कहानजैनशास्त्रमाला] षड्द्रव्य–पंचास्तिकायवर्णन
पुद्गलद्रव्यविकल्पादेशोऽयम्।
पुद्गलद्रव्याणि हि कदाचित्स्कंधपर्यायेण, कदाचित्स्कंधदेशपर्यायेण, कदाचित्स्कंधप्रदेशपर्यायेण, कदाचित्परमाणुत्वेनात्र तिष्टन्ति। नान्या गतिरस्ति। इति तेषां चतुर्विकल्पत्वमिति।। ७४।।
अद्धद्धं च पदेसो परमाणू चेव अविभागी।। ७५।।
अर्धार्ध च प्रदेशः परमाणुश्चैवाविभागी।। ७५।।
-----------------------------------------------------------------------------
[स्कंधाः च] स्कंध, [स्कंधदेशाः] स्कंधदेश [स्कंधप्रदेशाः] स्कंधप्रदेश [च] और [परमाणवः भवन्ति इति] परमाणुु।
पुद्गलद्रव्य कदाचित् स्कंधपर्यायसे, कदाचित् स्कंधदेशरूप पर्यायसे, कदाचित् स्कंधप्रदेशरूप पर्यायसे और कदाचित् परमाणुरूपसे यहाँ [लोकमें] होते हैं; अन्य कोई गति नहीं है। इस प्रकार उनके चार भेद हैं।। ७४।।
स्कंध है। [तस्य अर्धं तु] उसके अर्धको [देशः इति भणन्ति] देश कहते हैं, [अर्धाधं च] अर्धका अर्ध वह [प्रदेशः] प्रदेश है [च] और [अविभागी] अविभागी वह [परमाणुः एव] सचमुच परमाणु है। ------------------------------------------------------------------------
अर्धार्ध तेनुं ‘प्रदेश’ ने अविभाग ते ‘परमाणु’ छे। ७५।