோ
ந ஹோ தோ வஹா தர்மத்ரவ்ய உந்ஹேஂ ஸஹாயமாத்ரரூப பீ நஹீஂ ஹை; ஜீவ–புத்கல ஸ்வயஂ கதிக்ரியாரூபஸே பரிணமித ஹோதே ஹோஂ
தபீ தர்மத்ரவ்ய உந்ஹேஂே உதாஸீந ஸஹாயமாத்ரரூப [நிமித்தமாத்ரரூப] ஹை, அந்யதா நஹீஂ.
த்யம தர்ம பண அநுக்ரஹ கரே ஜீவ–புத்கலோநே கமநமாஂ. ௮௫.
Page 136 of 264
PDF/HTML Page 165 of 293
single page version
ஸ்வயமேவ கச்சதாஂ ஜீவபுத்கலாநாமுதாஸீநாவிநாபூதஸஹாயகாரணமாத்ரத்வேந கமநமுநக்ருஹ்ணாதி இதி..௮௫..
டிதிகிரியாஜுத்தாணஂ காரணபூதஂ து
ஸ்திதிக்ரியாயுக்தாநாஂ காரணபூதஂ து ப்ருதிவீவ.. ௮௬..
ஹை, உஸீ ப்ரகார தர்ம [தர்மாஸ்திகாய] பீ ஸ்வயஂ கமந ந கரதா ஹுஆ ஐர [பரகோ] கமந ந கராதா
ஹுஆ, ஸ்வயமேவ கமந கரதே ஹுஏ ஜீவ–புத்கலோஂகோ உதாஸீந அவிநாபாவீ ஸஹாயரூப காரணமாத்ரரூபஸே
கமநமேஂ
[கதிக்ரியாயுக்தகோ காரணபூத ஹோநேகே பதலே] [ஸ்திதிக்ரியாயுக்தாநாம்] ஸ்திதிக்ரியாயுக்தகோ [ப்ருதிவீ
இவ] ப்ருத்வீகீ பாதி [காரணபூதம்] காரணபூத ஹை [அர்தாத் ஸ்திதிக்ரியாபரிணத ஜீவ–புத்கலோஂகோ
நிமித்தபூத ஹை].
பண த்ரவ்ய ஆ சே ப்ருத்வீ மாபக ஹேது திதிபரிணமிதநே. ௮௬.
Page 137 of 264
PDF/HTML Page 166 of 293
single page version
யதா தர்மஃ ப்ரஜ்ஞாபிதஸ்ததாதர்மோபி ப்ரஜ்ஞாபநீயஃ. அயஂ து விஶேஷஃ. ஸ கதிக்ரியாயுக்தா–
திஷ்டஂதீ பரமஸ்தாபயஂதீ ச ஸ்வயேவ திஷ்டதாமஶ்வாதீநா முதாஸீநா–விநாபூதஸஹாயகாரணமாத்ரத்வேந
ஸ்திதிமநுக்ருஹ்ணாதி ததாதர்மாபி ஸ்வயஂ பூர்வமேவ திஷ்டந் பரமஸ்தாபயஂஶ்ச ஸ்வயமேவ திஷ்டதாஂ
ஜீவபுத்கலாநாமுதாஸீநாவிநாபூதஸஹாயகாரணமாத்ரத்வேந ஸ்திதிமநுக்ருஹ்ணாதீதி..௮௬..
தோ வி ய மயா விபத்தா அவிபத்தா லோயமேத்தா ய.. ௮௭..
த்வாவபி ச மதௌ விபக்தாவவிபக்தௌ லோகமாத்ரௌ ச.. ௮௭..
