76
gnAnopayogavisheShANAn nAmasvarUpAbhidhAnametat.
tatrAbhinibodhikagnAnan shrutagnAnamavadhignAnan manaparyayagnAnan kevalagnAnan kumatignAnan kushrut–gnAnan vibhanggagnAnamiti nAmAbhidhAnam. AtmA hyanantasarvAtmapradeshavyApivishuddha gnAnasAmAnyAtmA. sa khalvanAdignAnAvaraNakarmAvachchhannapradesha san, yattadAvaraNakShayopashamAdindri–yAnindriyAvalambAchcha mUrtAmUrtadravyan vikalan visheSheNAvabudhyate tadAbhinibodhikagnAnam, yattadA– varaNakShayopashamAdanindriyAvalambAchcha mUrtAmUrtadravyan vikalan visheSheNAvabudhyate tat shrutagnAnam, yattadAvaraNakShayopashamAdev mUrtadravyan vikalan visheSheNAvabudhyate tadavadhignAnam, yattadA–varaNakShayopashamAdev
-----------------------------------------------------------------------------
TIkA– yah, gnAnopayogake bhedonke nAm aur svarUpakA kathan hai.
vahAn, [1] AbhinibodhikagnAn, [2] shrutagnAn, [3] avadhignAn, [4] manaparyayagnAn, [5] kevalagnAn, [6] kumatignAn, [7] kushrutagnAn aur [8] vibhangagnAn–is prakAr [gnAnopayogake bhedonke] nAmakA kathan hai.
[ab unake svarUpakA kathan kiyA jAtA hai–] AtmA vAstavamen ananta, sarva Atmapradeshommen vyApak, vishuddha gnAnasAmAnyasvarUp hai. vah [AtmA] vAstavamen anAdi gnAnAvaraNakarmase AchchhAdit pradeshavAlA vartatA huA, [1] us prakArake [arthAt matignAnake] AvaraNake kShayopashamase aur indriy–manake avalambanase mUrta–amUrta dravyakA 1vikalarUpase 2visheShata avabodhan karatA hai vah AbhinibodhikagnAn hai, [2] us prakArake [arthAt shrutagnAnake] AvaraNake kShayopashamase aur manake avalambanase mUrta–amUrta dravyakA vikalarUpase visheShata avabodhan karatA hai vah shrutagnAn hai, [3] us prakArake AvaraNake kShayopashamase hI mUrta dravyakA vikalarUpase visheShata avabodhan karatA hai vah avadhignAn hai, [4] us prakArake AvaraNake kShayopashamase hI paramanogat [–dUsaronke manake sAth sambandhavAle] mUrta dravyakA vikalarUpase visheShata avabodhan karatA hai vah manaparyayagnAn hai, [5] samasta AvaraNake atyanta kShayase, keval hI [–AtmA akelA hI], mUrta–amUrta dravyakA sakalarUpase -------------------------------------------------------------------------- 1. vikalarUpase = apUrNarUpase; anshata. 2. visheShata avabodhan karanA = jAnanA. [visheSh avabodh arthAt visheSh pratibhAs so gnAn hai.]