Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 39.

< Previous Page   Next Page >


Page 73 of 264
PDF/HTML Page 102 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] ShaDdravya–panchAstikAyavarNan

[
73

kRutakRutyatvAchcha svatovyatiriktasvAbhAvikasukhan gnAnamev chetayant iti.. 38..

savve khalu kammaphalan thAvarakAyA tasA hi kajjajudan.
pANittamadikkantA
NANan vindanti te jIvA.. 39..

sarve khalu karmaphalan sthAvarakAyAstrasA hi kAryayutam.
prANitvamatikrAntA gnAnan vindanti te jIvA.. 39..

----------------------------------------------------------------------------- dvArA ‘gnAn’ ko hI – ki jo gnAn apanese 1avyatirikta svAbhAvik sukhavAlA hai usIko –chetate hain, kyonki unhonne samasta vIryAntarAyake kShayase ananta vIryako prApta kiyA hai isaliye unako [vikArI sukhadukharUp] karmaphal nirjarit ho gayA hai aur atyanta 2kRutakRutyapanA huA hai [arthAt kuchh bhI karanA leshamAtra bhI nahIn rahA hai].. 38..

gAthA 39

anvayArtha– [sarve sthAvarakAyA] sarva sthAvar jIvasamUh [khalu] vAstavamen [karmaphalan]

karmaphalako vedate hain, [trasA] tras [hi] vAstavamen [kAryayutam] kAryasahit karmaphalako vedate hain aur [prANitvam atikrAntA] jo prANitvakA [–prANonkA] atikram kar gaye hain [te jIvA] ve jIv [gnAnan] gnAnako [vindanti] vedate hain.

TIkA– yahAn, kaun kyA chetatA hai [arthAt kis jIvako kaunasI chetanA hotI hai] vah kahA

hai.

chetatA hai, anubhav karatA hai, upalabdha karatA hai aur vedatA hai –ye ekArtha hain [arthAt yah sab shabda ek arthavAle hain], kyonki chetanA, anubhUti, upalabdhi aur vedanAkA ek artha hai. vahAn, sthAvar -------------------------------------------------------------------------- 1. avyatirikta = abhinna. [svAbhAvik sukh gnAnase abhinna hai isaliye gnAnachetanA svAbhAvik sukhake sanchetan–

anubhavan–sahit hI hotI hai.]

2. kRutakRutya = kRutakArya. [paripUrNa gnAnavAle AtmA atyanta kRutakArya hain isaliye, yadyapi unhen anant vIrya pragaT huA hai tathApi, unakA vIrya kAryachetanAko [karmachetanAko] nahIn rachatA, [aur vikArI sukhadukh vinaShTa ho gaye hain isaliye unakA vIrya karmaphal chetaneAko bhI nahIn rachatA,] gnAnachetanAko hI rachatA hai.]

vede karamaphal sthAvaro, tras kAryayut phal anubhave,
prANitvathI atikrAnta je te jIv vede gnAnane. 39.