காரணபூத ஹை ஔர யஹ [அதர்மாஸ்திகாய] ஸ்திதிக்ரியாயுக்தகோ ப்ருத்வீகீ பாதி காரணபூத ஹை. ஜிஸ ப்ரகார
ப்ருத்வீ ஸ்வயஂ பஹலேஸே ஹீ ஸ்திதிரூப [–ஸ்திர] வர்ததீ ஹுஈ ததா பரகோ ஸ்திதி [–ஸ்திரதா] நஹீஂ
கராதீ ஹுஈ, ஸ்வயமேவ ஸ்திதிரூபஸே பரிணமித ஹோதே ஹுஏ அஶ்வாதிககோ உதாஸீந அவிநாபாவீ ஸஹாயரூப
காரணமாத்ரகே ரூபமேஂ ஸ்திதிமேஂ அநுக்ரஹ கரதீ ஹை, உஸீ ப்ரகார அதர்ம [அதர்மாஸ்திகாய] பீ ஸ்வயஂ பஹலேஸே
ஹீ ஸ்திதிரூபஸே வர்ததா ஹுஆ ஔர பரகோ ஸ்திதி நஹீஂ கராதா ஹுஆ, ஸ்வயமேவ ஸ்திதிரூப பரிணமித
ஹோதே ஹுஏ ஜீவ–புத்கலோஂகோ உதாஸீந அவிநாபாவீ ஸஹாயரூப காரணமாத்ரகே ரூபமேஂ ஸ்திதிமேஂ அநுக்ரஹ
கரதா ஹை.. ௮௬..
ஔர [த்வௌ அபி] வே தோநோஂ [விபக்தௌ] விபக்த, [அவிபக்தௌ] அவிபக்த [ச] ஔர [லோகமாத்ரௌ]
லோகப்ரமாண [மதௌ] கஹே கயே ஹைஂ.
தே உபய பிந்ந–அபிந்ந சே நே ஸகளலோகப்ரமாண சே. ௮௭.
Page 138 of 264
PDF/HTML Page 167 of 293
single page version
தயோர்யதி கதிபரிணாமஂ தத்பூர்வஸ்திதிபரிணாமஂ வா ஸ்வயமநுபவதோர்பஹிரங்கஹேதூ தர்மாதர்மோ ந பவேதாம், ததா
தயோர்நிரர்கலகதிஸ்திதிபரிணாமத்வாதலோகேபி வ்ருத்திஃ கேந வார்யேத. ததோ ந லோகாலோகவிபாகஃ ஸித்யேத.
தர்மாதர்மயோஸ்து ஜீவபுத்கலயோர்கதிதத்பூர்வஸ்தித்யோர்பஹிரங்கஹேதுத்வேந ஸத்பாவேப்யுபகம்யமாநே லோகாலோகவிபாகோ
ஜாயத இதி. கிஞ்ச தர்மாதர்மோ த்வாவபி பரஸ்பரஂ
ர்ஜீவபுத்கலயோர்கதிஸ்தித்யுபக்ரஹகரணால்லோகமாத்ராவிதி.. ௮௭..
வஹா, ஜீவ ஔர புத்கல ஸ்வரஸஸே ஹீ [ஸ்வபாவஸே ஹீ] கதிபரிணாமகோ ததா கதிபூர்வக
ஸ்திதிபரிணாமகோ ப்ராப்த ஹோதே ஹைஂ. யதி கதிபரிணாம அதவா கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமகா ஸ்வயஂ அநுபவ
கரநேவாலே உந ஜீவ–புத்கலகோ பஹிரஂக ஹேது தர்ம ஔர அதர்ம ந ஹோ, தோ ஜீவ–புத்கலகே
நிவாரா ஜா ஸகதா ஹை? [கிஸீஸே நஹீஂ நிவாரா ஜா ஸகதா.] இஸலியே லோக ஔர அலோககா விபாக
ஸித்த நஹீஂ ஹோதா. பரந்து யதி ஜீவ–புத்கலகீ கதிகே ஔர கதிபூர்வக ஸ்திதிகே பஹிரஂக ஹேதுஓஂஂகே
ரூபமேஂ தர்ம ஔர அதர்மகா ஸத்பாவ ஸ்வீகார கியா ஜாயே தோ லோக ஔர அலோககா விபாக [ஸித்த]
ஹோதா ஹை . [இஸலியே தர்ம ஔர அதர்ம வித்யமாந ஹை.] ஔர [உநகே ஸம்பந்தமேஂ விஶேஷ விவரண யஹ ஹை
கி], தர்ம ஔர அதர்ம தோநோஂ பரஸ்பர ப்ருதக்பூத அஸ்தித்வஸே நிஷ்பந்ந ஹோநேஸே விபக்த [பிந்ந] ஹைஂ;
ஏகக்ஷேத்ராவகாஹீ ஹோநேஸே அவிபக்த [அபிந்ந] ஹைஂ; ஸமஸ்த லோகமேஂ வித்யமாந ஜீவ –புத்கலோஂகோ கதிஸ்திதிமேஂ
நிஷ்க்ரியரூபஸே அநுக்ரஹ கரதே ஹைஂ இஸலியே [–நிமித்தரூப ஹோதே ஹைஂ இஸலியே] லோகப்ரமாண ஹைஂ.. ௮௭..
Page 139 of 264
PDF/HTML Page 168 of 293
single page version
ஹவதி கதி ஸ்ஸ ப்பஸரோ ஜீவாணஂ புக்கலாணஂ
பவதி கதேஃ ஸஃ ப்ரஸரோ ஜீவாநாஂ புத்கலாநாஂ ச.. ௮௮..
ச] ஜீவோஂ ததா புத்கலோஂகோ [கதிபரிணாமமேஂ ஆஶ்ரயமாத்ரரூப ஹோநேஸே] [கதேஃ ப்ரஸரஃ] கதிகா உதாஸீந
ப்ரஸாரக [அர்தாத் கதிப்ரஸாரமேஂ உதாஸீந நிமித்தபூத] [பவதி] ஹை.
ஜீவ–புத்கலோநா கதிப்ரஸார தணோ உதாஸீந ஹேது சே. ௮௮.
Page 140 of 264
PDF/HTML Page 169 of 293
single page version
கதிபூர்வஸ்திதிபரிணதஸ்துங்கோஶ்வவாரஸ்ய ஸ்திதிபரிணாமஸ்ய ஹேதுகர்தாவலோக்யதே ந ததாதர்மஃ. ஸ கலு
நிஷ்க்ரியத்வாத் ந கதாசிதபி கதிபூர்வஸ்திதிபரிணாமமேவாபத்யதே. குதோஸ்ய ஸஹஸ்தாயித்வேந பரேஷாஂ
கதிபூர்வஸ்திதிபரிணாமஸ்ய ஹேதுகர்த்ருத்வம். கிஂ து ப்ருதிவீவத்துரங்கஸ்ய ஜீவபுத்கலாநாமாஶ்ரய–
காரணமாத்ரத்வேநோதாஸீந ஏவாஸௌ கதிபூர்வஸ்திதேஃ ப்ரஸரோ பவதீதி.. ௮௮..
[கதிபரிணாமமேஂ] மாத்ர ஆஶ்ரயரூப காரணகே ரூபமேஂ கதிகா உதாஸீந ஹீ ப்ரஸாரக ஹைே, உஸீ ப்ரகார தர்ம
ஜீவ–புத்கலோஂகீ [கதிபரிணாமமேஂ] மாத்ர ஆஶ்ரயரூப காரணகே ரூபமேஂ கதிகா உதாஸீந ஹீ ப்ரஸாரக
[அர்தாத் கதிப்ரஸாரகா உதாஸீந ஹீ நிமித்த] ஹை.
புத்கலோஂகே கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமகா ஹேதுகர்தா] நஹீ ஹை. வஹ [அதர்ம] வாஸ்தவமேஂ நிஷ்க்ரிய ஹோநேஸே
கபீ கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமகோ ஹீ ப்ராப்த நஹீஂ ஹோதா; தோ பிர உஸே [பரகே]
அஶ்வகோ [கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமமேஂ] மாத்ர ஆஶ்ரயரூப காரணகே ரூபமேஂ கதிபூர்வக ஸ்திதிகீ உதாஸீந
ஹீ ப்ரஸாரக ஹை, உஸீ ப்ரகார அதர்ம ஜீவ–புத்கலோஂகோ [கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமமேஂ] மாத்ர ஆஶ்ரயரூப
காரணகே ரூபமேஂ கதிபூர்வக ஸ்திதிகா உதாஸீந ஹீ ப்ரஸாரக [அர்தாத் கதிபூர்வக–ஸ்திதிப்ரஸாரகா
உதாஸீந ஹீ நிமித்த] ஹை.. ௮௮..
கமந ந கரகே [அர்தாத் ஸஹகாரீ ந பநகர], மாத்ர உந்ஹேேஂ [கதிமேஂ] ஆஶ்ரயரூப காரண பநதா ஹை இஸலியே
தர்மாஸ்திகாயகோ உதாஸீந நிமித்த கஹா ஹை. பவநகோ ஹேதுகர்தா கஹா உஸகா யஹ அர்த கபீ நஹீஂ ஸமஜநா கி
பவந த்வஜாஓஂகோ கதிபரிணாம கராதா ஹோகா. உதாஸீந நிமித்த ஹோ யா ஹேதுகர்தா ஹோ– தோநோஂ பரமேஂ அகிஂசித்கர ஹைஂ.
உநமேஂ மாத்ர உபரோக்தாநுஸார ஹீ அந்தர ஹை. அப அகலீ காதாகீ டீகாமேஂ ஆசார்யதேவ ஸ்வயஂ ஹீ கஹேஂகே கி ‘வாஸ்தவமேஂ
ஸமஸ்த கதிஸ்திதிமாந பதார்த அபநே பரிணாமோஂஸே ஹீ நிஶ்சயஸே கதிஸ்திதி கரதே ஹை.’இஸலியே த்வஜா, ஸவார
இத்யாதி ஸப, அபநே பரிணாமோஂஸே ஹீ கதிஸ்திதி கரதே ஹை, உஸமேஂ தர்ம ததா பவந, ஔர அதர்ம ததா அஶ்வ
அவிஶேஷரூபஸே அகிஂசித்கர ஹைஂ ஐஸா நிர்ணய கரநா.]
ஸ்திதிகோ ப்ராப்த ஹோநே வாலே ஜீவ–புத்கலோஂகே ஸாத ஸ்திதி நஹீஂ கரதா, பஹலேஹீ ஸ்தித ஹைே; இஸ ப்ரகார வஹ
ஸஹஸ்தாயீ ந ஹோநேஸே ஜீவ–புத்கலோஂகே கதிபூர்வக ஸ்திதிபரிணாமகா ஹேதுகர்தா நஹீஂ ஹை.]
Page 141 of 264
PDF/HTML Page 170 of 293
single page version
தே ஸகபரிணாமேஹிஂ து கமணஂ டாணஂ ச குவ்வஂதி.. ௮௯..
தே ஸ்வகபரிணாமைஸ்து கமநஂ ஸ்தாநஂ ச குர்வந்தி.. ௮௯..
ஸ்திதிரேவ ந கதிஃ. தத ஏகேஷாமபி கதிஸ்திதிதர்ஶநாதநுமீயதே ந தௌ தயோர்முக்யஹேதூ. கிஂ து
வ்யவஹாரநயவ்யவஸ்தாபிதௌ உதாஸீநௌ. கதமேவஂ கதிஸ்திதிமதாஂ பதார்தோநாஂ கதிஸ்திதீ பவத இதி
ஸ்திதி ஹோதீ ஹை உந்ஹீஂகோ பிர கதி ஹோதீ ஹை]. [தே து] வே [கதிஸ்திதிமாந பதார்த] தோ
[ஸ்வகபரிணாமைஃ] அபநே பரிணாமோஂஸே [கமநஂ ஸ்தாநஂ ச] கதி ஔர ஸ்திதி [குர்வந்தி] கரதே ஹைஂ.
கதி ஹீ ரஹநா சாஹியே, ஸ்திதி நஹீஂ ஹோநா சாஹியே, ஔர ஜிந்ஹேஂ ஸ்திதி ஹோ உந்ஹேஂ ஸ்திதி ஹீ ரஹநா
சாஹியே, கதி நஹீஂ ஹோநா சாஹியே. கிந்து ஏககோ ஹீ [–உஸீ ஏக பதார்தகோ] கதி ஔர ஸ்திதி தேகநேமே
ஆதீ ஹை; இஸலியே அநுமாந ஹோ ஸகதா ஹை கி வே [தர்ம–அதர்ம] கதி–ஸ்திதிகே முக்ய ஹேது நஹீஂ ஹைஂ,
கிந்து வ்யவஹாரநயஸ்தாபித [வ்யவஹாரநய த்வாரா ஸ்தாபித – கதித] உதாஸீந ஹேது ஹைஂ.
தே ஸர்வ நிஜ பரிணாமதீ ஜ கரே கதிஸ்திதிபாவநே. ௮௯.
Page 142 of 264
PDF/HTML Page 171 of 293
single page version
யத்ரதாதி விவரமகிலஂ தல்லோகே பவத்யாகாஶம்.. ௯௦..
அவகாஶ [ததாதி] தேதா ஹை, [தத்] வஹ [ஆகாஶம் பவதி] ஆகாஶ ஹை.
அவகாஶ தே சே பூர்ண, தே ஆகாஶநாமக த்ரவ்ய சே. ௯௦.
Page 143 of 264
PDF/HTML Page 172 of 293
single page version
தத்தோ அணண்ணமண்ணஂ ஆயாஸஂ அஂதவதிரித்தஂ.. ௯௧..
ததோநந்யதந்யதாகாஶமஂதவ்யதிரிக்தம்.. ௯௧..
உஸஸே [லோகஸே] [அநந்யத் அந்யத்] அநந்ய ததா அந்ய ஹை.
லோகாகாஶமேஂ–யத்யபி வஹ லோகாகாஶ மாத்ர அஸஂக்யப்ரதேஶீ ஹீ ஹை ததாபி அவகாஶ ப்ராப்த கரதே ஹைஂ.
Page 144 of 264
PDF/HTML Page 173 of 293
single page version
உட்டஂகதிப்பதாணா ஸித்தா சிட்டஂதி
ஊர்த்வஂகதிப்ரதாநாஃ ஸித்தாஃ திஷ்டந்தி கதஂ தத்ர.. ௯௨..
ஸ்திதிஹேது பீ ஹோ] தோ [ஊர்த்வஂகதிப்ரதாநாஃ ஸித்தாஃ] ஊர்த்வகதிப்ரதாந ஸித்த [தத்ர] உஸமேஂ [ஆகாஶமேஂ]
[கதம்] க்யோஂ [திஷ்டந்தி] ஸ்திர ஹோஂ? [ஆகே கமந க்யோஂ ந கரேஂ?]
ஔர அபநே–அபநே லக்ஷணோஂ த்வாரா ஈதர த்ரவ்யோஂகா ஜீவோஂஸே பிந்நபநா ஹை ஐஸா ஸமஜநா.
தோ ஊர்த்வகதிபரதாந ஸித்தோ கேம தேமாஂ ஸ்திதி லஹே? ௯௨.
Page 145 of 264
PDF/HTML Page 174 of 293
single page version
க்ருதஸ்தத்ராகாஶே திஷ்டஂதி இதி.. ௯௨..
தம்ஹா கமணட்டாணஂ ஆயாஸே
தஸ்மாத்கமநஸ்தாநமாகாஶே ஜாநீஹி நாஸ்தீதி.. ௯௩..
ஸாதநரூப ஸாமக்ரீ ஹோநே பர பீ க்யோஂ [–கிஸ காரண] உஸமேஂ–ஆகாஶமேஂ–ஸ்திர ஹோஂ? ௯௨..
கதி–ஸ்திதி ஆகாஶமேஂ நஹீஂ ஹோதீ [அர்தாத் கதிஸ்திதிஹேதுத்வ ஆகாஶமேஂ நஹீஂ ஹை] [இதி ஜாநீஹி] ஐஸா
ஜாநோ.
அலோககா விபாக கரநேவாலே தர்ம ததா அதர்மகோ ஹீ கதி ததா ஸ்திதிகே ஹேது மாநநா.. ௯௩..
தே காரணே ஜாணோ–கதிஸ்திதி ஆபமாஂ ஹோதீ நதீ. ௯௩.
Page 146 of 264
PDF/HTML Page 175 of 293
single page version
ப்ரஸஜத்யலோகஹாநிர்லோகஸ்ய சாஂதபரிவ்ருத்திஃ.. ௯௪..
நாகாஶஂ கதிஸ்திதிஹேதுஃ லோகாலோகஸீமவ்யவஸ்தாயாஸ்ததோபபத்தேஃ. யதி கதி– ஸ்தித்யோராகாஶமேவ
நிமித்தமிஷ்யேத், ததா தஸ்ய ஸர்வத்ர ஸத்பாவாஜ்ஜீவபுத்கலாநாஂ கதிஸ்தித்யோர்நிஃ ஸீமத்வாத்ப்ரதிக்ஷணமலோகோ
ஹீயதே, பூர்வஂ பூர்வஂ வ்யவஸ்தாப்யமாநஶ்சாஂதோ லோகஸ்யோத்தரோத்தரபரிவ்ருத்தயா விகடதே. ததோ ந தத்ர தத்தேதுரிதி..
௯௪..
[லோகஸ்ய அஂதபரிவ்ருத்தி] லோககே அந்தகீ வ்ருத்திகா [ப்ரஸஜதி] ப்ரஸஂக ஆஏ.
ஸர்வத்ர ஹோநேகே காரண ஜீவ–புத்கலோஂகீ கதிஸ்திதிகீ கோஈ ஸீமா நஹீஂ ரஹநேஸே ப்ரதிக்ஷண அலோககீ ஹாநி
தோ ஹாநி தாய அலோகநீ, லோகாந்த
Page 147 of 264
PDF/HTML Page 176 of 293
single page version
இதி ஜிணவரேஹிஂ பணிதஂ லோகஸஹாவஂ ஸுணஂதாணஂ.. ௯௫..
இதி ஜிநவரைஃ பணிதஂ லோகஸ்வபாவஂ ஶ்ருண்வதாம்.. ௯௫..
புதகுவலத்திவிஸேஸா கரிஂதி
ஜாயேகா [அர்தாத் பஹலே–பஹலே நிஶ்சித ஹுஆ லோககா அந்த பிர–பிர ஆகே பதே ஜாநேஸே லோககா அந்த
ஹீ நஹீ பந ஸகேகா]. இஸலியே ஆகாஶமேஂ கதி–ஸ்திதிகா ஹேதுத்வ நஹீஂ ஹை.. ௯௪..
லோகஸ்வபாவகே ஶ்ரோதாஓஂஸே [ஜிநவரைஃ பணிதம்] ஜிநவரோஂநே கஹா ஹை.
பாக்யுஂ ஜிநோஏ ஆம லோகஸ்வபாவநா ஶ்ரோதா ப்ரதி. ௯௫.
வளீ பிந்நபிந்ந விஶேஷதீ, ஏகத்வ நே அந்யத்வ சே. ௯௬.
Page 148 of 264
PDF/HTML Page 177 of 293
single page version
ப்ருதகுபலப்திவிஶேஷாணி குவைத்யேகத்வமந்யத்வம்.. ௯௬..
லப்யமாநேநாந்யத்வபாஞ்ஜ்யேவ பவஂதீதி.. ௯௬..
[பிந்ந–பிந்ந] விஶேஷவாலே ஹோநேஸே [ஏகத்வம் அந்யத்வம்] ஏகத்வ ததா அந்யத்வகோ [குர்வஂதி] கரதே
ஔர அவகாஹஹேதுத்வரூப [ப்ருதக்–உபலப்த விஶேஷ த்வாரா] ததா [௨] நிஶ்சயஸே
ஔர அவகாஹஹேதுத்வரூப பிந்ந–பிந்ந ஹைஂ ததா [௨] உநகே ப்ரதேஶ பீ பிந்ந–பிந்ந ஹைஂ.. ௯௬..
௨. விஶேஷ=காஸியத; விஶிஷ்டதா; விஶேஷதா. [வ்யவஹாரஸே ததா நிஶ்சயஸே தர்ம, அதர்ம ஔர ஆகாஶகே விஶேஷ ப்ருதக்
Page 149 of 264
PDF/HTML Page 178 of 293
single page version
முத்தஂ புக்கலதவ்வஂ ஜீவோ கலு சேதணோ தேஸு.. ௯௭..
மூர்தஂ புத்கலத்ரவ்யஂ ஜீவஃ கலு சேதநஸ்தேஷு.. ௯௭..
பரரூபாவேஶாந்மூர்தோபி அமூர்தோ தர்மஃ அமூர்தாதர்மஃ, மூர்தஃ புத்கல ஏவைக இதி. அசேதநமாகாஶஂ,
[கலு] வாஸ்தவமேஂ [சேதநஃ] சேதந ஹை.
சைதந்யகா அபாவ ஜிஸகா ஸ்வபாவ ஹை வஹ அசேதந ஹை. வஹா ஆகாஶ அமூர்த ஹை, கால அமூர்த ஹை, ஜீவ
ஸ்வரூபஸே அமூர்த ஹை,
சே மூர்த புத்கலத்ரவ்யஃ தேமாஂ ஜீவ சே சேதந கரே. ௯௭.
Page 150 of 264
PDF/HTML Page 179 of 293
single page version
புக்கலகரணா ஜீவா கஂதா கலு காலகரணா து.. ௯௮..
புத்கலகரணா ஜீவாஃ ஸ்கஂதா கலு காலகரணாஸ்து.. ௯௮..
ப்ரதேஶாஂதரப்ராப்திஹேதுஃ பரிஸ்பஂதநரூபபர்யாயஃ க்ரியா. தத்ர ஸக்ரியா பஹிரங்கஸாதநேந ஸஹபூதாஃ ஜீவாஃ,
காலஃ. ஜீவாநாஂ ஸக்ரியத்வஸ்ய பஹிரங்க– ஸாதநஂ கர்மநோகர்மோபசயரூபாஃ புத்கலா இதி தே புத்கலகரணாஃ.
அசேதந ஹை, புத்கல அசேதந ஹை; ஜீவ ஹீ ஏக சேதந ஹை.. ௯௭..
[புத்கலகரணாஃ] புத்கலகரணவாலே [–ஜிந்ஹேஂ ஸக்ரியபநேமேஂ புத்கல பஹிரஂக ஸாதந ஹோ ஐஸே] ஹைஂ[ஸ்கஂதாஃ
கலு காலகரணாஃ து] ஔர ஸ்கந்த அர்தாத் புத்கல தோ காலகரணவாலே [–ஜிந்ஹேஂ ஸக்ரியபநேமேஂ கால
பஹிரஂக ஸாதந ஹோ ஐஸே] ஹைஂ.
புத்கல ஸக்ரிய ஹைஂ. ஆகாஶ நிஷ்க்ரிய ஹை; தர்ம நிஷ்க்ரிய ஹை; அதர்ம நிஷ்க்ரிய ஹை ; கால நிஷ்க்ரிய ஹை.
சே கால புத்கலநே கரண, புத்கல கரண சே ஜீவநே. ௯௮.
Page 151 of 264
PDF/HTML Page 180 of 293
single page version
காலகரணாஃ ந ச கார்மாதீநாமிவ காலஸ்யாபாவஃ. ததோ ந ஸித்தாநாமிவ நிஷ்க்ரியத்வஂ புத்கலாநாமிதி..
௯௮..
ஸேஸஂ ஹவதி அமூத்தஂ சித்தஂ உபயஂ ஸமாதியதி.. ௯௯..
ஶேஷஂ பவத்யமூர்தஂ சிதமுபயஂ ஸமாததாதி.. ௯௯..
நிஷ்க்ரியபநா ஹை [அர்தாத் ஸித்தோஂகோ கர்ம–நோகர்மகே ஸஂசயரூப புத்கலோஂகா அபாவ ஹோநேஸே வே நிஷ்க்ரிய ஹைஂ.]
புத்கலோஂகோ ஸக்ரியபநேகா பஹிரஂக ஸாதந
நிஷ்க்ரியபநா ஹோதா ஹை உஸ ப்ரகார] புத்கலோஂகோ நிஷ்க்ரியபநா நஹீஂ ஹோதா.. ௯௮..
[உபயஂ] உந தோநோஂகோ [ஸமாததாதி] க்ரஹண கரதா ஹை [ஜாநதா ஹை].
சே ஜீவநே ஜே விஷய இந்த்ரியக்ராஹ்ய, தே ஸௌ மூர்த சே;
பாகீ பதுஂய அமூர்த சே; மந ஜாணதுஂ தே உபய நே. ௯௯.